Desde 
a Cidade da Cultura:
“A Cidade da Cultura súmase cada 17 de maio á celebración das Letras Galegas, este ano dedicadas a Antonio Fraguas, figura que tamén ten a súa homenaxe e festexo neste gran día no Gaiás, para pór en valor o seu labor como investigador e valedor da nosa cultura popular.
Antonio Fraguas foi director e presidente do Museo do Pobo Galego, institución que prestou unha importante colaboración para a configuración da exposición sobre artesanía galega Pensar coas mans. Cestería, cerámica e xoiería en Galicia, que pode verse no Museo Centro Gaiás ata o 8 de setembro.
Así, ao longo do 17 de maio e para celebrar o Día das letras Galegas dedicado a Antonio Fraguas, na Cidade da Cultura organizamos:
– Unhas visitas comentadas moi especiais á exposición Pensar coas mans, nas que destacaremos a súa figura e o seu labor ao fronte do Museo do Pobo Galego, a partir das pezas prestadas para esta mostra artística.
– E, seguindo co bo recibimento e participación acadada pola actividade iniciada o ano pasado no 17 de maio, as persoas que se acheguen ao Museo Centro Gaiás poderán sumarse á lectura participativa, na que contaremos cunha escolma de textos destacados da súa obra.
A persoa que realizou a escolma de textos, á proposta do Museo do pobo Galego, é Clodio González Pérez, etnógrafo, historiador, membro correspondente da Real Academia Galega (RAG) e persoa vencellada ao MPG e de ampla traxectoria humanista no sector cultural.
Esta lectura compartida é un xeito inclusivo, dinámico e participativo de achegar e promocionar a creación de Antonio Fraguas a todas as persoas interesadas, e tamén a aquelas que non coñecían de todo a súa importante tarefa para recompilar, conservar e pór en valor o patrimonio de raíz galego. Ademais, a vosa participación irase compartindo nas redes sociais da Cidade da Cultura de Galicia: Facebook, Twitter e Instagram.
Animádevos a participar e festexar con nós e deste xeito tan activo as nosas Letras Galegas!”
Arquivo da categoría: Día das Letras
Justo Beramendi: “Fraguas foi un militante galeguista moi activo ata o 36”
Entrevista
a Justo Beramendi na Real Academia Galega:
“(…) – Real Academia Galega (RAG): A relación que vostede mantén co Museo do Pobo Galego tamén vén daquel momento fundacional, no ano 1976. Como foi a incorporación de Fraguas?
– Justo Beramendi (JB): A xunta de goberno do Colexio Oficial de Arquitectos de Galicia deunos, ás persoas que daquela estabamos na súa comisión de cultura, vía libre para intentar constituír o padroado que tiña como obxectivo a creación do museo. Daquela comisión formabamos parte dous ausentes, desgraciadamente, Rafael Baltar e mais Carlos García Martínez, María Xosé Fernández Cerviño e eu mesmo. O que fixemos foi recrutar as persoas que pensamos que poderían formar parte do padroado, entre elas, por suposto, todos os galeguistas históricos que aínda vivían, e foi así como don Antonio Fraguas foi unha das persoas que fomos buscar. (…)
– RAG: Co gallo do centenario do nacemento de Fraguas, o Museo do Pobo Galego editou en 2005 un volume conmemorativo no que vostede analiza un aspecto da súa vida que segue a ser pouco coñecido, o seu activismo político galeguista antes de 1936. Por que sucede isto?
– JB: Porque nunca foi un dirixente, o único cargo orgánico que tivo foi o de secretario xeral do Partido Galeguista da Estrada, por iso o chamei o soldado fiel. Era fundamentalmente un militante de base, pero moi, moi activo, e sobre todo tiña moi claro cales eran as necesidades do país e do nacionalismo. Supeditaba todo na súa actuación política a iso, aínda que ás veces houbese cousas coas que non estaba moi de acordo.
– RAG: Por exemplo?
– JB: Isto queda moi claro cando nos anos 30 o Partido Galeguista afonda a división entre esquerda e dereita, ou entre filorrepublicanos demócratas e politicamente laicos, como Castelao e Bóveda, e os politicamente católicos. Fraguas é un home moi relixioso, pero a pesar diso mantense fiel ao que decida a maioría do partido, a esquerda, en contra do que fan íntimos amigos seus e colaboradores na primeira radio de Galicia, como Xosé Mosquera, O vello dos contos.
– RAG: Tamén foi moi activo na campaña a prol do Estatuto de Autonomía.
– JB: Si, coma todos os militantes, se hai Estatuto de Autonomía de Galicia en 1936 é grazas ao Partido Galeguista. A pesar de ser un partido minoritario, centra todas as súas enerxías desde a súa fundación cara á consecución da autonomía de Galicia, incluso os escindidos participan na campaña do referendo activamente. (…)”
Lugo: actos arredor de Antonio Fraguas, Letras Galegas 2019
A Coruña: conferencia de Felipe Senén e ofrenda floral en homenaxe a Antonio Fraguas
O
14 de maio, ás 20:00 horas, en Portas Ártabras (Rúa Sinagoga, 22, baixo), Felipe Senén falará sobre “Antón Fraguas e Etnografía galega”, nunha actividade organizada pola A. C. O Facho. O mesmo día ás 12:30 horas, no monumento a Curros Enríquez (Xardíns de Méndez Núñez), esta entidade fará unha ofrenda floral en lembranza do autor ao que se lle dedica o Día das Letras Galegas.
Héctor Cajaraville: “Fálolles aos rapaces de Antonio Fraguas, pero tamén moito da época que lle tocou vivir”
Entrevista
a Héctor Cajaraville na Real Academia Galega:
“(…) – Real Academia Galega (RAG): Vostede naceu e criouse en Santiago, a cidade onde Antonio Fraguas se estableceu definitivamente en 1959. Tivo oportunidade de coñecelo? Que imaxe tiña vostede del antes de escribir a biografía para a colección Merlín e como foi cambiando?
– Héctor Cajaraville (HC): Xerais non me escolleu pola vinculación directa que puidese ter co homenaxeado, senón porque antes escribín un libro biográfico sobre frei Rosendo Salvado –Nova Nursia (Xerais, 2018)- e considerou que podería ser a persoa indicada para achegar a figura de Antonio Fraguas a rapaces. Á editorial non lle pareceu un impedimento que non o coñecese, viu interesante que alguén que non estivese condicionado por un coñecemento previo del puidese facer un achegamento máis libre e, digamos, aséptico á súa figura. Cando empecei a documentarme e a descubrir a Antonio Fraguas, quedei un pouco fascinado. Supoño que sempre pasa cando afondas na vida e na obra de alguén, pero neste caso estamos a falar dun home que fixo tantas cousas durante tanto tempo! Tivo relación máis ou menos directa con todo o que se fixo no ámbito da cultura e do galeguismo ao longo do século XX e, claro, é normal que quedes abraiado!
Por riba de toda a traxectoria académica e intelectual, todo o mundo co que fun falando para obter máis información sobre el destacaba o boa persoa que era, sempre xeneroso e disposto a axudar, e ese é o mellor recordo que pode deixar alguén. Que máis dá se es máis ou menos preciso nos teus traballos intelectuais se despois non deixas esa pegada humana que el si deixou. Descubrir isto foi unha das cousas que máis me gratificaron no proceso de achegamento a Fraguas.
– RAG: Tendo en conta o público ao que se dirixe esta biografía, un dos maiores esforzos debeu de ser a recreación da súa vida dun xeito ameno e cun estilo sinxelo.
– HC: Si, despois de reler todo o que se escribiu sobre el, entrevistas que lle fixeron ou artigos que completaban algunha perspectiva, o seguinte foi centrarme en filtrar e adaptar a información para un rapaz de 12 ou 13 anos que non coñece de nada a Antonio Fraguas, como é natural, porque polo menos ata o momento non era unha figura excesivamente coñecida e tampouco ten obra dirixida especificamente ao lectorado desta idade. O meu obxectivo é que cando remate o libro diga: “Agora entendo por que lle dedicaron o Día das Letras Galegas”. Con esta proposta de partida, centreime nos aspectos que me parecía que poderían ser de máis interese para un rapaz, e por iso me centrei na figura humana e non no puramente académico, nos seus traballos etnográficos ou xeográficos. (…)”
Compostela: inauguración da exposición Antonio Fraguas Fraguas. Letras Galegas 2019
Compostela: presentación de Antonio Fraguas. Mestre da memoria, de Malores Villanueva
Vigo: presentación de Antonio Fraguas. Mestre da memoria, de Malores Villanueva
Carballedo: presentación de Antonio Fraguas. Mestre da memoria, de Malores Villanueva
A Primavera das Letras de Antonio Fraguas comeza da man dos nenos e nenas do seu Cotobade natal
Desde
a Real Academia Galega:
“Cotobade foi a primeira fiestra ao mundo para Antonio Fraguas. Nestas terras da provincia de Pontevedra naceu e medrou, e a elas dedicou os seus primeiros traballos como antropólogo. E nelas comezou tamén hoxe a Primavera das Letras que a Real Academia Galega lle dedicará a quen elixiu como protagonista do Día das Letras Galegas 2019. A institución presentou o proxecto web que fornece de material lúdico e didáctico arredor da súa vida e obra da man da comunidade educativa de Cotobade. O alumnado do CEIP de Carballedo e do veciño CEIP de Tenorio ofreceron tamén a súa propia visión da traxectoria do intelectual cunha representación ramatizada da súa biografía e un vídeo.
A directora do CEIP de Tenorio, Ana Porto Magariños, conduciu o acto, que se desenvolveu na biblioteca do CEIP de Carballedo e que foi seguido en directo desde o seu centro de ensino. O presidente da RAG, Víctor F. Freixanes, e a académica Fina Casalderrey foron os encargados de presentar o proxecto e, tras as actuacións do alumnado, Avelino Martínez Cimadevila, sobriño de Antonio Fraguas, pechou a celebración, que contou tamén coa participación do alcalde de Cercedo-Cotobade, Jorge Cubela, e de membros da Fundación Antonio Fraguas.
Primavera das Letras naceu como unha nova porta que a Real Academia Galega abre pensando nos máis novos, nenos e nenas de educación infantil e primaria, e mais nos profesores e profesoras que traballan neste nivel educativo, “semente primeira para coñecer e amar a súa cultura e o seu país”, salienta o presidente da RAG, Víctor F. Freixanes. “Arredor da figura que cada ano a Academia elixe para celebrar o Día das Letras Galegas, procuramos elaborar propostas e iniciativas útiles para o ensino e para a dinamización cultural nestes niveis”, engade o académico, quen tivo palabras de especial agradecemento para o profesorado. “Somos moi conscientes do seu esforzo, da súa dedicación e do seu talento, que se manifesta na cada vez maior participación de colexios nesta convocatoria”, asegura. “Antonio Fraguas vainos permitir viaxar polas raíces da nosa cultura, a cultura popular, tan próxima a nós, en certa medida a memoria dos avós, que fixeron posible que en tempos de devalo a lingua e a cultura de Galicia teña a vitalidade que acadou hoxe. Como ben di o título do proxecto, Primavera das Letras é sobre todo unha primavera: una aposta apaixonada e optimista cara ao futuro”, conclúe Víctor F. Freixanes. (…)”
