Carlos Negro e Antía Otero falan de Poesía hexágono, de Apiario Editora

Desdepoesia-hexagono-ollada-e-experiencia-proposta-e-resposta-nas-aulas o Diario Cultural da Radio Galega:
“Seis olladas sobre a poesía que miran para as aulas, mais non só. “No ensino cada vez vai máis encamiñado a eliminar todo o que teña que ver co pensamento pero tamén coa sensibilidade”. A entrevista completa pode escoitarse aquí.”

Xavier Queipo recolle o Premio Blanco Amor de Novela pola obra Os Kowa

DesdeXavier Queipo o Diario Cultural da Radio Galega:
“”Se un libro non ten premio, non ten visibilidade; se non ten visibilidade, non ten influencia, pasa desapercibido. Non estou disposto a que os libros que me levan tanto traballo pasen desapercibidos”. A entrevista a Xavier Queipo pode escoitarse completa aquí.”

Entrevista a Teresa Moure

Entrevista a Teresa Moure Teresa Moure na revista Palavra Comum:
“- Palavra Comum (P): Que é para ti a literatura?
– Teresa Moure (TM): Uma forma de expressão artística sem alto investimento. Se tivesse dinheiro seria escultora; se tivesse ainda mais dinheiro preferiria dirigir filmes…. Também é uma forma de digerir a realidade, de suportar o sofrimento da existência. Psico-análise de baixo custo. Vou vendo que o da economia tem bastante a ver com o meu pendor para a literatura…
– P: Como entendes (e praticas, no teu caso) o processo de criação literária -e artística, em geral-?
– TM: Normalmente sabemos pouco do processo de criação, onde intervêm, junto às propostas estéticas ou ideologias, também as feridas que arrastamos… Digamos que quando uma ideia me persegue durante um tempo –uma personagem, uma história–, quando aparece reiteradamente, torna para mim matéria literária. E essa matéria, obsessiva, à medida que a trabalho com palavras, desdramatiza-se e visa conseguir a forma dum videoclipe mental que depois só tenho que transcrever. A criação apenas consiste, portanto, em fazer uma massagem à ideia. O interessante é que esse processo serve para amaciar-me por dentro. (…)
– P: Palavra Comum: Que opinião tens sobre o sistema literário galego a dia de hoje?
– TM: A literatura galega, de finais do século XIX até hoje, é um produto de resistência contra-cultural, um projeto coletivo que define o nós galego frente ao poder do espanhol. Por isso, embora a marginalização da língua nas estruturas de poder, a literatura galega tem-se revelado como original e poliédrica: pense-se na ferocidade de Blanco-Amor frente ao contexto da literatura realista espanhola do seu tempo ou, mais atrás, na radical modernidade de Rosalia de Castro frente ao Romanticismo Hispano. A dia de hoje a literatura galega continua a ser, em boa medida, uma arma para a resistência, e para a dissidência. Nesse sentido, o principal perigo é o da castração. Se a língua não conquistar espaços sociais dinâmicos e reais, se não passar efetivamente à seguinte geração, o risco é vir a dar num território domesticado, que ocupe espaços educativos de formação –o género infantil e juvenil mais ou menos doutrinal, leituras para os liceus, com temas apropriados e pouca extensão–. Porém, entendo que o conjunto de escritores e escritoras temos ao nosso favor o facto de estarmos a nos identificar com uma língua desprestigiada, o que nos torna em ativistas sociais. Não estou a falar simplesmente da literatura “de compromisso”, mas de algo mais elementar: num momento de crise da objetividade e das verdades únicas, a literatura numa língua acossada pelo poder produz uma condição de subalternidade que é, em si própria criativa. É uma forma de “negritude”, de exclusão, como o foram o Black Power ou o movimento Queer. Também como eles, corre o risco de se acomodar e atraiçoar as origens. (…)”

Manuel Rivas: “Hai que poñer a proba tamén aquelas cousas que semellaban inamovibles”

DesdeManuel Rivas Xerais:
“O escritor Manuel Rivas foi entrevistado por Kiko Novoa no programa Galicia por Diante da Radio Galega sobre a súa novela O último día de Terranova. A entrevista pode escoitarse nesta ligazón.”

Antón Riveiro Coello: “Cústame moito dar por boa unha páxina”

EntrevistaAntón Riveiro Coello de Xan Carballa a Antón Riveiro Coello en BiosBardia:
“(…) – BiosBardia (B): Nun momento dado da súa novela [Os elefantes de Sokúrov] un personaxe fai unha sorte de manifesto do escritor, “conforme pasan os anos, máis críticos e crueis nos volvemos con nós mesmos. Ao principio, canto peor escribimos, máis nos gustamos e, andando o tempo, o proceso faise inverso até o punto de que canto mellor escribimos máis duros somos coa nosa obra (…) o libro, ao final, é a suma desordenada dun soño”. Que hai da súa propia opinión neste texto?
– Antón Riveiro Coello (ARC): Que os escritores cando escribimos loitamos contra Joyce é algo que se ten dito con acerto. Conforme pasan os anos pelexas contra ti mesmo e eu convértome no meu inimigo máis esixente. É paralizante. Téñenme preguntado en que momento un se sente escritor e penso que só cando es capaz de verte cunha ollada externa, como se foses un inimigo furibundo de ti mesmo. Trato de facelo e cando lle dou a ler un texto ao editor ou a unha persoa de confianza pídolle dureza porque sei que vai beneficiar o resultado. É curioso que hai xente que con pouco máis de vinte anos é quen de escribir a súa mellor obra, e non penso que sexa eu mellor e máis fresco con máis idade. Quizais porque de máis novo hai menos temores, pero a min pésame o tempo e cústame moito dar por boa unha páxina. Nunca estou contento e iso é terríbel. (…)
– B: Por que o cinema do siberiano Aleksandr Sokurov é un dos motivos do título? Só por un gusto persoal ou hai máis razóns?
– ARC: No título están os elefantes porque aparecen fisicamente na vida da protagonista, pero tamén polo seu sentido metafórico. Son animais altruístas, intelixentes, con boa memoria, con conciencia de si e de grupo, como os personaxes principais da novela. A presenza de Sokurov significa o interese pola arte e a creación. Quería unir a arte de masas coa alta cultura e a metáfora final da novela é que tanto os elefantes como os personaxes comparten un hábitat en perigo de extinción. Dunha banda está a cultura para o pracer, globalizada, e de outra a cultura transcendente como a do cine de Sokurov. El é un cineasta que, sobre todo en películas como Nai e fillo, Pai e fillo ou Fausto, elabora cadros sucesivos. O seu formalismo romántico está perto da estética dos grandes paisaxistas ingleses ou alemáns do XIX, e máis que manexar unha cámara parece que ten unha paleta de cores. Di que o cinema aínda está a medio de camiño de poder ser considerado arte, unha arte suprema que para el está sobre todo na literatura. Sokurov representa a transcendencia, porque a alta cultura antes axudábanos a entender os grandes problemas da vida humana e hoxe a cultura global axúdanos a evadirnos deles. No meu libro, a través de Janis, aparecen outros elementos, tamén a pintura, aínda que considerada con certa ironía e crítica, porque hoxe non hai un consenso sobre que valores estéticos debe ter unha obra para ser considerada artística.
– B: A novela transcorre en plena crise económica e iso está presente con crueza.
– ARC: Todos viven un momento complicado, e cando debuxaba o personaxe principal pensaba nas miñas fillas. Unha xeración cualificada inxustamente de hedonista ou que está baixo a síndrome de Peter Pan, que non marcha da casa… cando iso moitas veces é hoxe imposíbel. Porque na súa mente xa non está mercar unha casa, un coche, ter compromisos matrimoniais ou ter fillos… todo iso é unha quimera na actual situación de crise. E no libro tamén están tamén as dúas xeracións anteriores, con problemas diferentes, pero que están convivindo e actuando entre elas coa mesma crise, de desatención, de falta de saídas, de falta de traballo, de ausencia de futuro… (…)”

Entrevista a Marcos Calveiro sobre Fontán, no Diario Cultural

DesdeMarcos Calveiro o Diario Cultural da Radio Galega:
“”(Os científicos) son menos públicos que os escritores, o seu traballo é tan importante na conformación dunha sociedade ou dun país pero sempre quedan fóra da luz dos focos”. Marcos Calveiro presenta Fontán, unha novela biográfica sobre o matemático e xeógrafo Domingo Fontán. A entrevista completa pode escoitarse aquí.”

Neira Vilas, brillo e arte da Galicia rural

DesdeXosé-Neira-Vilas-150x150 BiosBardia:
“Moitos galegos leron os seus libros e gozaron da súa bondade e os seus coñecementos. Con eses dous ronseis presentes reconstruímos unha parte central das nosas vidas e da identidade de Galicia. Velaquí algunhas das súas reflexións nos anos 2001, 2005 e 2012. (Por Xan Carballa):
– Xan Carballa (XC): Que representou o regreso despois de máis de 40 anos na emigración?
– Xosé Neira Vilas (XNV): Vivín doce anos na Arxentina e trinta e un en Cuba. Corenta e tres anos é moito tempo e no comezo resulta difícil a reinserción. Desde 1972 vin aquí unhas catorce veces, con Anísia, e entre esas viaxes e máis o contacto permanente con amigos, parentes, colegas, e a relación epistolar con editoriais e institucións culturais, estaba informado sobre o acontecer do país. Por outra banda, desde que “descubrín” Galiza, no comezo da década dos cincuenta, en Buenos Aires, en contacto con grandes mestres da nosa cultura (Seoane, Dieste, Lorenzo Varela, Alonso Ríos, Suárez Picallo…), desenvolvín un constante activismo, que podo denominar patriótico, ao longo de catro décadas. Parafraseando a Castelao vivín “Sempre en Galiza”. Cando se vive tantos anos lonxe xa un non é dun só lugar. Eu son esencialmente galego, pero tamén son algo arxentino e bastante cubano. En 1992 Anísia e eu, xa xubilados ambos, radicámonos aquí, onde seguimos traballando. Nos primeiros anos visitamos ducias de escolas e institutos, e mantivemos coloquios con milleiros de estudantes. Era unha boa maneira de pulsar o país. Ademais, conferencias, congresos, xornalismo, creación literaria. Comparto a idea de Chaplin de que o traballo é a mellor medicina para orientar a existencia… cando é un traballo que nos agrada. Nos últimos tempos temos unha ocupación adicional: atender o Centro Cultural de Gres, o único do seu tipo en toda Galiza no rural. Aínda que só fose polos nenos e as nenas que veñen á biblioteca xa estaría xustificada esta dedicación. (…)
– XC: A psicoloxía dos rapaces foi o centro de moitas das súas angueiras literarias.
– XNV: Moitos dos meus libros séguenos pondo nas escolas e, polas moitas veces que me reunín cos meus lectores, coido que deben tocarse mecanismos da psicoloxía dos máis novos que permanecen no tempo, independentemente das circunstancias vitais, tan diferentes ás do rural galego de hai 60 anos. Aínda dentro das carencias da época que retratei, o afán de facerse a un propio, de divertirse, de formar un grupo con afinidades… todo iso traspasa o tempo e as circunstancias. (…)
– XC: Foi emigrante máis que exiliado?
– XNV: Marchei por razóns económicas e tamén culturais. Aos 16 anos estaba traballando na oficina dun serradoiro, cun salario decente, pero quería seguir estudando e cando procurei traballo en cidades galegas non o atopei. Marchei coa idea de traballar de día e estudar de noite. Funme en 1949. Son parte daquela riada que marchou despois da II Guerra Mundial. Estudei unha chea de cousas e rematei Xornalismo. Ademais de todo iso na emigración descubro Galicia, e alí tiven mestres e amigos como Seoane, Suárez Picallo, Dieste, Lorenzo Varela ou Ramón de Valenzuela. Achegueime a eles tamén por coincidencia política, porque realmente non era facer cartos o meu obxectivo primeiro e con eles traballei nas editoriais, nas revistas, nas audicións radiais… (…)”

Cuestionario Proust: Celso Fernández Sanmartín

DesdeCelso Fernández Sanmartín o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Celso Fernández Sanmartín:

“1.– Principal trazo do seu carácter?
– embobamento
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– a claridade no trato
3.– Que agarda das súas amizades?
– amizade
4.– A súa principal eiva?
– tardanza
5.– A súa ocupación favorita?
– musar
6.– O seu ideal de felicidade?
– pasmar
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– encadear desgrazas
8.– Que lle gustaría ser?
– bárbaro en soños
9.– En que país desexaría vivir?
– no que vivo
10.– A súa cor favorita?
– algo de verde con encarnado e negro
11.– A flor que máis lle gusta?
– unha delas a do xeranio, a mimosa tamén e a rosa silvestre de cinco pétalas
12.– O paxaro que prefire?
– por curioso o paporrubio, por cantor o merlo
13.– A súa devoción na prosa?
– unha delas Joseph Roth
14.– E na poesía?
– Ernesto Cardenal
15.– Un libro?
Jardín Umbrío de Valle Inclán
16.– Un heroe de ficción?
– Super-rato
17.– Unha heroína?
– A Muller Marabilla
18.– A súa música favorita?
– Jazz, flamenco…
19.– Na pintura?
– Antón Lamazares
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Hortensia de Zobra e Samuel de Zobra
21.– O seu nome favorito?
– Carmen
22.– Que hábito alleo non soporta?
– o autoritarismo
23.– O que máis odia?
– o egoísmo
24.– A figura histórica que máis despreza?
– tantas…
25.– Un feito militar que admire?
– as loitas de defensa
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– a intuición
27. – De que maneira lle gustaría morrer?
– non sei
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– tranquilo-nervoso-atento-despistado
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– a presunción
30.– Un lema na súa vida?
– o que miña avoa Carmen dicía: “a cabra de chea, da co corno no cu””