Arquivos da etiqueta: A Nosa Terra

Francisco Castro: ‘Cómpre un 15-M dos consumidores de medios de comunicación’

Publicado o por

Entrevista a Francisco Castro en A Nosa Terra:
“- A Nosa Terra (ANT): Na contracapa do seu libro fala de parodia da novela negra mais In vino veritas parece máis unha deconstrución do xénero policial onde o cerne é a crítica social, especialmente contra a televisión.
– Francisco Castro (FC): Comparte coa maioría dos meus libros ese factor de crítica social. Eu creo na literatura como ferramenta de evasión pero tamén como xeito de falar do mundo. Quería ser explicitamente crítico cos medios de comunicación e cos consumidores de determinados contidos televisivos. Pero tamén é certo que quixen facer parodia do xénero negro. Non son un grande afeccionado á literatura negra pero apetecíame xogar coas estritas normas do xénero, de aí que encabecen os capítulos os puntos do decálogo de Raymond Chandler sobre a literatura policial. (…)
– ANT: Galiza ten unha excelente canteira de escritores para nenos e mozos. Na actual conxuntura de recortes educativos, é posíbel que se perda o mercado dos máis novos e haxa menos títulos?
– FC: Existe unha enorme e triste dependencia do sistema de ensino. Precisamos un mercado pleno e autónomo coma o catalán. Esta valoración serve para o audiovisual ou para a prensa en galego, con lixeiros matices. O noso problema como cultura é que mentres a nosa produción cultural é de primeira división a todos os niveis e conseguiu normalizarse como expresión dunha identidade galega, o país como sociedade non é normal. Os que producimos cultura: escritores, editores, músicos, cineastas, actores, xornalistas… somos heroes porque a entrega e o esforzo non están pagos, porque a recompensa económica e social é exigua. Podemos botarlle a culpa aos poderes e á forza da cultura do Estado pero ás veces estrañas maior atención daqueles que para outras cousas si se senten identificados coa cultura propia. Se os que se senten desgustados cos ataques ao galego consumisen os produtos en galego teriamos unha cultura sustentábel e digna.
– ANT: A pesar dese heroísmo, na literatura o 90% do que escriben os nacidos en Galiza está en galego. Non sería máis lóxico escribir na lingua do comercio?
– FC: E o que é máis importante. Os que temos 45 anos ou menos non chegamos á literatura como militantes ou para cubrir un oco ou para continuar as tradicións temáticas e literarias da Tradición. Non, chegamos á escrita porque queremos facer literatura, sen máis etiquetas. Eu non fago literatura galega, fago literatura, que é galega porque eu son galego e o idioma de Galiza é o galego, nada máis. Esa postura “profesional” diante da escrita convértenos en escritores moi modernos, á altura dos nosos colegas en calquera parte do mundo. Eu quero que cando me traduzan un libro, o lector sinta ese texto como propio, que se identifique cos personaxes e a historia, non que faga unha lectura “etnográfica”. Non me parece casual que sexan os autores infantís e xuvenís os primeiros que consguiron ser traducidos masivamente. (…)”.

Carlos Callón: “Hai moito por descubrir na Idade Media galega”

Publicado o por

Entrevista a Carlos Callón en A Nosa Terra:
‘(…) – A Nosa Terra (ANT): Na fiinda do libro [Amigos e sodomitas] repara en que na investigación histórica moitas veces o máis complicado é crebar inercias e preconceptos para poder “ver” a auténtica realidade.
– Carlos Callón (CC): Ese exercicio é moi necesario. Ao preparar esta obra encontreime con que había unha falsificación da historia da sexualidade e unha falsificación da historia de Galiza. A documentación é clara sobre determinados asuntos pero moitos estudosos obvian o que ven e impoñen o seu criterio. E por iso se silencia a loita da nobreza galega por maior independencia no reinado de Afonso X de Castela –con Estevan de Castro á cabeza, acusado de sodomita– ou se traduce sistematicamente a Gallaecia dos textos por Reino de León.
– ANT: Tendo en conta esas carencias da historiografía, hai moito por descubrir na historia de Galiza?
– CC: Hai moita descubertas por facer para os historiadores da Idade Media galega. Aínda hoxe pesa máis a ideoloxía que o rigor académico e iso fai que as conclusións históricas sexan falsas. No caso de Amigos e sodomitas xa houbo críticas poñendo a pedir pan o libro tres meses antes de que fose editado. Curiosamente, neste intre vemos que os estudos históricos minorizados, marxinados nos grandes centros de estudo, son os que meirande rigor académico teñen. (…)
– ANT: O roubo do Códice Calixtino alertou sobre a situación do noso patrimonio medieval.
– CC: Está caendo a cachos. Os documentos ou están sen coidados como no caso do códice ou foron levados para Madrid, caso do Tombo de Celanova. O caso desoutro códice tamén é interesante. A pesar de ser unha fonte documental fundamental da Galiza medieval tivo a súa primeira edición na década do 1990 e dixitalizouse, en fotos, hai só uns meses. Pero estes casos son simbólicos do que pasa co románico ou con outras mostras históricas ou artísticas, abandonadas, sen protección pública, ao coidado de institucións que non o resgardan senón que simplemente o patrimonializan.’

Marga do Val: “Sen lingua, somos seres sen patria”

Publicado o por

Entrevista a Marga do Val en A Nosa Terra:
“- A Nosa Terra (ANT): A patria é a lingua?
– Marga do Val (MdV): Si, sen ningunha dúbida. A lingua é a pel coa que crecemos. A patria vai connosco a todas partes: corpo/ casa no corpo/ espazo portátil. A patria de Thomas Mann vive na Montaña Máxica, é a Montaña Máxica. É a lingua. Tamén era así para Lois Tobío, e é así para min. A súa liberdade está na miña liberdade. Os e as sen lingua son seres despatriados. E iso é o que pretenden facer, “despatriarnos”, atentar contra a nosa verdadeira identidade. Esta é unha das armas e trampas do fascismo: desposuírnos da lingua, da patria. Por iso no exilio podemos seguir tendo a patria, como Mann ou como Tobío. A lingua é refuxio e esperanza de liberdade mesmo nos campos de concentración nazis, como lle acontece ao protagonista de A lingua secreta, a impecábel novela de Xesús González Gómez. (…)
– ANT: Vostede traduciu a novela da Premio Nobel Herta Müller Randea do alento, publicado por Xerais, e o libro no dicir da crítica respira en galego. A AELG premiouna como a mellor tradución do ano.
– MdV: Traducir esta magnífica novela de Müller foi un agasallo do que aprendín moito. Un traballo intenso no que me peguei moito ao texto e no que pretendín ser leal e fiel á escrita e as intencións da autora. De Müller e da súa escrita gústame a súa reflexión sobre a linguaxe que se pode ler nalgúns dos seus ensaios, na súa narrativa ou na poesía, está reflexión materialízase e Randea do alento é un libro sobre a fame que habita nas palabras coas que hai que sobrevivir nun campo de traballo e despois do campo. Herta aprendeu ben cedo que “a memoria pode desaparecer, a verdade nunca”. O que non pode dicirse pode escribirse e así se enfrontou a esta historia de silencios, nun tempo non que non se podía falar do pasado fascista de Romanía. Do poeta Oskar Pastior, cuxa morte impediu a escrita conxunta desta historia, recibiu a súa experiencia no campo e entre outras múltiplas imaxes a palabra alemá Atemschaukel, que elixiu para título. Por lealdade, a tradución debía manter ese título que é literalmente Randea do alento. Moitas imaxes vangardistas creadas por Oskar e por Müller debían respirar en galego coa ruptura e a forza coa que naceran en alemán, así a cara de lebre que vai aparecendo na cara cando se adoece de fame, no tempo da pel nos ósos, debe permitirnos ouvir en galego lebreouhdor, como un berro múltiplo e coral. Na tradución había que ser leal á escrita, ás imaxes, á lingua de exilio de Müller e da colectividade alemá que vive en Romanía, con palabras nacidas e crecidas nesa colectividade. Mais tamén cumpría ser leal á lingua dos maiores que herdamos e aquí é onde me permitín como licenza algunhas “desviacións da norma”, e fun para o val da Louriña e o Baixo Miño, en moitos aspectos léxicos mais tamén me deixei contaminar en homenaxe á literatura galega por herbiñas doutros libros. O alemán de Müller paréceme moi galego e a fome do libro era moi semellante á que me contara un vello veciño que andara pola neve de lonxe coa División Azul, algo sobre o que estou escribindo e que tamén é unha especie de tabú.”

Publicacións Galegas recupera na rede a Revista Nós, A Nosa Terra e A Fouce

Publicado o por

‘O blog Publicacións Galegas recupera na rede a Revista Nós, os xornais A Nosa Terra e A Fouce e outras publicacións como Terra, Alento, Guieiro e Rexurdimento),que irá recollendo en PDF.
“Hoxe en día a rede é a principal fonte de información para moitos de nós, non obstante, por moito que un busque, non atopa moitas cousas que deberían estar na rede dende hai ben de tempo, entre estas cousas, atópase a Revista Nós, ou os xornais A Nosa Terra ou A Fouce. Sorprende que non se poida consultar esta excepcional revista, exceptuando algún artigo en concreto, con todo o que supuxo para a nosa cultura”, explican os creadores do blog no mesmo.’ Vía Galicia Hoxe. Tamén en Cultura Galega.

O Rafael Dieste máis antifascista, por Xesús González Gómez

Publicado o por

Artigo de Xesús González Gómez en A Nosa Terra:
“En Mirador, no número 417, correspondente ao 22 de abril de 1937, é dicir, baixo a éxida PSUC, aparece publicado un artigo de Rafael Dieste na sección Les lletres. Nesa entrega, con protagonismo na cuberta a unha homenaxe ao líder comunista alemán Ernst Thaelman, os destaques á lectura eran os artigos que non interior ofrecía a revista de man de Jean Cassou e o propio Dieste xunto a unha declaración do escritor Thomas Mann a prol da República. A colaboración, que transcribimos en galego titulouna Feixisme i cultura nacional, cun subtítulo de A propósit del Casal de la Cultura. Toda unha reflexión persoal sobre a natureza dos fascismos implantados en Europa nos anos 30 (…)”.

Eva Moreda: “Desaproveitouse o capital dos emigrantes retornados”

Publicado o por

Entrevista a Eva Moreda en A Nosa Terra:
“- A Nosa Terra (ANT): Chama a atención que nunca fale de lingua galega ou Galiza/Asturias. Sempre usas “como dicimos alá”… Por que esa decisión?
– Eva Moreda (EM): Houbo varios motivos. En primeiro lugar, escribín toda a novela [A Veiga é como un tempo distinto] coa Veiga, a vila onde nacín, na mente, aínda que a Veiga real non coincide exactamente coa Veiga novelada. Pero, obviamente, A Veiga non é administrativamente galega, e penso que podía causar confusión no lector que os personaxes se referisen a Galicia como o seu país de orixe cando, en sentido estrito, non o é. De feito, moita xente aínda se estraña de que, tendo nacido en Asturias, escriba en galego, porque ignoran totalmente que o occidente de Asturias é galegofalante. Pero tampouco quería meterme a fondo co problema do Eo-Navia, cultural e lingüisticamente galego, administrativamente asturiano; aínda que é un tema que me interesa moitísimo, non era esta novela o lugar no que desenvolvelo polo miúdo. Máis que perderme en debates deste tipo, quería presentar A Veiga como un posíbel trasunto de tantas vilas galegas dos 60 e 70 que sufriron a emigración.
– ANT: Vostede que algo coñece Londres, pensa que queda algún vestixio da presenza galega alá?
– EM: Aínda quedan moitas cousas. O Centro Galego, as clases de galego para fillos de emigrantes no colexio Cañada Blanch, nomes de tendas e de negocios que te sorprenden porque a referencia a Galicia é evidente… Logo está a xeración dos que chegamos nos últimos 15 anos, que xa ten un perfil totalmente distinto e na que si que eu vexo unha vontade de facer país desde a distancia.
– ANT: Que futuros proxectos literarios enredan arestora a Eva Moreda?
– EM: Agora mesmo estou enleada con literatura infantil, ou infanto-xuvenil. Non me resulta moi fácil, porque non teño fillos, nin sobriños, nin son profesora de Primaria ou Secundaria, pero intrígame explorar se son quen de escribir algo para este tipo de lectores. Sobre todo para a franxa de idade de 12 ou 13 anos, que é unha idade moi desconcertante. Tamén teño un par de borradores de novelas para adultos nos que me gustaría seguir traballando, pero a miña prioridade agora é a literatura para os máis novos.”

Miguel Anxo Fernández: “Queimar montes para especular vén de vello”

Publicado o por

Entrevista a Miguel Anxo Fernández en A Nosa Terra:
“- A Nosa Terra (ANT): Nesta novela [Lume de cobiza], o personaxe é máis Soutelo ca Frank…
– Miguel Anxo Fernández (MAF): Xa non estamos nunha sociedade falseada polo glamour ni polas imposturas sobre as que asenta Hollywood; agora Soutelo móvese nunha sociedade máis asentada no real, na que convive cos seus parentes de Muros e departe coas súas amizades, algo que antes non ocorría e nas que era máis lobo solitario, un sabuxo individualista ao estilo dos clásicos de Dashell Hammett, Raymond Chandler ou as películas da Warner. Un mundo edificado sobre soños, case sempre tramposos ou escachados en mil anacos… Agora é Galiza e Soutelo traslada as maneiras aprendidas na cultura hollywoodense pero peta coas napias na realidade. Realmente, é un paracaidista que nos ve coa distancia necesaria da que nós somos incapaces. Conserva a súa retranca e precisará de axuda (o ex garda civil Poncio ou a segurata Dalia Maxino), pero mantense fiel aos seus principios, que son os dun tipo honesto pero ao que non lle importa transgredir a lei e a norma se é para foder os cabróns… Soutelo non é de branco sobre negro, é de grises. A tese que manexa a novela é que moitos daqueles lumes foron provocados por intereses máis escuros, e non precisamente pola simpleza de atribuírllelos a xente tola ou por vinganzas de herdanzas e cousas así. (…)
– ANT: (…) Contada en primeira persoa como toda a serie, Soutelo reflexiona sobre o país. Mesmo se permite falar do libro galego e do mal que andan as cousas…
– MAF: Frank é un tipo ilustrado, le, vai ao cine, visita museos, aprecia o patrimonio… Non é deses que viaxa coa melancolía na maleta e a pousa na barra do primeiro bar, queimando un cigarro tras outro e pensando na fodenda. Ese clixé parecíame demasiado tópico. Nesta ocasión le o grego Petros Márkaris e o seu comisario Kostas Kharitos, e mesmo chega a usar un exemplar de O accionista maioritario como arma disuasora. Nunha das súas estadía en Vigo entra a mercar na Casa del Libro e comproba con horror como o libro galego ocupa unha mesiña pola metade do tamaño do resto das mesas reservadas á edición castelá, e Soutelo di que máis claro, imposíbel. (…)
– ANT: Frank Soutelo xa é un dos sabuxos máis populares do mundo literario galego, para cando o seu traslado a outras linguas?
– MAF: É un sabuxo máis, e hai outros de grande altura e ben coñecidos. Pode que o feito de nacer cunha novela premiada axudase a consolidalo no imaxinario galego, e ter un nutrido club de lectores. Si teño claro que haberá Frank Soutelo para moito tempo se o sector editorial galego endereita, a lingua deixa de estar cercada como está e se medra a nosa conciencia como lectores comprometidos co produto propio. Pero tampouco nos deixemos levar polo entusiasmo. Se Lume de cobiza non prende nos lectores e non se move no mercado, a quinta aventura de Frank será máis complicada materializala nun libro. En canto ao seu traslado a outras linguas, carezo de axente literario e iso é tanto como unha renuncia a superar o Padornelo, cando menos até que non haxa políticas eficientes de estímulo á tradución e á edición noutras linguas desde o propio país, un asunto tabú cando claramente debería afrontarse desde a industria cultural editorial, recalcando nas verbas industria e cultural.”