Bueu: presentación de Contos do mar de Irlanda, de Xurxo Souto

O mércores 23 de xullo, ás 21:00 horas, no Museo Massó (Rúa Montero Ríos, s/n) de Bueu, preséntase Contos do mar de Irlanda, de Xurxo Souto, publicado por Xerais. No acto, coorganizado pola editora e a Libraría Miranda, participa, xunto ao autor, Manuel Bragado.

Cuestionario Proust: Arturo Lezcano

DesdeArturo Lezcano o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Arturo Lezcano:

«1.– Principal trazo do seu carácter?
– A lóxica.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A gratitude.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Sinceridade.
4.– A súa principal eiva?
– A inconstancia.
5.– A súa ocupación favorita?
– Ler.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Conservar todo o meu.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Perder a memoria.
8.– Que lle gustaría ser?
– Pintor.
9.– En que país desexaría vivir?
– No Reino Unido.
10.– A súa cor favorita?
– Azul celeste.
11.– A flor que máis lle gusta?
– A mapoula.
12.– O paxaro que prefire?
– A anduriña.
13.– A súa devoción na prosa?
– Faulkner.
14.– E na poesía?
– Shakespeare.
15.- Un libro?
– O Quijote.
16.– Un heroe de ficción?
– Sherlock Holmes.
17.– Unha heroína?
– Penélope.
18.– A súa música favorita?
– Bach.
19.– Na pintura?
– Goya.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Xesús.
21.– O seu nome favorito?
– Eva.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– O gregarismo.
23.– O que máis odia?
– A oligarquía.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Franco.
25.– Un feito militar que admire?
– Batalla de Inglaterra.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– Destreza.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Sen me enteirar.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– O optimismo.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Os vicios.
30.– Un lema na súa vida?
– “Yo y mi circunstancia”.”

Fran Alonso: A fenda que nos fende

DesdeFran Alonso o blog de Fran Alonso, Cabrafanada:
“Reproduzo un artigo da miña autoría, centrado na creación literaria, que me foi solicitado desde a AELG para a súa publicación no semanario Sermos Galiza.

A fenda que nos fende

Ás veces pregúntome por que escribo. Non é que me interrogue sobre os motivos que me levaron á escrita senón sobre os que me impulsan a seguir escribindo. Os primeiros, probablemente, son máis persoais. Escribir non deixa de ser unha procura de identidade que nos axuda a situarnos ante nós mesmos e ante o mundo. E, se cadra, un desexo de parar o tempo.
Os motivos que me impulsan a seguir escribindo son máis complexos. En Galicia adoitamos escribir desde as marxes, loitando contra a invisibilidade e contra a indiferenza da administración. Abordamos o proceso creativo cando remata a nosa xornada laboral, abrindo unha nova xornada centrada na escrita. Escribimos roubándolle o tempo ao lecer, ao descanso, ao sono, ás persoas ás que queremos, á amizade… Construímos a nosa obra literaria co vento en contra. Acudimos a numerosas citas e requerimentos de xeito voluntarista e ás veces nin sequera atopamos comprensión cando expresamos as dificultades. Tragamos a nosa decepción. E batemos cos nosos propios fracasos, que non adoitamos recoñecer. Afrontar a escrita nesas condicións resulta esgotador. Sen dúbida, a vocación é unha chamada profunda, abisal, que vén dalgún lugar remoto para aflorar cunha forza salvaxe.
Pero o que máis me preocupa é esa fenda enorme que se abre entre nós e a sociedade. Esa fenda que non ten nada que ver coa calidade do que escribimos senón coa lingua en que escribimos. Esa fenda que nos dilúe e nos encolle día a día. Esa fenda que nos apodrece e nos devora. Esa fenda ante a que baixo ningún concepto podemos permanecer impasibles.”

Pilar García Negro: “Rosalía de Castro soubo máis de todos nós do que nós chegaremos a saber dela”

EntrevistaPilar García Negro a Pilar García Negro en Noticieiro Galego:
“(…) – Noticieiro Galego (NG): Dentro da amplitude que ten a cultura galega, cales son os temas que máis lle interesan ou preocupan a Pilar García Negro?
– Pilar García Negro (PGN): Varios relacionados coa literatura, nomeadamente do século XIX e da primeira metade do XX; o feminismo; a lingua en toda a súa extensión e, en concreto, na súa didáctica. (…)
– NG: De todos os escritores e persoeiros sobre os que levou a cabo estudos, con cal se identifica máis? Por que?
– PGN: Sen dúbida, con Rosalía de Castro, por moito que sigo a pensar que soubo ela máis de todos nós do que nós chegaremos a saber dela. A admiración por esta muller que nos fundou é a cada paso maior. (…)
– NG: Podemos falar de Literatura Feminina? Ou este cualificativo é, en si mesmo, un tipo de machismo?
– PGN: Coido que non cabe falar de literatura feminina nin como un totum nin como un continuum, por tanto, nin do punto de vista histórico nin do temático, ou ideolóxico. Hai múltiplas sinaturas femininas (na política, na empresa, na escola, na universidade…) que serven competentemente ós predominantes intereses masculinos e masculinistas ou, máis concretamente, capitalista-masculinistas (falo de capitalismo, porque quen non o discuta pouco pode defender en positivo para a maioría das mulleres). Dentro da literatura feminista, hai tamén considerábeis diferenzas de óptica e de mentalidade. Porén, entre autoras moi diferentes, existe un río profundo de afinidade ou de compenetración, que revela respostas semellantes a unhas realidades materiais e sociais marcadas pola servidume, a discriminación, a subordinación a patróns externos e superiores a elas mesmas. A atracción que suscita a nosa Rosalía de Castro por parte de reputadas intelectuais feministas de moitos lugares do mundo é proba disto. Unha cousa é o “feminismo de catálogo” dos nosos días, que só admite a quen previamente o compón. Ou a banalización do concepto que o priva de todo sentido liberador: “poña uns gramos de feminismo no seu discurso, a ver a cantas incautas conquista”. (…)”

Discurso de María Reimóndez na entrega do XIV Premio de Novela por Entregas de La Voz de Galicia

DiscursoMaría Reimóndez de María Reimóndez na entrega do XIV Premio de Novela por Entregas de La Voz de Galicia, na súa páxina web:
“Recibir este premio fai que teña que agradecer ao xurado a súa escolla por dous motivos diferentes. O primeiro ten que ver con este texto, A dúbida, que se achega a un silencio habitual non só no literario senón na sociedade, os abusos sexuais a menores. Faino, ademais, dende unha óptica que persoalmente me perturba, a da loita de discursos que se dá cando se sabe dunha agresión e na que cada persoa ten que buscar a súa posición. A miña estivo e estará sempre do lado das vítimas e sobre todo do lado daquelas persoas que traballamos para cambiar un imaxinario no que se basean estas e outras violencias contra as nenas, nenos e mulleres, construíndonos como obxectos de consumo para o pracer sexual masculino. Ata aquí o primeiro motivo.
O segundo é porque este premio me dá a oportunidade de dirixirme en persoa a quen representa este medio, La Voz de Galicia. En primeiro lugar quero darlles os parabéns a quen sexan responsables de manter en tempos complicados este premio de novela por entregas, non só polo interesante do xénero senón pola oportunidade que dá de chegar cada día durante un mes cun texto á súa importante base lectora. É unha mágoa que estes textos sexan unha illa nun xornal que non só se caracteriza por publicar fundamentalmente en castelán malia as vizosas axudas que do goberno da Xunta recibe para publicar en galego, senón que tamén é coñecido por participar con frecuencia dos discursos estigmatizantes cara ao galego. Véxome na obriga de recordar aquí que cada vez que se transmiten de diversas maneiras contidos como que o galego non vale para nada, ou que o galego se impón hai persoas que semellan esquecer que do que están falando é de persoas. Estásenos dicindo ás persoas galegofalantes coma min, coma a miña familia, como as cada vez menos nenas e nenos que chegan galegofalantes ao ensino, que non valen para nada. Este tipo de discurso crea un clima que nos fai a vida diaria cada vez máis complicada ás persoas galegofalantes, oxalá o seu xornal publicase algún día unha reportaxe sobre isto. Fronte aos discursos aprendidos do prexuízo e da discriminación que fan que tantas persoas galegofalantes pasen ao castelán en diglosia ou por vergoña, que abandonen a súa lingua e non a transmitan por pensar que así ascenden na escala social, é obriga de todas traballar por un futuro que non sexa o que perfilan as políticas lingüísticas actuais. Un futuro de insignificancia e pobreza.
Mais aínda non estamos aí e moitas traballamos por un futuro distinto. Nese contexto quero aproveitar para falarlles da campaña «Como cho digo», promovida pola Coordinadora de Traballadores e Traballadoras de Normalización da Lingua (CNTL) que busca que non se nos traduza ao castelán ás persoas e contidos que se expresan en galego nos medios de comunicación. Facelo é crear ese país ficticio onde ou somos invisibles ou somos apropiadas e estigmatizadas, invisibilizando que a política, a cultura, o deporte e a cidadanía falamos e queremos seguir falando en galego. Esta campaña está apoiada por numerosas persoas e entidades e gustaríame convidar a La Voz de Galicia a ser o primeiro medio que adopte unha política clara neste sentido. Se non se traducisen os comunicados de concellos, da Xunta, as palabras da xente da cultura e de moitos outros ámbitos o seu xornal sairía xa sen dubidalo moito máis acorde non só coa realidade sociolingüística senón cos valores que se agardarían del nos tempos actuais.
É unha mágoa que cando unha recibe un premio teña que investir estes minutos de atención en poñer o foco en cousas coma esta no canto de falar da escrita mesma pero eu teño claro que sen lingua non hai cultura, que o galego é a casa común e que se o que escribo, incluída a novela que hoxe recibe este premio, ten sentido é pola lingua na que está escrita e a conexión que establece con quen teño preto e a partir de aí co mundo. Estou certa de que se tivésemos do noso lado moito máis un xornal como La Voz de Galicia o presente e sobre todo o futuro da nosa lingua tería unha luz ben diferente. Por iso confío en vostedes para non seguir facendo de nós mudas e ser tamén algún día verdadeiramente a nosa voz.”

Roberto Pascual reivindica “a dignidade do oficio do teatro” na inauguración da Mostra de Ribadavia

DesdeRoberto Pascual Praza:
“A Mostra Internacional de Teatro de Ribadavia celebra o seu 30 aniversario, de novo convertendo esta vila ourensá nun dos referentes das artes escénicas na Península Ibérica. Arrincou este sábado, cun acto no que o seu director, Roberto Pascual, destacou que nas artes escénicas galegas “aínda son moitos os voluntarismos e as precariedades que cómpre solventar para vehicular do xeito máis profesional, ambicioso e eficiente todo o que atrae a esta gran conxunción de astros que nos alumean cada noite nestes escenarios”. Pascual sinalou que “ao igual que os traballadores dese xulgado de en fronte que queren pechar, os distintos traballadores da escena levan reivindicando a dignidade para o seu oficio con moito máis tempo ca outro sector nun país que aínda non dá síntomas de aproximarse a outros países da súa contorna en termos de estabilidade, estímulo e difusión do seu patrimonio activo da escena”.
O director da Mostra pediu un maior apoio para a MIT e sinalou que o evento “dá os pasos que o terreo lle permite dar e ás veces moitos máis, discretamente, para saltar as fochancas. Sería decepcionante que ese terreo non se acondicionase, mellorase, actualizase progresivamente”. No acto Cándido Pazó recibiu o Premio de Honra Roberto Vidal Bolaño, destacándose que “Pazó é hoxe, ademais dun destacado representante da arte da oralidade, un dos dramaturgos máis prolixos a pé do escenario, analítico coa realidade circundante e coa historia e moi aplaudido polo público”.
Ademais das representacións, na edición deste ano cómpre salientar a realización dun curso intensivo de clown co actor arxentino Roberto Iván Moschner, a resolución do 9º Premio Abrente de textos teatrais e a posta en marcha de blogs específicos de críticas dos espectáculos en galego e castelán, elaborados polos críticos Camilo Franco, Manuel Xestoso, Inma López Silva, Carla Capeáns ou Fabrice Corrons. Para os responsables da Mostra estas actividades “axudan a definir o festival como rede”, pois en palabras de Roberto Pascual: “os festivais deben ser un sólido complemento e non un paliativo, un estímulo e non un foguete e nese sentido radica tamén o compromiso da MIT coa sociedade e coas artes galegas”. (…)”

Mercedes Queixas: “Vivo rodeada de palabras, como todas as persoas, e gústame escoitalas, lelas, tocalas”

Entrevista a Mercedes Queixas en Noticieiro Galego:
“(…) – Noticieiro Galego (NG): Foi vostede coordinadora da Editorial Laiovento, cal foi o seu labor neste tempo? Como recorda aquela etapa?
– Mercedes Queixas (MQ): Traballar no equipo de Laiovento aprendeume a coñecer, a querer e a valorar todo o que ten a ver co proceso de edición. Desde a recepción dun orixinal até o momento da entrada recendente do primeiro volume impreso. Un proceso que, para min, aínda hoxe non perdeu boa parte da maxia que encerra. (…)
– NG: Despois chegou a docencia. Cal é o seu obxectivo no que respecta ós seus alumnos? Ata que punto pode influír un mestre na formación dos alumnos?
– MQ: O profesorado ten influído en min, especialmente na etapa do bacharelato, e posteriormente na Facultade de Filoloxía da UDC. Inconscientemente, ten contribuído para formarme, para ir construíndo un pensamento, asumir uns valores e non outros, concibir un determinado proxecto de país, etc. No meu caso, no meu labor docente, teño presente a procura de comunicación, diálogo e proximidade na relación co alumnado. Prácticas que vin levar a cabo a unha parte do meu profesorado; asemade, teimo en evitar aquilo que penso que non funcionou cando eu era estudante. Procuro que o meu alumnado consiga as competencias na materia que a lexislación impón, mais preocúpame cumprir outros obxectivos para min moi importantes como escoitar as súas preguntas, medos e incertezas. É fundamental, ao meu ver, axudarlles a analizar a realidade desde ópticas diferentes ás que reciben, dialogar con elas e eles, facelos partícipes das ensinanzas, porque sempre saben moito máis do que lles parece. Así é como eu tamén aprendo día a día e me contaxio da súa forza e enerxía. (…)
– NG: Algunha das súas obras da que estea especialmente orgullosa?
– MQ: Sentinme satisfeita co resultado de todos os traballos porque, unha vez rematados, era consciente do avance na mellora das miñas aprendizaxes, das descubertas inesperadas, da posibilidade de partillalas con aquelas persoas que se achegasen a ler. Escribir axudoume sempre a entender moito mellor o presente, a desanobelar confusións históricas que explican que este país con tantas fortalezas non poida ser dono de seu. Ora ben, non podo deixar de recoñecer un afecto moi especial polo último libro, por esta biografía da que falabamos, xa que o procedemento de escrita foi moi diferente. O tempo de conversas con Carme, recibir a súa vida tan xenerosamente, que aceptase que eu a contara, compartir cada palabra, cada experiencia, cada fotografía, cada poema… Todo isto foi unha experiencia que nunca esquecerei, e que sei que nunca lle agradecerei bastante. (…)
– NG: Ademais de filóloga, docente e escritora, é vostede tamén a Secretaria Xeral da Asociación de Escritoras e Escritores e Lingua Galega. Fálenos desta asociación, da súa función e do seu obxectivo. En que consiste o labor da AELG?
– MQ: A AELG foi fundada en 1980 e reúne nesta altura máis de 430 socias e socios. Traballa para a dignificación do oficio de escritor e escritora, así como da súa promoción e das súas obras, do fomento da interconexión entre eles e da interrelación con outros profesionais, quer sexa doutras literaturas quer doutras artes en xeral. Por outra banda, preocúpase tamén pola transmisión da cadea da escrita, por ofrecer un sistema lingüístico, literario e cultural propio no que asentar as súas raíces. Por iso a Escola de Escritoras e Escritores da AELG organiza periodicamente, en diferentes concellos do País, obradoiros de escrita creativa, guiados polas propias escritoras e escritores, para transmitir á sociedade, e moi especialmente á mocidade, a experiencia apaixonante do acto creador, tentando concienciar do imprescindíbel que é a estimulación creativa na escrita e o seu papel complementario na formación do individuo. Visibilización e formación serían dous eixos vertebradores do traballo da AELG que nestes anos conseguiu unha implementación social importante e necesaria como demostra o elevado volume de consulta diaria do seu web.
– NG: Xa para rematar, Mercedes, aínda que sexa unha pregunta demasiado ampla e difícil de sintetizar, seino, como valora vostede a situación da literatura galega na actualidade? Coa visión de quen a escribe, a le, a ensina, e trata ademais de defendela a través do asociacionismo…
– MQ: Eu vívoa con paixón e con moito orgullo, porque observo unha literatura que sempre foi quen de dar pasos adiante, de se superar no fondo e na forma, de construír referentes éticos para a cidadanía, de dar respostas e suscitar interrogantes ao lectorado, de gañar progresivamente lectoras e lectores cada vez máis novos e mellor formados, de contribuír a crear unha importante industria cultural galega sustentadora dun nada despreciábel capital económico e de postos de traballo para o noso País. (…)”

Miro Villar: “Sen vida non hai literatura posible e, sen literatura non hai vida”

Entrevista Miro Villara Miro Villar en Noticieiro Galego:
“(…) – Noticieiro Galego (NG): Normalmente é unha pregunta que non gusta, pero como escritor que tocou un pouco todos os xéneros, cal dirías que é a túa hábitat natural, Miro?
– Miro Villar (MV): A poesía, de sempre e por riba de todas as cousas. E síntome cómodo na investigación literaria, nomeadamente sobre a obra de poetas que me interesan por razóns diversas. Aínda que se respondese desde o ámbito da satisfacción persoal diríache que a miña obra infanto-xuvenil, porque a rapazada, sobre todo a máis miúda, é moi agradecida co que fas.
– NG: Empezar xa empezaches escribindo poesía. Recordas como e por que empezaches?
– MV: As primeiras publicacións foron en revistas escolares. Fóra dese ámbito os primeiros poemas meus que viron a luz e que aínda podo reivindicar, polo que recordo, foron publicados na revista Decrúa, de Muxía, por volta de 1985–1986, e noutras de ámbito comarcal, cara aos vinte anos. Foi unha etapa persoal moi introspectiva, e só abandonei esa temática para poetizar a paisaxe da nación galega, con especial énfase na Costa da Morte. O meu interese pola poesía veu primeiro das lecturas escolares tanto da literatura galega coma da española, e tamén de maneira moi decisiva pola denominada canción de autor. As letras dos cantautores da chamada “nova trova cubana” (Silvio Rodríguez, Pablo Milanés, Amaury Pérez…), doutros cantautores latinoamericanos (Mercedes Sosa, Víctor Jara, Violeta Parra…), galegos (Suso Vaamonde, Fuxan os Ventos, A Quenlla, Miro Casabella…), portugueses (José “Zeca” Afonso, Fausto, as fadistas como Amália Rodrigues e as máis novas voces), españois, franceses, ingleses e norteamericanos, africanos, unha enorme listaxe de músicos que, as máis das veces, utilizaban letras de poetas ou facían poesía nas súas propias. (…)
– NG: E volvendo á literatura para para os nenos e os mozos, dirías que é máis difícil escribir para eles? O que é certo é que ten un valor fundamental no mundo da literatura, non? Obras de calidade para a mocidade debería supoñer novos lectores para o futuro…
– MV: Escribir, cando menos para min, non é doado en ningunha circunstancia. Ora ben, a escrita infanto-xuvenil precisa dun achegamento mental a ese lectorado e ás veces non resulta doado. Creo que a literatura para estes tramos de idade que se está a facer na nosa lingua é dunha enorme calidade e non fai falla que sexa unha afirmación miña, pois abonda cos observar os recoñecementos que adoita acadar fóra do noso ámbito. E mesmo temos editoriais especializadas que están a conquistar novos mercados e novos lectorados, algún até exóticos, que falan de que se están a facer ben as cousas. Se cadra aínda é moi pequena, demasiado. a porcentaxe de obras que se traducen a outras linguas. E aquí boto de menos máis apoio institucional. A literatura irlandesa, poño por caso, goza duns apoios enormes para se promocionar fóra do seu territorio e a administración de Eire destina investimentos á tradución. (…)”