Desde Nós Diario:
“O poeta, profesor e académico Arcadio López Casanova faleceu o 11 de abril aos 79 anos de idade. Considerado un dos grandes poetas galegos contemporáneos, deixa tras de si unha importante obra literaria e como investigador.
Nado en Lugo en 1942, en plena posguerra, licenciouse en Filosofía e Letras pola Universidade de Santiago de Compostela (USC).
A súa vinculación coa cultura galega vén dos seus anos como estudante no Instituto de Lugo. Alí, editou canda outros compañeiros unha publicación en lingua galega, tomando contacto cos círculos galeguistas.
Neste tempo, trabou amizade co escritor Manuel María e coa súa compañeira, Saleta Goi, persoas decisivas na formación política e literaria do primeiro López Casanova.
A etapa universitaria de López Casanova destacou pola súa intensa actividade política, cultural e literaria. Membro da asociación cultural O Galo de Compostela, gañador de diversos premios literarios fixo parte do círculo máis próximo de Ramón Piñeiro.
A conexión con Piñeiro resultou decisiva para López Casanova. A un tempo, guiouno na súa actividade literaria e comprometeuno en diversas actividades do galeguismo. Neste sentido, xogou un papel de relevo no Consello da Mocidade, organización clandestina da mocidade nacionalista operante entre 1963 e 1964.
O seu primeiro traballo como docente tivo lugar no Colexio Fingoi, un centro educativo fundado e impulsado polo empresario galeguista, Antonio Fernández López e dirixido durante anos por Ricardo Carvalho Calero.
Unha vez aprobadas as oposicións do ensino público, desprazouse ao País Valencià, primeiro como mestre nun instituto, e despois como docente da Facultade de Filoloxía na Universidade de Valencia.
A actividade investigadora de López Casanova estivo moi vinculada o seu labor docente. Así, destacou polos seus estudos sobre a novela e poesía española do século XIX e XX, sendo un dos críticos de referencia da obra poética de Miguel Hernández ou Luís Pimentel.
Arcadio López Casanova foi, primeiro de nada, un poeta. As súas primeiras composicións datan de finais da década dos 50, aparecendo a comezos da década seguinte as primeiras publicacións.
Autor en español e galego, deu ao prelo, entre outros, Sonetos da esperanza presentida (1965), Liturxia do corpo, (1976), Noite do degaro (1994) ou Do tempo posuído (2004).
Mesteres (1976) e Herdo do canto (2006) son os dous volumes mais celebrados de toda a súa produción poética. O primeiro rematou como finalista do Premio Nacional de Poesía e o segundo gañou o Premio de Poesía de Caixanova.”
Arquivos da etiqueta: Obituario
A AELG manifesta o seu profundo pesar polo pasamento do grande escritor Darío Xohán Cabana, membro desta Asociación
Darío Xohán Cabana, poeta, narrador e tradutor prezado por todas e todos nós pola súa inmellorábel calidade humana, vén de finar hoxe. Nado en Roás (Terra Chá) en 1952, colaborou na década de 1970 con Xosé María Álvarez Blázquez en Edicións Castrelos. Membro da AELG desde a súa fundación, foi elixido membro da Real Academia Galega en 2006.
A súa extensa obra, marcada por un fértil río poético que tamén alimentou a creación narrativa e a tradución, recibiu numerosos premios ao longo da súa relevante traxectoria.
Na páxina web da AELG poden verse as entrevistas e obra recitada polo autor na súa propia voz, da que salientamos esta entrevista onde Darío fixo un repaso demorado a toda a súa vida literaria.
A AELG manifesta o seu profundo pesar polo pasamento da escritora María Magdalena Domínguez, socia desta entidade
María Magdalena Domínguez Domínguez, poeta do Val da Louriña, faleceu o 18 de agosto. O funeral terá lugar o 19 de agosto, na igrexa parroquial de Santa Eulalia de Mos. Ás 18:45 horas sae da sala número 3 do tanatorio Vigo Memorial.
No Centro de Documentación poden achegarse á súa obra, á súa Fototeca, e ver as entrevistas que se lle fixeron promovidas desde a AELG ao longo dos anos.
A AELG manifesta o seu profundo pesar polo pasamento do escritor e dramaturgo Francisco Pillado Maior, membro desta entidade
Elixido membro do Consello Directivo da AELG en 1984 e 1988, recolleu o Premio Bos e Xenerosos dedicado á Editorial Laiovento en 2014 en Pontevedra.
Francisco Pillado Mayor estudou Maxisterio, Graduado Social, Declamación e Arte Dramática, e foi Técnico Superior en Relacións Industriais pola Universidade de Alcalá de Henares. Traballou como profesor no Seminario de Estudos Sociais Ramón de la Sagra, do Colexio Universitario da Coruña.
Fixo crítica literaria, artigos e entrevistas en diversos medios de comunicación: Radio Nacional de España na Coruña, Radio Coruña da Cadea SER, La Voz de Galicia, A Nosa Terra, O Correo Galego e a revista Grial.
No mundo do teatro foi promotor dos grupos de teatro da Agrupación Cultural O Facho (1965), Escola Dramática Galega (1978), Luís Seoane (1980) e Elsinor Teatro (1990). Foi Presidente da Escola Dramática Galega, onde exerceu tamén como director de publicacións e responsábel do Departamento de Estudos Teatrais, así como da dirección dos Cadernos da EDG.
Formou parte do Consello de Redacción da Revista monográfica de Cultura da Agrupación Cultural O Facho e de Cen Augas. Dirixiu, desde a súa creación, a colección de teatro A Biblioteca do Arlequín, de Sotelo Blanco Edicións. Foi director de Cadernos da Escola Dramática Galega, Cadernos do Espectáculo da Compañía Luís Seoane, Colección Castrodouro-Teatro, Colección Arlequín, Libros Elsinor Teatro, Cadernos de Teatro e da Revista de Teatro Casahamlet. Así mesmo, foi director literario de Edicións Laiovento até 2014; directivo da Agrupación Cultural O Facho. Entre 1995 e 1997, formou parte do Consello Reitor do IGAEM. Tamén foi membro do Consello Asesor da Colección Teatro nas Aulas, patrocinada pola Asociación Socio-Pedagóxica Galega.
En 1996, doou a súa Biblioteca-Arquivo de Teatro á Universidade da Coruña, que pasou a denominarse Biblioteca-Arquivo de Teatro Francisco Pillado Mayor. Foi nomeado Presidente de Honra da citada Biblioteca, figura, ademais, no Consello Científico dos libros que se promoven desde esa institución académica. Tamén en 1996 cedeu á Facultade de Xornalismo da Universidade de Santiago de Compostela a biblioteca que herdara do seu pai.
En 1997, foi elixido polo Parlamento de Galicia e a proposta do BNG, membro do Consello de Administración de Compañía de Radio-Televisión de Galicia. Ocupou este cargo durante dúas lexislaturas.
Fixo parte, ademais, de diversos xurados literarios.
O seu traballo incesante pode consultarse no seu espazo no Centro de Documentación da nosa web.
(Foto de Manu Cruz, desde a Wikipedia en galego).
A Real Academia Galega lamenta o pasamento do expresidente Xosé Ramón Barreiro Fernández
Desde Nós Diario:
“O presidente da RAG, Víctor F. Freixanes, manifesta en nome da institución o fondo pesar pola perda do profesor Barreiro. “Foi un compañeiro activo e comprometido coa institución, á que dedicou moito esforzo e moito tempo. Botarémolo moito de menos”, expresa. Xosé R. Barreiro asumiu como presidente, entre decembro de 2001 e decembro de 2009, “unha etapa moi importante de renovación e modernización da Academia, que se iniciara no período como presidente de Francisco Fernández del Riego, con quen foi tesoureiro”. Víctor F. Freixanes salienta tamén o seu papel como historiador dentro e fóra da RAG. “Foi un membro destacado da xeración de historiadores que anovaron o estudo desta ciencia en Galicia a partir de década dos 80. Prestou especial atención a capítulos importantes da historia contemporánea de Galicia e da súa cultura, e á preservación da memoria da Academia, con achegas tan relevantes como a biografía do primeiro presidente da RAG, Manuel Murguía”.
A vinculación de Xosé Ramón Barreiro Fernández coa Real Academia Galega remóntase ao ano 1971, cando foi nomeado membro correspondente da institución. O 14 de febreiro de 1997 converteuse en académico de número, a proposta de Antonio Fraguas, Xosé Filgueira Valverde e Antonio Meijide Pardo, coa lectura do discurso O liberalismo coruñés: a segunda xeración (1823-1846). Tras ser tesoureiro da institución entre 1997 e 2001, durante a presidencia de Francisco Fernández del Riego, asumiu a presidencia entre 2001 e 2009, período no que se iniciaron os procesos de dixitalización de fondos e informatización dos recursos da Academia.
Como especialista na figura de Manuel Murguía, foi ademais coeditor do seu epistolario, as máis de 1600 cartas conservadas no arquivo da Real Academia Galega. O historiador exerceu tamén dende a Academia un papel destacado na divulgación da figura de Emilia Pardo Bazán como director do grupo de investigación La Tribuna da Casa- Museo Emilia Pardo Bazán, autora sobre a que escribiu diversos artigos.
Xosé Ramón Barreiro Fernández ingresou no seminario de San Martiño Pinario e proseguiu os estudos de Dereito Canónico na Universidade Gregoriana de Roma, onde se licenciou en 1963. Dous anos despois doutorouse na mesma universidade coa tese A perpetuidade subxectiva do beneficio eclesiástico, pola que recibiu a cualificación de Summa cum laude e a medalla de ouro da universidade. De regresou a Galicia, foi profesor no seminario e en 1974 rematou os estudos de Filosofía e Letras (Sección Historia) pola Universidade de Santiago de Compostela coa memoria de licenciatura La Ilustración en la Universidade de Santiago de Compostela, que acadou o premio extraordinario. Doutorouse en 1979 coa tese El campesinado gallego en la historia contemporánea. (…)”
Adeus ao ‘Alcalde do Teatro’: morre Xosé Manuel Pazos Varela
Desde Erregueté:
“Na tarde do luns 25 de xaneiro, o alcalde de Cangas, Xosé Manuel Pazos Varela, falecía no Hospital Álvaro Cunqueiro de Vigo. O rexedor de Alternativa Canguesa de Esquerdas (ACE) arrastraba problemas de saúde desde hai uns anos tras someterse a unha delicada operación de pulmón. A nova fíxose pública nos medios de comunicación e comezouse a compartir nas redes sociais de moitas institucións e profesionais das artes escénicas galegas que quixeron despedirse do “Alcalde do Teatro”.
Xosé Manuel Pazos Varela naceu na parroquia morracense de Coiro no ano 1957. Mestre de profesión, traballou varios anos na montaña sanabresa e, despois, en colexios públicos da parroquia de Darbo. Entrou en política no ano 1990 como responsable de Persoal e Benestar Social na xestora municipal do Concello de Cangas. Tras pasar pola oposición durante unha lexislatura, volve ao goberno no ano 1995 co cuatripartito, ocupándose das áreas de Cultura e Ensino. Entre 1997 e 2001 foi Deputado no Parlamento de Galicia e, despois dun tempo afastado da primeira liña política, volve ao Concello no ano 2007 para ocuparse outra vez de Ensino e Cultura. Logo doutra lexislatura na oposición, sae elixido Alcalde nas eleccións de 2015, facendo parte dun novo tripartito. Pazos nunca renunciou á súa intensa actividade cultural e política. Boa proba disto foi o seu empeño por dotar a Cangas dun Auditorio Municipal.
O seu corpo foi velado no salón de plenos do Concello de Cangas para, posteriormente, ser trasladado ao cemiterio de Coiro, a súa parroquia natal. A corporación municipal decretou tres días de loito na vila do Morrazo e bandeiras a medio mastro.
Xosé Manuel Pazos Varela era, fundamentalmente, un home do teatro. Así foi recordado onte na páxina de Facebook de Teatro de Ningures, compañía que fundou no ano 1986. No grupo cangués foi todo: actor, produtor e, finalmente, tradutor, adaptador e dramaturgo en, practicamente, todos os espectáculos da compañía. En 2008 recibiu o Premio Max ao Mellor Autor Teatral en Galego polo espectáculo Emigrados, texto asinado xunto a Cándido Pazó, Suso de Toro, Anxos Sumai e Sonia Delgado. (…)”
A AELG manifesta o seu profundo pesar polo pasamento de Lino Braxe, membro desta entidade
Lino Braxe, escritor, actor de teatro, televisión e cinema, locutor de radio e tamén director teatral, finou o 25 de decembro na Coruña. Nado en Mugardos en 1962, a súa creatividade manifestouse en múltiples vertentes: a poesía, a narrativa e o teatro, nomeadamente, destacando a adaptación, xunto a Manuel Rivas, e dirección da primeira representación do Hamlet de William Shakespeare en galego.
Na súa traxectoria destacan algúns premios relevantes, como o Esquío, o González Garcés ou o Illas Sisargas.
Como testemuño da súa posición na vida, deixamos aquí esta resposta a unha entrevista publicada en Noticieiro Galego en 2014: “O teatro ofréceme paixón, a sensación de estar vivo e de compartir esa vida con outras persoas, o que para un solitario empedernido coma min é toda unha regalía. A poesía é para min o mesmo que dicía Beethoven do seu amor: “O meu anxo, meu todo, meu deus”.”
Aquí poden verse as entrevistas e obra recitada polo autor dispoñíbeis no Centro de Documentación da AELG.
En concreto, así é como respondía á pregunta das razóns que o levaron a escribir:
En 2014 falaba así sobre as liñas de creación da súa escrita:
Aquí podemos velo recitando textos seus en 2005, no marco do V Congreso de Escritores/as do XXV Aniversario AELG:
A AELG manifesta o seu profundo pesar polo pasamento do profesor, escritor e poeta Xosé Manuel Millán Otero, membro desta entidade
Xosé Manuel Millán Otero, profesor, escritor, poeta e ex alcalde nacionalista de Moaña, finou na tarde desta quinta feira, 29 de outubro, nun centro hospitalario de Vigo. Nado na parroquia de Beluso, Bueu, en 1964, foi profesor de Lingua e Literatura Galega en Moaña. Foi autor de diversos estudos e edicións críticas de escritores de preguerra (Ramón Cabanillas, Vicente Risco…) e actuais, como Bernardino Graña. Participou tamén en obras colectivas como a Historia da Literatura Galega (1996), editada por A Nosa Terra / AS-PG e Literatura galega. Século XX (A Nosa Terra, 2001).
Como poeta publicou Este é o tempo do sal (Accésit do Premio Esquío, 1991), As palabras no espello (Ed. Do Castro, 1995), esta última galardoada co VII Premio Eusebio Lorenzo Baleirón e As cinzas de Pasolini (2018, Editorial Toxosoutos).
Aquí poden verse as entrevistas e obra recitada polo autor dispoñíbeis no Centro de Documentación da AELG.
Lembramos, igualmente, este fragmento do seu poemario As palabras no espello:
“E serás canto ames
canto devoren
os teus pasos en léguas e paisaxes
todo o mar que cabe na cunca das tuas mans estreitas
só aquel que cómpre
para fabricar icária e alagar tantos continentes
Serás a tua culpa e o teu desexo
porque só ti es quen para medir
os ferrados de tristeza que agocha a pel dun home
para escribir coas mesmas letras do amor a amargura
e pór a encrucillada onde morren os camiños”
A AELG lamenta a perda do seu socio Albino Mallo
A AELG lamenta a perda do xornalista e ensaísta Albino Mallo.
Facemos nosas as palabras que Eva Veiga expresou sobre a súa figura: “Foise o grande Albino Mallo. A min fóiseme un amigo da alma. Son unha desas persoas entrevistadas por el -hai xa moitísimos anos- e xa dende ese momento amigas. Porque xunto á súa extraordinaria calidade profesional, que cultivou ata os seus derradeiros días, estaba a súa impresionante calidade humana que o facía tan de querer. Durante moitísimos anos foi un incansable cronista da nosa cultura e abraiaba a súa capacidade para estar en tantos eventos dos que daba conta no xornal -primeiro en EFE e logo en El Ideal Gallego e El Correo Gallego– e xa por último en redes sociais. Todo lle interesaba e gardaba arquivo de todo, sobre todo, na súa memoria prodixiosa. Unha longa traxectoria xornalística na que cubriu acontecementos históricos da política mundial, do mesmo xeito que estivo nas citas con máis “glamour” do cine, do teatro, da música, etc. Mais se algo eu debo agradecer a Albino Mallo, por riba aínda dese seu vitalismo celebrativo e aberto, é o seu sentido da lealdade no cultivo da amizade. Durante varios meses que pasei ingresada e en convalecencia en Madrid, el escribiume unha carta cada día -sen faltar un só- contándome todo o que pasaba por aquí. Consérvoas como un tesouro, do mesmo xeito que conservo a amizade coa súa marabillosa familia. A miña aperta máis fonda para Pilar, Ainhoa e Eduardo. E un adeus que non é tal, porque quen tanto deu e amou, é xa infinito.”
Deixamos aquí a ligazón ao seu espazo no Centro de Documentación da web da AELG.
Faleceu Narciso Luaces Pardo
Desde a Asociación Nordés:
“Narciso Luaces Pardo partiu como unha figura emblemática, un referente, un tesouro da Faladora…
Para achegarnos á súa vida, compartimos este texto do profesor Bernardo Penabade, escrito para “O libro dos amigos” como homenaxe ao seu infatigable compromiso coa terra. Unha publicación coordinada polo profesor Emilio Castro Fustes no 2018 e editada pola Asociación Terras do Ortegal en colaboración coa SIR “La Devesana”. (…)”
