Ars dedicandi: Daniel Pernas Nieto

Desde o blogue de Armando Requeixo, Criticalia:
“Castelao, que naceu un 30 de xaneiro de 1886, deixou dito que ‘se aínda somos galegos e por obra e gracia do idioma’. Sabíao ben o presbítero don Daniel Pernas Nieto (Abadín, 1884-Mondoñedo, 1946), autor do poemario Fala das Musas, o primeiro e case único libro escrito en galego en tempos tan pouco feraces para a nosa Clío como foron os da Guerra Civil. (…)
Deixo a dedicatoria que o poeta dos Carballiños de Quende fixo dun exemplar da obra a Antonio Couceiro Freijomil, reputado intelectual do seu tempo, autor que foi do primeiro gran dicionario de escritores de Galicia. (…)”

ars-dedicandi-pernas-nieto

Armando Requeixo: “Foi o primeiro poemario publicado en galego durante a Guerra Civil”

EntrevistaArmando Requeixo de Yolanda García a Armando Requeixo en La Voz de Galicia:
“(…) O venres, terá lugar ás 20:30 horas no Concello de Mondoñedo a presentación do libro de Daniel Pernas Nieto (Abadín, 1884-Mondoñedo, 1946) Fala das Musas e outros poemas. O editor do mesmo é Armando Requeixo.
– La Voz de Galicia (LVG): Recupérase un libro publicado en galego durante a Guerra Civil e iso o fai do máis interesante.
– Armando Requeixo (AR): Imprimírase nos Talleres Foxo de Ortigueira. El estudou no Seminario de Mondoñedo, cidade na que se instalou, arredor da escola literaria mindoniense. Ten un interese polo valor documental da obra, porque é un dos moi poucos poemarios publicados en galego durante a Guerra Civil. Foi o primeiro e é unha das escasas mostras en galego desa época. Ten un valor histórico-literario tamén. Ten ese simbolismo e significación para a cultura e historia galegas. Sen embargo, non se podía acceder a el a non ser que fora nunha bibioteca moi especializada. Interesoume recuperar ese volume e facelo nunha edición moderna para as xeracións novas. Unha vez feito o esforzo de recuperar o título, ao longo de anos de investigacións atopei outros poemas do autor que deixara espallados en revistas e xornais de Mondoñedo, Viveiro e Ribadeo, non recompilados. O que fixen foi facer esa edición con Fala das Musas e outros poemas restantes. Acaba sendo unha especie de poesía, máis que completa, reunida. Aproveitei para compilar toda a outra produción. Ten tamén interese o libro porque o volume do ano 1936 ten un prólogo de Álvaro Cunqueiro, interesante, obra mestra coma todas as del, no que fala da poesía en xeral, da palabra creativa. O libro ten o aliciente de que no estudo introdutorio que antecede á recollida da sua produción poética fixen un perfil biográfico amplo. Era pouco o que se coñecía de Daniel Pernas, reconstruínlle a súa peripecia vital e editorial, que así queda para futuros investigadores. Primeiro, a presentación é unha panorámica do valor da súa obra escrita. Eu abrín o camiño. Penso que esta é unha base sólida sobre a que construir. Ademais, o libro ten unha parte final, críticas que se fixeran de Fala das Musas a primeiros do 37, falando sobre o autor.
– LVG: ¿Tivo Pernas Nieto boa crítica?
– AR: O plus que engade é que escribiu en galego en tempos que non axudaban nada a que puidese saír así, pero fixo que se aplaudise algo así. Metín textos de varias persoas que saudaron positivamente o libro cando apareceu para completar a visión.
– LVG: ¿Que reflectiu nos poemas?
– AR: Daniel Pernas Nieto foi un poeta da escola noriegana, de Noriega Varela. A poesía dalgúns versos son de impronta paisaxista, outros son máis arredor de feitos ou acontecementos da vida local de Mondoñedo e da Mariña e ata hai unha vea social de denuncia referida á emigración ou a circunstancias da realidade da comarca e tamén poesía de sentimento.”

Casas literarias: Manuel Antonio

Desdeplaca-manuel-antonio o blogue de Armando Requeixo, Criticalia:
“A Rúa de Abaixo, en Rianxo, non é unha vía calquera, é un continente literario rodeado de océanos de xenialidade por todas partes. Unha das illas que habitan ese Paradiso das Letras é a casa natal do inmenso poeta Manuel Antonio.
Felizmente convertida hoxe en casa-museo, adornada con diversas placas conmemorativas, a vivenda na que veu ao mundo o 12 de xullo de 1900 o autor de Foulas é un inmoble de tres andares que aínda conserva mobiliario do tempo do poeta e outros obxectos persoais e documentos que se expoñen aos visitantes xunto a diverso material fotográfico. (…)
Mais se Padrón, Iria Flavia, Santiago, Vigo e Asados foron importantes na vida de Manuel Antonio, a casa da Rúa de Abaixo foi a mandorla da que dimanou toda a maxia da súa escrita e Rianxo a vila na que departiu intensamente con Rafael Dieste, con seu curmán Roxelio, tamén cos Insua, Manuel Rodríguez Castelao e Xosé Losada Castelao, parentes do seu benemérito veciño, e outros como Laureano Lorenzo, os irmáns Carou, Sixto Aguirre… (…)”

Manuel-Antonio-II

Ars dedicandi: Rafael Dieste

DesdeRafael Dieste o blogue de Armando Requeixo, Criticalia:
“Un 29 de xaneiro pero de 1899 nacía en Rianxo Rafael Dieste. De neno tiráballe a pintura, o piano e, xaora, a escrita, afeccións que alimentaba o carburante dos feitos insólitos, tal o varar dun cachalote na praia de Tanxil cando era apenas un rapazolo, suceso que logo literaturizou en relato ben coñecido. Cos anos viñeron os libros de todos sabidos: Dos arquivos do trasno e, tamén si, A fiestra valdeira.
Nun exemplar da primeira edición desta peza de teatro estampou o autor a dedicatoria que aquí se reproduce, regalada a quen foi un bo amigo seu: Francisco Fernández del Riego.
A data de sinatura é 1962. Por tanto, uns meses despois de regresar do exilio en Bos Aires. Obsérvese que, malia terse publicado en 1958 unha nova edición da obra teatral, Del Riego posuía tamén unha copia da orixinal de 1927, que foi a que asinou Dieste en Vigo para o vello amigo. (…)”

ars_dedicandi_dieste

Radiocrítica do 05-01-2015, por Armando Requeixo

Desde o blogue de Armando Requeixo, Criticalia:
Velaquí unha nova Radiocrítica emitida o luns día 5 de xaneiro en Ames Radio (107.2 FM, accesible on line aquí). Nesta ocasión falei con Nazaret López de A Diagonal dos tolos, de Santiago Lopo (1.07), A Divina Comedia, en tradución de Darío Xohán Cabana (8:00), Á procura da poesía. Vida e obra de Luz Pozo Garza (12.20), de Aurora López e Andrés Pociña e de Erik, o construtor de soños, de Kike Gómez e Dani Padrón.”

Pódese escoitar directamente aquí.

Radiocrítica do 22-12-2014, por Armando Requeixo

Desde o blogue de Armando Requeixo, Criticalia:
Velaquí unha nova Radiocrítica emitida o luns día 22 de decembro en Ames Radio (107.2 FM, accesible on line aquí). Nesta ocasión falei con Nazaret López das obras de Álvaro Cunqueiro El año del cometa, Vida y fugas de Fanto Fantini e Flores del año mil y pico de ave (00:50); de Atravesar o fantasma, de Carlos Callón (6:40), da Historia da Literatura Galega II, de Xosé Ramón Pena (11:00) e de Ícaro, de Federico Delicado (16:25).

Pódese escoitar directamente aquí.

Parlamento das Letras: Ánxela Gracián

EntrevistaÁnxela Gracián de Armando Requeixo a Ánxela Gracián no seu blogue, Criticalia:
“(…) – Armando Requeixo (AR): ¿Que cres que lle falta aínda ás nosas letras e que lle sobra definitivamente?
– Ánxela Gracián (AG): Eu non lle quitaría nada. Sumar e non restar, sempre en positivo. Fáltanlle apoios serios á hora de crear lectores en galego, algo externo á propia literatura pero consubstancial para a súa consolidación. (…)
– AR: ¿Cal é a túa valoración do noso presente literario?
– AG: Da creación, fantástico, pero a crise estanos matando. (…)”

Ars dedicandi: Uxío Novoneyra

Desde o blogue de Armando Requeixo, Criticalia:
“A alta Arte da palabra caligráfica ten un nome maior na nosa literatura: Uxío Novoneyra. O poeta que, de estar entre nós, faría o 19 de xaneiro oitenta e cinco anos, escribiu moitos dos seus versos imprimindo neles poderosos trazos que tiñan todo de fonda lírica e moito de pintura en grafemas.
Tanto amou Novoneyra o corazón que deitaba nas letras sinuosas e desmedidas do folio en branco que mesmo chegou a escribir un libro enteiro con tal feitío: Poemas caligráficos, unha regalía para os ollos e a intelixencia que os Brais Pinto tiraran en Madrid como número un dos que chamaron Cuadernos da Gadaña, cun limiar de Raimundo Patiño e un texto prefacial tomado dunha das “Figuracións” de Luís Seoane. Gardo —delicado pano na arca— un exemplar desta xoia de 1979 ao que volvo como se fose un orbitar de cometa admirativo.
Esa querenza polos versos caligrafados acompañou de sempre o autor, quen adoitaba agasallar os amigos con algún haiku que deseñaba, currenti calamo, nos máis diversos lugares e circunstancias. Hoxe recupérase aquí un deles co que obsequiou aos seus benqueridos Claudio Rodríguez Fer e Carmen Blanco, con quen os uniu unha longa e fraterna amizade, pois non en van foron os profesores lucenses os editores referenciais da súa obra e dous dos máis importantes estudosos da mesma.
O manuscrito dedicado é de 1980 e foi creado polo poeta nunha xuntanza en Compostela. O texto reproduce o terceiro verso do poema “Terras altas e solas” da sección “O couso da door” integrada nos Eidos (1955). Trátase en orixe, por tanto, dunha creación de 1953-1954 que na redacción primeira tiña esta forma estrófica: Terras outas e solas! / Serras longas e mouras! / Eu son esta coor de soidá…
Precisamente este último verso regalado a Rodríguez Fer e Blanco é o que serviu como título, moito tempo despois, para Esta coor de soidá…, a escolma poética que para Libros da Frouma prepararon Luís Alonso Girgado e Luís Cochón en febreiro do 2000. (…)”

ars_dedicandi_novoneyra

Premios Fervenzas Literarias para Os mellores libros do 2014

Desde Fervenzas Literarias:
“Tras pechar o día 15 de xaneiro o prazo de votacións temos, un ano máis, os resultados onde as lectoras e os lectores de Fervenzas Literarias decidiron o que ao seu xuízo foi o mellor do 2014. En total, este ano recibimos 531 enquisas.
Con esta edición, son xa oito as convocatorias onde os lectores amosan a súa voz para reflectir os seus gustos e as súas preferencias literarias.
Desde Fervenzas Literarias queremos agradecer unha vez máis a vosa participación e o voso interese en colaborar para formar estes listados de libros.
Agradecer igualmente á Federación de Librarías de Galicia por colaborar, un ano máis, con este iniciativa.
E agora os resultados… Os nosos parabéns aos premiados e premiadas…

– Mellor libro de Narrativa de adultos para A viaxe de Gagarin, de Agustín Fernández Paz ((Xerais).
– Mellor libro de Poesía para Cronoloxía da urxencia, de Dores Tembrás (Espiral Maior).
– Mellor libro de Ensaio para Historia da Literatura Galega II, de Xosé Ramón Pena (Xerais).
– Mellor libro de Teatro para Lapsus, de Alfonso Pexegueiro (Axóuxere).
– Mellor libro de Banda Deseñada para O bichero, de Luís Davila.
– Mellor libro traducido ao galego para adultos para Jude o escuro, de Thomas Hardy, traducido por María Fe González (Hugin e Munin).
– Mellor libro xuvenil para Reo, de Xesús Fraga (Galaxia).
– Mellor libro infantil para Escarlatina, a cociñeira defunta, de Ledicia Costas (Xerais).
– Mellor libro traducido ao galego para público infantil e xuvenil para Na cociña de noite, de Maurice Sendak, traducido por Oli (Kalandraka).
– Autor do ano para Agustín Fernández Paz.
– Ilustrador do ano para David Pintor.
– Mellor portada dun libro para adultos para Olympia Ring, 1934 (Galaxia).
– Mellor portada dun libro para público infantil e xuvenil para Escarlatina, a cociñeira defunta, con portada de Víctor Rivas (Xerais).
– Mellor editorial para Galaxia.
– Mellor crítico/a literario/a para Armando Requeixo.
– O mellor acontecido para o Culturgal.
– O peor acontecido para a política lingüística e cultural da Xunta de Galicia.
– Mellor Libraría para Libraría Couceiro.
– Mellor medio de comunicación para Praza.
– Mellor blog para Caderno da crítica, de Ramón Nicolás.”