Ramón Nicolás: “O Medievo é un pozo de historias”

EntrevistaRamón Nicolás a Ramón Nicolás en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): É unha novela histórica ou de ficción [O espello do tempo]?
– Ramón Nicolás (RN): Hai unha figura histórica, a monxa alemá Hildegarda von Bingen, e a outra é unha personaxe que sitúo no mosteiro, Ona Guiomar. Ese diálogo que establecen esas personaxes é histórico e o contexto que as rodea. Arredor diso hai unha intriga contemporánea, da man dun historiador ao que lle chegan, dun xeito un tanto fortuíto, unha serie de papeis, e a partir de aí empeza a investigar. Mestura unha intriga cunha parte máis puramente histórica.
– LVG: Por que personaxes femininas?
– RN: Estaba obrigado porque o mosteiro de San Pedro foi un cenobio feminino, gobernado por unha ona, ou abadesa; reciben este nome só aí, é unha singularidade do galego-portugués da época. As personaxes femininas eran de regra porque poboaron ese mosteiro e gobernaban esas terras. A outra personaxe feminina, Hildegarda von Bingen, vén ao fío da propia Ona Guiomar. É contemporánea dela -falamos do século XII- unha persoa con moitos saberes no ámbito da protomedicina, da bioloxía ou da curación natural. Pareceume interesante poñelas a dialogar. A parte epistolar da novela está baseada nese diálogo entre as dúas mulleres.
– LVG: E lle dá esa capacidade intelectual porque tamén a tiñan nesa época medieval?
– RN: Hildegarda von Bingen é unha destas grandes mulleres da historia. Posuía moitos saberes e publicou libros. Ona Guiomar establece un diálogo con ela para aprender e lle amosa realidades do seu entorno que non son tan distintas das que comenta Hildegarda. (…)”

Xulio Pardo de Neyra escribe a primeira achega á presenza da pornografía na literatura galega

DesdeXulio Pardo de Neyra La Voz de Galicia:
“O escritor e profesor universitario Xulio Pardo de Neyra (Lugo, 1968) é autor da primeira novela pornográfica galega, Intensa e quente é a túa humidade azul, publicada por Positivas, selo que vén de editar unha achega ao xénero dende un punto de vista ensaístico e académico: Literatura galega e pornografía. Mentres o primeiro concepto está asociado á elegancia, «suxire e non mostra», o pornográfico asóciase «ao baixo, o soez». Porén, segundo o autor, a pornografía non é máis que «imaxes de sexo entre persoas, polo que non ten porque ter ningún compoñente de inaceptación social». Na súa opinión, a pornografía ten o obxectivo de «incitar e excitar» sendo unha «copia do que se produce, sen eufemismos nin cortapisas».
Xulio Pardo de Neyra dedica un capítulo do seu libro á Idade Media, un período áureo, na súa opinión. «A cultura galega no Medievo é unha cultura adulta, hábil en todas as ordes, e sen estar suxeita aos desexos de ningunha outra cultura, cunha liberdade absoluta». (…)”

O libro das festas de Vilalba inclúe un texto inédito de Agustín Fernández Paz

DesdeAgustín Fernández Paz La Voz de Galicia:
“(…) O escritor Agustín Fernández Paz, nado na capital chairega en 1947 e falecido en Vigo o mes pasado, mandou para o libro das festas de Vilalba un texto inédito no que volve percorrer a Vilalba da súa nenez.
Para quen eran nenos nos anos cincuenta do século pasado, escribe, as festas «gardaban a ilusión duns días longamente agardados». Neses anos, como chegou a descubrir, vivía en dúas patrias: por unha banda, como expresou Rilke, a da nenez; por outra, seguindo a Pessoa, a da lingua. «No meu caso ambas as dúas únense nun só nome: As Fontiñas, o barrio de Vilalba onde nacín, un barrio daquela con fronteiras ben definidas», escribe.
A zona mudou dende que Agustín Fernández Paz“>Agustín. Por exemplo, era un neno de oito anos a quen seu pai, músico nunha das orquestras da vila, o levou a Foz para que vise o mar por primeira vez. «Falo doutros tempos e doutra Vilalba que vive só na miña memoria. Cada vez que percorro os espazos da vila vexo ao mesmo tempo, como cando superpoñemos dúas láminas transparentes, a Vilalba dos anos da infancia», recoñece.
Eran, xaora, outros tempos: o pan amasábase nas casas e despois levábase cocer; os tebeos cumprían a función que anos despois había ter a televisión; o neno Agustín e os outros do seu barrio facían una fogueira pola noite de San Xoán, e os postres dos xantares do San Ramón -as roscas, o roscón, o brazo de xitano…- preparábanse nos días anteriores á festa…
O neno medrou, pero non esqueceu. «Lembranzas coma estas -escribe no texto- foron facendo de min a persoa que son. E, canda elas, o agasallo maior que me fixo esta vila: a lingua na que falo e soño, a lingua na que escribo todos os meus libros».
Lembra que sendo neno, na súa cama, unha colcha que súa nai fixera con retallos de distintas teas e cores servíalle para imaxinar a súa superficie como un continente de moitos países. «Anos despois descubrín que o mundo é coma a colcha da miña cama de neno: un inmenso mosaico de países e culturas […] Nesa colcha que é o mundo, eu pertenzo ao anaco que se chama Galicia».
A pertenza a ese mundo ten a raíz e orixe en Vilalba, onde non só coñeceu a lingua senón tamén a riqueza que supón. O sentimento é de gratitude e asemade de esperanza: «[…] desexo intensamente que os nenos e nenas da vila, e os da Galicia enteira, poidan tamén expresar un agradecemento semellante cando sexan grandes, Así será se somos conscientes da riqueza que posuímos…». (…)”

Miguel Anxo Fernández: “A novela policial ten que ser entretemento e reflexión”

EntrevistaMiguel Anxo Fernández a Miguel Anxo Fernández en La Voz de Galicia:
“O intrépido detective creado por Miguel Anxo Fernández no ano 2002 con Un nicho para Marilyn, volve ás andadas. Nesta ocasión, o personaxe regresa da costa oeste dos Estados Unidos onde vive, para resolver un caso nada menos que en Lalín. A trama comeza cun detalle certamente autobiográfico: «estaba eu na Festa do Cocido de Lalín cando comín un chourizo que contiña un óso, entón pensei que podería ser a metade dun dente humano». Así naceu a idea inicial que dá nome á nova entrega desta saga policial, Un dente sen cadáver.
Frank Soutelo amosa as raíces galegas en de todas as entregas. Nesta ocasión, a súa relación concreta coa vila mariñeira onde se presentará mañá o libro é múltiple. «Como en toda a serie, mantense a relación con Beni, quen rexenta un restaurante na costa de Santa Mónica. Alí a relación có home galego é directa, porque Frank frecuenta esa taberna, e aquí o personaxe de Beni segue presente, primeiro pola familia deste en San Tomé, en Cambados, e logo coa presenza dunha tía en Muros, onde Frank vai cando viaxa a Galicia para levarlle as receitas ao seu amigo». (…)
A actualidade volve ás páxinas desta serie de misterio. A explotación da muller, a inmigración e a especulación son algunhas das cuestións que se incorporan á vida do detective. «Para min a novela policial ten que ser entretemento, parto desa base, pero tamén ten que invitar á reflexión», aclara o autor, antes de adiantar a modo de spoiler algunhas das encrucilladas nas que Soutelo se somerxe nesta ocasión. «Por desgraza os trazos de actualidade que introduzo nesta novela ocorren en medio mundo, así que Galicia é perfectamente fonte de inspiración destes feitos».”

Inma López Silva: “A cadea é coma o mundo de fóra, pero cunha dor latente que racha con todo”

EntrevistaInma-López-Silva-685x1024 de Xesús Fraga a Inma López Silva en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Que lle atraía de situar a súa novela [Aqueles días en que eramos malas] nun cárcere?
– Inma López Silva (ILS): -Interesábame tratar fundamentalmente dous temas: a maldade e a liberdade, e a situación no cárcere pareceume idónea como punto de partida desde o que poñer en dúbida a universalidade absoluta deses dous conceptos. Partindo desa idea, derivei en cuestións como a diferenza entre o criminal e a vítima, o vínculo interesado entre o delito e o mal e, sobre todo, na liberdade como única verdade absoluta na vida. O cárcere é o requintado mecanismo que inventou o ser humano non só para castigar aquilo que considera malo, senón tamén para agachar aquilo do que as sociedades se avergoñan, mercadeando para isto con ese prezado ben que é a liberdade. Neste sentido, ademais, xorde a última pata na trípoda inicial da novela: as mulleres, dobremente debilitadas, porque o feito de ser muller implica un crime engadido a outros crimes, e menos liberdade dentro da propia exclusión. De aí que a historia suceda nun módulo de mulleres. Vistos desde o punto de vista feminino, tanto a maldade coma a liberdade adquiren matices éticos que me parecen ineludíbeis e sobre os que me sentía na obriga de escribir. (…)
– LVG: ¿Que traen á novela cada unha das personaxes, tan diferentes entre si?
– ILS: Cada unha delas aporta unha óptica para entender como se remata no cárcere. En todas se agacha unha historias real que demostra que a maior parte da poboación dun centro penitenciario, en especial nos módulos de mulleres,é xente produto dunha situación e dun contexto sobre o que case nunca se ten o control. Sor Mercedes, Margot e Valentina poñen a dúbida sobre quen é o criminal e quen é a vítima, mentres que Laura, a funcionaria, amosa que estando do outro lado da reixa non se é tan distinta das presas.
– LVG: Unha quinta personaxe, escritora, chámase Inma. ¿Que buscaba nese xogo metaficcional?
– ILS: O xogo da autoficción xurdiu coma unha continuidade a respecto das miñas últimas obras, que oscilaban entre o memorialístico e o ensaístico. Pero neste caso, meterme a «min» permitíame introducir unha reflexión que complementa as que comentaba antes: calquera pode acabar no cárcere. A diferenza entre entrar e non entrar está moitas veces nun erro, nun intre fatídico, nun momento de loucura e, sobre todo, na capacidade para pagar bos avogados. Velaí o meu papel na novela: non ser tanto o trasunto da escritora coma o da lectora que cre que ela nunca sería unha mala de cárcere. (…)”

Betanzos rende homenaxe ao poeta Salvador García-Bodaño

DesdeSalvador García Bodaño AELG La Voz de Galicia:
“«Xa fixen os 81 anos, e aínda me custa crelo» [ri]. E iso que é poeta, que é oficio no que o paso do tempo é asunto referencial. Salvador García-Bodaño (Vigo, 1935) recibe o venres 12 de agosto ás 20:00 horas unha homenaxe en Betanzos, na librería Biblos, que dirixe o escritor Tucho Calvo, e na que lembrarán -con motivo de que se cumpren 45 anos- como gañou os xogos florais brigantinos de 1971, naquela edición dedicados a Rosalía de Castro, co poema Cántico pra túa soedade que se ergue coma unha bandeira. Un título, anota o autor, que na súa parte final causou incomodidade en certos prebostes, algo que aínda agora celebra. «Non eran fáciles aqueles tempos. Houbo momentos terribles. A miña infancia foi un pouco sinistra. E no instituto dicías unha palabra en galego e arriscábaste a un castigo. Todo eran obstáculos, o idioma estaba sometido. Por iso aqueles encontros poéticos, os xogos florais ou os minervais tiñan tanta importancia para nós».
García-Bodaño enxalza o valor emotivo e de iniciación daqueles concursos, que lle serviron á súa xeración como toma de contacto, de coñecemento e de intercambio, para ver que había outros que pensaban de forma similar e tamén para trabar unha certa amizade. «De aí moitos foron caendo cara a defensa do idioma, da cultura. Empezamos a vivir Galicia como unha unidade, máis aló das catro provincias, asistiamos a un sentido de país en construción, a unha afirmación paulatina sen necesidade de moito ruído». O poeta ve neste tempo o xermolo da situación de normalidade na que hoxe se move a sociedade galega, e iso o «pon contento», que se poda falar da cultura galega, da lingua, e que a xente mostre interese por elas.
En Betanzos xa gañara os xogos florais de 1960, nos que era mantedor Álvaro Cunqueiro. «Aquela si foi a miña verdadeira porta de entrada ao mundo da creación literaria -recorda-. Moitos de nós empezamos a coñecernos nestes encontros poéticos». Así ocorreu con Manuel María, co que coincidía en algúns concursos, «unhas veces era el quen levaba o primeiro premio, outras eu». En 1971, o escritor chairego mereceu no certame brigantino o segundo posto, dotado con 8.000 pesetas; García-Bodaño recibiu 25.000 pola vitoria. O poeta ri cando se lle anota este particular anecdótico que esquecera. «Sorpréndeme, pois daquela 25.000 eran moitos cartos, pero a dotación económica dos premios é algo importante para axudar ao poeta no seu labor», afirma.”

Luz Pozo Garza: “A razón serve para sobrevivir, pero non para comprender a vida”

EntrevistaLuz Pozo a Luz Pozo Garza en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): E a palabra, o corpo da idea, cal é o seu poder?
– Luz Pozo Garza (LPG): O de comunicarnos; case todo o que pensamos, sentimos, soñamos está nas palabras. Agora ben, a palabra hai que ter moito coidado con ela…
– LVG: A palabra devolve a vida, di a Rosa tántrica.
– LPG: Si, dá vida, pero ás veces dá mágoa escoitar as cousas que se din. Usamos mal as palabras. Debiamos estar máis calados, eu a primeira! Naces co desexo de falar, de escribir, pero case sempre estás mellor coa boca pechada.
– LVG: A escrita poética é diferente. Ten outra fondura na voz.
– LPG: A poesía é, como a música, moi esixente. Vai contigo, dentro, pode dominarte. Agora que vexo este libro [Rosa tántrica] penso que podería escribir outro mellor. Co traballo na palabra nunca se está satisfeito. (…)”

Víctor F. Freixanes: “As columnas de ‘Á marxe’ son a gran novela aberta de Carlos Casares”

Entrevista deVíctor Freixanes 2 Xesús Fraga a Víctor F. Freixanes en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Unha candidatura que tivo éxito e no vindeiro ano o Día das Letras xirará arredor de Casares.
– Víctor F. Freixanes (VF): Era o momento, había case catorce anos, quince no 2017, do seu pasamento, e a min parecíame unha boa oportunidade. Diante doutros candidatos que tiñan, loxicamente, outros méritos abondo, os que asinamos a proposta de Carlos o que pensabamos era continuar o ronsel da iniciativa de Manuel María, que concitou moitas vontades e implicou a moita xente. Carlos ten unha obra literaria moi variada, con moitísimos rexistros: para rapaces moi novos, A galiña azul e os Toribios; para rapaces do que chamaríamos secundaria, xa que Vento ferido é un libro de iniciación para moitos lectores novos na literatura; ten libros para xente do bacharelato, como O sol do verán, que é unha novela moi intensa, de amor. El dicía que o seu estilo era transparente, coma unha fiestra. Claro, transparente, pero moi traballado. Os mortos daquel verán ou Deus sentado nun sillón azul non son libros fáciles. Son libros de investigación, de traballar coa lingua. E ten tamén unha dimensión de investigador, de divulgador, de ensaísta, ademais da de xornalista. As columnas de Á marxe en La Voz son unha gran novela aberta, interminable, a través da cal podes dialogar co mundo e co tempo.
– LVG: Sempre dicimos que o Día das Letras homenaxea a un autor, pero a lingua tamén se beneficia da súa obra.
– VF: É certo, e o mesmo pasou con Manuel María, que mobilizou a moita xente no país. Tampouco se trata de que todos os anos haxa que escoller un autor así, pero nestes momentos, sobre todo, necesitamos autores que mobilicen xente, que conciten vontades, que impliquen a persoas e institucións para conmemorar o día e celebrar a literatura galega e a lingua. E desa maneira, igual que Manuel María, Carlos Casares reúne esas características. A maiores, ten unha proxección da cultura galega cara o exterior que está aí. Carlos participou en iniciativas como o PEN Club e os seus libros tiveron unha divulgación fóra que sitúa noutro plano a cultura galega. A súa obra é unha contribución enorme á literatura e á modernidade deste país, que conecta con sectores moi diversos, e que concita vontades e compromisos moi distintos. Pódense recoñecer na súa obra xente de distintas opcións, incluso distintas ideoloxías, e iso é mérito del. Non é un escritor de parroquia ou de partido. (…)”