Arquivos da etiqueta: Celso Emilio Ferreiro

Ramón Nicolás: Celso Emilio Ferreiro: novos achados

Publicado o por

Artigo de Ramón Nicolás no seu blogue, Caderno da crítica:
“A cinco días da que se presenta como unha celebración case cabalística do centenario do nacemento de Celso Emilio Ferreiro -derradeiro de sete irmáns, naceu ás catro da tarde do día catro de xaneiro de 1912, un día no que a súa nai, Obdulia Miguez Buján lle dixera que o día que ti naciches / houbo estranas sinales no ceo, as páxinas de información cultural de La Voz de Galicia recollen, como achega previa á data de celebración, dous poemas como limiar dun artigo máis longo que aparecerá mañá publicado no suplemento Culturas do mesmo xornal baixo o título de Descubrir o iceberg Ferreiro. Un dos poemas é, na realidade, non compilado, e pódese consultar aquí e o outro é radicalmente inédito, tirado dun Libro de Notas de Celso Emilio e que reproduzo abaixo. Ao tempo Xesús Fraga, a quen lle agradezo o seu traballo, recolle algunhas das ideas que me suxeriron os dous poemas e que deixo aquí.

Mozo

Sai a rúa,
vai ós sindicatos,
asiste ós mitines,
forma nas manifestaciós,
insulta ás autoridás,
gaba á revolución cubana,
dalle vivas ó Che,
mais, por favor,
non lle chames «masa»
ó que é pobo.

Celso Emilio Ferreiro (circa 1970).

Achados dous poemas inéditos de Celso Emilio Ferreiro

Publicado o por

Artigo de Xesús Fraga en La Voz de Galicia:
“O 2012 será un ano destacado para os moitos lectores de Celso Emilio Ferreiro (1912-1979): a celebración do seu centenario e do cincuentenario da aparición de Longa noite de pedra conforman un marco de actividades conmemorativas que deberían traducirse no mellor coñecemento dun dos poetas galegos máis populares, pero do que aínda quedan facianas por descubrir. Así o pon de manifesto o crítico Ramón Nicolás, especialista na obra de Celso Emilio, nunha ampla análise que publica mañá o suplemento Culturas de La Voz, e que sinala algunhas «necesidades perentorias»: «A catalogación definitiva dos fondos existentes nos arquivos familiares» e «teimar na divulgación da súa obra entre nós e abrir outras vías para proxectar a súa obra internacionalmente». Que a obra de Celso Emilio segue a dar sorpresas exemplifícao o achado de inéditos, como os que publica hoxe este xornal, Mozo e O atraco. O primeiro é totalmente inédito e está na liña de Prá mocidade (en Viaxe ao país dos ananos) e O revolucionario (en Cimenterio privado). Ramón Nicolás dátao a comezos da década dos setenta. «En O mozo hai un ton imperativo, unha sorte de guía de actuación do que un mozo concienciado debería facer, impregnado de motivos da política internacional do momento; pero a ese mozo pídelle que non confunda, semántica e significativamente pobo con masa, e a recriminación ten moitas lecturas», explica o crítico. «É probable que esta fose a primeira versión que logo reelaboraría, pero lido cos ollos de hoxe goza, nunha parte non desdeñable e facendo abstracción da época histórica na que o escribiu, dunha actualidade sorprendente», engade. En canto a O atraco, apareceu na revista Correo de Galicia, en Bos Aires en 1969, pero non foi incluído na edición de hai uns anos da Poesía galega completa, xa que Nicolás coñeceuno despois de editar o libro. O especialista enmárcao nas experiencias xurdidas «ao abeiro da súa expulsión da Hermandad Gallega de Caracas e céntrase na imposición dese pensamento único nunha inequívoca clave de denuncia».
Resulta imposible non relacionar ambos os dous poemas inéditos con feitos tan actuais como o movemento dos indignados. De igual modo, Longa noite de pedra, malia chegar aos cincuenta anos, é un libro «cheo de actualidade», segundo Nicolás, ademais de ocupar un lugar «fundamental na poesía galega de todos os tempos». «Proporcionoulle celebridade, musicáronse ducias de poemas do libro, reeditouse innumerables ocasións, abriulle o camiño aos lectores peninsulares mais tamén foi, indirectamente, responsable dunha lectura unívoca da súa obra e agocha outras facetas creativas, coido que moi relevantes nel, como a narrativa», conclúe.”

Luís González Tosar sobre Celso Emilio: Luz do canto contra a sombra

Publicado o por

Artigo de Luís González Tosar en La Voz de Galicia:
“O ferreiro, símbolo clásico do demiurgo, era un ser capaz de forxar o cosmos todo porque conxugaba forza e poder. Figura temible, esta, sen chegar a deus, podía arremeter contra a divinidade ou contra os individuos, asegún. Na nosa tradición foi oficio moi respectado, fornecedor das ferramentas de labranza, tiradentes e destrutor implacable nos seus arrautos de ira. Celso Emilio, O Celso, como lle chamaban os amigos certos, foi ferreiro completo: «Amou os homes, e a forza asoballante do seu desexo levouno a querer transformar a historia, a asaltar o Pazo dos Ceos, a loitar para cambiar de base o mundo: desde Celanova, desde Galicia». Así o definiu Xosé Luís Méndez Ferrín, con quen o poeta compartiu camaradaxe, país, dialecto e as intimidades que só os amigos verdadeiros saben gardar.
Eu trateino a partir do seu regreso de Venezuela, 1973. Lérao antes, despois de asistir a unha actuación musical dos seus poemas no cine parroquial de Santiago de Vigo, 1969. Funo ver logo a Madrid e recibiume cos brazos abertos. Lembro que me levou ao seu apartamento, en Atocha, tiña a máquina de escribir pousada nunhas caixas de madeira, unha soa cadeira e o colchón no piso, sen somier. Mais nada. O que pasaba é que a Ferreiro Míguez tíñano marcado. Daquela, os cainitas bichicomas arremetían contra el pola mínima. Pero calquera que se achegase a fondo á súa obra, falareivos de min anque me doan/as escuras raíces dos meus soños, descubría nel moitas e diversas voces engaiolantes, auténticas: a tenrura, a infancia perdida, a emoción, a terra nai, a carraxe, o desengano, a sátira (Arístides Silveira). En todas brillaba o mestre liberador, a palabra intensa, valente. (…)”.

Ramón Nicolás: “(Celso Emilio) Ferreiro foi famoso, pero nunca chegou a vivir da literatura”

Publicado o por

Entrevista a Ramón Nicolás en La Voz de Galicia:
“- La Voz de Galicia (LVG): ¿Que dificultades ofrece a figura de Celso Emilio Ferreiro desde o punto de vista do biógrafo?
– Ramón Nicolás (RN): Primeiro fun lector, claro, pero levo case dúas décadas transitando pola obra literaria que Celso Emilio deixou e por algúns capítulos da súa vida ata que se deron unhas circunstancias que propiciaron internarme no seu perfil máis persoal, fundamentalmente porque un dos nosos autores máis relevantes carecía aínda dunha biografía integral que xuntase o periplo vital e a súa proxección literaria e política. As dificultades foron as habituais: recadar información, édita e inédita, interpretar documentos, esculcar nas cartas conservadas ou entrevistar as persoas que tivesen algo substancial que dicir sobre o autor. (…)
– LVG: Nun sentido amplo, Celso Emilio Ferreiro foi un escritor famoso, valorado no seu tempo. ¿Como afectou iso á interpretación da súa obra?
– RN: Celso Emilio comezou a gañar sona máis alá de Galicia a través das edicións bilingües da súa poesía, e isto ocorre a finais dos sesenta e dura algo máis de dez anos. Aquí era valorado en pequenos círculos, mais con Longa noite de pedra supera todo o previsible e chega a lugares onde nunca ningún poeta galego podería pensar. Por tanto, foi famoso nos seus últimos anos mais isto non o satisfacía moito; se cadra estaba máis contento, e é unha anécdota real, co parecido físico que gardaba con Salvador Allende. Dito isto, o certo é que o número de edicións esgotadas da súa obra en vida non ten semellanza con ningún outro poeta galego. Mais por outro lado nunca puido vivir da literatura e a súa axitada vida así o demostra.
– LVG: ¿Que aspectos quedan por divulgar da súa obra?
– RN: Volver proxectar a súa poesía fóra de Galicia. Sigo a ver nel un gran narrador, de obra exigua, pero sorprendente pola modernidade e a rotundidade das pezas narrativas que deu a coñecer. Tamén cumpriría volver a vista ao Celso Emilio de facetas case descoñecidas nel como ser debuxante, crítico literario (non ao uso) e a de responsable da redacción de textos de carácter político. As acusacións de que non exerceu politicamente como antifranquista, que lin hai pouco, son inexactas e moi inxustas.”

Ramón Nicolás sinala que falta “un estudo da súa obra como conxunto”, sobre Celso Emilio Ferreiro

Publicado o por

‘Celso Emilio Ferreiro foi coñecido como moi poucos escritores, segundo apunta Ramón Nicolás, que está preparando unha biografía sobre o escritor que ten previsto publicar Xerais, despois de ter realizado numerosos estudos sobre a obra do escritor de Celanova. Nicolás sinala que o Día das Letras Galegas “marcou un punto de inflexión na celebración: a cantidade e intensidade de actos que se celebraron, non só a nivel académico, senón e sobre todo popular”. Por isto, considera o biógrafo que desde o ano 1989 non hai grandes novidades na recepción da obra de Celso Emilio “fóra dalgunhas achegas interpretativas illadas e puntuais; non hai aínda un estudo que cualificaría como definitivo sobre a súa obra”. Para Ramón Nicolás, aínda con todo o coñecemento que hai da obra de Ferreiro, quedan algunhas sombras sobre algunhas facetas e xéneros que o escritor practicou. Neste sentido explica que “sobre todo a narrativa, por non estar tan popularizada como a poética”. “E son da opinión que hai aí un narrador de altura. Tamén recibe unha escasa atención o labor xornalístico e aqueloutro de carácter político derivado das súas responsabilidades políticas desenvoltas tanto na Federación das Mocedades Galeguistas como no seo dos primeiros anos da Unión do Povo Galego e na súa militancia no PSG”. Sinala que tamén sería desexable desbotar “algúns tópicos evitables ao pouco que un se informe e contraste datos. O máis molesto son afirmacións acusatorias un tanto infamantes e que nunca se acompañan de documentos”. (…)” Vía La Voz de Galicia.

O Parlamento avala o 2012 como o ano de Celso Emilio Ferreiro

Publicado o por

‘Os tres grupos con representación no arco parlamentario galego acordaron este martes [11 de outubro], a instancias do PP, “honrar a figura de Celso Emilio Ferreiro” no centenario do seu nacemento. Deste modo, ao longo de 2012, programaranse diferentes actividades de “promoción e difusión” para dar a coñecer a súa biografía e a súa obra. Malia o acordo do pleno da Cámara, o debate sobre esta iniciativa, que insta á Xunta a elaborar un catálogo de actuacións e a buscar a colaboración doutras entidades para difundir a súa obra e dar a coñecer a súa “actividade política de compromiso con Galicia e en defensa dos valores democráticos”, non estivo exento de polémica (…)’ Galicia Hoxe. Tamén en La Voz de Galicia, La Opinión e Cultura Galega.

‘Caracas pon o nome de Celso Emilio Ferreiro a unha das rúas da cidade’

Publicado o por

“Entre 1966 e 1973, o escritor Celso Emilio Ferreiro viviu en Venezuela, onde coñeceu de primeira man a realidade da emigración, que acabaría por decepcionalo e que daría lugar ao seu célebre libro Viaxe ao país dos ananos. Tal día como hoxe cúmprense 32 anos do pasamento do autor e, en recoñecemento do seu vínculo coa capital venezolana, unha rúa de Caracas pasará a levar o nome de Celso Emilio Ferreiro. Con este motivo, o Consejo del Municipio bolivariano Libertador rebautizará a rúa que ata o de agora se chamaba Cuarta Transversal de Maripérez. O ditame contou co informe favorable do cronista de la Ciudad de Caracas, quen considerou “plenamente justificada” a decisión do cambio de nome. “No sólo en atención a la trayectoria literaria del poeta Ferreiro Míguez, sino que al propio tiempo conocemos el compromiso social y político que acompañó a este insigne poeta a lo largo de toda su prolífera vida”, explica o cronista, quen tamén lembra “el grato recuerdo que dejó en los caraqueños la permanencia en esta ciudad de este laureado poeta (ya fallecido) entre mediados de los años sesenta y principios de la siguiente década. (…)”. Vía La Voz de Galicia.

As manías d@s escritor@s de noso (II), no blog Trafegando Ronseis

Publicado o por

Continuación do artigo no blog Trafegando Ronseis: As manías d@s escritor@s de noso (II):
“Celso Emilio Ferreiro: Antes de escribir o poema xa o elaboraba con anterioridade mentalmente e de xeito concienciudo. A súa muller era sempre a súa primeira lectora e crítica (a pedra para constatar a realidade, a emoción que pode espertar).
Yolanda Castaño: Con silencio total, pechada e con luz artificial, acode primeiro á súa cabeza antes de deixar pegadas no papel.
Antón Riveiro Coello: Merca cadernos en branco que logo non utiliza e asina sempre cun bolígrafo vermello. Un pouco de licor café axúdalle a enfeitizar as musas.
Elena Gallego Abad: Cando está en pleno proceso creativo non le outras literaturas, aínda que si se documenta moito para os seus escritos. Cociñar é o xeito que ten para desbloquearse.
Manuel Núñez Singala: Non fala do seu traballo ata telo rematado. Cambiou o caderniño e un cabo de lapis polo iPhone: sempre anda a anotar para non esquecer as ocorrencias.
María Canosa: A orde é fundamental para poder efectuar este labor que nos ocupa, algo que adoita realizar descalza e cunha vela porque lle relaxa mirar a lapa. Prefire escribir con lapis, e sempre a man.
Miro Villar: Nunca se pon á escrita de noite e faino en papel necesariamente. Adoita traballar intermitentemente e repousar a súa creación literaria.
Marta Dacosta: Acostuma utilizar as mesmas ferramentas, un vello caderno cheo de folios soltos e un bolígrafo agora extraviado. Obrígase asemade a utilizalas cando menos unha vez ao mes.
Antón Fortes: Utiliza uns pequenos cadernos de 10 por 15 centímetros nos que escribe cun Pilot de tinta líquida negra con letra minúscula (o propio autor asegura que é “de formiga”).
Marica Campo: Cómprelle a soidade e escoitar música de violonchelo, preferentemente Mischa Maisky ou Jacqueline du Pré.”

Celanova: actos de homenaxe a Celso Emilio Ferreiro

Publicado o por

O domingo 29 de agosto varios poetas das Redes Escarlata, entre os que figuran Claudio Pato, Alberto Lema e Elvira Riveiro, Rafa Balado, Xabier Xil Xardón, Brais González, Aitor Rivas, Xosé Antón Laxe Martiñán, Oriana Méndez e Silvia Penas, desenvolverán a súa Acción de ferreiro, acto que coincide coas celebracións de homenaxe a Celso Emilio Ferreiro que cada ano teñen lugar en Celanova, a súa vila natal. Con esta acción pretenden manifestar as posibilidades dos individuos como unidades dun proxecto común. Durante o percorrido dos membros da asociación pola vila, que manteñen en segredo para manter o efecto sorpresa, recitarán textos de Celso Emilio ou doutros poetas que os participantes seleccionen. Todos eles confluirán nun punto predeterminado no que recitarán, “en efusión polifónica”, o poema do poeta celenovés Lingua proletaria.
Ese mesmo domingo 29, a partir das 11:00 h., no cemiterio de San Breixo de Celanova, onde está enterrado o autor de Longa noite de pedra, organizouse unha homenaxe colectiva ao poeta, impulsada pola Fundación Celso Emilio Ferreiro, o Colectivo Arraianos e as propias Redes Escarlata. No transcurso do acto, presentarase a nova entrega da revista Arraianos, un número especial titulado Vivir na raia, co que a publicación, segundo os seus impulsores, pecha un ciclo comezado hai seis anos nese mesmo espazo e como homenaxe tamén ao poeta. A continuación haberá un recital poético e musical onde intervirán Anxo Angueira ou Xosé Luís Méndez Ferrín, e músicos como MC García -da formación Dios Ke Te Crew-, Leo e Arremecághona ou os Labregos no tempo dos Sputniks, que interpretarán cancións con letras de Celso Emilio en clave contemporánea. O acto pecharase co gaiteiro de Lobeira, Daniel Romero.

VI Ciclo de conferencias visións de Galicia: ”Poetas Galegos da Posguerra”

Publicado o por

Continuando co VI Ciclo de Conferencias Visións de Galicia, con título “Poetas Galegos da Posguerra”, organizado pola Sección de Literatura do Liceo de Ourense, co patrocinio da Universidade de Vigo -Vicerectorado do Campus de Ourense e a Diputación Provincia, o 15 de maio as oito e cuarto da tarde, no Salón Noble da Entidade, será o turno de Ramón Nicolás Rodríguez, quen falará da obra e a vida do poeta celanovense Celso Emilio Ferreiro. O ciclo finaliza o vindeiro luns 19 coa conferencia de Marcos Valcárcel sobre Antón Tovar. (Liceo de Ourense)