Entrevista
a Manuel Lourenzo González en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Cando pensas nun novo libro en que pensas antes? Na historia, no xénero, no público ao que vai dirixido… Como chega unha nova historia a ti?
– Manuel Lourenzo González (MLG): O público aparece despois. Tamén hai que dicir que cada un é unha experiencia diferente, non todos funcionan igual, pero o dominante no meu caso diría que o primeiro que me vén á cabeza é a historia, a idea que quero desenvolver, o argumento ou polo menos trazos do argumento. Logo iso vaise desenvolvendo e logo van nacendo outra serie de características, por exemplo o tipo de linguaxe, o espazo-tempo, e tamén nalgún caso o público ao que pode ir destinado. Quero dicir tamén que non teño moi claro estar de acordo con esa división en idades: lectura xuvenil, infantil… Si entendo que iso funciona e hai libros claramente clasificables. No meu caso non teño clara a delimitación, motivo polo cal libros meus que están nas coleccións xuvenís ás veces fánselle difíciles aos rapaces e serían máis accesibles para os adultos. Non teño un código, non sei se o ten alguén, conforme a literatura xuvenil ten que ser así, se non pode pasar estes lindes, o vocabulario, as expresións, a temática… Non teño nada claro todo isto. Eu teño as historias e desenvólvoas e unha vez que se van desenvolvendo van collendo a súa fasquía, o seu panorama e posiblemente tamén o seu público.
– SG: No caso de Ceiba de luz como foi?
– MLG: Neste caso sería un exemplo do que acabo de explicar. Foi primeiro a historia, ou parte da historia, porque nunca vén completa á cabeza. Logo a localización, a época, os personaxes foron nacendo ao mesmo tempo e unha vez que ía avanzada decátome de que si, ten características que a fan accesible e mesmo recomendable a público xuvenil. Naturalmente creo que o público adulto tamén atoparía elementos interesantes nesa historia e que incluso se se quere se podería desenvolver moito máis para facela máis, entre aspas, para adultos. (…)”
Arquivo da categoría: Entrevistas
Suso de Toro: “Eu non quería ser un escritor como os que coñecía, eu pretendía ser un escritor como os que eu admiraba”
Entrevista
de R. Castro a Suso de Toro en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Cando decidiches que querías ser escritor?
– Suso de Toro (ST): Xa o decidín cando tiña 16-17 anos, pero logo deixeino pola militancia, eu era do Movemento Comunista. Aí hai unha ruptura de 10 anos, e polo medio o único que fago é crear un grupo de teatro ‘agit-prop’, teatro de guerrilla, uns contos… É dicir, entre os 17 e os 27 é un barbeito para min.
– SG: Hai críticos literarios que din que a literatura actual está formada maioritariamente por herdeiros teus. Tan influinte fuches?
– ST: Caixón desastre e Polaroid son dous libros que tiveron un grande éxito e influencia, pero ao mesmo tempo non están estudados desde o punto de vista da crítica e da estética. É como se só contase a intención miña, que a había. Eu tiña un programa oculto, cando entro, que era realmente modificar a literatura en lingua galega. No ano 73 publico unha autoentrevista na revista de Peleteiro na que me declaro seguidor de Joyce, de Freud, imaxina que pedante era, pero xa daquela dicía tamén “pretendo coa miña obra futura facer da lingua e da literatura galega unha cultura de primeira orde”, ou algo así. É dicir, eu tiña claro de adolescente que a cultura en lingua galega tiña que afrontar unha tarefa histórica.
– SG: Sempre pensaches en grande, como aquel anuncio de Apple, ‘Think big’.
– ST: Si, si. Eu tomábame en serio o de ser escritor en galego. Eu sempre quixen ser un escritor, entre aspas, de verdade. O que pasa é que sabía que tiña un límite que me impuña a ética, que era ser escritor en galego, pero eu non quería ser un escritor como os que coñecía, eu pretendía ser un escritor como os que eu admiraba. E os que eu admiraba todos escribían en linguas que tiñan Estados. Entón, todo o meu destino quedou nesa contradición. Cando eu planto hai sete anos e digo acabouse, o que eu podía andar xa o andei, foi o final dunha escapada que empecei de rapaz. O meu proxecto de escritor non pode ser, non se pode verificar sen un Estado propio.”
Xosé Ramón Pena: “É unha enorme honra recibir o Premio Ramón Cabanillas
Xabier Maceiras: “O municipio de Arteixo é moito máis que Inditex”
Pilar García Negro recibe en Lugo a homenaxe A Escritora na súa Terra da AELG
Desde 
o Diario Cultural da Radio Galega:
““Eu sempre entendín que a actividade cultural e a política debían abrazarse”. Pilar García Negro recibe en Lugo a homenaxe A Escritora na súa Terra da Asociación Escritoras-es Lingua Galega. A profesora e ensaísta apunta respecto ao uso do galego que “Unha cousa é ser obxectivamente minoría e outra cousa é a aspiración a deixar de sérmolo”. Pode accederse á entrevista aquí.”
Entrevista a Olalla Cociña sobre Vestir a noite
Entrevista
a Olalla Cociña no Zig-zag da Televisión de Galicia:
“Pilar G. Rego entrevista a escritora lucense Olalla Cociña, que recolleu a semana pasada o XIV Premio de Poesía Afundación polo seu poemario Vestir a noite, que se publica na colección Arte de Trobar. Pode accederse á entrevista aquí.”
“Os Rábade-Villar: Catro artistas sentados á mesa”
Artigo
de Santiago Jaureguízar en El Progreso (foto: EP):
“Xesús Rábade Paredes (Cospeito, 1949) percibiu o poder da arte dende moi novo. Sendo un rapaz a mediados dos anos 60, o medio cento de veciños de Seixas descubriron que tiña tres cualidades notables na altura (oído, voz e memoria musical) e empezaron a contratalo para as foliadas. Xesús memorizaba os temas de Antonio Machín e os boleiros que soaban fugazmente na radio nos bailes de inverno para reproducilos a capela para que a xente bailase nas festas. A cambio, había bebidas gratis e a reputación de heroe local. “Fun moi precoz coas rapazas”, deixa caer o escritor con picardía.
Esa aura non tivo efecto en Helena Villar Janeiro (Becerreá, 1940), que estivera a un paso de ser cantante profesional de música culta e proviña dunha familia abundante en músicos semiprofesionais e requeridos na contorna de Becerreá.
Os seus fillos viviron a creatividade incesante da súa casa como un ambiente natural. Foi a comparación cos seus compañeiros de escola o que lles fixo ver que a normalidade era outra. Tanto a poetisa María do Cebreiro Rábade Villar (Santiago, 1976) como o pianista de jazz Abe Rábade Villar (Santiago, 1977) medraron entre partituras e primeiras edicións de libros.
María do Cebreiro padeceu ese contraste porque é “pudorosa”, unha característica que convive nela cunha concepción da escrita sincera. “Cando escribo vou en carne viva”, apunta; unha fereza que trata de compatibilizar cun afán de cercar o seu espazo familiar, porque “hai que protexer ese espazo”.
“Non tiven que ir buscar a vida literaria”, confesa, máis ben quixo “fuxir, pero foi imposible”. Ao cabo, logrou asumir que carecía de alternativa. “Levoume tempo reencontrarme coa miña orixe”, pero fíxoo con “amor e gratitude” por todo “o cariño e a xenerosidade” que recibira por parte dos seus pais.
A tamén doutora en Teoría da Literatura e profesora na USC subliña que “a independencia foi importante”. “Cando era nova irritábame, agora non pasa nada”, recoñece. Non quería “que se pensase que me apoderaba do capital dos meus pais. Non usar o apelido debeuse a iso”. (…)”
María Canosa: “Quero chegar ao corazón do lector”
Entrevista
a María Canosa en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Vostede xa fora finalista do Merlín. ¿Que significa ganar este premio?
– María Canosa (MC): É o cuarto ano consecutivo que era finalista polo que, como podes imaxinar, era xa case unha afronta particular con el… Gañalo foi decatarme de que os concursos son concursos, que ás veces gañamos, e ás veces non, por múltiples circunstancias. Pero para min foi como quitar esa espiña de estar chamando á porta moito tempo a un lugar, e que sempre falta algo para que cha abran de todo. Por fin se abriu a porta. Claro, que isto fixo que me emocionara moito ao recibir a nova… Non puiden evitar que me desbordara o momento. Con todo, o mellor de todo foi recibir o cariño de moita xente, máis do que eu agardaba. Moito máis. Esa é a segunda parte do premio, impresionante. Eu tomeino, ademais, como unha recompensa ao camiño que fixen desde que comecei, hai moito tempo, ata hoxe. (…)
– LVG: De que trata Muriel?
– MC: Naceu da necesidade de dar voz á sinxeleza e complexidade simultánea de espir os sentimentos, ao calado, en voz baixa. Do mesmo xeito que fala o amor, a ledicia e a tristura. Con Muriel destaco tamén a combinación de fraxilidade e fortaleza dos que están tocados pola sensibilidade, os mesmos que se atreven a soñar e pintar un horizonte de cores. A amizade, e unha botella de leite une a todos os protagonistas, de diferentes xeracións e tamén entre humanos e animais.
– LVG: ¿Que xénero prefire?
– MC: Gústame probar, que é un xeito de probarme a min mesma. Cambiar é bo tamén porque me axuda a deixar unha obra e comezar outra nova, sen tantas interferencias. Pero si é certo que sempre volvo a escribir para a cativada. Por múltiples razóns. Primeiro, porque creo no importante que é a lectura nesa franxa da vida, porque son o futuro. Pero tamén porque me sinto cómoda non deixando de ser de todo unha nena eu tamén. Soñar é fermoso, e eu non sei deixar de facelo. (…)”
Xurxo Souto recupera “momentos coruñentos”
Entrevista
a Xurxo Souto en Sermos Galiza:
“(…) Este sábado 10 na libraría Berbiriana ás 12 horas e a terza feira 27 na Suévia ás 20.30 horas, Souto convida de novos aos seus lectores a descubrir unha cidade inédita para os medios de comunicación: a Coruña como unha cidade atlántica (onde sopra o vento de Nova York), enxebre e cosmopolita; como unha pedra chantada no océano; como unha cidade que naceu do mar e no mar ha ter o seu futuro. Haberá contada que rematará con música, como é habitual cando Souto se embarca nunha nova aventura.
‘Contos da Coruña é un primeiro e único manual de épica cascarilleira. Nel Xurxo Souto proclama, por exemplo, que “non é que Coruña e Vigo sexan cidades irmáns, non, é que son a mesma cidade, desde os ollos do océano son dous pontóns de recalada dun mesmo porto”. Ocorre, explica, “que na Coruña non sabemos nada de Vigo e en Vigo non saben nada da Coruña. Eu tardei moitos anos en saber onde quedaba Coruxo ou Beade ou Teis, pero descubrín que Teis era igual que os Castros, que Beade é igual que Labañou e que Coruxo é igual que a Agra do Orzán. Pero non nos dan esa oportunidade, porque hai unha incomunicación total”. E a proba definitiva disto de que A Coruña e Vigo son as mesma cidade, afirma, “é que Abel Caballero quere ser Paco Vázquez”.
“Este libro saiu da miña inadecuación entre a realidade e a imaxe da cidade, monolingüe en cstelán, e eu non sentía iso”, explica. “Entón descubrín que fóra desa imaxe tópica da Coruña monolingüe, cidade-estado á marxe do resto do país, existe outra realidade, pero quero insistir en que esa imaxe triunfou mesmona xente máis competente, nos sisudos analistas do país”.
O que vía pola rúas, insiste o escritor, “é que ademais de ser a cidade con maior número de galegofalantes de todo o país, o mapa de Galiza está no plano da Coruña: a maior parte da xente da zona dos Castros son xente que veu da parte de Lugo; a Costa da Morte está na Agra do Orzán… e logo descubrín o mundo do mar”.
“Esta é unha cidade chantada no Atlántico pero ninguén che explica nada, edúcannos como terricolas”, quéixase. “Subimos ao alto da Torre e vemos mar, pero o mariñeiro está vendo o Carpancho, os Aberrecidos, o percebeiro ve os Coitelos de Terra, os Coitelos de Mar, o Gueivouteiro… é como unha cidade invisible que está diante de nós e que hai que compartir. Iso foi o que fixemos”.”
Mercedes Queixas: “A miña esperanza está sempre na sociedade”
Entrevista
a Mercedes Queixas en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Como avalías o estado actual do ensino galego?
– Mercedes Queixas (MQ): É complexo facer unha breve e, ao tempo, axustada descrición dunha realidade global tan diversa como é a que representa o ensino galego. A escola é una microsociedade e nos seus espazos internos espéllase todo o que acontece fóra dela a nivel familiar, colectivo, socioeconómico.
Neste momento, despois da fortísima regresión vivida desde hai cerca dunha década, percibo unha Administración educativa galega con competencias nesta área que non é quen de contrarrestar nin cuestionar as actuacións negativas e anuladoras do Estado canto aos principios pedagóxicos e os valores da identidade galega.
Percibo unha escola propositadamente cada vez menos pública, menos laica, menos democrática, menos galega, menos comprometida coa diversidade e con menos oportunidade para competir desde a calidade. Constato unha escola galega que, contra todo criterio didáctico, deixa de asegurar a adquisición da lingua propia cumprindo un papel desgaleguizador máis propio doutro tempo.
Asemade, comprobo con decepción como unha parte do colectivo de profesionais do ensino e da sociedade actúa desde a resignación e o conformismo, procurando sobrevivir de xeito illado a tanta involución e precariedade.
Con todo, a imaxe que permanece para min deste tempo tan duro desde a perspectiva socioeducativa é a intensa capacidade de unión resistente ao longo de moitos anos nunha parte moi importante da comunidade, que foi capaz de facer fronte e mesmo parar actitudes e resolucións moito máis lesivas e agresivas para o ensino público galego. (…)”
