Arquivos mensuais: Xuño 2025
Vigo: Helena Salgueiro presenta Ferro, Federici, en Évame Oroza
A Coruña: Nacho Taibo presenta Levitación, nivel iniciación
Bases do VIII Festival Pezas dun Teatro do Porvir 2025: Galiza + Portugal
Destacado
Aquí poden consultarse as Bases do VIII Festival Pezas dun Teatro do Porvir 2025: Galiza + Portugal, organizado pola AELG co apoio do Concello da Coruña, CEDRO, o Camões-Centro Cultural Português em Vigo, e a subvención da Deputación da Coruña.
Foto de Carlota Mosquera, gañadora da edición anterior.
BASES DA CONVOCATORIA PARA O VIII FESTIVAL PEZAS DUN TEATRO DO PORVIR 2025: GALIZA + PORTUGAL
O Festival terá lugar dentro da X Xornada da Sección de Literatura Dramática 2025, o domingo 19 de outubro de 2025, no Teatro Rosalía de Castro da cidade da Coruña, entre as 10:00 e as 21:00 h., aproximadamente.
Convocatoria aberta a 7 proxectos de artes escénicas que utilicen textos en galego ou portugués, individuais ou colectivos, para un espectáculo en calquera das modalidades e xéneros das artes escénicas. Debe tratarse dunha peza ou proposta escénica que estea en proceso de creación/realización.
Un comité de selección, formado por Afonso Becerra, Vogal de Literatura Dramática da AELG, Xosé Paulo Rodríguez, director do Teatro Rosalía de Castro (TRC) da Coruña e Célia Guido Mendes, en representación do Camões–Centro Cultural Português en Vigo (Camões–CCP em Vigo), baseándose en criterios artísticos, escollerá 4 propostas de Galiza e 3 propostas de Portugal, para ser (re)presentadas no VIII Festival Pezas dun Teatro do Porvir 2025: Galiza + Portugal.
Unha vez (re)presentadas, as/os creadoras/es de cada proxecto deberán emitir un voto secreto polo proxecto que consideren mellor, excluíndo na papeleta de votación o seu propio. Estes votos e os do comité organizador e, se así o considerar, o da persoa convidada de honra, concederán o IV PREMIO VIII FESTIVAL PEZAS DUN TEATRO DO PORVIR 2025, que consistirá na estrea da peza. É importante sinalar que, unha vez (re)presentados os proxectos, o xurado pode considerar que ningún deles reúne as características ou condicións necesarias e, por tanto, deixar o premio deserto.
O funcionamento deste festival consta dunha exposición ou mostra dun fragmento da peza ou da peza enteira, no caso de ser breve, dentro dunha duración máxima de 15 minutos. Xusto despois, haberá un tempo complementario para unha breve análise, debate ou conversa ao seu respecto, dentro dunha duración máxima 15 minutos.
No breve debate posterior ás presentacións búscase coñecer a reacción do público, nun diálogo que pode servir para enriquecer, por parte da/o dramaturga/o ou equipa de dramaturxia, o acabado desas pezas en proceso.
As (re)presentacións faranse no formato que cada dramaturga/o ou equipa de dramaturxia considere máis axeitado. Para a selección do proxectos privilexiaranse aqueles en que as presentacións reforcen ou indaguen no escénico, máis do que na simple lectura dun texto.
Aínda que o nome deste evento é “Festival”, non contamos coas infraestruturas nin a capacidade de produción dun festival de artes escénicas ao uso. Neste caso trátase dun espazo diáfano, cunha luz xeral e con mínimas posibilidades no que atinxe a equipamento técnico. Tampouco hai tremoias nin persoal técnico ao servizo das (re)presentacións dos proxectos. Por tanto, é necesario que as/os creadoras/es amosen o seu traballo, ou o bosquexo do seu traballo, dentro das súas propias capacidades para facelo.
Condicións:
– Asígnase un orzamento total de 450 euros para cada proxecto seleccionado desde Galiza e 550 euros para cada proxecto seleccionado desde Portugal, onde se entenden incluídos todos os custos (desprazamentos, etc.).
– Prazo para a presentación de propostas: 14 de setembro de 2025.
– A selección dos proxectos será realizada por parte da organización (Afonso Becerra de Becerreá, vogal da Sección de Literatura Dramática da AELG; Xosé Paulo Rodríguez, director do Teatro Rosalía de Castro da Coruña; e Célia Guido Mendes, en representación do Camões–Centro Cultural Português em Vigo (Camões–CCP em Vigo) en función de:
+ Descrición e formulación do proxecto.
+ Breve mostra da peza.
+ Currículum das/os dramaturgas/os.
Estes materiais deberán ser enviados en formato dixital, antes das 24 h. do 14 de setembro de 2025, a: oficina@aelg.org
– As/os creadoras/es seleccionados para (re)presentar os seus proxectos escénicos deben comprometerse a estar presentes durante toda a xornada que dura o Festival (dentro da X Xornada da Sección de Literatura Dramática 2025, o domingo 19 de outubro de 2025, no Teatro Rosalía de Castro da cidade da Coruña, entre as 10:00 e as 21:00 h., aproximadamente) e participar nos debates dos proxectos (re)presentados polas/os súas/seus colegas, de tal xeito que poidan, ao final da xornada, emitir o voto correspondente para o IV Premio VIII Festival Pezas dun Teatro do Porvir 2025: Galiza + Portugal.
IV PREMIO VIII FESTIVAL PEZAS DUN TEATRO DO PORVIR 2025
Ademais do orzamento asignado a cada proposta para a súa (re)presentación no VIII Festival Pezas dun Teatro do Porvir 2025: Galiza + Portugal, un comité, formado polo Vogal de Literatura Dramática da AELG, Afonso Becerra, o director do Teatro Rosalía de Castro da Coruña, Xosé Paulo Rodríguez, Célia Guido Mendes, en representación do Camões–Centro Cultural Português em Vigo, e, se así o considerar, a persoa convidada de honra, e contando cos votos das/os creadoras/es participantes, seleccionará unha das propostas para ofrecerlle a posibilidade de ser estreada. O xurado tamén podería decidir deixar o premio deserto se os proxectos (re)presentados non reunisen as características e condicións necesarias.
***
BASES DA CONVOCATÓRIA PARA O FESTIVAL PEÇAS DE UM TEATRO DO PORVIR 2025: GALIZA + PORTUGAL
O Festival terá lugar dentro da X Xornada da Sección de Literatura Dramática 2025, o domingo 19 de outubro de 2025, no Teatro Rosalia de Castro da cidade da Corunha, entre as 10h00 e as 21h00, aproximadamente.
Convocatória aberta a 7 projectos de artes cénicas que utilizem textos em galego ou português, individuais ou colectivos, para um espectáculo em qualquer das modalidades e géneros das artes cénicas. Deve tratar-se de uma peça ou proposta cénica que esteja em processo de criação/realização.
Um comité de seleção, formado por Afonso Becerra, Vogal de Literatura Dramática da AELG, Xosé Paulo Rodríguez, director do Teatro Rosalía de Castro da Corunha, e Célia Guido Mendes, em representação do Camões–Centro Cultural Portugués em Vigo, baseando-se em critérios artísticos, escolherá 4 propostas de Galiza e 3 propostas de Portugal, para serem (re)presentadas no VIII Festival Peças de um Teatro do Porvir 2025: Galiza + Portugal.
Uma vez (re)presentadas, as/os criadoras/es de cada projecto apresentado deberão emitir um voto secreto pelo projecto que considerem melhor, excluindo na papeleta de votação o próprio projecto. Estes votos e os do comité organizador e, se assim o considerar, concederão o IV PRÉMIO VIII FESTIVAL PEÇAS DE UM TEATRO DO PORVIR 2025, que consistirá na estreia da peça. É importante assinalar que, uma vez (re)presentados os projectos, o júri pode considerar que nenhum deles reúne as características ou condições necessárias e, portanto, deixar o prémio deserto.
O funcionamento deste festival consta de uma exposição ou mostra de um fragmento da peça ou da peça inteira, no caso de ser breve, dentro de uma duração máxima de 15 minutos. Imediatamente a seguir, haverá um tempo complementar para uma breve análise, debate ou conversa ao seu respeito, dentro de uma duração máxima de 15 minutos.
No breve debate posterior às presentações procura-se conhecer a reacção do público, num diálogo que pode servir para enriquecer, por parte da/o dramaturga/o ou equipa de dramaturgia, o acabado dessas peças em andamento.
As (re)presentações fazer-se-ão no formato que cada dramaturga/o ou equipa de dramaturgia considerar mais acaído. Privilegiar-se-ão as apresentações que reforcem ou indaguem no cénico, mais do que na simples leitura de um texto.
Embora o nome deste evento é “Festival”, não possuímos as infraestruturas nem a capacidade de produção de um festival de artes cénicas ao uso. Neste caso trata-se de um espaço diáfano, com uma luz geral e com mínimas possibilidades no que atinge a equipamento técnico. Também não há tramóias nem pessoal técnico ao serviço das (re)presentações dos projectos. Portanto, é preciso que as/os criadoras/es mostrem o seu trabalho, ou o rascunho do seu trabalho, dentro das suas próprias capacidades para fazê-lo.
Condições:
– Atribui-se um orçamento total de 450 euros para cada projecto seleccionado desde a Galiza e 550 euros para cada projecto seleccionado desde Portugal, onde se entendem incluídos todos os custos (deslocamentos, etc.)
– O prazo para a apresentação de propostas: 14 de Setembro de 2025.
– A selecção dos projectos será realizada por parte da organização (Afonso Becerra de Becerreá, vogal da Secção de Literatura Dramática da AELG; Xosé Paulo Rodríguez, director do Teatro Rosalia de Castro da Corunha; e Célia Guido Mendes, em representação do Camões–Centro Cultural Portugués em Vigo) em função de:
+ Descrição e formulação do projecto.
+ Breve mostra da peça.
+ Currículo das/os dramaturgas/os.
Estes materiais deverão ser enviados em formato digital, antes das 24 h. do 14 de Setembro de 2025, a: oficina@aelg.org
– As/os criadoras/es seleccionadas/os para (re)presentarem os seus projectos cénicos devem comprometer-se a estarem presentes durante toda a jornada que dura o Festival (dentro da X Xornada da Sección de Literatura Dramática 2025, o domingo 19 de outubro de 2025, no Teatro Rosalia de Castro da cidade da Corunha, entre as 10h00 e as 21h00, aproximadamente) e participarem nos debates dos projectos (re)presentados pelas/os suas/seus colegas, de tal modo que possam, ao final da jornada, emitirem o voto correspondente para o IV Premio VIII Festival Peças de um Teatro do Porvir 2025: Galiza + Portugal.
IV PRÉMIO VIII FESTIVAL PEÇAS DE UM TEATRO DO PORVIR 2025
Para além do orçamento atribuído a cada proposta para a sua (re)presentação no VIII Festival Peças de um Teatro do Porvir 2025: Galiza + Portugal, um comité, formado pelo Vogal de Literatura Dramática da AELG, Afonso Becerra, o director do Teatro Rosalía Castro da Corunha, Xosé Paulo Rodríguez, Célia Guido Mendes, em representação do Camões–Centro Cultural Português en Vigo, e, se assim o considerar, a pessoa convidada de honra, Roberto Pascual, dramaturgo, investigador e docente, ex-director da MIT de Ribadávia, e contando com os votos das/os criadoras/es participantes, seleccionaram propostas para oferecer-lhe a possibilidade de ser estreada. O júri também poderia decidir deixar o prémio deserto de os projectos (re)presentados não reunirem as características e condições necessárias.
Información sobre protección de datos
A responsábel do tratamento é a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega. A finalidade do tratamento é a prestación do servizo que se detalla na solicitude ou actividade organizada. A base legal do tratamento é o cumprimento dunha obriga contractual na prestación dun servizo. Os seus datos conservaranse unicamente durante os prazos de prescrición legalmente aplicábeis. Pódense comunicar os seus datos a terceiras/os organizadoras/es ou colaboradoras/es da actividade. No caso de solicitar certificado de asistencia, os seus datos comunicaranse ao/á impartidor/a da actividade. Pode acceder, rectificar, suprimir os seus datos e nos casos determinados opoñerse ao tratamento, limitar o seu uso ou portar a outra/o responsábel. Tamén pode solicitar a tutela da Axencia Española de Protección de Datos ou presentar unha reclamación ante a mesma.
Pontevedra: presentación de Vidas e historias LGBT da Idade Media, de Carlos Callón
Lugo: presentación de O que estou a dicir cando digo “Altri non”, de Xosé de Cea
Acta do Xurado do VIII Certame de debuxo e poesía Avelino Díaz
Vigo: presentación de Libro das contrarias, de Agustín Agra
“Intelixencia Artificial Xenerativa e dereitos de autoría: do mito da máquina que pensa á realidade da reprodución literal e do puro cálculo matemático”, artigo de Jorge Corrales, Director xeral de CEDRO
Desde CEDRO:
“A experiencia e as análises efectuadas nos últimos anos veñen confirmar que os contidos editoriais protexidos polo Dereito de Autoría son utilizados para o desenvolvemento dos sistemas de intelixencia artificial xenerativa (IAX) e como, en distintos formatos e de diferentes formas, son reproducidos en todas as fases de desenvolvemento dese sistema.
Esta explotación das obras, de acordo coa normativa e xurisprudencia europea, exixe a autorización dos seus autores e editoras e unha remuneración xusta por estes usos, algo que parecen esquecer os desenvolvedores, privados e públicos, deste software de IA.
Como non podía ser doutro xeito, a formulación arriba exposta, en relación á utilización de obras protexidas, veu ser referendada por un representante do Barcelona Supercomputing Center (BSC) nun obradoiro sobre IA e dereitos de autoría, organizado pola Comisión de Asuntos Xurídicos do Parlamento Europeo, o pasado 4 de xuño.
O representante do BSC puxo de manifesto que no desenvolvemento da IAX «cada fase –inxestión, procesamento, aprendizaxe– necesariamente implica acceder e copiar contido protexido, non simplemente ideas».
E isto é así porque na contorna dixital, tradicionalmente as obras, por exemplo os libros, xornais, revistas e partituras, representáronse mediante un código binario –secuencias de ceros e uns–, que permite almacenar e procesar a información. Esta codificación almacenaba implicitamente tamén a información relativa á orde das palabras e a súa posición no texto. Trátase, pois, de estándares que permitían e permiten a reprodución dixital de obras, xerando unha especie de ciclo de tradución entre a linguaxe humana e a linguaxe das máquinas, permitindo que estas o entendan.
Algúns dos primeiros desenvolvementos modernos da IAX seguían a idea secuencial da era binaria. Pero non hai que deixarse enganar, esta tecnoloxía naceu co obxectivo de reducir o custo de almacenamento da información e aumentar a eficiencia na súa xestión. Con todo, agora, co desenvolvemento dos modelos baseados en Transformers, os procedementos de tradución da linguaxe humana á linguaxe das máquinas mudaron.
A tecnoloxía Transformers permite reproducir de xeito literal a información e a expresión orixinal da obra. De acordo coa RAG, literal significa: «Conforme ao sentido propio e exacto das palabras do texto.». A diferenza doutros sistemas que codifican as palabras en formato binario –ceros e uns–, os Transformers utilizan representacións vectoriais multidimensionais, mediante unha técnica coñecida como embedding.
Esta técnica de embedding codifica a seguinte información:
– Vector de tokens da palabra: reproduce a palabra.
– Vector de posición: reproduce a posición da palabra na frase, texto, etc. Sen a inclusión desta información de posición non se podería desenvolver a parte de valor semántico (significado) e de contexto do modelo.
– Vector de significado (semántica): reproduce o significado que o/a autor/a deu á palabra no texto.
– Vector de contexto: reproduce a relación da palabra co contexto.
Por tanto, e sen necesidade sequera de ser preguntado sobre o acceso lexítimo ás obras que son utilizadas para o desenvolvemento das aplicacións de IAX, o representante do BSC afirmou que, na fase de “inxestión” –preparación do repositorio inicial de obras, coñecido tecnicamente como “dataset”– é preciso acceder e reproducir obras protexidas. Isto implica que na primeira etapa no desenvolvemento da IAX se require a reprodución dixital de todas as obras incluídas no repositorio, para o que é necesaria a autorización dos seus titulares de dereitos. E este punto é chave antes de analizar se cabería a aplicación do límite de minaría de textos e datos previsto no artigo 4 da Directiva 2019/790, que permitiría o uso das obras sen autorización para algúns fins, xa que antes sería preciso contar con ese acceso lexítimo ás mencionadas publicacións para que fose legal.
Así mesmo, cando o representante do BSC recoñece que na fase de procesamento resulta imprescindíbel reproducir as obras para transformar cada palabra en tokens, unidades mínimas que o modelo utiliza para operar (polo referido custo de almacenamento e de cálculo), e demais vectores comentados.
Neles inclúense as características semánticas e contextuais do contido, quer dicir, a expresión orixinal das obras protexidas polos dereitos de autoría. Polo que tamén aquí sería preciso o permiso dos titulares. Múltiple é a xurisprudencia do TXUE que o confirma: «…a protección do dereito de autoría abrangue as expresións mais non as ideas, procedementos, métodos de operación ou conceptos matemáticos en si…». Véxase, neste sentido, a sentenza de 2 de maio de 2012, SAS Institute, C‑406/10. Cuestión tamén sinalada polo propio BSC na súa presentación.
De igual xeito, o representante do BSC explicou que durante a fase de adestramento dun modelo de IAX tamén é necesario acceder e reproducir contidos protexidos como parte do proceso técnico, mais neste caso en forma dos referidos vectores obtidos no paso anterior. Estes vectores, unha vez introducidos en forma de matrices na rede neuronal, permiten realizar cálculos matemáticos –como a obtención de derivadas– para reducir o erro entre o valor real e o que devolve o modelo. Por tanto, esta fase implica necesariamente outra reprodución máis, efectuada nun formato diferente da obra nacida directamente do/a autor/a.
O representante do BSC expuxo, ademais, que na fase de xeración do modelo –quer dicir, cando este é utilizado polos usuarios– non se produce acceso nin reprodución directa das obras ou de reproducións das obras orixinais do/a autor/a por parte do modelo de intelixencia artificial xenerativa.
Agora ben, aínda que o modelo non accede directamente ás obras ou ás expresións no devandito de xeración, os resultados que xera (comunmente denominados outputs) poden reproducir parcial ou totalmente contidos protexidos e, tamén, transformalos e comunicalos publicamente. A pesar diso, os desenvolvedores, ao meu xuízo, non implementan conscientemente medidas tecnolóxicas que bloqueen estes resultados que afectan directa e gravemente os dereitos de autoría, a normal explotación das obras e ao traballo realizado por autores/as e editores/as. Ademais, hai que ter en conta que os modelos desenvoltos polo BSC, como MarIA e ALIA, foron postos a disposición de usuarios empresariais con fins comerciais.
Por certo, o representante do BSC tamén advirte na súa intervención sobre a dificultade de garantir a rastrexabilidade do uso dos contidos protexidos nas respostas ou resultados (output) das aplicacións de IAX. Esta cuestión xa foi contemplada polo lexislador: tanto o artigo 17 da Directiva 2014/26/UE como o artigo 167 da Lei de Propiedade Intelectual estabelecen que a responsabilidade de informar sobre os usos das obras é unha obriga que recae no usuario do material protexido, unha cualificación que o propio BSC non cuestiona.
Por tanto, a existencia de dificultades técnicas para garantir a rastrexabilidade, a información sobre a orixe das obras utilizadas para obter eses resultados, non encaixan coa obriga legal de respecto aos dereitos dos titulares nin xustifica a falta de remuneración aos mesmos. Esta obriga é claramente do desenvolvedor e, en ningún caso, pode trasladarse aos titulares, quen deben dar a autorización e recibir a remuneración que lexitimamente lles corresponde.
É importante sinalar a necesidade de estabelecer medidas de seguridade eficientes sobre as bases de datos vectoriais que moitos dos desenvolvedores utilizan para almacenar os embeddings –é dicir, as representacións vectoriais de obras protexidas–, pois non está claro que sexan irreversíbeis e que permita reconstruír as obras, en todo ou en parte, o que incrementa o risco de infraccións contra os dereitos de autoría.
Como resumo, un novo cambio de tecnoloxía para reproducir obras ou a súa expresión orixinal, quer dicir, de codificación binaria a embedding, propiciou un debate que non é real e que foi motivado por intereses que ameazan con desartellar aínda máis os principios fundamentais da nosa sociedade.
Habemos lembrar que, durante os últimos trinta anos desenvolvéronse políticas de rent seeking –segundo as denomina a teoría económica– sobre os dereitos de autores e editoras. Estas políticas, baseadas en conceptos legais como fair use ou límites ou excepcións ao dereito de autoría, potenciaron a medio e longo prazo os seguintes resultados:
– O desenvolvemento de barreiras de entrada que limitan a competencia no mercado de servizos dixitais, apoderando aquelas empresas que puideron desenvolver accións de venda cruzada de produto a prezo 0.
– O desenvolvemento de inestabilidade nas contornas sociais, ao primar nesas empresas unicamente obxectivos económicos, obviando a súa responsabilidade sobre cuestións sociais e medioambientais.
– A debilitación do impacto social dos valores do sector da cultura escrita e, por tanto, a do propio sector e a sociedade.
Por todo isto, e co obxectivo de acadar o pleno respecto aos dereitos de autoras e editores no escenario que presenta a IAX, é fundamental analizar axeitadamente os intereses que non se fan explícitos e que están detrás destes novos desenvolvementos tecnolóxicos. Sen esquecer, claro é, ir alén dunha simple análise de conflito de intereses, que en moitos casos é disfrazado de escasa capacidade orzamentaria a curto prazo.
E acabo cunha pregunta: así como no seu momento, co desenvolvemento da tecnoloxía dixital baseada en código binario, foi necesario un tempo para acordar un modelo de reprodución da obra –como o foi o código ASCII–, non estaremos, talvez, ante unha situación similar? Acaso non veremos, co tempo, a creación dun novo modelo para a reprodución da obra ou da expresión da obra no espazo multidimensional dos embeddings?”
Ourense: actividades do 19 de xuño da Feira do Libro 2025
