Xavier Queipo: “A exclusión social non causou a radicalización en Bruxelas”

EntrevistaXavier Queipo a Xavier Queipo en Atlántico Diario:
“(…) Xavier Queipo, residente en Bélxica, pasa uns días de vacacións en Galicia, tempo no aproveita para promocionar a súa última novela Os kowa, distinguida co premio Blanco Amor. Dende a distancia analiza, aínda impactado o recén atentado de Bruxelas: “Foi tremendo; teño dúas compañeiras de traballo en coidados intensivos, xa que a estación de metro onde estouparon as bombas, está a carón da nosa oficina”, afirmou. Como escritor, participará ao seu retorno nun acto de protesta e indignación que están a organizar o colectivo de poetas da cidade: “Moitos deles son de orixe musulmá, e algúns practicantes; todos están abraiados cos feitos, consecuencia directa das predicacións salafistas que inculcan a morte dos infieis e que son unha minoría”. (…)
Xavier Queipo presentou onte na librería Andel o seu último libro Os kowa, premiado co Blanco Amor. “Tivo un comezo moi bo, porque é un dos tres premios máis importantes da narrativa galega co Xerais e co Ánxel Casal; agora xa teño a colección enteira”, apuntou orgulloso. Conta a historia dun investigador, acostumado ao laboratorio que ten que pasar unha tempada no Amazonas. “É unha novela de aventuras e psicolóxica”, asegura.”

Ismael Ramos: “Temos unha das mellores poesías da península e premiala non é ningunha inconsciencia”

EntrevistaIsmael Ramos a Ismael Ramos en Atlántico Diario:
“Ismael Ramos (Mazaricos, 1994) é un dos ‘novísimos’ da poesía galega que, malia ter recoñecida a súa voz literaria con varios premios, entre eles os Minerva que outorga o Colexio Manuel Peleteiro de Santiago, seguía coa súa obra espallada por revistas. Agora, este poeta afincado en Noia verá publicado o seu primeiro libro, Os fillos da fame, co que o sábado 2 de maio conseguía o Premio de Poesía Johán Carballeira, que dende hai 18 anos concede o Concello de Bueu. “O premio está moi ben pola dotación económica e por ser un recoñecemento o meu traballo, pero o que máis ilusión me fai é que se vai editar e vai haber lectores”, confesa.
– Se publicar é difícil, moito máis cun xénero como a poesía. Ten que haber un premio que avale a un autor para facelo?
– Eu valoro todos os premios, sobre todo polo mérito de pór cartos na cultura galega. É unha valentía, pero no caso da poesía non é ningunha inconsciencia porque temos unha das mellores poesías contemporáneas da Península, por no dicir a mellor.
– O xurado salientou os valores poéticos d’Os fillos da fame por beberen da mellor tradición da poesía internacional.
– O que pode ter de internacional o poemario non é tanto a materia en si mesma como a formulación estética. Está ambientado nunha zona concreta da xeografía galega. Supoño que o xurado se refire a que ten moitas referencias indirectas á poesía internacional, xa que a min pésanme moito as influencias norteamericanas.
– No poemario inclúe voces poéticas de autores galegos. A quen podemos atopar?
– Hai versos citados directamente de Celso Emilio Ferreiro, María do Cebreiro e Xohana Torres. Intentaba falar dunha liña que está moi presente na nosa poesía. É un libro, por exemplo, onde o mar está moi presente, onde a fame está moi presente… como na nosa historia como pobo e na nosa historia literaria. (…)”

Amparo Castaño: “A miña filla usaba a poesía para entenderse a si mesma”

Entrevista a Amparo Castaño, nai de Xela Arias, en Atlántico Diario:
“- Atlántico Diario (AD): Que versos pensa que non deben faltar hoxe?
Amparo Castaño (AC): Como nai, muller e avoa sinto moi perto o Darío a diario, sen embargo calquera poema reflexa a súa implicación coa vida. A miña filla utilizaba a poesía como filtro para entenderse a si mesma e aos demáis. Nós falabamos moito, para min a súa obra é ela mesma.
– AD: É a segunda lembranza por parte dos seus compañeiros de Letras. Recibiu o mesmo recoñecemento por parte da Real Academia Galega?
Estamos moi agradecidos co trato que se lle está dando pero preferimos que sexa o ámbito cultural o que indique que lugar debe ocupar. Xela non admitiría inxerencias, simplemente tentamos cooperar no que poidamos. Tamén se fai un certame anual de poesía no IES da Sangriña, na Guarda, que leva o seu nome, ver aos nenos e mozos e a súa calidade supón unha grande ledicia, da que estaría moi orgullosa.
– AD: De Xela díxose que sentía a literatura como un modo de vida.
– AC: Foi sempre moi independente e ao mesmo tempo moi familiar. Na casa sempre houbo ambiente de libros, viñan moitos amigos escritores. Valentín (o pai) escribiu un relato para as festas do San Xoán de Sarria, contaba que Xeliña falaba galego. Naqueles anos falar galego e estar entre letras era unha opción revolucionaria, e Xela seguiu co seu compromiso toda a vida, coas persoas, co galego e cos libros. Sempre estivo rodeada de libros. Era un medio no que se vía que disfrutaba, xa fose editando, corrixindo probas, traducindo, escribindo… era a súa vida.
– AD: Cando deu mostras de se interesar pola poesía?
– AC: Manuel María regaloulle O Principiño con sete anos, pediunos unha estantería para poñer os seus libros, coidábaos moito. Escribía contos e ganou varios concursos literarios en Vigo con dez anos, con once gañou o premio do Facho, na Coruña. A poesía veu máis tarde, coa primeira xuventude.
– AD: Nesta homenaxe estará representada parte da familia. Como a sinten?
– AC: Participamos no acto. É unha mezcla de sentimentos, pois lembrar todo o que nos deixou é moi emotivo. Temos a obriga de dar as grazas pero preferimos manternos nun segundo lugar.”

Antonio García Teijeiro: “É unha honra que alguén como Paco Ibáñez cante en galego”

Entrevista a Antonio García Teijeiro en Atlántico Diario:
“(…) – Atlántico Diario (AD): Este libro [Un rato díxolle á lúa] prepara ao público para un primer contacto coa poesía?
– Antonio García Teijeiro (AGT): Diríxese dende nenos ata adolescentes. Ten poesía con música, con xogos, con rimas e onomatopeias. Pero tamén hai crítica. Pese a ter unha lectura doada, precisa volver sobre os versos. Aos rapaces hai que lles ensinar a reflexionar.
– AD: Como se satisfai a un lector infantil de poesía?
– AGT: Aos nenos gústalles a poesía. Precisan dun mediador a quen tamén lle guste (pais, mestres ou bibliotecarios) e que contaxien ese entusiasmo.
– AD: Contará coa presenza dun gran amigo, Paco Ibáñez, a músicar a súa escrita.
– AGT: Musicou tres poemas nunha gravación de xeito informal na súa casa e resultou magnífico. Van no cd de acompañamento, xunto a outros tres poemas recitados por min e acompañados pola súa guitarra. É unha honra que alguén da categoría de Paco Ibáñez cante en galego, que se preocupe polas linguas minorizadas e que cante tres poemas meus. Pero como di el, o que ocorre é que lle gustaría ser galego.
– AD: Como iniciaron a súa química?
– AGT: Hai moitos anos presentounos Rafael Alberti en Madrid. Houbo moi boas sensacións, víamonos e mandáballe os meus libros e un día elixíu Que ocorre coa terra, cantándoa por todo o mundo.”

Marcos Calveiro: “Fago literatura, non libros de formación”

Entrevista a Marcos Calveiro en Atlántico Diario:
“Xogando no seu campo, Marcos Calveiro presentou a súa última obra, Palabras de auga, distinguida co Premio Merlín na súa última edición. Escolleu ao tamén escritor Agustín Fernández Paz como mestre de cerimonias: “Admíroo moito como escritor e somos amigos, supón unha honra que aceptase presentar o meu libro”, afirmou Calveiro quen confesou que lle daba un pouco de vergoña ter que tomar a palabra despois de Fernández Paz, “xa non terei nada que engadir; darei as grazas e poco máis”. Como a meirande parte da súa producción, Palabras de auga aborda un tema duro, pese a estar dirixida aos máis pequenos. “Non se poden enganar aos nenos e menos coa que está a caer en España; teñen que coñecer situacións dramáticas; os meus fillos ven tódolos días o telexornal; aínda así recoñezo que eu tamén os teño superprotexidos”. A inspiración da súa historia foi precisamente unha nova aparecida nun xornal: No Arxel as mulleres procuraban nos formigueiros os grans que recollen as formigas co que facer pan para os fillos: “Pareceume unha imaxe brutal da condición humana e pensei que esa realidade ben merecía unha novela”. Pese o seu compromiso social, Calveiro rexeita calquera finalidade de concienciación: “Eu fago literatura, non libros de formación para a cidadanía; aí acaba o meu traballo, outra cousa é que un orientador prepare unha unidade didáctica co libro”. Unha historia sangrante sobre a loita pola supervivencia no continente africano, pero que remata cun final aberto: “É un raio de esperanza, aínda que en calquera momento poden volver onde estaban”, apunta o autor.”.

Marcos Calveiro: “Palabras de auga achega aos nenos outra realidade que non existe nos videoxogos”

Entrevista a Marcos Calveiro en Atlántico Diario, desde Xerais:
“Marcos Calveiro é xa un nome ben coñecido dentro da literatora xuvenil e tamén de adultos. “Eu non distingo cando fago unha novela a que público vai dirixida”, confesa este autor vilagarciano, aínda que afincado dende a súa infancia en Vigo. Gañador de numerosos premios (entre outros, foi Premio da Crítica 2008) só lle faltaba nos seus andeis o Premio Merlin, que outorga Xerais, o máximo galardón para un señor galego de literatura xuvenil, e que lle foi entregado o pasado sábado en San Simón. A obra premiada, Palabras de auga, traslada ao lector cara ao interior da África máis profunda. O escritor confía en vela publicada, como libro ilustrado, o vindeiro mes de setembro.
– Atlántico Diario: Que é Palabras de auga?
– Marcos Calveiro: O título é unha pequena imaxe poética, unba metáfora, porque trata dunha tribo nun lugar indeterminado de África que está no medio da sabana, no medio das secas, esfameada, fuxindo das guerillas, da violencia e da fame. Palabras de auga alude a iso, a que non teñen auga. Alude a unha situación desesperada na que teñen que buscar o alimento mentres agardan a que o chamán reciba a inspiración dos deuses e decida sobre o seu futuro. A historia narra, en capítulos alternos e a través de flashbacks, como chegaron ata ese momento, todo visto polos ollos de un neno de once anos que se chama Amadou.”

Pedro Feijoo: “Quería facer con Vigo o que Woody Allen con Manhattan ou Montalbán con Barcelona”

Entrevista a Pedro Feijoo en Atlántico Diario:
“(…) – Atlántico Diario (AD): Como tardou tanto en animarse a publicar ficción [Os fillos do mar]?
– Pedro Feijoo (PF): Se me din hai dous anos que ía escribir unha novela, botaríame a rir. Xordíu de casualidade, matinando que sería o seguinte que nos gustaría mercar na librería. Algo de historia, algo de trama e que falasen coma nós. Cando nos decatamos tiñamos a novela enriba da mesa. O proceso creativo compaxineino co meu traballo de músico. Escribín moitos capítulos na furgoneta e incluso nas bañeiras dos hoteis. (…)
– AD: As comparacións son odiosas, pero inevitables. Como senta que o chamen o novo Domingo Villar?
– PF: Ata certo punto é normal porque facemos un tipo de novela que non se constrúe en Galicia. A miña proposta é diferente, porque, dende logo sen querer desmerecer, a de Villar ten un corte máis policial. Eu aposto por algo máis aberto: en parte trama, en parte histórica; con una gran velocidade no texto, moi coloquial e sobre todo, moito humor. (…)”

Agustín Fernández Paz: “Aínda que se me coñece como escritor, a miña principal vocación é a docencia”

Entrevista a Agustín Fernández Paz en Atlántico Diario:
“(…) – Atlántico Diario (AD): Case toda a súa obra concéntrase na literatura xuvenil, que lle cautivou deste xénero?
– Agustín Fernández Paz (AFP): Sobre o 80% dos meus libros encaixan aí. Cando comecei a dar clase nos anos 70, en España desaparecía a censura e as editoriais publicaron tódolos títulos europeos agochados ata entón. Descubrín un xénero que me gustou e que lle gustaba os rapaces. Pensei que era unha boa maneira para empezar.
– AD: A súa última publicación, Fantasmas de luz, acaba de saír con Edicións Xerais. Dí sentirse dobremente orgulloso. Por que?
– AFP: Estou moi satisfeito polo texto, pero tamén pola temática. Xunto dúas realidades: a precariedade laboral e a paixón polo cine. É o que eu chamo libro de fronteira, que pode interesar tanto a rapaces como a público máis adulto.
– AD: Ademais de escritor, desenvolveu un arduo labor a prol da normalización do galego. Como ve a saúde da lingua?
– AFP: O problema da lingua ten moitas facetas. En pouco tempo (trinta anos) avanzouse moito porque se viña de estar proscrita. Pero aínda queda moito para o seu uso normal en tódolos contextos. Co último cambio de goberno houbo un parón importante, un retroceso que espero se solvente. (…)”.

Xavier Queipo: “O meu é a psicoanálise permanente, analízome parcialmente a través dos meus personaxes”

Entrevista a Xavier Queipo en Atlántico Diario:
“-Atlántico Diario (AD): O Premio Xerais de Novela é un bo agasallo para estes 20 anos?
– Xavier Queipo (XQ): Os premios teñen varios compoñentes. Está o económico, que ven moi ben, sobre todo o de Xerais que é o máis alto en lingua galega con 25.000 euros. Pero tamén está a visibilidade que dan ao libro. Fai que un escritor que vive no estranxeiro dende hai 23 anos e que non pode acudir ás comidas e encontros, poida figurar.
– AD: Para un escritor é necesario formar parte da vida social?
– XQ: É importante porque podes falar coa xente, comunicarte cos compañeiros e planear colaboracións. Agora hai un explosivo interese por unha persoa que leva 20 anos traballando.
– AD: Qué supón escribir en galego e vivir no estranxeiro?
– XQ: Eduqueime en castelán. Son da xeración de Antón Reixa ou Manolo Rivas. Cando eu cheguei a Bélxica pensei que non tiña que perder o galego. Así na miña vida cotiá falo francés e inglés; pero para escribir uso o galego, que é a lingua que se fala na miña casa en Bruxelas. Non é difícil. Estes estudios déronme base técnica dabondo para traballar nunha institución europea de 8:30 a 19:00 horas. Despois boto o pecho e adícome a escribir, a reflexionar sobre o papel en novela e contos. Tamén estou nun colectivo poético en Bruxelas co que gañamos o Premio do Libro Europeo.
– AD: De que reflexiona ao escribir?
– XQ: Axúdame a desconectar. É unha psicoanálise permanente, analízome parcialmente nos personaxes. Consigo o equilibrio, e son do 50% que non tomo tranquilizantes.”