Irmandiñas, de Aurora Marco, gaña o III Premio de Investigación Baltar Feijóo

Desde a Fundación Rosalía:
“O xurado do III Premio de Investigación e Ensaio Ramón Baltar Feijóo optou de forma unánime por galardoar Irmandiñas, de Aurora Marco (Laiovento, 2020) como obra máis destacada dos dous últimos anos no estudo do período histórico relativo ao fondo documental que leva o seu nome e que foi depositado no Arquivo da Casa de Rosalía pola familia Baltar García-Peñuela, que vai desde o Rexurdimento ata a Xeración Nós.
O xurado, que premiou Irmandiñas por unanimidade, salientou que “é unha obra de dilatada investigación que ilumina unha parte fundamental da cultura galega contemporánea desenvolta no periodo das Irmandades: a protagonizada por mulleres. Contén un grande esforzo investigador que inclúe documentación escrita e gráfica e vén agrandar toda unha traxectoria guiada polo obxectivo de restaurar para a muller o papel que lle corresponde na sociedade”.
Reunido de forma presencial e telemática, o xurado estivo formado por Xosé Luís Axeitos, membro da Real Academia Galega; Francisco Prado Vilar, historiador; Lydia Fontoira, profesora da USC; Ernesto Baltar, membro da familia Baltar Feijóo; ademais de Anxo Angueira, presidente da Fundación Rosalía.
Irmandiñas consegue, a través dunha pescuda perseverante en hemerotecas, arquivos e fontes orais, confirmar documentalmente que na acción social, cultural e política tamén estaban elas. Estaban no activismo inicial tras o nacemento das Irmandades, nos coros e agrupacións teatrais, na actividade intelectual do Seminario de Estudos Galegos, no desenvolvemento editorial galego, na actividade política, no espallamento do ideal galeguista e republicano, na defensa da lingua, na escrita… Alí estaban as mulleres galegas cuxas traxectorias se recollen neste libro para tentar cubrir un inxusto baleiro. (…)
A entrega do premio, que é honorífico (diploma e insignias da Casa de Rosalía), terá lugar no transcurso dun acto a celebrar no auditorio da Casa-Museo de Rosalía o 29 deste mes de decembro.
A Fundación Rosalía de Castro convocou en setembro a terceira edición do Premio de Investigación e Ensaio Ramón Baltar Feijóo co obxectivo de contribuír ao fomento do estudo do período histórico relativo ao fondo documental que leva o seu nome e que foi depositado no Arquivo da Casa de Rosalía pola familia Baltar García-Peñuela, que vai desde o Rexurdimento ata a Xeración Nós.
Este galardón pretende tamén honrar os valores de protección e mecenado da familia para con Padrón, coa cultura galega en xeral e para con figuras de tanta relevancia coma Rosalía de Castro, Manuel Murguía ou Alfonso Daniel R. Castelao. (…)”

María Alonso Seisdedos, Premi Internacional Ramon Llull 2022

Desde o Institut Ramon Llull:
“(…) El Premi Ramon Llull de traducció literària reconeix la millor tasca de traducció literària del català publicada l’any 2021. Aspiren al guardó professionals que no hagin publicat més de cinc títols de la literatura catalana. El premi té una dotació de 4.000 euros.
El jurat ha decidit atorgar el premi a María Alonso Seisdedos en reconeixement de la seva traducció al gallec del llibre Canto jo i la muntanya balla, d’Irene Solà, sota el títol Canto eu e a montaña baila. El jurat ha valorat molt positivament que la traducció d’aquesta obra de la literatura catalana contemporània s’hagi apropat al públic gallec “mantenint l’estil i la tonalitat lírica i resolent amb encert la tria dels registres”, sobretot en l’oralitat. La novel·la premiada forma part de la col·lecció de narrativa per a adults Libros K (Faktoría K), en què trobem altres noms de les nostres lletres com Eva Baltasar, Jordi Sierra i Fabra, Quim Monzó o Tina Vallès. (…)”

As Asociacións de Escritoras/es de todo o estado fan públicas catro grandes demandas de carácter urxente ás administracións

Asociacións de todo o Estado, nas que se integran máis de 7.000 autoras e autores, reuníronse no seu VII Encontro Estatal. As autoras e autores coincidiron na urxente necesidade de que, tanto o Goberno do estado como o resto de grupos parlamentarios do Congreso dos Deputados, dean unha resposta inmediata ás demandas incluídas no Estatuto do/a Artista. Son petición cruciais que levan pendentes e sometidas a negociación ou a trámite parlamentario desde 2018. As asociacións consideran inexplicábel e lesivo para os dereitos de autoría de escritoras/es e xornalistas, o estado de parálise parlamentaria da transposición da Directiva 790/2019 do Parlamento Europeo “sobre dereitos de autoría no mercado único dixital”, fixado no marco do Real Decreto Lei 24/2021. Este dereito introduce a necesidade de garantir que autoras/es e xornalistas reciban “a parte axeitada dos ingresos” que perciban as/os editoras/es das plataformas dixitais da sociedade da Información. Os procesos de implementación das directivas europeas están feitos para conseguir resultados prácticos e axudar á parte máis feble da creación, ou sexa: ás autoras e autores, tal como confirman diferentes sentenzas do Tribunal de Xustiza da Unión Europea.

Transcorreron catro anos desde a histórica aprobación por unanimidade nas Cortes do Estatuto da/o Artista, mais as asociacións autorais consideran que os avances son moi limitados e nalgúns aspectos parecen bloqueados ou con concrecións claramente insatisfactorias nos seguintes aspectos fundamentais:

1. DEREITOS DE AUTORÍA NO MERCADO ÚNICO DIXITAL. As Asociacións de Escritoras/es esixen, ao Ministerio de Cultura e Deporte e ao resto dos Grupos Parlamentarios, o desbloqueo da transposición do texto e o desenvolvemento dunha negociación efectiva que leve consigo unha concreción da Directiva europea en cuestións tan básicas como: a determinación no texto legal do procedemento de cálculo da remuneración ás autoras e autores, o procedemento de resolución de conflitos entre as partes, ea fixación da “parte axeitada dos ingresos que perciban as/os editoras/es das plataformas” que corresponda ás/aos xornalistas, escritoras/es e resto de autoras/es; en semellanza aos avances que se están a producir no resto de estados da UE.

2. A COMPATIBILIDADE PENSIÓNS-INGRESOS DERIVADOS DA PROPIEDADE INTELECTUAL, para que sexa unha realidade oprincipio “seguir creando”, tal e como se estabelecía no Estatuto da/o Artista. É preciso incluír as/os pensionistas con Incapacidade laboral permanente, ás/aos perceptoras/es das pensións non contributivas, e dar unha solución ás/aos escritoras/es pensionistas que perciben complemento a mínimos.

3. ADAPTACIÓN DO DECRETO QUE REGULA A COMPATIBILIDADE ásituación real das creadoras/es xubiladas/os, incorporando esa modalidade de compatibilidade aos sistemas informáticos da Seguridade Social. Teñen que se adaptar os procesos administrativos a esa norma e formar o funcionariado para a súa implementación. As asociacións detectaron un nivel de descoñecemento elevado que dificulta e por veces fai imposíbel a súa aplicación.

4. REPRESENTACIÓN EN FACENDA. As/Os autoras/es demandan a creación do grupo de ESCRITORAS/ES entre os colectivos contemplados no Imposto de Actividades Económicas. Na actualidade están integradas/os, sen denominación específica, no grupo “Pintores/as, escultores/as, ceramistas, artesáns/ás, grabadoras/es e artistas similares”. Tamén se require a incorporación aos formularios de Declaración da Renda dunha casa de “Rendementos da Propiedade Intelectual” na declaración do IRPF.

Sen autoras/es non hai cultura

En Alcalá de Henares, a 12 de decembro de 2022

ASOCIACIÓNS ASINANTES: Asociación Colegial de Escritores de España (ACE), Associació d’Escriptors en Llengua Catalana (AELC), Asociación Colegial de Escritores de Cataluña (ACEC), Euskadiko Idazleen Elkartea/Asociación de Escritores de Euskadi (AEE/EIE), Asociación Aragonesa de Escritores (AAE), Asociación Valenciana de Escritores y Críticos Literarios (CLAVE), Asociación de Escritores Extremeños (AEEX), Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG), Asociación Navarra de Escritores y Escritoras (ANE/NIE), Asociación de Escritores y Escritoras de Asturias (AEA), Sociedad Cántabra de Escritores, Nueva Asociación Canaria de Escritores (NACE), Asociación de Escritores de Castilla-La Mancha (AECLM), Asociación Riojana de Escritores (ARE).

Fisterra: presentación do Centenario do manifesto Máis alá