Arquivo da categoría: Entrevistas

Cuestionario Proust: Emma Pedreira

Publicado o por

DesdeEmma Pedreira o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Emma Pedreira:

“1.– Principal trazo do seu carácter?
– A constancia (algúns chamaranno cabezonería).
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A humildade.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Que perduren no tempo e na distancia.
4.– A súa principal eiva?
– Agardar demasiado de todo e de todos, a esixencia até comigo mesma.
5.– A súa ocupación favorita?
– Escoitar todo o que me arrodea.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Que os meus seres queridos estean ben é a maior das tranquilidades, e a tranquilidade é a felicidade para min.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– A soidade non desexada.
8.– Que lle gustaría ser?
– Nómade e escritora de viaxes.
9.– En que país desexaría vivir?
– Son de frío, de chuvia e grises, así que calquera altitude norte chámame desde a súa paisaxe, a súa cultura e o seu carácter. Irlanda e o Reino Unido, sobre todo, teñen especial magnetismo sobre min.
10.– A súa cor favorita?
– Violeta.
11.– A flor que máis lle gusta?
– A caléndula.
12.– O paxaro que prefire?
– A pega.
13.– A súa devoción na prosa?
– Cunqueiro, Joyce e Faulkner.
14.– E na poesía?
– Gamoneda.
15.– Un libro?
– Dous: Ulises de Joyce e Antoloxía de Spoon River de Edgar Lee Masters.
16.– Un heroe de ficción?
– Hamlet, Tristram Shandy e Fanto Fantini.
17.– Unha heroína?
– Frida Kahlo, aínda non sendo un personaxe de ficción, o seu carácter e a súa vida teñen pasado a fronteira do real.
18.– A súa música favorita?
– Toda a que me provoque unha sensación de benestar segundo o momento. Dende a clásica até o folk, pasando polo indie e o brit pop dos 80 e 90. O que non son nada é de ritmos comerciais nin de letras pegañentas e baleiras.
19.– Na pintura?
– Durero.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Son máis de mitos que de heroes xa que as heroicidades actuais teñen moito de argucia narrativa, de propaganda. De elixir, quédome cos heroes anónimos, aqueles que coidaron do benestar de algo ou de alguén loitando contra as forzas en contra e fixeron algo bo, sen tirarlle proveito.
21.– O seu nome favorito?
– Os das miñas fillas, Sara e Leila.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– A imposición de criterios, consellos e opinións, sobre todo se se fai desde a soberbia.
23.– O que máis odia?
– Calquera tipo de violencia.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Un cento delas, abrángueas todas o termo “ditador”.
25.– Un feito militar que admire?
– Non admiro nada que teña que ver co militar, agás os poemas de Wilfred Owen e Siegfried Sassoon.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– O atrevemento, a iniciativa.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– De maneira rápida (e manchando pouco).
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Sempre alerta para captalo todo.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Os que veñen de serie coa ignorancia.
30.– Un lema na súa vida?
– Veña, non é para tanto, xa pasará.”

Yolanda Castaño: un banzo máis na escada iniciada por Rosalía de Castro

Publicado o por

EntrevistaYolanda Castaño a Yolanda Castaño en Noticieiro Galego:
“(…) – Noticieiro Galego (NG): Rexeitamos plenamente falarmos de literatura con voz de muller por cuestións obvias, pero sen embargo temos que recoñecer o forte pulo que mulleres poetas aportaron á nosa poética contemporánea, ou non? Canto lles debemos a voces como Luz Pozo, María Xosé Queizán, Helena Villar Janeiro, Xohana Torres…?
– Yolanda Castaño (YC): Efectivamente non se pode falar dunha poesía cun membrete que a cualifique absurda e uniformemente como “poesía de muller” (tan ridícula como unha suposta “poesía de home”), pero si podemos falar das diversas poéticas de mulleres, obras literarias abordadas por autoras, en moitísimos casos –ademais- cunha patente marca de xénero. Aí hai calidade, diversidade, diría que ambición literaria, incansable procura, e mesmo capacidade de risco. Abofé que as achegas son incalculables e tanto lles debemos. Moitas abriron os camiños para nós e trazaron modelos novos, logo de que o fixera a gran Rosalía. Propuxeron sendas distintas e amplas, auténticas e comprometidas coa palabra. Dado que o discurso literario estivera durante séculos en mans masculinas, por forza a incorporación da muller a ese discurso vai traer un aire fresco que xa non terá volta atrás.
Con todo, debemos ser coidadosos, atender a cada achega en particular e non entusiasmarnos autocompracentemente co mero feito da autoría feminina ou co fenómeno que en si mesmo significou. (…)
– NG: Antes falamos da interacción. Interactuaches a túa lírica coa música, coa imaxe, co audiovisual… Mais, como xustificar a interacción entre poesía e gastronomía (Cociñando ao pé da letra)?
– YC: Nese libro tratamos de descubrir canto se parecen entre si todos os procesos creativos, e a cociña tamén o é. Escollín a 22 dos mellores escritores/as galegos/as de todos os xéneros literarios e pedinlles dúas cousas: que reescribisen unha receita coa que tivesen algún vínculo emocional –e a abordasen dende un alento literario, non técnico ou teórico- e que logo a cociñasen para nós. Ingredientes, doses, condimentos… Comprobamos canto se parece o modus operandi dun creador/ou creadora xa sexa enriba da páxina en branco ou sobre o mesado da cociña.
– NG: E conectando co anterior, non podemos deixar pasar sen que nos fales de Tender a man.. Como xurdiu esta iniciativa de mestura de poesía, danza, imaxes, performance…?
– YC: Xurdiu ao tratar de crear un diálogo da poesía con outras linguaxes creativas como as que mencionas, un diálogo que pode resultar moi rico e estimulante, capaz de ofrecer ao lector/a máis asideiros, máis pistas. Este tipo de proxectos colectivos, nos que distintas disciplinas artísticas serven a un mesmo contido, teñen tamén a virtude de facernos transcender a soidade da escrita, aprendendo a achegarnos ao outro, ao código dos outros, enriquecéndonos con esa ollada dende fóra capaz de darnos respostas, ou quizais de propoñernos novas cuestións.
– NG: Desde logo que na túa poética acharemos todo tipo de temáticas, pero por que a maior parte da crítica salienta o tema erótico da túa poesía? Non será que aínda perviven certos tabús na literatura?
– YC: Non creo que a crítica documentada saliente tanto esa temática, dado que non a volvín tratar dende o ano 1998… Creo que o que ocorre é que os comezos de calquera escritor ou escritora –máxime se son, se cadra, tan profusos e ‘movidos’ coma o foron os meus- tenden a eclipsar a evolución que veña despois. Niso, os medios de comunicación tamén fan moito: teñen présa por encadrar e simplificar en tres trazos. É certo que o noso pensamento é limitado e tendemos a caracterizar simplistamente para poder manexar mellor as ideas. Os lectores/as pouco atentos poden correr o risco de descansarse nese encadramento doado, acomodaticio e limitante, en lugar de esculcar de máis preto todo o que veu despois dos anos 1995-98. Á vez, pode que a algún tipo de persoas lles chame tanto a atención o tratamento do corpo ou da sexualidade que xurda unha vez máis ese efecto ‘eclipsador’ do resto de contidos. (…)”

Ledicia Costas: unha pluma versátil

Publicado o por

EntrevistaLedicia Costas a Ledicia Costas en Noticieiro Galego:
“(…) – Noticieiro Galego (NG): Manuel Bragado falou de ti como “integrante da xeración da esperanza da nosa literatura”. Que lle ocorre á nosa literatura para que o Director dunha editorial como Xerais fale desa “esperanza”?
– Ledicia Costas (LC): Eu pertenzo a unha xeración na que as persoas que a integramos fomos escolarizadas en galego. Unha xeración que tiña profesorado que impartía materias como historia, química ou matemáticas en lingua galega. O sistema educativo deunos os medios e as claves para convivir co galego de xeito cómodo e natural. E xa ven, non temos ningún tipo de carencia nin de tara. Todo o contrario. Agora é outra historia. É coma se dúas e dúas non fosen catro en todas as linguas do mundo. Puxéronselle barreiras ao galego, e o peor é que a meirande parte desas barreiras foron construídas pola Administración Pública. Dáselles cancha nos medios de comunicación a asociacións que son terroristas da cultura e do idioma de noso. Todo isto paréceme un absurdo. Négome a ser testemuña da destrución do que nos pertence por dereito, como nación, e non denuncialo publicamente. Non sei se somos merecedores do termo “Xeración da Esperanza”. O que si sei é que a esperanza é imprescindible para sobrevivir a este momento onde a lingua galega sofre un retroceso histórico. Necesitamos a esperanza, sen dúbida.
– NG: Rexeitamos falar de xeracións… algo que por outra banda hai críticos moi aventurados en crear e crear “xeracións literarias”. Que lle debe a nosa literatura do século XXI á do século anterior? Que lle debe a túa obra?
– LC: Lecturas. Podería nomear autoras e autores do século XX con obras que considero fundamentais, pero iso déixollo ás filólogas e filólogos, que saben bastante máis ca min. Eu débolle lecturas, centos delas, que me acompañaron desde que teño memoria. As da miña xeración somos dalgún xeito fillas da Xeración Lamote. Medramos coa compaña das súas novelas.
– NG: Que adaptación ten que ter unha pluma coma a túa para pasar de escribir historias para os máis novos a se meter no verso?
– LC: Non creo que sexa unha cuestión de adaptación, senón de versatilidade. Síntome cómoda en distintos rexistros: relato, novela, poesía. Son como distintas caras dun mesmo poliedro.
– NG: En todas as literaturas existen autorías “a catro mans”. Como se compaxinaron as túas mans coas de Pere Tobaruela para escribir obras conxuntas? Que foi o máis complicado de concordar, a forma ou o contido das obras?
– LC: Debo dicir que esa experiencia foi fantástica. E eu aventuraríame a dicir que se acabou convertendo nunha obra a seis mans, sumando tamén as do ilustrador Andrés Meixide. Traballamos os tres en equipo, sobre todo a nivel de deseño da historia. Aprendemos a complementarnos uns aos outros. Eramos seis ollos sobre unha mesma historia. Moito agarimo lle teño ás aventuras da Inspectora Nola. (…)”

Gonzalo Hermo: “Aquí está a miña voz poética”

Publicado o por

EntrevistaGonzalo Hermo de Noelia Gómez a Gonzalo Hermo en Praza:
“(…) – Praza (P): Que é para ti Celebración?
– Gonzalo Hermo (GH): Desde que comecei a escribir o libro, tiven a sensación de que ía ser unha despedida nun sentido profundo. Non sabería dicir moito máis ca iso, que se trata dunha sorte de despedida, e coido que o proceso de escrita non me axudou a revelar moito máis. Ben pensado, tampouco hai nada do que estrañarse. A poesía é sempre un tatexar, un dicir sabéndose estraño. (…)
– P: Que é para ti a poesía?
– GH: A poesía é un resorte capaz de agromar do lugar onde aínda non é posible un nome. Con e contra Adorno, podería afirmarse que, despois de Auschwitz, só é posible escribir poesía. No inmediato presente, cando aínda non podemos artellar unha narrativa que explique a totalidade dos feitos, a poesía xorde como unha posibilidade da lingua que revela o noso estar aquí, abertos ao mundo.
– P: Lembras o teu primeiro contacto coa poesía?
– GH: Lémbrome de ler a Rosalía sendo moi novo e quedar tremendamente impactado. Debeu ser polos doce ou trece anos, nun momento en que Follas novas conectaba moi ben con aquela angustia adolescente. Eu non paraba de pensar: “oxalá puidese algún día chegar a escribir algo así…” (…)
– P: En canto á túa formación poética, que autores dirías que che influenciaron?
– GH: Estou moi inscrito na literatura galega desde novo. Os meus referentes máis inmediatos son galegos, de Manuel Antonio a Ferrín. O Cunqueiro de Herba aquí ou acolá. A poesía dos anos 90. Tamén houbo autores europeos que me marcaron dun xeito especial: Marguerite Duras, Paul Celan, Elfriede Jelinek. Pode ser curioso, pero o certo é que conecto moito coa escrita das mulleres. (…)”

Dúas escritoras e unha nova factoría cultural: Apiario

Publicado o por

Artigo2014122711262215396 de Carme Vidal en Sermos Galiza:
“Como escritoras que son, Dores Tembrás e Antía Otero botaron man da metáfora á hora de definir o seu novo proxecto. Trátase de Apiario, unha iniciativa na que as abellas-promotoras constrúen a súa factoría, desta volta, arredor da palabra. (…)
“As nosas traxectorias converxen e hai un entendemento e sensibilidade compartidas. Decidimos por iso unir forzas e levar adiante un proxecto conxunto, temos ganas de construír nun tempo tan ermo”, adianta Antía Otero en palabras ás que asente Dores Tembrás a seguir. “Coincidimos na xeración, na sensibilidade e na maneira de traballar, na case obsesión por controlar o acabado. Procuramos o mesmo”, engade.
Con este punto de partida, Apiario busca a esencia da palabra, a creatividade da arte e a autenticidade do artesanal. O perfil do seu novo selo está definido pola súa propia condición de artistas-activistas. Será autoxestionada, traballarán sen distribuidora, repartindo en man os exemplares e dando pulo á tenda online e reivindicando ao tempo o papel, artesanal, con formatos distintos segundo a natureza do libro. “Queremos recuperar o libro-obxecto no que en cada novo título se escolle o papel, a tipografía, o deseño ou o cosido… co concepto da confección, cun traballo artesanal”, explica Antía Otero. Desta maneira, as distintas coleccións renóvanse en cada un dos títulos. (…)
Prefiren non se asustar ao comprobar o cincento estado do mundo cultural e o desgaste que están a producir os recortes e a crise económica. Botar a andar o proxecto supuxo xa un “baño de realidade” do que, malia os números, saíron coa mesma ilusión. “Somos conscientes do momento no que nace Apiario mais cremos moito no proxecto e na súa viabilidade. Queremos traballar no que nos gusta e confiamos na existencia dun público ao que nos dirixir, sabemos que está aí. Non é maioritario mais nós tamén traballamos doutra maneira, a nosa marca ten que ser outra”, apunta Dores Tembrás mentres confía, con Antía Otero, en que, unha rede comunitaria se teza arredor de Apiario.”

Eduard Velasco: “É un mito a idea de que as culturas ‘periféricas’ do Estado español se comprenden entre si”

Publicado o por

EntrevistaEduard Velasco de Montse Dopico a Eduard Velasco en Magazine Cultural Galego:
“Di Eduard Velasco que, para el, a escrita é como unha festa, unha celebración. E iso nótase no poemario co que vén de gañar o Premio de Poesía Pérez Parallé, Ruído de trens. Versos -testemuño do lugar. Das sensacións. Dos encontros. Dos afectos. Procurando, sempre, o ritmo. E a palabra xusta. Falamos con el deste libro e do seu traballo como divulgador da cultura catalá en Galiza e da cultura galega en Cataluña.
– Montse Dopico: Por que lle chamaches ao libro Ruído de trens?
– Eduard Velasco: Vén dos versos que cerran un dos primeiros poemas: “o ruído dos trens / co que me tapo / son faros cruzándonos os corpos / pola estrada da noite”. Nos últimos dous anos traballei con moita intensidade nun proxecto fotográfico que rematou nunha exposición titulada ‘A casa de Cereixa’. Un vello compañeiro, o Xoel, volveu habitar a casa dos seus avós, a Casa do Izquierdo, que é unha vivenda tradicional da parroquia de Cereixa, na Pobra do Brollón. A casa levaba máis dunha década parada sen xente e el reabriuna. No proceso de devolverlle a vida colaboramos ou participamos amigos e amigas. Nesa casa fomos felices e creamos un espazo para a conversa, para a lectura, para a creación, para a fuxida… Nas fotografías quixen reflectir ou gardar a memoria desas experiencias.
Unha das imaxes tituleina “O camión do leite”; nela, vese unha fiestra coa primeira luz do amencer que ten as cortinas iluminadas coa luz dos faros dun camión. A casa está situada a rentes da estrada e cando pasan os camións, ou os coches, treme toda. Ese cuarto sempre o tiveron reservado para min, e na cama onde morreu o bisavó do Xoel pasei moitas noites, algunhas de insomnio e medo e outras de amor e de palabras, sempre co ruído dos camións estremecendo a fiestra ao pasaren veloces por esa recta longuísima. Despois estiven un tempo vivindo nun edificio, en Portugal, que estaba entre o mar e as vías do tren. Cada vez que pasaba un tren e sentía o ruído desde a cama parecíame que seguía no cuarto de Cereixa. Eses trens pasando convertéronse no símbolo das mensaxes, ou das viaxes de ida e volta, que cruzaba cunha persoa que comecei a coñecer na cama dese cuarto. (…)”

Eva Veiga: “A poesía, a cultura, axúdanos a construír o mundo, sempre que esteamos dispostos a cambiar”

Publicado o por

EntrevistaEva Veiga de Montse Dopico a Eva Veiga en Praza:
“(…) – Praza (P): A frecha azul do teixo estaba marcado pola ausencia. A distancia do tambor tamén, pero doutra maneira. Cal é a relación entre os dous libros?
– Eva Veiga (EV): Sempre hai continuidade entre os libros porque veñen da túa biografía, da túa reflexión sobre a vida. Neste caso si hai unha continuidade en canto á ausencia, pero nun sentido diferente. No libro anterior a ausencia é a dor e a linguaxe como ámbito seu: a linguaxe como capacidade para traer a presenza. En A distancia do tambor xa non é a ausencia da nai: aínda que, claro, algo tan radical como a perda da nai vai estar sempre. Pero aquí é máis ben a infancia como lugar “inocente”, no sentido de estar a descubrir o mundo. É o que sempre andamos a buscar, porque é inexplicable, porque toca a cerna da vida.
As experiencias radicais achégannos a ese núcleo adoito inaccesible da vida, ao máis dentro do corpo… A poesía permítenos a distancia para contemplar os feitos, pero o que pretende é volver ao ritmo, -que trae a emoción-, a ese lugar, a esa experiencia. Neste libro son fundamentais as mulleres. As nais, as avoas,…, as mulleres que nos aleitaron, que nos transmitiron, -sobre todo elas-, a tradición, o canto. E o canto é o primeiro. As mulleres son, ademais, as grandes vítimas da historia. E o que eu quero é a loita por deixar de selo, a asunción desa responsabilidade. (…)
– P: “A nunca segura posibilidade de saír con vida/ do túnel das palabras”, di outro poema. En A distancia do tambor tamén está a palabra como conflito.
– EV: Porque a palabra axuda a ver, revela, pero tamén oculta. A linguaxe está contaminada, trae moito lixo que hai que limpar. Hai palabras que foron cargadas con significados espurios. As grandes palabras de sempre están a ser utilizadas para dicir o contrario do que significan. Ademais, hai prostituidores da palabra profesionais. Por iso a palabra ten que ser limpada, posta ao servizo de si mesma, do significado que lle corresponde. Se as palabras están contaminadas, tamén o está o pensamento. Un exemplo é o machismo: é incríbel que a xente nova siga a ser machista. En relación con iso, hai que limpar a palabra amor. Se non entendes o que é o amor, estás perdido porque vas confundirte na vida. Ao meu modo de ver, o estado da palabra, e en especial o da palabra poética, ten que ser crítico e asemade de emerxencia. (…)
– P: Salientabas antes a importancia da poesía como xeito de expresar a emoción. A túa poética alicérzase niso: a emoción, as sensacións… E eu, en definitiva.
– EV: Non coñezo outra forma de ser veraz que contar algo a través de min, o cal non significa que non escoite aos outros. As sensacións, as emocións, son testemuño de ti mesmo, aínda que a través delas buscas expresar algo máis universal. De todas maneiras, a min o que máis me interesa é a creación de imaxes. A imaxe é como o contacto das almas felices de falaren, como dixo alguén.
– P: É verdade iso de que decidiches ser poeta tras escoitar un poema recitado na escola?
– EV: Totalmente. Tiña catro anos e a mestra leu un poema na escola. Foi unha experiencia tan radical, -se cadra a máis radical da miña vida-, que quedei totalmente abraiada. Era unha metáfora da transformación, dun verme de seda. Quedei absolutamente noqueada. A mestra explicoume o que era a poesía. E eu cheguei á casa e díxenlle a miña nai que quería ser poeta. Ela riu e dixo que os poetas morrían pobres. Pero a min non me importaba… Desde entón teño esa necesidade de escribir. Se cadra tamén por iso recito co grupo Ouriol…”

María Canosa: a poeta que escoita roncar o mar

Publicado o por

Entrevista María Canosaa María Canosa, en Noticieiro Galego:
“(…) – Noticieiro Galego (NG): Cando ti estabas a dar os teus primeiros pasos literarios xurdiu o “Batallón Literario da Costa da Morte”. Que supuxo para ti este movemento?
– María Canosa (MC): Foi unha época moi fermosa, moi activa. Supuxo decatarse de que non camiñabas soa, senón que había unha morea de xente espallando palabras e sentimentos canda ti, e facéndoo da maneira máis natural, que era o que me gustaba a min de todo iso. O lirismo mesturado polas rúas, nos colexios, nos bares…
– NG: Por moito que teñan que ver entre si a enxeñaría e a literatura, que supón maior pracer para ti, acabar o deseño dunha obra de enxeñaría ou o enxeño e remate dunha obra literaria?
– MC: Son sensacións difíciles de comparar. Rematar unha obra de enxeñaría é poñerlle punto a un esforzo conxunto de moita xente, e de moitos anos de estudo, e de moitas disciplinas que se unen. É a satisfacción do traballo rematado, do deber cumprido… e tamén a frustración ás veces de non ser totalmente libre para facelo doutro xeito, sempre suxeito aos presupostos.
O proceso de creación literaria remata nunha exposición ao lector, nun espirse e expoñerse aos demais. Que teñas máis ou menos medo depende moito do tipo de obra e do xénero, e tamén do satisfeito que quedes ti mesmo co resultado final. Hai obras que só as escribo para quitarme de enriba iso que me molesta… e sei que xamais van saír do caixón. Aí sinto un alivio grande. Outras veces é ansias porque as lea outra persoa e che diga que pensa delas… Unha obra literaria unha nunca sabe cando a acaba… Para min é un pracer manter encontros nos colexios, porque os rapaces xa “machacaron” o libro, a historia, os personaxes… e teste que enfrontar ás súas críticas, obxeccións, frustracións… A obra segue medrando… Eu aprendo moito deles, e os meus libros, tamén. (…)
– NG: Escribir para lectoras e lectores de pouca idade supoñemos que supón un reto e ao mesmo tempo un respecto… Como consegues conectar con este tipo de lector sen lle quitar o gusto pola lectura e ao mesmo tempo mergullalo na trama? E á hora de elixir un tema?
– MC: Escribir para nenos impón respecto, por moitos motivos. Eles son o noso futuro, e potenciais lectores. Buscar un tema que lles guste para que se acheguen aos libros, é complicado, pero moito máis o é desenvolvelo ao seu nivel. Hai que deixar atrás moitos prexuízos para volver converterse nun neno, ter esa inocencia nos ollos e no corazón, e a imaxinación en cada poro da pel. Non é sinxelo. É espirse, tamén, en certo modo.
A estrutura é especial. Sinxela, con frases comprensibles, pero sen repetir vocabulario, e dispoñendo retos tamén. Por que non usar palabras que descoñecen? Polo contexto quizais xa descubran o seu significado, e senón, preguntarán. Pero isto hai que dosificalo. Os nenos son moi listos! E debemos escribir para eles tendo isto en consideración. Coas lecturas tamén medran, descobren, aprenden… Conxugar todo isto e vestilo de fantasía, ilusión, maxia… require de moito coidado e traballo.
Dáme moita mágoa que non se lle dea á literatura infantil o valor que merece. Non é un subxénero. É un xénero, con maiúsculas.
– NG: E xa non digamos á hora de crear versos para estas idades…
– MC: A poesía imponme moito, para calquera idade. Para maiores porque é tan íntima… que descubrirse así ante o mundo… hai que botarlle valor! E para nenos, véxoa tan necesaria! Se xa é difícil que os nenos lean, non digamos poesía. Quizais porque a concepción clásica da poesía, que é fermosísima, non era tan intuitiva para os nenos. O que eu pretendo cando escribo poemas para cativos é precisamente esa proximidade. Que os pequenos saiban que a poesía está arrodeándonos en cada recuncho da nosa vida. A poesía é pechar os ollos, e sentir, no máis profundo. Iso é poesía. E para os nenos, a poesía ten que poder tocarse case coas mans, que é o que lles gusta a eles, a comprensión das cousas, dos versos, dos poemas. Gustaríame que tivesen aprecio á poesía, por sentila natural. (…)”

María Reimóndez, un compromiso exemplar

Publicado o por

EntrevistaMaría Reimóndez a María Reimóndez en Noticieiro Galego:
“(…) – Noticieiro Galego (NG): Realizaches bastantes traducións ao noso idioma, sobre todo do alemán e do inglés. Non botas de menos que a nosa literatura, especialmente a contemporánea, estea pasada a outros idiomas e que noutros países puidesen ver o noso excepcional momento literario actual? Non se debería apostar en firme desde a nosa administración por esta exportación literaria?
– María Reimóndez (MR): Dixen xa algunha vez que considero o meu traballo como tradutora un dos activismos máis importantes porque ter a capacidade de mediar a palabra doutras é unha responsabilidade magnífica. É evidente que para un sistema literario coma o noso, totalmente invisibilizado xa dentro da súa propia comunidade, contar cunha plataforma de visibilización fóra é fundamental para que se nos traduza. Se non te ven, non te traducen. As poucas traducións que hai do galego a outros idiomas son resultado do activismo de tradutoras e tradutores amantes da nosa lingua que suplen un traballo institucional sempre pendente e que é agora máis urxente ca nunca. Dito isto, cómpre sinalar tamén que o que escribimos debe de ser realmente singular e de calidade porque a pesar das invisiblidades somos quen de traspasar fronteiras. (…)
– NG: Son cada vez máis as voces (sobre todo de mulleres) que claman contra do machismo lingüístico existente (María Xosé Queixán, Aurora Marco, ti mesma…) Que ten que ocorrer para que dunha vez por todas se intente atallar este problema lingüístico? Teremos que agardar a que tamén mude esta nosa sociedade contemporánea?
– MR: Non hai cambio social sen cambio na linguaxe. As dúas cousas van da man. Eu non son de agardar, son máis de facer. Creo que se as persoas deixásemos de agardar e tomásemos máis as cousas nas nosas mans o mundo funcionaría mellor. Niso os feminismos son sempre un exemplo porque non só poñen o dedo na chaga do sexismo e a desigualdade senón que ofrecen alternativas. Agora está na man de cada quen poñelas en marcha porque mentres sigamos conceptualizado a sociedade en masculino malamente as mulleres imos chegar a ningún lado. (…)
– NG: Que ten que ocorrer para que unha muller que aparece como personaxe secundario nunha obra túa pase a ser protagonista noutra novela?
– MR: Non creo que teña que ocorrer nada en particular, cando unha escribe sabe moito máis do que acontece no mundo da novela das que finalmente acaba contando. Por iso ás veces hai cousas que unha precisa contar dende outra óptica, porque as creou e as precisou para a primeira novela. Aínda así, se cadra se te refires ao Ciclo dos Elementos no que me atopo inmersa neste momento, é importante explicar que o xermolo creativo non foi «dar vida a personaxes secundarias» senón crear un universo literario no que cada historia encaixe coas demais, como nun enorme crebacabezas. É un desafío ben grande pero tamén divertido e espero que resulte para as lectoras tan interesante como para min é escribilo. Ademais da posibilidade que me dá de estar un longo período de tempo convivindo con personaxes que cada día me descubren cousas novas.
– NG: Na túa visión de entre o rural e o urbano, coincides co “Grupo Nós” en que o galeguismo realmente reside no rural?
– MR: Non, para nada. De feito odio calquera idealización do rural. Tamén do urbano, vamos, que odio as idealizacións en xeral. Creo que son daniñas e contraproducentes. Como muller creo que a vida é complicada en calquera sitio e que o importante é o sentido crítico. Non me gusta, iso si, a percepción despectiva de clase con respecto ao rural que existe nas sociedades urbanas. Esa falta de respecto cara aos coñecementos e formas de vida que nos conformaron en gran medida e que, máis importante aínda, nos deron e dan de comer. Eu non vexo isto con distancia, teño a fortuna de vir dunha familia que ten unha parte na montaña e outra parte na cidade (de Lugo). O galeguismo reside, finalmente, en calquera persoa que crea que como pobo estamos avogadas a ser algo máis ca escravas doutros poderes e tentar imitalos. En calquera que pense que Galicia é un lugar diverso pero que ten que ter unhas bases de convivencia comúns, a máis vital delas é a lingua. Nesa idea cabe o rural, o urbano, o «transnacional» e todas as súas facianas intermedias. (…)”

Cuestionario Proust: Tomás González Ahola

Publicado o por

DesdeTomás González Ahola o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Tomás González Ahola:

“1.– Principal trazo do seu carácter?
– A explosividade.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A resistencia inquebrantábel ás adversidades.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Unhas cuncas e unhas palabras.
4.– A súa principal eiva?
– Son moitas e están todas igualadas, como os microbios no corpo do señor Burns.
5.– A súa ocupación favorita?
– Todo o que sexa novo para min.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Unha casa de madeira e unha lista interminábel de vidas que experimentar.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Converterme nun lánguido.
8.– Que lle gustaría ser?
– Pirata, por suposto.
9.– En que país desexaría vivir?
– En calquera no que puidese ser ditador.
10.– A súa cor favorita?
– O da borraxeira nas mañás.
11.– A flor que máis lle gusta?
– Se existise, unha que ulise a churrasco e soubese a polbo.
12.– O paxaro que prefire?
– «Dixo o corvo: Nunca máis».
13.– A súa devoción na prosa?
– Lovecraft, London, Milton, Aldiss, Le Guinn…
14.– E na poesía?
– Lucrecio, Milton, Pound.
15.– Un libro?
– O Kalevala.
16.– Un heroe de ficción?
– Agardo selo algún día.
17.– Unha heroína?
– A que consiga aturarme toda a vida.
18.– A súa música favorita?
– Todo o que lembre a elásticos vermellos e parches de Kiss.
19.– Na pintura?
– A de parede, se me deixan meter man e enzoufarme.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Calquera persoa feita a si mesma sen cachos dos demais.
21.– O seu nome favorito?
– O do inmencionábel Cthulhu.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– A preguiza.
23.– O que máis odia?
– A languidez e os lánguidos.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Calquera que se considerase do lado do ben.
25.– Un feito militar que admire?
– Son individualista de máis para os admirar.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– Sempre dubido entre invisibilidade e raio da morte nos ollos.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Nunha liorta rueira contra o segador.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Encirrado.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Xunto con «tolerancia», desterrei hai tempo esa palabra do meu vocabulario.
30.– Un lema na súa vida?
-Como dicían os Iron Maiden: «Run, live to fly, fly to live, do or die».”