Arquivo da categoría: Narrativa
Anxos Sumai: “Custa zafar dos prexuízos: pensamos que a muller independente debe pagar un prezo”
Entrevista de Montse Dopico a Anxos Sumai en Magazine Cultural Galego:
“(…) – Montse Dopico (MD): Hai en A lúa da colleita unha volta ao lugar da adolescencia, do mesmo xeito que en Así nacen as baleas hai un regreso ao lugar da infancia, aínda que por motivos distintos. Non creo que esa coincidencia sexa casualidade. Cal é o seu motivo?
– Anxos Sumai (AX): A min acontéceme que o que escribo desvela sempre algo do que eu non son completamente consciente e A lúa da colleita estame a sorprender coas múltiples lectura que ten. Esta que propós é nova tamén para min, non pensara niso. De todas formas, se volvo a esas épocas da vida é porque as personaxes ou a historia que estou narrando o precisan. Esta novela parte dun estraño acontecemento que viviu a protagonista, Nuria, cando era adolescente, que foi sen dúbida o desencadeante da súa persoal percepción sensorial e que nunca se chega a explicar: ese momento campa sobre toda a novela como un enigma máis, dos moitos que ocupan a Nuria. Hai outros personaxes, como Happy, que fala conscientemente da súa nenez, do difícil que lle resultou aceptarse como unha muller. Tamén Lois remexe un pouco na infancia, nunha imaxe luminosa de cando se sentiu músico por vez primeira. Pero só Nuria, Happy e Bet retroceden a eses momentos.
A infancia e a adolescencia, polas descubertas e os conflitos, son sempre lugares fascinantes para min como narradora. Da miña experiencia deses tempos consigo extraer case todo o que preciso para crear, como se metese a man e arrincase unha presada de arxila que podo moldear segundo me conveña. (…)
– MD: Por certo, que non sei se é que só tes publicados os libros que levaron premios, ou que efectivamente libro que escribes libro que premian. Creo que escribiches sempre: en revistas, libros colectivos, para comics, discos… Saberías explicar de onde che vén esa paixón?
– AS: Non, non todo o que escribín foi premiado. Tampouco me presento a premios, simplemente porque non teño obras que presentar. Só escribín dúas novelas e si, enviei unha ao Repsol e a outra ao García Barros e premiáronas.
É certo que aínda que publique pouco, sempre escribín. Quixen pintar, quixen compoñer cancións pero era malísima. Na literatura sempre conseguín desenvolverme ben. Dende nena, quedei atrapada nese poder de evocación que ten a palabra: medrei nunha aldea antes da chegada da televisión e as horas distráianse contando contos. Fascinábanme aqueles contos que contaban as mulleres e os homes que viñan pola casa do meu avó cando había que cocer o pan, esfollar o millo, facer a caña… Foron unha grandísima escola para min como escritora. Ogallá chegase a conseguir narrar coa tensión que conseguía crear en min aquela xente e que me aguilloaba a imaxinación. (…)”
ZigZag Diario: Margarida, a da sorrisa d´Aurora, editado por Xulio Pardo de Neyra
Compostela: xornada 30 anos de novela negra galega, o 6 de febreiro
Máis información e inscrición aquí.
A Coruña: presentación da tradución ao galego de Ulises, de James Joyce
A Coruña: presentación de A porta de Europa, de Sabela Muñiz
Radiocrítica do 20-01-2014, por Armando Requeixo
Desde o blogue de Armando Requeixo, Criticalia:
“Velaquí a primeira Radiocrítica do 2014, emitida o pasado luns día 20 de xaneiro en Ames Radio (107.2 FM). Nesta ocasión, falei con Nazaret López sobre o Desertstorm. II de Laura Luna e José María Picón (I, 2’34); a peza de teatro infantil O refugallo de Paula Carballeira (I, 7’12 e II, 0’00); a tradución do Ulises de James Joyce (II, 5’01 e III, 0’00); o ensaio Presenza dunha Ausencia de Anxo Rei Ballesteros (III, 1’41) e mais a novela A lúa da colleita de Anxos Sumai (III, 5’00).”
Anxos Sumai: “Nestes tempos, as persoas están disociadas e a sociedade, esquizofrénica”
Entrevista de Alberto Ramos a Anxos Sumai en Praza:
“(…) – Praza (P): Unha primeira pregunta de periodista folgazán. Como definiría A lúa da colleita?
– Anxos Sumai (AS): É un libro que ten máis lecturas das que fun consciente mentres a escribía. Cando a traballaba, pretendía mostrar unha concepción holística do ser humano, coas súas partes de sombra e as súas partes de luz. E despois do escrito, decateime de que ía reflexionando sobre moitos temas que me interesaban, que me preocupaban… Definilo con maior concreción cústame moito. Tería que escribir un libro enteiro para explicalo. [Ri] (…)
– P: Estamos disociados?
– AS: Estamos disociados en moitos casos. O que busco retratar aquí, levando situacións ao extremo, pouco ten que ver coas persoas con enfermidades mentais. O que procuro falar é de todo o mundo e sobre como todos sufrimos este tipo de disociacións. Por iso Nuria precisa parar e pensar no que se escindiu dentro dela. Eu non intento falar dunha enfermidade psiquiátrica, senón de como somos todos e todas. Vivimos dun xeito tan acelerado que nin nos concedemos ese último momento do día para parar e pensar. Imos ás carreiras e, cando nos decatamos, que nos queda por vivir? Nada. Son as circunstancias do momento actual. Nestes tempos, as persoas están disociados e a sociedade, esquizofrénica. (…)
– P: Nunha entrevista no Zig Zag afirmaba que vostede escribía moito, pero publico pouco. Por que agardou cinco anos entre a súa primeira novela, Así nacen as baleas, e esta segunda?
– AS: Non tiña nada que dicir, nada que fose necesario contar. Eu escribo moito, sigo escribindo relatos en libros colectivos e esas cousas… Pero algo que tivese a entidade dun libro meu? Non tiña nada que contar. Para que facelo? Para que forzar? Eu non teño que publicar un libro cada ano. Por sorte ou por desgraza non vivo de escribir. Malia que me gustaría vivir de escribir nestes tempos, teño un traballo marabilloso. Pódome permitir ser moito máis selectiva. Publico só o que me apetece, son moi autocrítica, quizais excesivamente autocrítica… É que non tiña nada que escribir, é absurdo. [Ri] Eu estiven publicando moito na primeira década do século, na radio, en Anxos de Garda, na prensa, etc. Cheguei a ser consciente de que me estaba aborrecendo a min mesma, a miña forma de escribir xa non me valía, estábame a repetir constantemente. Non tiña nada especial que contar, foi unha vertixe. Había que parar, cumpría pensar. (…)”
As vidas de Xabier Paz, conversa con Vítor Vaqueiro
Desde
Sermos Galiza, conversa entre Vítor Vaqueiro e Xabier Paz:
“(…) – Vítor Vaqueiro (VV): Se compararmos os dous últimos romances aos que me acabo de me referir, Renacer e As vidas de Nito, vê-se, do meu ponto de vista, um feito importante: o primeiro é, por seguirmos uma convenção clássica, um romance histórico, com alicerces em grande parte documentais, em quanto As vidas de Nito constitui um exercício da memória e da experiência persoal. Valentin, um dos protagonistas d’As vidas de Nito, considera “que se deve escribir primordialmente do que se conhece a fondo”, opinião que eu poderia assinar, ainda que tenha de reconhecer que a minha aversão polo romance histórico tenha um ponto de exageração. Então: qual é a diferença anímica, psíquica —se é que existe— à hora de abordares estes dous romances? Como enfrentaste cada um dos dous processos? Em qual dos dous te sentiste mais cômodo? E, em relação com o anterior, até onde chega o caráter autobiográfico do texto?
– Xabier Paz (XP): Avondas perguntas e nenhuma farrapo de gaita. Talvez estes temas dariam para um seminário de 40 horas. Na minha escrita há um denominador comum: escrevo sobre o que me interessa, sobre o que eu quero conhecer e tamém sobre o que me inquieta —os demônios interiores—. O corolário seria que aspiro a espalhar esse ponhamos “conhecimento” e reflexões, que me parecem de interesse; afinal, um perigoso desejo didático.
Diferenças poucas, ainda que as vidas sejam mais autobiográficas; nas novelas históricas vão também os demônios interiores. Por exemplo, no Renacer as relações de Aretino com a mãe, o papel da família … No meu caso, na medida em que sempre vai algo próprio no texto, no processo da escrita há sempre um momento doloroso, embora também haja outros momentos humorísticos. Cómodo não estou quase nunca. Não sou um artesão que domina as ferramentas e saiba exatamente a cada momento na fase em que está e qual vai ser o resultado de seu trabalho. Enquanto escrevo estou aguilloado pelas dúvidas e a insegurança.
A principal diferença vai no processo, não tanto na escrita. Num caso, nas tramas históricas, dedico muitas horas a documentação. Na preparação é quando mais desfruto. A história de Artemísia, a pintora, cativou-me. Quando escrevi As vidas… , como eu disse, já estava bem documentado, tinha tudo dentro, ainda que a memória seja tão traidora. As vidas de Nito é uma obra na que apanhei muito material autobiográfico, com sucedidos verídicos, mesmo que as diferenças de Casiano e um servidor sejam óbvias. (…)
– VV: Eu achei muito interessante essa atenção pola raridade, representada pola parelha Cham e Eng, ou por Edward Mordake, que merecia chamar-se Edward Mistake, os quais, em resumo, são prolongações de Nito —na infância, um ser raro, ou polo menos visto assim polo Nito adulto—. Resulta interessante a escolha das fichas, muitas com referência à termodinâmica, ou ao evolucionismo, ao clássico The two cultures, de Snow, que já tem meio século e como se fosse ontem. Não é certo que na tua obra —Folhas do bacalhau, Materia de Lucrecio— existe uma reivindicação constante sobre o papel da ciência e sobre a relação entre a ciência e a literatura?
– XP: Sim. Como já disse antes, com alguma arrogância, a minha escrita, em geral, pode ser vista como um exercício a meio caminho entre a antropologia, a filosofia e a política. Eu não acho que existam compartimentos estanques, estâncias incomunicáveis na mente humana. O pensamento no estado de vigília é um. Até mesmo o pensamento mágico não é independente do ambiente cultural em que é produzido. O ser humano tem facetas, ou momentos, como desejarmos, mas a esquizofrenia, a cisão, é uma patologia. O grande erro da escola moderna foi arredar Ciências e Letras como se fossem áreas distantes e mesmo antagónicas. A filosofia, não como lista de biografias, mas como disciplina do correto pensar para bem viver, e a matemática, não como receituário de fórmulas, mas como arte do raciocínio, são muito parenteadas. Eu não entendo como se pode estar abandonando a filosofia no ensino oficial. O utilitarismo grosseiro está fazendo muito dano por fabricar pessoas unidimensionais.
O processo de conhecimento não deve ser entendido de uma única maneira, usando a lógica formal, mas também o sentimento e a intuição. Neste sentido, na minha obra há uma reivindicação, mormente implícita, da ciência. Sem reflexão não há criação e em todo avanço científico há criação e até mesmo poesia, ou seja, um outro modo de ver as coisas. Pensemos na ação dos fermentos ou nas propriedades dos raios X. Se não há poesia neles não sei onde estará. (…)”
Memorias dun neno labrego: entrevista a Xosé Neira Vilas