Arquivos da etiqueta: Laura Veiga
Xosé de Cea: “As razóns son fundamentais na loita contra Altri, pero a subxectividade é o combustível do motor”
Marilar Aleixandre: “Hai persoas que nos cambian a visión, iso é o que fai Castelao cos seus libros e debuxos”
Samuel Merino: “Un dos labores da poesía é a resignificación, e moitas veces xorde como unha necesidade”
Paula Merlán: “Cando levo os meus libros ao meu alumnado, danse de conta de que tamén poderían escribir”
Entrevista de Laura Veiga a Paula Merlán en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): Cal foi a idea que a levou a escribir Uxía e o mar?
– Paula Merlán (PM): Adoro o mar. Sempre vou coa miña familia, tanto no inverno como no verán. A raíz dalgunhas noticias que vin na prensa que falaban de persoas que viran o mar por primeira vez sendo xa maiores, ocorréuseme escribir algo similar. Tiña ganas de escribir unha historia que estivese ambientada no mar e iso deume a pista para crear unha arredor da motivación que levaría unha persoa ver o mar e cales serían as súas sensacións ao velo por primeira vez. Claro, para min é algo natural, mais quería pórme na pel das persoas que o viran por primeira vez xa de adultas, aínda que a protagonista é unha nena. Aínda así, creo que reflicte esas sensacións e a motivación de perseguir ese soño.
– ND: Como foi o traballo coa ilustradora, Mónica Fernández (Terteres)?
– PM: Eu fun escribindo o texto inicial e máis adiante foi cando a coñecín na Semana do Libro de Compostela en 2018, cando eu estaba presentando outro libro. Este foi un proxecto que se foi elaborando con tempo e con mimo. Estivemos en contacto en todo momento.
Ela comentábame as ideas que tiña para facer o que sería a primeira mostra da ilustración. Démoslle moitas voltas porque eu tiña escrita unha primeira versión, mais logo decidín cambiar un pouco a historia e isto provocou tamén un cambio no ton da ilustración. Foi un proceso longo, mais tamén moi bonito. Máis adiante foi cando xurdiu a oportunidade de publicar con Xerais e iso para min xa foi un soño feito realidade.
Neste tipo de obras a ilustración é importantísima e o ideal é que as imaxes sexan quen de falar por si mesmas. As ilustracións de Terteres teñen algo de poesía, e aínda que traballamos xuntas nesa primeira mostra, logo foi ela quen lle foi dando forma a todo. (…)”
Iria Morgade Valcárcel, investigadora: “Nomear os campos de concentración axuda a romper co discurso da guerra fratricida”
Entrevista de Laura Veiga a Iria Morgade Valcárcel en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): Como recibe o Premio Antón Losada Diéguez?
– Iria Morgade Valcárcel (IMV): Para min é moi emocionante por todo o que significa para o que era o obxectivo da novela [Quen escribirá a miña historia?]: divulgar e desmontar en certa maneira o relato da guerra fratricida que se vendeu durante a Transición, unha guerra entre irmáns que aínda pervive no imaxinario social e no discurso oficial. O resultado é a ocultación do xenocidio que se cometeu após do golpe de Estado.
A novela naceu coa intención de romper con este relato, porque é algo que na academia e na historiografía xa está bastante consolidado, e levalo ao coñecemento máis xeral a través da literatura e da historia do protagonista. Se ben todo é ficcionado, un dos protagonistas é unha persoa real da que descoñecemos todo á parte de que foi un preso no Mosteiro de Oia. A historia era tamén unha reivindicación da súa persoa e dos desaparecidos. O premio é un pulo porque iso sexa máis coñecido e que poida chegar a máis xente. (…)
– ND: Un dos temas que aborda son os campos de concentración da Galiza.
– IMV: Ademais da crueza que supón comprobar que existiron aquí e que segue a ser algo aínda moi descoñecido, isto é unha proba desa construción do relato da que falaba. Isto apartou o réxime franquista do seu contexto, o dos fascismos europeos. Cando estes perden a guerra, o réxime franquista elimina moita da documentación que había sobre os campos de concentración para afastarse diso e construír esa excepcionalidade ibérica como se fose algo diferente. Como se o réxime franquista non estivese enmarcado no momento no que xurdiu.
– ND: Que importancia ten nomealos campos de concentración?
– IMV: Pórlle nome, campo de concentración, tamén axuda a romper con esa excepcionalidade, servindo tamén para comprobar como era esa violencia que se intentou suavizar e que en realidade tiña unha lóxica xenocida. Ademais dos 11 campos tamén estaban as prisións, como a de San Simón, que estaban dentro do sistema penitenciario, aínda que as condicións de vida e crueza eran moi similares.
Na historiografía que se realizou durante moito tempo até hai 20 ou 30 anos, cando comezou a haber profesionais novos e novas que impulsaron outro tipo de investigación, o discurso da guerra fratricida impregnaba todo. Era, polo tanto, o que se aprendía nos libros de texto. Do mesmo modo, o nazismo tamén o impregnou todo, construíndo o relato da violencia exercida sobre os xudeus, obviando ou negando moitos outros pobos que tamén foron masacrados e exterminados, como o xitano.”
Rosalía Fernández Rial: “As boas intencións non chegan para abordar as situacións de acoso escolar”
Rafa Vilar: “A idea fundamental que quería deixar con A penúltima estación é que a palabra importa”
Entrevista de Laura Veiga a Rafa Vilar en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): Como xurdiu o relato A penúltima estación?
– Rafa Vilar (RV): Sempre digo que cando fago narrativa síntome como se estivese practicando unha sorte de furtivismo. Levo máis de 30 anos escribindo e publicando poesía. As cousas que teño de narrativa son pequenas, fundamentalmente microrrelatos, mais de vez en cando éntranme estas ganas de facelo. A penúltima estación en concreto parte dunha situación totalmente inventada na que unha muller viaxa en tren coas cinzas do seu home nas mans. Esta muller, de mediana idade, vai reflexionando sobre a súa vida, a morte e o amor. Nunha estación sobe ao tren unha rapaza nova que se ve que emocionalmente está pasando por un mal momento e pouco a pouco imos descubrindo os problemas que ten na relación coa súa moza. Así, estabelécese un diálogo entre elas. Á hora de escribir o relato interesábame esa reflexión entre dúas xeracións de mulleres e ver o contraste que hai nas súas maneiras de ver a vida de maneira profunda, non tanto en cuestións superficiais. No fondo, o que se estabelece é unha situación de empatía e sororidade.
– ND: Precisamente, é doado percibir as diferenzas entre xeracións no tratamento que se lle dá á morte.
– RV: Totalmente. E no amor tamén. É certo que ao ser un relato curto non hai un espazo para grandes diálogos, polo que hai cousas que en vez de dicirse, quedan veladas. Con todo, si se entende que a pesar das diferenzas que poida haber existe unha corrente de empatía e de sororidade ante situacións da vida que son complexas e, aínda así, comúns, como poden ser unha ruptura amorosa ou a perda dun ser querido. Mais a cousa non queda aí. Entre estas dúas mulleres hai 30 anos de diferenza. A personaxe da rapaza, durante a primeira parte da viaxe, non fala porque vai atenta ao móbil. Hai ese contraste porque a outra muller está mirando pola fiestra, atenta ás paisaxes que se suceden. (…)”
Xosé Luís Mosquera, escritor: “É moi difícil non ser un híbrido, non mesturar o mundo que somos e o mundo no que vivimos”
Entrevista de Laura Veiga a Xosé Luís Mosquera Camba en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): Cal foi o xerme de Trece maneiras de mirar un almanaque?
– Xosé Luís Mosquera Camba (XLMC): É unha pregunta complicada porque, supoño, a meirande parte da xente que escribimos acabamos por vérmonos metidos en algo que non sabemos como comezou. É algo que te arrastra e que vai tirando mentres sexas quen de seguir.
O que xera que escribas sobre algo adoita ser azaroso, ás veces é algo que ves ou que escoitas, outras veces é unha idea, algo que te atrae ou unha irritación. Este texto está vinculado a un poema do autor norteamericano, Wallace Stevens, titulado Trece maneiras de mirar un merlo. É un poema que sempre me pareceu moi fondo e interesante para volver sobre el. Reflexiona sobre o paso do tempo, o efémero, o amor… E nun momento determinado acendeuse un camiño por aí e acabou sendo este texto. É o único que podo dicir.
– ND: En moitas ocasións, dese xerme orixinal ao que acaba sendo hai moita evolución.
-XLMC: Evidentemente. É un tópico entre autores e autoras que falan dos seus procesos creativos: contan como é o propio texto o que te arrastra e que ti vas descubrindo. Ti es como o primeiro lector dese texto que se vai descubrindo. Tamén che fai dar voltas e voltas e por iso todo acaba mudando. (…)”
Arantza Portabales: “Que haxa rapazada que le en galego significa que non teñen medo de achegarse á lingua”
Entrevista de Laura Veiga a Arantza Portabales en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): Que significa para vostede recibir este premio?
– Arantza Portabales (AP): Eu só escribo para que alguén o lea. Saber que a xente dos clubes de lectura me está escollendo a min é marabilloso; e, en concreto, nos clubes dos centros escolares, cuxa función é a promoción da lectura. E despois está a segunda parte, porque eu sempre que podo intento ir e compartir con eles o que lles supuxo a lectura, e é unha experiencia moi agradábel. A rapazada é súper sincera: ás veces din que un libro non lles gustou ou que non lles gusta ler, pero moitas outras veces tamén me din que lles encantou, que o pasaron moi ben lendo, e esa é unha sensación moi boa. E sabes que é verdade porque tampouco teñen nada que perder.
Moitas veces parece que temos a sensación, como a tiñan os nosos pais con nós, de que antes era mellor, que agora non len e que están todo o día co móbil. Como se nós non estivésemos. E ademais non é certo: a rapazada le e moita incluso escribe. Para min, este é o premio do público, do “boca orella”.
Tamén é moi importante o que vai nos libros, e para min a novela negra, como dicía Domingo Villar, é unha escusa para entrar no debate de moitas cousas. Desde estas historias podemos tratar a violencia de xénero, o abuso sexual ou o perigo das redes sociais.
– ND: Tendo esta experiencia, como percibe a situación da lectura entre a mocidade?
– AP: Penso que é a mesma que a das persoas adultas. O móbil cómenos moitísimo tempo, a todas. E o máis preocupante é que nós estamos dispostas a renunciar a el. Ao final eu, cando era nena, tiña unha televisión con dous canais, un coa misa e o outro cunha carta de axuste durante 22 horas ao día. Non viaxábamos, non tiñamos internet. Os libros eran esa ventá para o mundo, eran o único que tiñamos. Agora iso perdeuse porque a oferta de ocio é moito máis ampla. Hai que esforzarse moito para que atopen a maxia da lectura.
O outro día estiven nun club da ONCE no que dixeron algo que me pareceu totalmente certo: “A literatura é moi especial, porque nun libro entramos todos en igualdade de condicións. Os que ven e os que non”. A literatura permítenos sentir, e por iso tamén as emocións dos libros son superlativas –cando un sofre, sofre moito–. A literatura supón unha conexión coa parte máis racional e intelixente do ser humano, fai que non nos durmamos. Temos que defendela a capa e espada, e por iso é tan fundamental o labor que fan as bibliotecas escolares. (…)”
