Rianxo: actos destacados na Feira do Libro 2018 para o 19 de xullo

“Conversa con Ledicia Costas sobre as súas mulleres revolucionarias”, por Manuel Bragado

Desde Brétemas, de Manuel Bragado:
“Resultou excelente a conversa que na Feira do Libro de Vigo mantiveron onte o editor Fran Alonso e a escritora Ledicia Costas sobre as mulleres revolucionarias na obra da escritora viguesa. Tres cuartos de hora de amena reflexión literaria, onde non faltaron as anécdotas e o humor, sobre as protagonistas da literatura de Costas, mulleres revolucionarias, rebeldes, empoderadas; unha conversa na que se percorreu toda a obra literaria, xa unha ducia de títulos, dunha autora que en apenas seis anos se convertiu nun referente da literatura galega do noso tempo.
Comezou Fran Alonso preguntando a Ledicia se fora ela tamén unha nena rabuda coma o son as súas personaxes, ao que Costas respondeu confesando que fora unha nena sensible, tímida, «aprendín a ser rabuda lendo, fun unha nena moi lectora, aprendín a comprender o mundo a través dos libros». De aí a conversa pasou a falar do personaxe de Esmeraldina, personaxe que a autora considera «unha nena rabuda por excelencia, está indignada por estar morta, por ser unha fantasma». Costas lembrou que aos cinco anos visitaba o cemiterio da man do seu avó. «Alí lin nomes extraordinarios como Casimiro Blanco Blanco. Quizais por iso foime tan sinxelo construír o personaxe de Escarlatina. A rabudez e o tema macabro non foron cuestión alleas na miña infancia». «Como tampouco o foi o interese pola cociña, a pesar de que cociño fatal, a min gústame probar. Teño unha relación estreita coa cociña porque miña nai é unha gran cociñeira e miña irmán unha gran reposteira».
«Incluín a cociña en Escarlatina comprobando como as mulleres sempre estivemos relegadas na alta cociña, a pesar de ser as que se ocupan da cociña e dos coidados na familia. Observei que cando se puxeron de moda os programas de cociña na televisión todos os chefs eran homes. Ás mulleres prohibíaselle o acceso a esa posición de poder. “Diso nada”, pensei. Nos meus libros son as mulleres as que cociña e as que saben facelo. Os meus libros son unha homenaxe ás nais e as avoas que nos alegran o estómago e sobre todo, o corazón». Ledicia contou como nos centros escolares se foi formando unha auténtica comunidade gastronómica a partir das receitas de Escarlatina: «Nun IES fun recibida por catro mesas cheas de larpeiradas a partir de receitas dos libros. Pretendía que eu fose o xurado dun concurso que organizara e probase cada un dos dos 356 petiscos. Quererían matarme ou acabar comigo?». (…)”

Montse Pena Presas: “Gustaríame pensar que María Victoria Moreno me contaxiou algo da súa rebeldía, esa marca insurrecta”

Entrevista a Montse Pena Presas en Lecturafilia:
“(…) – Lecturafilia (L): Do teu libro da homenaxeada nas Letras Galegas deste ano transpírase unha fonda paixón. Cando comezaches a admirar a María Victoria? Que che parece que por fin se lle dedicasen as Letras?
– Montse Pena Presas (MP): Supoño que esa paixón é froito, en xeral, do meu amor polos libros. Aínda así, eu fun unha das tantas lectoras adolescentes de Anagnórise e coido que de nena tamén lera A festa no faiado. Logo perdinlle un pouco a pista á autora ata que, cando escribín a miña tese (que se centra na influencia do feminismo na LIX), volvín sobre a súa novela xuvenil e puiden comprobar que, realmente, seguía sendo de moitísima actualidade. Por isto, e porque MVM foi todo o que unha persoa pode facer en relación á literatura (escritora, tradutora, libreira, editora, conferenciante e profesora) creo que ben merecidas son estas Letras.
– L: Como foi o proceso de recompilación de documentación para este libro?
– MP: Preocupábame moito saber como pensaba, como falaba, que lle interesaba, a que dedicaba os seus escasos momentos de lecer. Por iso tentei acudir moito á hemeroteca, á familia, os amigos e amigas que a coñeceron… A abordaxe da obra inquietábame menos, porque tiña máis ou menos claro o que quería resaltar, xa que coñecía moito mellor á MVM autora que a MVM persoa. (…)
– L: Es amplamente recoñecida por ser crítica sobre todo de literatura infantil e xuvenil galega. Poderías realizar unha radiografía dela?
– MP: É imposible radiografiar con precisión un eido tan vizoso nun espazo limitado, pero aínda así, direi que coido que é un momento inmellorable, tanto no que se refire ao texto como na ilustración. Cada vez hai máis autoras e autores que publican fóra das nosas fronteiras, os ilustradores e ilustradoras continúan experimentando coas formas e hai un público lector fiel máis alá do ensino. Pola contra, necesitariamos unha maior variedade editorial e, dende logo, máis espazos para a súa divulgación e visibilización que axude a que non sexamos unha literatura gueto, unha literatura tan só para uns poucos. (…)”

Casa de Rosalía: Abride a fiestra 2018

Venres 13 de xullo
Quero ver o mar, CARRIL
12:00 h. Inaugúrase a exposición ‘Rosalía e o Carril’ (Museo do Ferrocarril).
21:30 h. Lectura de poemas, dramatización ‘Quero ver o mar’ e recreación da viaxe en lancha de Rosalía desde a praia á estación (Praia da Covacha).
22:30 h. Actuación musical de Najla Shami.

Sábado 14 de xullo
Inchadiña Branca Vela, DE VALGA A PADRÓN
15:30 h. Saída de Valga (Praia da Telleira, Vilarello) de dornas, galegóns, botes, bucetas e gamelas.
17:30 h. Chegada a Padrón (Espolón).
22:00 h. Concerto de Habelas Hainas (Praza de Macías).

Domingo 15 de xullo
Rosalía en Festa, CASA DE ROSALÍA
Con mercado de produtos rosalianos toda a xornada e teatralización de Mónica Caamaño como Rosalía de Castro, acompañada na música por José Luís do Pico Orjais.
11:00 h. Coral de Padrón.
11:30 h. Visita guiada de Carlos Dacal pola Horta da Matanza.
11:30 h. Visita guiada para familias pola Casa-Museo por Mónica Caamaño (como Rosalía) e José Luís do Pico Orjais.
12:00 h. Xosé Manuel Beiras comenta a proxección do filme Pelerinaxe lírica aos lugares rosalianos (1951), na que el estivo presente.
12:30 h. “A viaxe de Rosalía”, un espectáculo de monicreques para cativos (por Larraitz Urruzola).
13:00 h. Visita guiada pola Casa-Museo por Pepe Barro.
13:30 h. Regueifas con Alba María e Xairo d’Herbón.
14:00 h. Concerto de Najla Shami.
17:00 h. Visita guiada pola Casa-Museo por Manuel Lorenzo Baleirón (“Rosalía na súa terra”).
18:00 h. Visita guiada pola Casa-Museo por Pilar García Negro (“Rosalía rebelde e feminista”).
18:30 h. “A viaxe de Rosalía”, un espectáculo de monicreques (+6).
18:30 h. Mini-concerto de Margarita Viso no piano de Rosalía.
19:00 h. Visita guiada pola Casa-Museo por Xosé Luís Axeitos “Rosalía documentada”.
19:30 h. Entrega da Rosa de Galicia e presentación do Libro Escolar de Poesía.
20:00 h. Recital poético con Ana Blanco, Nuria Vil, Ismael Ramos, Paula Antía Rei e Cinta Adhesiva (espectáculo poético-musical).
20:30 h. Visita guiada pola Casa-Museo por Mercedes Peón: “Rosalía queer”.
21:00 h. Concerto de Mercedes Peón.

Sanxenxo: actos destacados na Feira do Libro 2018 para os 14 e 15 de xullo

O 15 de xullo finaliza a Feira do Libro de Sanxenxo (na Praza dos Barcos), organizada pola Federación de Librarías de Galicia, con horarios de 12:00 a 14:30 h. e de 18:00 a 23:00 h., cos seguintes actos literarios destacados dentro do seu programa para estes dous días:

Sábado 14
19:30 h. Contacontos e presentación de O cociñeiro Martiño e as cenorias desaparecidas, de Iago López, publicado por Xerais.
20:00 h. Miguel García Seoane asina Galicia inmaterial, Galicia máxica, na caseta da Libraría Pedreira.

Domingo 15
19:30 h. Concerto espectáculo As parábolas de Pakolas, de Paco Cerdeira.

Antón Cortizas: “O importante é o que nos fai mellores persoas”

Entrevista de Ramón Loureiro a Antón Cortizas en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): ¿Bota de menos o ensino?
– Antón Cortizas (AC): Eu non diría que boto de menos o ensino, porque o certo é que me sigo considerando un ensinante. Sigo aí. Esa foi a miña vocación, foi o camiño que elixín na vida, e dese camiño non me desviei. Pero o que si boto de menos é a rapazada. Para min, encontrarme pola rúa con antigos alumnos meus, e que me falen e me conten como lles vai e que é o que están facendo agora, é unha gran felicidade.
– LVG: Para vostede nunca foi difícil traballar cos alumnos.
– AC: Nunca. Xamais. É que, mira, para ensinar tes que ter moi claro que é o que estás facendo. As cousas nunca pasan porque si. Se a ti un rapaz se che comporta mal en clase, o primeiro que tes que pensar é que se un alumno ten un compartamento dese tipo é porque na súa vida hai algo que o leva a comportarse así. Os nenos nunca son culpables, porque eles non elixen a súa vida. Teñen a vida que lles damos os adultos. Non son responsables das súas circunstancias. Os rapaces reproducen o que acontece arredor deles. Non hai nenos malos, iso non existe. E precisamente por iso a responsabilidade é sempre nosa. Se te dedicas ao ensino, unha das túas obrigas é facer canto estea na túa man para lograr que o mundo dos rapaces sexa un mundo mellor. Porque, no fon, o importante, o verdadeiramente importante, é o que nos fai mellores persoas. E moitas veces non é tan importante o que sabes, como que de verdade saibas contalo.
– LVG: Vostede é un namorado do libro como obxecto, do libro de tinta e de papel. ¿Que opina do auxe das novas tecnoloxías?
– AC: Evidentemente, as novas tecnoloxías son unha ferramenta utilísima. Ofrecen mil posibilidades. Pero, ¡ollo!, deberiamos recordar que só son iso: ferramentas. Non outra cousa. Non podemos estar todo o día pegados a unha pantalla. A vida non está aí. Eu penso que a nosa sociedade xa está sendo demasiado dependente das pantallas, e iso vai traer problemas graves. Iso xa está aí. Parece que hai xente que non se dá conta de que se apagas o móbil non ocorre absolutamente nada. E iso é algo que me preocupa moito máis, aínda, se falamos dos nenos e da relación que na súa maioría teñen cos seus teléfonos.
– LVG: ¿Está todo dito en materia de educación?
– AC: ¡Non, non…! Por suposto que non. Nin moitísimo menos. A educación ten que estar evolucionando sen parar. E sempre haberá cousas novas. Pero insisto: o obxectivo ten que ser sempre que melloremos como persoas.”

Sanxenxo: actos destacados na Feira do Libro 2018 para o 13 de xullo

O 13 de xullo continúa a Feira do Libro de Sanxenxo (na Praza dos Barcos), organizada pola Federación de Librarías de Galicia, con horarios de 12:00 a 14:00 h. e de 18:00 a 23:00 h., cos seguintes actos literarios destacados dentro do seu programa para este día:

19:30 h. Ánxela Gracián presenta Doce cartas a María Victoria Moreno, publicado por Hércules de Edicións. No acto participan, xunto á autora, Antonio Seijas e Laura Rodríguez.
21:30 h. Siro López presenta Castelao na arte europea, publicado por Garañón.

Casa-Museo Manuel María: V edición do Convivio da Cultura Galega, o sábado 14 de xullo

Desde a Fundación Manuel María:
“Outeiro de Rei, vila natal de Manuel María, acollerá o sábado, 14 de xullo, o Convivio da Cultura Galega, que chega xa á súa quinta edición. Esta xornada lúdica e festiva, de convivencia, de recuperación do espírito comunitario da tradicional romaría de Santa Isabel de Outeiro de Rei, está aberta a todas as persoas e a todo o asociacionismo cultural de base que se move en Galiza. A Casa-Museo Manuel María vén de presentar o programa e o cartaz da súa Vª edición. A programación será a seguinte:

11:30 h. Acollida na horta da Casa-Museo Manuel María. Actuación do grupo de música tradicional Untia e do coro da Asociación Cultural e Musical Solfa.
12:30 h. Ofrenda floral a Manuel María no cemiterio de Outeiro.
13:00 h. Concerto da Banda Municipal de Música “Sons e Soños” de Rábade-Begonte-Outeiro, dirixida por Armando Morales Blanco, na Carballeira de Santa Isabel.
14:00 h. Xantar na carballeira (cada quen trae a súa comida).
16:30 h. Títeres. O grupo de teatro Pereira de Lobos representa Berenguela. Aventuras e desventuras dunha espiña de toxo.
17:00 h. Foliada, para cantar e bailar, con distintos grupos de música tradicional (Untia, Treboada, Birloque Gaiteiros, Coitelo de pau, Parabéns, Reviravolta, Cantareir@s.comTigo…). Anima Xurxo Souto.

Entrevista a Eva Mejuto, autora de 22 segundos

Desde o Club de lectura LGTB Queeruña:
“(…) – Club de lectura LGTB Queeruña (Q): Como está sendo a acollida de 22 segundos? Recibiches comentarios por parte do colectivo trans galego?
– Eva Mejuto (EM): A acollida está a ser moi boa. Pasou xusto un ano desde a súa publicación e van tres edicións, isto é pouco habitual na nosa literatura. E non só polo número de exemplares vendidos, foi finalista da Gala do Libro Galego como mellor obra xuvenil do 2017 e tivo tamén una ampla repercusión mediática. Mais sen dúbida o mellor é o espazo que ocupa nos centros de ensino galego; téñenme chamado de Santiago, Vigo, Pontevedra, Sanxenxo, Viana do Bolo, Pontedeume, Cee, Camariñas, Ribadeo, Xinzo de Limia, Gondomar… Que un libro que fale de transexualidade e teña presenza activa no eido escolar, e máis do ámbito rural, é sintomático de que algo está a cambiar, que había -hai- un espazo por encher.
Por parte dos colectivos tiven boas críticas, especialmente de Arelas. Tamén é certo que eu tiven durante todo o proceso de escrita o seu asesoramento e foron varios os mozos trans que o leron antes de publicalo. Para min era e é moi importante representar o colectivo (obviamente esta é una historia individual) con dignidade, con cariño, con respecto, e iso só é posible despois dun traballo de documentación, de falar con moitos mozos trans, de captar os seus sentires, as súas circunstancias, reivindicacións… O traballo de visibilización que están a facer é admirable e moi xeneroso. (…)
– Q: Pensas que debe existir máis literatura sobre diversidade sexual en galego?
– EM: Por suposto! Moita máis! Como comentei, están a saír obras mais cómpre termos un corpus que visibilice, que lle poña nome ás cousas, que axude a ter referentes para a cidadanía, especialmente para a infancia e a mocidade. A literatura, especialmente nas primeiras idades, axuda a construír a propia identidade, a coñecer o mundo, a entendelo e, ademais, a ter conciencia crítica para TRANSformalo.”