Arquivos da etiqueta: Fundación Penzol

Ramón Nicolás: “Hai que preguntarse onde non estivo don Paco ao longo da vida de Galicia durante o século XX”

Publicado o por

Entrevista a Ramón Nicolás en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Supoño, porque Francisco Fernández del Riego estivo en todos os grandes feitos do galeguismo do século XX.
– Ramón Nicolás (RN): Dende o mitin que deu na súa vila natal en 1931, cando tiña 18 anos, o seu compromiso foi total. Está en todo, nas Mocidades Galeguistas, no Partido Galeguista, No Seminario de Estudos Galegos, Ultreia, na Asociación de Escritores en lingua Galega, estivo como representante galeguista no Estatuto de Autonomía. Foi colaborador en A Nosa Terra, Nós, Alento, etc. E logo, na posguerra está presente en todo o que foi a reconstrución do galeguismo, desde a fundación de Galaxia á creación da Penzol, pasando pola creación do Día das Letras Galegas ou a presidencia da Real Academia. Realmente hai que preguntarse onde non estivo Fernández del Riego. Ata nese tempo estivo dúas veces no cárcere por exercer ese labor de difusión cultural. Arriscou moito da súa propia vida.
– LVG: Sempre se lle recoñece a don Paco o seu papel como activista. Pero como é o seu traballo literario?
– RN: Á marxe de todo iso el construíu unha gran obra literaria. Pero esa obra, en gran parte, está enfocada cara ao ensaio, que é un xénero de minorías. Pero é moi rico e valioso porque el, como ensaísta ou autor de libros de crónicas e viaxes ten un estilo propio moi facilmente recoñecible. Eu creo tamén que el sacrificou unha obra creativa de amplo espectro, como pode ser a narrativa, en función de todos eses traballos silenciosos e o traballo de recuperación da memoria. De feito só nos deixou unha novela, O cego de Pumardedón, e un par de relatos pequenos. Pero si deixou unha grande cantidade de traballos extraordinarios e artigos xornalísticos, como os que fixo durante vinte anos en La Voz.
– LVG: Ademais, fixo traducións.
– RN: Si, ademais da súa faceta como ensaísta, narrador e ser un gran orador, Del Riego fixo varias traducións tanto para Galaxia como para a revista Grial. Hai que entender esa labor dende o punto de vista de tratar de normalizar a presenza do idioma galego na literatura coa presenza de textos traducidos. É curioso porque xunto con Plácido Castro mantiveron unha relación coa BBC británica, na que organizaban emisións radiofónicas.
– LVG: É certo que recuperou a Cunqueiro para a literatura?
– RN: Si. A Cunqueiro xa o coñecía da mocidade porque el era de Vilanova de Lourenzá e Cunqueiro de Mondoñedo, e ían xunto a examinarse a Lugo. E si foi clave na recuperación de Cunqueiro tras a guerra. Cunqueiro recoñeceu que o Merlín non sería tal se non fose pola insistencia de Francisco Fernández del Riego. Tamén lle pasou con Longa noite de pedra, que apareceu despois dunha reunión entre Del Riego e Celso Emilio Ferreiro escolmando os poemas. Mesmo foi el que suxeriu o título. Incluso detrás dos grandes escritores da posguerra está el como editor, corrector ou incitador. É unha figura total. (…)”

Ledicia Costas, Xurxo Lobato ou aCentral Folque entre os distinguidos cos Premios da Cultura Galega

Publicado o por

Desde Nós Diario:
“A escritora Ledicia Costas, o fotógrafo Xurxo Lobato, a Federación de Teatro Afeccionado da Galiza (Fegartea), a Central Folque, o exdirector da Filmoteca Española Chema Prado, o dinamizador da cultura e lingua galegas Xosé González Martínez, a Fundación Penzol e a responsábel do Centro de Estudos Galegos en Budapest, Ildiko Szijj son as e os galardoados nos Premios da Cultura 2020 da Xunta. Foron distinguidos nas modalidades de Letras, Artes Plásticas, Artes Escénicas, Música, Audiovisual, Lingua, Patrimonio Cultural e Proxección Exterior respectivamente.
O xurado destaca a Ledicia Costas como “unha das escritoras máis lidas e premiadas do panorama literario galego”. Esta “autora versátil que transita por diversos temas, estilos e xéneros” salienta especialmente “pola súa inquedanza por achegar a lingua galega ás xeracións máis novas”. Costas mereceu previamente o Premio nacional de Literatura Infantil e Xuvenil do Ministerio de Cultura, o Premio Lazarillo ou, en dúas ocasións, o Premio White Ravens polas súas obras A balada dos unicornios e Jules Verne e a vida secreta das mulleres planta.
A Xurxo Lobato recoñéceno como “un dos fotógrafos máis representativos da actualidade” cunha traxectoria que abrangue “desde o fotoxornalismo ata a fotografía artística”. “A súa obra ofrece unha peculiar imaxe da realidade, un selo profesional e paradigmático que nace dunha mirada subxectiva para ofrecer un diálogo antropolóxico e crítico cos diferentes tempos e estéticas, paisaxes e contextos, retratos e costumes”, agregan os membros do xurado.
A Federación de Teatro Afeccionado da Galiza, Fegatea, naceu hai vinte anos da man de sete grupos de teatro: Asociación de Mulleres de Moaña, Atrezo, Aurín, Ditea, Escoitade, Metástase e O Trasno. Hoxe abrangue 53 agrupacións teatrais repartidas en toda a xeografía do país. Defender e promover “o teatro amateur en galego, interconectando o tecido escénico non profesional, e co propósito de fomentar a formación e o intercambio de experiencias” merécelles o galardón na categoría de Artes Escénicas.
En 2000 botou a andar o Conservatorio de Música Tradicional e Folque de Lalín, semente da actual aCentral Folque afincada en Compostela. A escola ampliou o seu labor “á promoción e á divulgación da música galega, cubrindo a carencia existente ata o momento nas ensinanzas regradas da nosa música popular”. A través do seu selo editorial ten difundido “o pasado, presente e futuro do patrimonio musical e oral galego”. Por todo este traballo recibe o premio na categoría de Música.
Na de Audiovisual o xurado distingue a traxectoria de Chema Prado á fronte da Filmoteca Española, cargo que ocupou entre 1980 e 2016. Previamente, Prado colaborou con Fotogramas, Cambio 16 ou Imagen y Sonido como cronista desde os festivais de Pésaro, Manheim ou Londres. “Apaixonado da fotografía, en particular da polaroid, organiza exposicións por todo o mundo sobre esta temática”.
O dinamizador, “no sentido máis amplo da palabra”, da lingua e da cultura galegas Xosé González é tamén premiado neste 2020. “É, de feito, o creador do primeiro servizo de normalización lingüística da Galiza, no Concello de Redondela, desde o que traballou coa sala do Tribunal Superior de Xustiza da Galiza en varios procesos que derivarían na primeira sentenza en lingua galega en 1985. É fundador, así mesmo, do amplo colectivo Galeguizar Galicia.
O galardón na modalidade de Patrimonio Cultural recae na Fundación Penzol, creada en 1963 cando Fermín Penzol decide doar a súa valiosa biblioteca especializada en temas galegos para que sexa de acceso público”. O fondo abrangue máis de 47.000 títulos de monografías impresas desde o século XV, uns 3.800 títulos de publicacións periódicas ou 106 títulos de libros manuscritos do século XVII ao XIX.
Por último, na categoría de Proxección Exterior distínguese o labor de Ildiko Szijj, responsábel do Centro de Estudos Galegos en Budapest desde 2014. Nesta institución imparte cursos de lingua galega, civilización galega e historia da lingua galega. Ten traducido obras do galego e é membro do comité editorial da publicación Cadernos de lingua, da Real Academia Galega.
A Cidade da Cultura acolleu a reunión do xurado presidido polo Conselleiro de Cultura, Román Rodríguez, e do que tamén formaron parte o secretario xeral de Cultura, Anxo M. Lorenzo; a secretaria xeral de Igualdade, Susana López Abella; o vicepresidente do Consello da Cultura Galega, Xosé Manoel Núñez Seixas; o presidente da Real Academia Galega de Belas Artes, Manuel Quintana Martelo, a académica da Real Academia Galega (RAG), Marilar Aleixandre, a vicerreitora de Igualdade, Cultura e Deporte da Universidade de A Coruña, Cristina López Villar, a profesora, investigadora e escritora Mercedes Brea, o xornalista e escritor Francisco López, o artista Acisclo Manzano e a escritora e comunicadora Elba Pedrosa.”

As 167 cartas que se enviaron Otero Pedrayo e Carvalho Calero estarán dispoñíbeis ‘online’

Publicado o por

Desde Nós Diario:
“Trátase das 167 cartas que os escritores se enviaron entre 1949 e 1974, que pasarán a estar estar dispoñíbeis ‘online‘ para estudo ou consulta.
A firma contou coa herdeira de Carvalho Calero, María Vitoria Carvalho Calero, e o presidente da Fundación Penzol, Manuel Puga Pereira; así como co presidente do Parlamento da Galiza, Miguel Santalices.
As 85 cartas enviadas por Otero Pedrayo están depositadas no Parlamento galego, mentres que as 82 remitidas por Carvalho Calero son custodiadas pola Fundación Penzol.
Durante o acto, o presidente do Parlamento galego destacou que ambos os dous autores foron dúas persoas “comprometidas coa causa da liberdade e o galeguismo”, que afrontaron dificultades na súa traxectoria “cunha enteireza, valentía e integridade realmente exemplares”. “A Galiza actual está en débeda cos galeguistas históricos que antes e durante a ditadura, nuns casos desde o territorio, noutros desde a emigración ou desde o exilio, trazaron a senda do que é a Galiza actual”, destacou.”