A Coruña: presentación de Três Tempos, de Luís Mazás López

ATrês Tempos Luís Mazás sexta feira 26 de febreiro, ás 20:00 horas, no Centro Ágora da Coruña (Rúa Ágora, s/n), terá lugar a presentación de Três Tempos, de Luís Mazás López, publicado pola Porta Verde do Sétimo Andar. No acto, organizado pola Livraria Suévia, recitan, acompañando ao autor, Pedro Casteleiro, François Davo, Alfredo Ferreiro, Mário Herrero, José António Lozano, Tati Mancebo e Ramiro Torres, xunto á música de César Morán.
Aquí pode verse a entrevista feita ao autor en Palavra Comum.

Anxos Sobriño, nova presidenta da CTNL: “O traballo do persoal técnico de normalización ten que reverter na sociedade”

EntrevistaAnxos Sobriño a Anxos Sobriño en Sermos Galiza:
“Anxos Sobriño (O Rosal, 1971) é a nova presidenta da Coordinadora de Traballadores/as de Normalización da Lingua. Substitúe no cargo Nel Vidal, que levaba nove anos á fronte da entidade. Licenciada en Filoloxía Galego-Portuguesa pola USC, traballa no equipo lingüístico da Audiencia de Pontevedra.
– Sermos Galiza (SG): Como comezas esta nova etapa á fronte da CTNL?
– Anxos Sobriño (AS): Con ilusión e responsabilidade. Para min realmente é unha gran responsabilidade porque a CTNL é máis que unha asociación. É unha escola de traballo, un grupo de amigos que medramos profesionalmente xuntos e agora presidila supón un gran reto e a oportunidade de aprender. Esta é unha entidade que funciona de maneira moi asemblearia, polo que todos e todas achegamos, así que ser presidenta é un cargo importante, mais o traballo é conxunto.
– SG: Que retos ten por diante?
– AS: Realmente, este cambio de dirección é unha continuidade do traballo feito con anterioridade. Non é que vaia cambiar as liñas de acción. Eu, como presidenta, espero continuar co bo traballo que se fixo até o de agora e melloralo na medida do posíbel, se se consegue. O principal reto é lograr que haxa un mellor traballo en normalización lingüística, máis colaboración e unha mellora da situación da lingua dentro das nosas posibilidades.
– SG: Cales son os próximos proxectos da CTNL?
– AS: Na asemblea decidimos as propostas de acción para o ano. Como esta é unha etapa de continuación, as actividades que se aprobaron foron seguir coa formación para o colectivo (con un ou dous cursos ao ano), colaborar co curso de verán de normalización que organiza a UDC e cos encontros para a normalización organizados polo Consello da Cultura e continuar nas propostas de colaboración entre servizos de normalización lingüística (porque está demostrado que se traballa moito mellor entre varios e aproveitamos con maior eficacia os recursos). Ademais, ao abeiro da CTNL, acordamos que seguiremos apoiando actividades como Apego ou o club de debate entre institutos. Seguiremos a fomentar o traballo de colaboración entre os servizos porque vemos que é útil e enriquecedor. Tamén continuaremos a organizar actividades como o LGX15 ou a campaña arredor do Día das Letras. (…)”

Francisco Castro: “A miña novela non defende o amor a calquera prezo”

EntrevistaFrancisco Castro 2016 a Francisco Castro en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): O título [Amor é unha palabra coma outra calquera] denota incredulidade. ¿Fala de desamor?
– Francisco Castro (FC): Falamos de un tema que tradicionalmente na cultura occidental se sobrevalorou. Esta é unha novela contra o amor romántico, o amor dos boleros. É, polo tanto, unha novela en defensa do amor grande, pero non do amor a calquera prezo.
– LVG: ¿O outro é machismo?
– FC: Efectivamente, eu estou convencido que o amor romántico é unha das moitas estratexias da cultura machista e do falocentrismo para o dominio das mulleres. É dicir, a muller a que se lle aprende que só vai ser unha muller completa se lle vén un príncipe que a trate coma unha princesa. É unha estratexia de dominación.
– LVG: ¿Que fai un cadáver nunha trama de denuncia social?
– FC: Porque é unha novela con aires detectivescos. É unha novela dunha muller que é abandonada polo seu home logo dunha vida de entrega absoluta pola súa parte, e despois de ser abandonada, vese ensarillada nunha morte estraña dunha persoa achegada. Vaise ver envolta nunha investigación xudicial. (…)
– LVG: ¿Como consegue o equilibrio entre o ameno e a denuncia?
– FC: Imaxino que ten que ver coa propia concepción que teño da literatura. Os que temos a fortuna de escribir e que nos lean, tamén temos a obriga de poñer o noso «talento» ó servizo do noso tempo. A min non me abonda sen máis escribir unha historia de puro entretemento. Si ten que ser entretida e trepidante a historia, pero creo que ten tamén que servir para poñer o foco naquelas parcelas da realidade que nos desagradan, e mostrar camiños alternativos polos que todo podería transitar mellor. (…)”

Entrevista a Xulio Ríos

EntrevistaXulio Ríos a Xulio Ríos na Palavra Comum:
“(…) – Palavra Comum (P): Quais são os teus referentes (desde todos os pontos de vista)? Deles, quais reivindicarias por serem insuficientemente reconhecidos a dia de hoje?
– Xulio Ríos (XR): Cando procurei a creación do IGADI (1991, facemos agora 25 anos), rebusquei nos nosos antecedentes. Sempre me chamara a atención a figura de Plácido Castro, pero igualmente Lois Tobío, que formou parte do noso Consello Asesor e tivemos a feliz oportunidade de aprender del. Son os nosos “clásicos”, aos que deberiamos sumar outras figuras como Fernando Pérez-Barreiro ou Ramón Lugrís. Ese mundo da universalidade galega é fundamental hoxe para a actualización do nacionalismo, pero este ignórao moito.
Noutro plano, como devoto da poesía, figuras como Cecília Meireles, Eugénio de Andrade, Xosé Luís Franco Grande, José Ángel Valente, Walt Whitman, ou Bei Dao, son autores de cabeceira. (…)
– P: Como vês o estado da cultura e língua galega?
– XR: A precariedade é inmensa. Tanto polo desinterese consciente da administración galega como pola escasa ambición cooperativa que existe no mundo cultural. Hai unha moi rica vida de base pero precisa unha maior organización e altura de miras para saír fóra. Mentres non comprendamos todos que a cultura é un dos catro poderes do país (lexislativo, executivo, xudicial e cultural, diría eu) sempre será algo de segunda orde e non o é. Cómpre repensar tamén a comunicación coas novas xeracións e como infundirlles un amor polo propio que non estea en contradición cunha actitude aberta, cosmopolita mesmo. (…)”

X. H. Rivadulla Corcón presenta Moraime, pequena vila con mar

DesdeX. H. Rivadulla Corcón AELG o Diario Cultural da Radio Galega:
“O libro, publicado por Edicións Positivas, reúne as historias que o autor escribiu para o programa ‘Un día por diante’ da Radio Galega. A entrevista pode escoitarse aquí.”

Francisco Castro: “Eu tamén tiven que sacar a mochila do amor romántico”

EntrevistaFrancisco Castro 2016 a Francisco Castro en Diario de Pontevedra:
“(…) – Diario de Pontevedra (DP): Chega esta novela [Amor é unha palabra coma outra calquera] nun momento no que parece imprescindible desmontar o mito do amor romántico, ¿non? Sobre todo cando as estatísticas sobre as relacións entre os máis novos revelan que volvemos cara atrás.
– Francisco Castro (FC): Sempre houbo un fracaso amoroso, poderiámolo dicir así. Edúcasenos en matemáticas, edúcasenos para saber o que é un complemento circunstancial de modo, pero non se nos educan as emocións. Como moito organízanse cursos para previr as enfermidades de transmisión sexual, pero non se educa nas emocións. Neste momento a mala educación amorosa chegou a límites moi preocupantes con rapazas que entenden que é unha mostra de amor que o mozo lles pida as claves do móbil, que as controle a través das redes sociais, que lles pregunte por que aceptan a tal amigo no Facebook… Temos un problema que logo desemboca en violencia de xénero. O libro ten, como xa pasa noutras obras miñas, unha voz narradora moi potente. O narrador, que son eu, métese no medio a reflexionar sobre estas cousas e a interpelar as mulleres e os homes para que nos liberemos da burbulla do amor romántico e nos impliquemos na defensa do amor grande. O estado perfecto é o do namoramento, pero non a calquera prezo.
– DP: Dixo nalgunha entrevista que a literatura para vostede é luz, aire que respira e toda a súa vida, porque non só é escritor, senón tamén editor en Galaxia e, ademais, imparte obradoiros de literatura.
– FC: Sempre digo que son un home absolutamente afortunado por poder estar, vivir e ser nas palabras. A miña existencia desde que empeza o día ata que remata gravita arredor dos libros, da lectura, da edición, da escrita… Iso é o que me configura. Levo 22 libros e quen me coñece sabe que son 22 obras nas que estou espido por completo. Non me vale sen máis facer unha trama, senón que dalgunha maneira quero manifestarme a través da trama. A literatura sálvame a vida, e dáme vida. (…)”
– DP: Como ve o panorama da literatura galega hoxe?
– FC: Véxoo glorioso. A literatura galega é unha literatura fantástica, moi creativa. Non é mellor que outras do noso entorno, pero tampouco é peor. Temos neste momento autores e autoras cada vez máis recoñecidos. O bo é que as escritoras e os escritores galegos non nos diferenciamos para nada do resto das escritoras e escritores doutras linguas da cultura occidental. Falamos e escribimos das mesmas cousas. Por iso tamén nos traducen cada vez máis. Nese sentido o panorama véxoo moi ben.
– DP: Daquela en Galicia hai moito talento, moi bos escritores, pero o que non hai é mercado?
– FC: O que nos falla é o país. É durísimo o que estou dicindo, pero é así. Un vai a Cataluña, colle o xornal e le a carteleira de cine e verás que todos os días hai dúas ou tres salas que emiten películas dobradas ó catalán. E estamos falando das películas de Hollywood. O señor Scorsese ou Leonardo Di Caprio, ou quen sexa, saben que cando unha película chega aquí ten que facer a dobraxe en catalán. Os grandes best sellers que se publican en España publícanse ó mesmo tempo en catalán e en castelán. Falamos de miles e miles de exemplares porque hai un país detrás que o consume. Iso non nos pasa a nós. É terrible que os escritores e escritoras galegos sexámolo no noso tempo libre. Que como no meu caso teñamos que roubarlle horas ó sono, as vacacións ou á familia. E, malia todo iso, prémiannos fóra e dannos o recoñecemento das traduccións. É realmente un milagre. (…)”

Entrevista a Mário Herrero, gañador do Premio Illas Sisargas 2015

DesdeMário Herrero A Revista Fin de Semana, da Televisión de Galicia:
“O concello de Malpica convoca dende hai dez anos o premio de Poesía Erótica Illas Sisargas. Na edición 2015, fallada a finais de ano, o gañador foi o poeta e tradutor Mário Herrero co poemario A razão do perverso. A entrevista pode verse aquí.”

Francisco Castro: “É máis importante fomentar a lectura que apoiar o libro”

EntrevistaFrancisco Castro 2016 a Francisco Castro en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): O teu artigo do A Fondo titúlase “Menos gramática e máis fantasía”. A educación é clave e ti fas un chamamento a mellorala. Cales son as súas principais eivas?
– Francisco Castro (FC): A eiva máis grande é que no fondo as leis educativas non se toman en serio a promoción da lectura. É máis papel mollado, máis declaración de intencións que outra cousa. E outra eiva é o feito de que nunca haxa unha dotación importante de cartos para que as bibliotecas escolares estean nutridas. Sempre poñemos o exemplo de Finlandia, como o espello onde hai que mirarse, e cando rañamos un pouquiño no sistema educativo finés, alí non están obsesionados con ter un computador por alumna na aula, ou non están preocupados por sacar unha boa cualificación nos informes PISA, aínda que logo a sacan, senón que todo o sistema educativo gravita arredor do núcleo central da escola, que é a biblioteca e o libro. Outra eiva brutal é que nas escolas de Maxisterio non hai formación en promoción da lectura. Non hai nin unha soa materia relacionada coa literatura infantil e xuvenil. Por dicir tres que se me ocorren. (…)
– SG: Á marxe das cuestións educativas, que medidas se poderían tomar na promoción da lectura?
– FC: En seguida se lles enche a boca aos nosos políticos dicindo “hai que facer un pacto de estado para nonseiqué”. Eu aínda non vin nin desde Madrid nin desde a Xunta ningunha clase de acción que nos faga pensar que se toman en serio a cuestión da prmoción da lectura, xa non quero cinguirme á lectura de obras galegas, só lectura. Eu teño claro que é máis importante fomentar a lectura que apoiar o libro, e o digo como editor que vive do libro. É básico. Porque se non hai lectores obviamos falar de sistema literario. (…)”

Dolores Macías Pose: «Aos novos non lles gustan as coplas»

EntrevistaDolores Macías Pose foto J. M. Casal a Dolores Macías Pose en La Voz de Galicia (foto de J. M. Casal):
“A AELG acaba de galardoar a Dolores Macías Pose, veciña de Cabana, pola súa dedicación á cultura popular.
Ao igual que o músico que mentres conversa vai arrancando notas do seu instrumento ou o escritor que nunca esquece ter a man papel e bolígrafo para anotar as ideas que nacen no seu maxín, Dolores Macías Pose sempre ten no bico un cantar co que dar renda solta á súa gran paixón: «Cando vou para o muíño / asubíos me van dando / hache de ser Farruquiño / que anda no monte co ghando / Farruco vaite ao muíño / que che ha de ter acabado / coa ala do sombreiro / varreraslle o tremiñado», recita ao pouco de comezar a falar esta veciña de Cabana convertida aos seus 85 anos en memoria viva dunha tradición ameazada polo paso do tempo: a das coplas e as historias en verso coas que décadas atrás se animaban as xornadas de feira e de traballo compartido ou as noites de inverno ao carón dunha lareira.
A súa nai, María; as fiadas en Esmorís, Cesullas, ou Bamiro, en Vimianzo, e as feiras son -tal como contou xa no seu día Ángel Eiroa, neto doutra veterana copleira cabanesa, Aurora Ramos Pereiro, de 102 años- algunhas das fontes das que bebeu Dolores, incapaz de lembrar cando ou cal foi a primeira copla que aprendeu, pero que non deixou de acumular desde entón na súa cabeza todo ese saber popular. «Agora xa son unha viegha. A voz xa me falla bastante, pero de momento sigo cantando porque é algo que me gusta moito», explica antes de arrincarse outra vez en verso: «Sei cantar e sei bailar / sei toca-la pandeireta / o que se case comigho / leva a música completa», recita recuperando un ofrecemento que nunca se chegou a materializar. (…)
Dolores recoñece sentir mágoa pola perda dunha tradición á que permanece allea a mocidade. «Á xente nova xa non lle gustan as coplas, prefire cousas modernas. Antes bailabamos unha xota, unha muiñeira, un valse, bailes moi bonitos, pero agora vas a unha festa e non hai diso». Pero tamén en evitar que esa perda chegue a producirse ten xogado esta cabanesa un papel fundamental: colaborando con grupos como Xacarandaina ou na elaboración do Cancioneiro de Cabana de Pablo Díaz e Olga Kirk, e participando en varias das polafías coas que a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG) está a gravar por toda Galicia estas manifestacións da cultura tradicional.
Todo este labor acaba de ter agora recompensa cun dos dous premios Mestras e Mestres de Memoria, cos que a AELG recoñece «toda unha vida de dedicación exemplar á transmisión oral de saberes e valores da nosa cultura popular tradicional». Dolores recoñece que a súa idade non lle gusta viaxar, pero a pesares do que di a copla coa que despide a conversa («Eu aquí non canto máis / que se me acabou a ghrasia / e a pouquiña que me queda / lévoa pra a miña casa»), seguro que estará ese día en Lugo cun cantar nos seus beizos.”