Arquivo da categoría: Día das Letras
A Coruña: conferencia de Felipe Senén e ofrenda floral en homenaxe a Antonio Fraguas
O
14 de maio, ás 20:00 horas, en Portas Ártabras (Rúa Sinagoga, 22, baixo), Felipe Senén falará sobre “Antón Fraguas e Etnografía galega”, nunha actividade organizada pola A. C. O Facho. O mesmo día ás 12:30 horas, no monumento a Curros Enríquez (Xardíns de Méndez Núñez), esta entidade fará unha ofrenda floral en lembranza do autor ao que se lle dedica o Día das Letras Galegas.
Héctor Cajaraville: “Fálolles aos rapaces de Antonio Fraguas, pero tamén moito da época que lle tocou vivir”
Entrevista
a Héctor Cajaraville na Real Academia Galega:
“(…) – Real Academia Galega (RAG): Vostede naceu e criouse en Santiago, a cidade onde Antonio Fraguas se estableceu definitivamente en 1959. Tivo oportunidade de coñecelo? Que imaxe tiña vostede del antes de escribir a biografía para a colección Merlín e como foi cambiando?
– Héctor Cajaraville (HC): Xerais non me escolleu pola vinculación directa que puidese ter co homenaxeado, senón porque antes escribín un libro biográfico sobre frei Rosendo Salvado –Nova Nursia (Xerais, 2018)- e considerou que podería ser a persoa indicada para achegar a figura de Antonio Fraguas a rapaces. Á editorial non lle pareceu un impedimento que non o coñecese, viu interesante que alguén que non estivese condicionado por un coñecemento previo del puidese facer un achegamento máis libre e, digamos, aséptico á súa figura. Cando empecei a documentarme e a descubrir a Antonio Fraguas, quedei un pouco fascinado. Supoño que sempre pasa cando afondas na vida e na obra de alguén, pero neste caso estamos a falar dun home que fixo tantas cousas durante tanto tempo! Tivo relación máis ou menos directa con todo o que se fixo no ámbito da cultura e do galeguismo ao longo do século XX e, claro, é normal que quedes abraiado!
Por riba de toda a traxectoria académica e intelectual, todo o mundo co que fun falando para obter máis información sobre el destacaba o boa persoa que era, sempre xeneroso e disposto a axudar, e ese é o mellor recordo que pode deixar alguén. Que máis dá se es máis ou menos preciso nos teus traballos intelectuais se despois non deixas esa pegada humana que el si deixou. Descubrir isto foi unha das cousas que máis me gratificaron no proceso de achegamento a Fraguas.
– RAG: Tendo en conta o público ao que se dirixe esta biografía, un dos maiores esforzos debeu de ser a recreación da súa vida dun xeito ameno e cun estilo sinxelo.
– HC: Si, despois de reler todo o que se escribiu sobre el, entrevistas que lle fixeron ou artigos que completaban algunha perspectiva, o seguinte foi centrarme en filtrar e adaptar a información para un rapaz de 12 ou 13 anos que non coñece de nada a Antonio Fraguas, como é natural, porque polo menos ata o momento non era unha figura excesivamente coñecida e tampouco ten obra dirixida especificamente ao lectorado desta idade. O meu obxectivo é que cando remate o libro diga: “Agora entendo por que lle dedicaron o Día das Letras Galegas”. Con esta proposta de partida, centreime nos aspectos que me parecía que poderían ser de máis interese para un rapaz, e por iso me centrei na figura humana e non no puramente académico, nos seus traballos etnográficos ou xeográficos. (…)”
Compostela: inauguración da exposición Antonio Fraguas Fraguas. Letras Galegas 2019
Compostela: presentación de Antonio Fraguas. Mestre da memoria, de Malores Villanueva
Vigo: presentación de Antonio Fraguas. Mestre da memoria, de Malores Villanueva
Carballedo: presentación de Antonio Fraguas. Mestre da memoria, de Malores Villanueva
A Primavera das Letras de Antonio Fraguas comeza da man dos nenos e nenas do seu Cotobade natal
Desde
a Real Academia Galega:
“Cotobade foi a primeira fiestra ao mundo para Antonio Fraguas. Nestas terras da provincia de Pontevedra naceu e medrou, e a elas dedicou os seus primeiros traballos como antropólogo. E nelas comezou tamén hoxe a Primavera das Letras que a Real Academia Galega lle dedicará a quen elixiu como protagonista do Día das Letras Galegas 2019. A institución presentou o proxecto web que fornece de material lúdico e didáctico arredor da súa vida e obra da man da comunidade educativa de Cotobade. O alumnado do CEIP de Carballedo e do veciño CEIP de Tenorio ofreceron tamén a súa propia visión da traxectoria do intelectual cunha representación ramatizada da súa biografía e un vídeo.
A directora do CEIP de Tenorio, Ana Porto Magariños, conduciu o acto, que se desenvolveu na biblioteca do CEIP de Carballedo e que foi seguido en directo desde o seu centro de ensino. O presidente da RAG, Víctor F. Freixanes, e a académica Fina Casalderrey foron os encargados de presentar o proxecto e, tras as actuacións do alumnado, Avelino Martínez Cimadevila, sobriño de Antonio Fraguas, pechou a celebración, que contou tamén coa participación do alcalde de Cercedo-Cotobade, Jorge Cubela, e de membros da Fundación Antonio Fraguas.
Primavera das Letras naceu como unha nova porta que a Real Academia Galega abre pensando nos máis novos, nenos e nenas de educación infantil e primaria, e mais nos profesores e profesoras que traballan neste nivel educativo, “semente primeira para coñecer e amar a súa cultura e o seu país”, salienta o presidente da RAG, Víctor F. Freixanes. “Arredor da figura que cada ano a Academia elixe para celebrar o Día das Letras Galegas, procuramos elaborar propostas e iniciativas útiles para o ensino e para a dinamización cultural nestes niveis”, engade o académico, quen tivo palabras de especial agradecemento para o profesorado. “Somos moi conscientes do seu esforzo, da súa dedicación e do seu talento, que se manifesta na cada vez maior participación de colexios nesta convocatoria”, asegura. “Antonio Fraguas vainos permitir viaxar polas raíces da nosa cultura, a cultura popular, tan próxima a nós, en certa medida a memoria dos avós, que fixeron posible que en tempos de devalo a lingua e a cultura de Galicia teña a vitalidade que acadou hoxe. Como ben di o título do proxecto, Primavera das Letras é sobre todo unha primavera: una aposta apaixonada e optimista cara ao futuro”, conclúe Víctor F. Freixanes. (…)”
“Incansábel explorador do próximo”
Desde
Sermos Galiza:
“Antonio Fraguas. O bo mestre, o mestre bo é unha das primeiras achegas á figura homenaxeada no Día das Letras Galegas de 2019. Nesta biografía orientada a lectoras novas, Héctor Cajaraville rescata quen, ao seu ver, “foi o personaxe de maior repercusión do mundo da cultura no século XX”.
Cajaraville (Compostela, 1974), novelista e profesor, explícase. “Hai dúas razóns. A primeira, a súa lonxevidade. Fraguas naceu en 1905 e morreu en 1999. Atravesou o século. A segunda, o seu vínculo con todos os movementos importantes de Galiza e o seu carácter de elo entre o moito que había antes de 1936 e o pouco que quedou despois”, afirma. O seu paso polas Irmandades da Fala, a súa proximidade á Xeración Nós, o seu traballo no Seminario de Estudos Galegos ou a súa militancia no Partido Galeguista certifícano.
Represaliado polo fascismo, que ademais de expulsalo da docencia pública obrigouno a borrar pintadas a prol do Estatuto republicano, foi máis tarde parcialmente restituído. “Pero a el non lle gustaba falar do tema, non lle daba importancia. Centrou todos os seus esforzos en construír un legado cultural do que era perfectamente consciente”, sinala Cajaraville. E que consistiu, sobre todo, en observar o próximo, dignificar o popular, rexistrar o que se esvaecía, analizar o desprezado.
Máis de 300 referencias bibliográficas e o que, talvez, foi a grande obra da súa vida iniciada xa na etapa serodia -a fundación do Museo do Pobo Galego- enmarcan a súa produción intelectual tanxíbel. Porque a intanxíbel atópase nos centos de alumnos aos que lles aprendeu o valor do que os rodeaba. “Fraguas era un descubridor. Non foi un erudito de despacho. Botábase a andar e dar con castros, con xacementos megalíticos… Alguén o definiu como un Indiana Jones das corredoiras”, lembra o autor de O bo mestre, o mestre bo (Xerais, 2019). (…)”
Cotobade acolleu a inauguración simbólica do Ano Antonio Fraguas
Desde
Fervenzas Literarias (foto: Concello de Cotobade):
“O pasado domingo inaugurouse, cun acto simbólico no lugar da Insuela, parroquia de Loureiro, concello de Cotobade, o Ano Antonio Fraguas, a quen a Real Academia Galega homenaxeará este 2019 co Día das Letras Galegas. En palabras de Víctor F. Freixanes, presidente da Academia, “será un ano de celebración arredor da figura de don Antonio e, ao mesmo tempo, de reivindicación da lingua e da cultura popular, expresión da lealdade histórica do pobo galego a prol da súa identidade. Antonio Fraguas dedicou a súa vida a estudar as raíces que nos explican a todos nós”.
Pola súa banda, o alcalde de Cerdedo-Cotobade, Jorge Cubela, fixo de anfitrión e deu a palabra a todos os invitados, institucións que se suman á celebración do Día das Letras Galegas: o Museo do Pobo Galego e a Fundación Antonio Fraguas, representados polo seu presidente, o historiador Xusto Beramendi; a Deputacion de Pontevedra, representada polo deputado de cultura, Xosé Leal; o goberno do país, representada polo director xeral de Políticas Culturais, Anxo Lorenzo, e a familia de Antonio Fraguas, en representación da cal falou o seu sobriño Xosé Martínez.
Logo das intervencións descubriuse na fachada da casa natal unha placa conmemorativa, deseñada por un canteiro do lugar e, a continuación, interpretouse o Himno Galego. Diante dun numeroso grupo de asistentes, constituído por representantes de institucións políticas e culturais, así como por veciños e veciñas de Cerdedo-Cotobade, os presentes fixeron votos por unha celebración activa e participativa do Día das Letras Galegas, na liña de mobilización civil que nos últimos anos vén animando a onomástica do 17 de maio.
Proximamente, presentarase nos colexios de Cerdedo-Cotobade a iniciativa Primavera das Letras, dirixida a escolares de educación infantil e primaria, promovida tamén pola Real Academia Galega.”
