Margarita Ledo: “Se tolleitas o cine, tolleitas un campo importantísimo para a expresión dun país”

Entrevista a Margarita Ledo en Xornal:
“- Xornal (X): No Nadal rodou no manicomio de Castro, onde estivo gran parte da súa vida Antón Moreda. Hai dúas semanas reanudou a gravación. Finalizou xa a rodaxe en Galicia?
– Margarita Ledo (ML): Si, concluímos a rodaxe en Galicia. Rodamos en lugares con esa pátina do tempo necesaria, polo que realmente non hai ambientación en ningún deles, son lugares que coinciden no guión, que están imaxinados para que ocorran determinadas situacións. Rodamos nunha das pouquísimas casas galegas racionalistas, que fai o escenario cinematográfico da casa porteña. Xa gravamos todas as escenas dun momento importante da fita: cando a personaxe se converte en mucama, en criada. É ese o momento no que a muller realmente se inscribe nunha sociedade que non coñece e pasa por esas situacións de estrañamento e silencios que marcan a inserción das mulleres aos lugares de chegada. (…)
– X: Cloti Iglesias é bailarina. Renata Otero, artista. Eva Veiga é poeta. Por que escolle creadoras que non son actrices para os papeis femininos da película?
– ML: Por exemplo, no caso de Eva Veiga, eu vou construíndo a película ao seu redor. Por que? Porque ela é exactamente a personaxe. Nunca foi mucama, pero si que é a personaxe da película pola súa propia experiencia e porque sufriu un proceso de interiorización de situacións límites. Todo iso fai que se adapte á personaxe perfectamente. Despois é unha persoa que é creadora ela mesma, creadora de mundos. É moi tenaz e rigorosa no seu traballo, meteuse a fondo nel e ten u­nha presenza na que eu confiaba. Cloti, por exemplo, naceu na diáspora e participa de certo xeito en todo o que se perdeu; dalgunha maneira participa desa melancolía activa e, ademais, fala ese galego porteño marabilloso e natural que ten nacendo aló. Porque ela non é neofalante, como lle pasa a moita xente que acaba aprendendo o idioma por razóns de recuperación da identidade cultural. Pero tamén aparecen actrices, como Mónica Camaño, que fai un papel moi corporal de mucama italiana. Ou Margarita Fernández. Logo, de intérpretes, polo outro lado, están Tamar Novas, Lino Braxe, Xabier Deive.”

Agustín Fernández Paz debuta por segunda vez

Entrevista a Agustín Fernández Paz en Xornal:
“(…) A través do desaxuste entre o país da memoria e o país do regreso, a novela [Non hai noite tan longa, de próxima publicación en Xerais]deita unha ollada crítica, “por veces feroz”, sobre o presente de Galicia. “Hoxe non sería peor esa impresión que en 2002”, explica o lugués. “É certo que vivimos un tempo de desmantelamento, pero xa daquela había indicios dese proceso”. E malia a todo, o libro está preñado dun certo optimismo. Evidénciase no título, tirado do Macbeth de Shakespeare: “Non hai noite tan longa que non remate en día”.
Máis preocupado polo futuro da lingua na que escribe que por entrar na Real Academia Galega –”Prefiro que entren as mulleres antes que os escritores de infantil e xuvenil”, arrisca–, Fernández Paz ten outras dúas novelas de camiño ás librarías. Xerais publicará logo do verán Fantasmas de luz, “unha fábula optimista sobre a globalización neoliberal e o cine protagonizada por un proxeccionista no paro”, e Rodeira ultima a dobre edición, en galego e castelán, dun volume de relatos titulado As fronteiras do medo.
Cinéfilo metódico, dos que elaboraba fichas de cada película que vía, Fernández Paz inzou Fantasmas de luz de referencias á gran pantalla. Tanto é así que o libro, adobiado con seis “tomas extra” que redimensionan os personaxes secundarios e deitan algo máis de luz nalgúns recantos da trama, remata cunha serie de fichas de cada unha das fitas.
“A recepción dunha obra literaria é sempre imprevisíbel”, apunta ao cabo o escritor. “A miña obsesión sempre foi a de gañar lectores para o galego, e aínda que son consciente de que o mundo da literatura para adultos é máis pechado, confío en que a novela funcione: que me lean os que me len e que se animen algúns dos que non o facían por publicar eu en coleccións xuvenís. Ter lectores é o mellor que lle pode pasar a un escritor”.”