Artigo de Montse Dopico en Praza (foto de Edicións Positivas):
““Movéronnos os marcos/ e arrasamos a fronteira”. Dicíao Xabier Xil Xardón ao ler un dos seus textos no recital de poesía galega celebrado no Porto na segunda edición do ‘Arrincando marcos’. Non pretendía adiantar as conclusións deste evento, organizado pola editora Positivas. Mais as súas palabras si poderían, quizais, agoirar o futuro dun intercambio cultural entre galegos e portugueses que, polo menos por motivos históricos lingüísticos, debería producirse dun xeito tan corrente e fluído que os lindes administrativos chegasen a diluírse. Mesmo ata a desaparición. De xeito que Porto fose unha praza tan normal para un creador galego coma calquera cidade galega. Alén dos puntuais -malia que crecentes, e parte deles xa consolidados- encontros ás dúas beiras do Miño.
Falouse diso no ‘Arrincando marcos’, ao tempo que se cumpría un programa de actos que comezara cunha simbólica ofrenda na estatua de Rosalía de Castro, na Praça da Galiza, no Porto. Tras colocar flores nas mans da figura fundacional da nosa poesía, o director de Positivas, Francisco Macías, afirmou, facendo súa unha reflexión expresada momentos antes por Antón Casais, que “as cousas nacen da forza do desexo”. A pesar da escaseza de recursos ou dos atrancos para conseguir que o miúdo acade unha repercusión que poida mudalo en grande. E foi, precisamente, a confianza no potencial transformador do pequeno o que alicerzou o ‘Arrincando marcos’. Que foi só un modesto chanzo dun movemento de ida e volta entre poetas de Portugal e Galiza que terá continuidade.
“Faltan accións e sobran queixas, lamentos”, sostén o limiar da antoloxía poética editada por Positivas con motivo do ‘Arrincando Marcos 2019’. Certo que non é, nin moito menos, a primeira vez que a cultura galega e portuguesa partillan un evento. Desta volta foi por medio de Edicións Positivas -que levou ata Porto a sete dos autores/as do seu catálogo- e da Poetria, libraría especializada en poesía e teatro da portuense rúa das Oliveiras. O discurso sobre a necesidade de fomentar o intercambio tornouse mesmo oficial -e diso foi mostra a aprobación da Lei Paz-Andrade-. Mais o ritmo e intensidade do mesmo non acadou o nivel desexable. “Parece que todo o mundo está de acordo” -indicou Macías – “pero falta dar un paso adiante, concretar”.“O mundo cultural galego” -engadiu- “ten que poñer un pé en Portugal por necesidade e por supervivencia”, dixo. Afirmación que sen dúbida compartirían os e as responsables das múltiples iniciativas, a maioría privadas -ou máis ben comunitarias, e moitas delas ligadas ao reintegracionismo- de achegamento entre artistas dos dous lados da fronteira.
“Eu comecei sacando libros en portugués. Publicaba libros de portugueses que distribuía en Galiza e Portugal” -lembrou Francisco Macías-. Positivas organizara xa antes do ‘Arrincando Marcos’ no Porto actos poéticos en Cerveira (Viana do Castelo) ou Braga -o primeiro ‘Arrincando Marcos’, no 2017, tivo lugar nesta cidade na libraría Centésima Página-. “O que quero agora é recuperar aquela dirección dos inicios de Positivas. O ano que vén teño previsto, por exemplo, publicar cinco libros de poesía de autores en portugués, cada un dun país dos PALOP (Países Africanos de Língua Oficial Portuguesa), en coedición cunha editora de Vilanova de Cerveira”, comentou. (…)”