Acto central. Panteón de Galegos Ilustres (San Domingos de Bonaval), Santiago de Compostela

A AELG organiza o acto central do Dí­a de Rosalía de Castro, o domingo 23 de febreiro, ás 12:00 horas, no Panteón de Galegos Ilustres (San Domingos de Bonaval), en Santiago de Compostela, con entrada libre. Este é o programa previsto:

– Actuación da Coral da Asociación cultural e musical Solfa.

– Saúda do Presidente da AELG, Cesáreo Sánchez Iglesias.

– Lectura do Manifesto da AELG, polo seu autor, Daniel Asorey.

– Lectura de poemas rosalianos
Jakson Renner Rodrigues Soares
María Novoa
Concha de la Fuente
Alexandre Espinosa
Imma António Souto
Miguel Pernas
Marilar Aleixandre
Pilar Astray
Miguel Fariña
Mercedes Queixas

– Actuación musical da Coral da Asociación cultural e musical Solfa

– Ofrenda floral

– Interpretación do himno

Alén deste acto central, a AELG, en colaboración coa súa base asociativa, organiza lecturas públicas da obra de Rosalía de Castro.

En todos estes actos lerase o tradicional manifesto da AELG, que este ano elaborou o escritor Daniel Asorey.

A Coruña

O luns 24 de febreiro, a partir das 18:00 horas, na Sala de exposicións Salvador de Madariaga (Rúa Durán Loriga, 10), en colaboración coa Agrupación Cultural Alexandre Bóveda, terá lugar a lectura do Manifesto e de poemas de Rosalía de Castro.

Ferrol

O 21 de febreiro, a partir das 20:00 horas, no Ateneo Ferrolán (Rúa Magdalena, 202-204), en colaboración con esa entidade, terá lugar a lectura do Manifesto e o recital de poemas rosalianos.

Lugo

O 22 de febreiro, ás 13:00 horas, no Parque Rosalía de Castro de Lugo (en caso de mal tempo, o acto tería lugar no auditorio do Vello Cárcere), terá lugar a lectura pública da obra de Rosalía, coa música de Germán Díaz.

Vigo

O 24 de febreiro, ás 18:00 horas, terá lugar a colocación dunha ofrenda floral na Imprenta de Juan Compañel (Rúa Real, número 12), e posteriormente realizarase unha ruada até o local da Federación de Asociacións Veciñais Eduardo Chao (Praza da Princesa 7, 2º), onde se levará a cabo a lectura do Manifesto da AELG e o recitado de poemas de Rosalía de Castro.

Actos doutras entidades

Actos da Fundación Rosalía de Castro

Betanzos

O Concello de Betanzos organiza o 28 de febreiro un acto onde participarán diversos centros de ensino, entidades e colectivos.

Bueu

Sargadelos, Cervo

O 22 de febreiro pola tarde, no Café Bar Cultural A Sacabeira, terá lugar un acto onde Eli Rí­os dará unha charla co tí­tulo “Todas as escritoras somos fillas de Rosalí­a de Castro?” Posteriormente lerase o manifesto.

Foz

A Concellaría de Patrimonio e Normalización Lingüística do Concello de Foz organiza unha lectura pública da obra de Rosalía de Castro.

A Guarda

Lugo

O sábado 22 de febreiro, ás 13:00 horas, a AELG realizará no Parque de Rosalía de Lugo a tradicional lectura popular da obra de Rosalía, á que poderán sumarse todas as persoas que o desexen. Antes, lerase un manifesto asinado polo escritor Daniel Asorey centrado no fénomeno da emigración e do que signifou para Galiza.

O venres 28 de febreiro, ás 20:00 horas, no Salón de Actos da Deputacíon de Lugo, celebrarse un acto poético musical coa presenza de 23 poetas que lle porán voz a poemas de “Follas Novas” e “Cantares Galegos” e recitarán versos da súa propia autoría sobre temáticas abordadas por Rosalía de Castro. A cantautora Paloma Suanzes acompañará o acto con varias pezas musicais.

Durante o Mes de Rosalía, dúas montaxes teatrais xirarán polos concellos da provincia. Unha delas será Rosalía de Culturactiva, unha montaxe para público familiar que recrea parte da infancia da escritora e que se está a estrear en toda Galiza. A primeira representación foi o sábado 15 de febreiro ás 18:00 horas no Salón de Actos do Pazo de San Marcos.

A outra produción que poderá verse en distintos escenarios da provincia ao longo das vindeiras semanas será A pluma viva de Rosalía dos Quinquilláns, unha obra sobre igualdade e liberdade a partir dos textos da poeta de Padrón baseada nun feito real de censura da súa obra.

Zoelas, Paloma Suanzes, Faia, Xoana e García MC completan o elenco de actuacións musicais que se desenvolverán durante o Mes de Rosalía, no Salón de Actos do Pazo de San Marcos.

O graffiti será o outro elemento da oferta cultural do Mes de Rosalía. Otro Prisma e Concepto Circo realizarán intervencións artísticas en doce colexios da provincia.

Ademais, o 6 de marzo, o Salón de Actos do Pazo de San Marcos acollerá unha proxección de audiovisuais realizados en centros escolares arredor do Día de Rosalía, na que a pintura mural tamén terá protagonismo.

Ourense

Santiago de Compostela

Coa inocencia propia da infancia, unha Rosalía aínda nena, irá debullando a súa vida entre versos, cancións e soños. Quen mellor que Rosalía para facelo? Moito se ten escrito da nosa poeta, pero aínda non está todo dito. É este un achegamento ao mundo infantil da Nai das nosas letras, a Rosalía defensora da muller, da súa terra, unha Rosalía reivindicativa, divertida… Vida e obra contada en primeira persoa ao xeito de teatro infantil.

A cita cos contos será o sábado 22 de febreiro, no salón de actos da Biblioteca Pública de Santiago de Compostela, ás 12:00 h. con entrada é libre e gratuíta ata completar aforamento.

Vilalba

O domingo 23 de febreiro, ás 12:00 horas na Praza da Constitución de Vilalba, celebrarase o Día de Rosalía mediante a lectura pública de textos rosalianos, un acto está organizado polo Concello de Vilalba, a Asociación Cultural Caldaloba e Culturalia GZ. As persoas que desexen participar deberán anotarse no seguinte enderezo electrónico: info@culturaliagz.com, indicando os seguintes datos: o seu nome completo e o poema que desexen ler, ben sexa da autora homenaxeada, de autoría propia ou doutra autoría, pero que teñan como referencia a Rosalía de Castro. A data límite para inscribirse remata o venres 21 de febreiro ás 23:59 horas.

Actividades nos centro de ensino

Estes son os centros que nos comunicaron a súa participación:

• CEIP de Galán (Oseiro, Arteixo).

• CEIP Plurilingüe Montemogos (O Beluso, Bueu). O 28 de febreiro terá lugar unha lectura pública de poemas da autora, a cargo de adultos da contorna (alcalde, escritora local, familias, comerciantes…), nun lugar público de Beluso se o tempo acompaña e, de non poder ser, no salón de actos do centro. Aberto á asistencia da comunidade. Tamén se levará adiante a actividade Camiños de poesía, consistente na pegada de carteis con poemas de Rosalía, escritos e ilustrados polo alumnado do colexio, por toda a parroquia e unha copia de todos no centro de Beluso (no lugar donde se puxeron os anteriores anos, e que a veciñanza está xa a agardar).

• CEIP Plurilingüe Mosteiro de Caaveiro (A Capela).

• CEIP Plurilingüe A Cristina (Carballo).

• CEIP Plurilingüe Os Casais (Maniños, Fene).

• CEIP Lagostelle (Guitiriz). Seguindo o lema Errantes polo mundo, as actividades que imos a realizar son as seguintes: A maleta viaxeira de Rosalía, que consiste nunha maleta con obxectos relacionados coa vida da autora, para que o alumnado investigue sobre a súa figura; torneo de brilé Rosalía de Castro; recitado de poemas; maratón de lectura de poemas de Rosalía na biblioteca do centro en todos os recreos do mes de febreiro; mural “Noite estrelada rosaliana”, no que o alumnado decora estrelas homenaxeando a recente nomeada estrela de Rosalía de Castro; exposición de libros da autora no corredor do centro.

• CEIP A Ponte (Lugo).

• CEIP da Cruz (Campos, Nigrán).

• CEIP A Carballeira (Lourizán, Pontevedra). Elaboráronse láminas con versos de Rosalía sobre a migración, engalanadas con composicións e debuxos ideados polo alumnado. Asemade, adobiouse o corredor principal cun mural colaborativo sobre a autora. Convocouse tamén un certame fotográfico sobre a migración con achegas das familias (aínda se están recompilando as imaxes). Poden verse as actividades nesta ligazón ao blog do centro.

• CEIP Plurilingüe Os Tilos (Teo). Realízanse as seguintes actividades:
  A Estrela Rosalía. Traballamos conxuntamente o poema rosaliano “Adios ríos, adios fontes” e cada aula transcribiu a unha estrela unha  estrofa. Escolleuse este poema pola temática que representa; xa que fala da dor que lle causa non ver os elementos característicos da paisaxe  galega e no proxecto deste curso tratamos de transmitir a importancia  do coidado da nosa contorna.
  Fotografías: Cada aula elixiu uns versos que traten da emigración e  buscou unha fotografía que os represente.
  Tríptico de Rosalía de Castro.

• CEIP de Barrantes (Tomiño). Coas imaxes, debuxos e poemas escollidos polo alumnado elaborarase un mural e un libro dixital con audios das nenas e nenos recitando os versos escollidos para cada imaxe, que será compartida na web do centro. Ademais, convidaremos ás familias a completar un mural de Rosalía continuando a oración seguinte: “Síntome Rosalía cando…”. Deste xeito, as familias poderán compartir coa comunidade educativa as súas vivencias, sentimentos, lembranzas, etc., asociados aos versos e á figura de Rosalía.

• CEIP Carrasqueira (Vigo). O alumnado de 6º da ESO invadirá as aulas da escola rapeando uns poemas desta autora sobre a emigración.

• CEIP Eduardo Pondal (Vigo).

• CEIP Plurilingüe Pintor Laxeiro (Vigo). Intentouse que o alumnado coñecese a precaria situación das correntes migratorias actuais, partindo da visión rosaliniana sobre a emigración, baixo o lema proposto: “Errantes polo mundo”. Os alumnos e alumnas traballaron nas aulas poemas da autora de temática migratoria, e que, por desgraza, dada a situación actual, se atopan en total vixencia a pesar dos cambios na sociedade. Quixeron plasmar o seu sentir con debuxos acompañados de versos de Rosalía. Con algúns confeccionouse un enorme mural ao que se lle deu visibilidade cara ao exterior; e con outros, unha pequena montaxe. O alumnado tamén compuxo algúns versos alusivos ao que podería ser a figura de Rosalía de Castro na actualidade, copiándoos nunha cartolina e decorando os corredores. Todo isto pódese seguir no blog de Dinamización da Lingua Galega.

• CEP Carlos Casares (Alxén, Salvaterra de Miño). Confeccionaranse tres murais.

• CPR Plurilingüe Nosa Señora do Rosario (Arzúa).

• CPR Plurilingüe La Merced (Sarria).

• Colexio Fingoi (Lugo). En 2º ESO elabóranse murais con debuxos, imaxes, colaxes, etc. No mes de marzo, coincidindo co Día da Poesía e o da Árbore, tense previsto realizar estas actividades:
  – Intercambio de postais (internivelares).
  – Elaboración de murais con poemas ilustrados e fotos sobre o tema das migracións (3º ESO).
  – Programa de radio e recital poético (organizado desde á área de Imaxe e Son de 3º e 4º da ESO, no que participa alumnado de Primaria, Secundaria e Bacharelato).

• Colexio María Auxiliadora (Lugo). O traballo feito consiste nas seguintes actividades: investigación previa sobre a vida e obra de Rosalía de Castro; lectura pública de poemas, escritos e textos de Rosalía de Castro diante do seubusto no parque de Lugo que leva o nome da autora; deseño de marcapáxinas con citas da autora que inclúan un código QR que enlace a un poema musicado, algunha páxina web sobre a súa vida ou obra, un filme … para repartir pola rúa; realización da “Estrela Rosalía”, un panel en forma de estrela con información sobre a autora que quedará na biblioteca; e un exercicio de redacción a modo de pé de foto para o cartel deste ano: búscanse versos de Rosalía que traten as migracións en todos os seus aspectos: a soidade de quen fica, a morriña de quen vai, a dor, o medo, o desamparo, a xenofobia, a explotación, os conflitos …

• Colexio Plurilingüe María Inmaculada (Silleda). O alumnado de Secundaria elaborarán postais co lema “Errantes polo mundo” nas que incluirán uns versos da obra da autora e unha foto relacionada cos mesmos e que intercambiarán no patio con outros compañeiros, xunto cunha camelia. Ademais, apoiando a iniciativa de rebautizar o aeroporto de Santiago co nome de Rosalía de Castro, todo o centro (Primaria e Secundaria) elaborará e lanzará dende as fiestras avións de papel de cores cos lemas “Errantes polo mundo” e “Voa, Rosalía, voa”.

• Colexio Andersen (Vigo).

• IES Terra de Turonio (Gondomar). Xuntáronse as postais que realizou o alumnado nunha presentación para proxectar na entrada do centro e fíxose un programa de radio en que o alumnado de 1º da ESO leu o manifesto.

Propostas da AELG para a celebración do Día de Rosalía no ensino

A Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG) disponse a conmemorar un ano máis o Día de Rosalía de Castro. O 24 de febreiro, fixado no Calendario do Libro e da Lectura como aniversario do nacemento da autora, esta entidade propón á cidadanía que agasalle un libro en galego e unha flor, alén doutras accións que contan con grande aceptación e impulso por parte da sociedade, e moi especialmente polo sector educativo, como se pode comprobar no arquivo audiovisual e de imaxes da nosa web.

Por iso, para expandir o poder da súa palabra entre a xente nova, a AELG convida a celebrar o Día de Rosalía de Castro nos centros de ensino con estas accións colectivas de difusión da súa obra, ideadas a partir do manifesto da AELG no Día de Rosalía de Castro, creado nesta ocasión polo escritor Daniel Asorey.

O lema da proposta, Errantes polo mundo, pode desenvolverse a través de actividades que permitan ao alumnado observar e reflexionar sobre a vixencia do amplo abano de inxustizas sociais, incluída a situación da lingua galega, presentes na obra de Rosalía de Castro.

Para isto, despois de facer un repaso da figura literaria da Autora, e dalgunhas lecturas que dean conta da pluralidade significativa da súa obra, propoñemos para o venres 21 de febreiro a realización das seguintes actividades:

• Suxerimos que o alumnado traballe fotos, debuxos, fotos pintadas, editadas, gravados… que tratasen o tema das migracións actuais, baixo o lema #ErrantesPoloMundo_rdc_20. As fotos, debuxos, gravados, etc., terán como pé versos de Rosalía que traten as migracións en todos os seus aspectos (a soidade de quen fica, a morriña de quen vai, a dor, o medo, o desamparo, a xenofobia, a explotación, os conflitos…). Trataríase de textos que o alumnado e profesorado estimen interesantes (por exemplo, os poemas “Airiños airiños, aires”, “Adios rios, adios fontes”, “Castellanos de Castilla”, “Vivir para ver”, “Tecín soia a miña tea”, “Pra a Habana!”, “¿Que lle digo?”, “Tan sóio”, “Daquelas que cantan”, “Amores cativos” ou “A xustiza pola man”).

• Tamén se podería ampliar a elección das fotografías, deseños e versos a aqueles teñan en conta a idea de errante na elección da identidade sexual, afectiva e de xénero, a partir, igualmente, dos versos de Rosalía que o alumnado considere acaídos.

• Todas as fotos, deseños, gravados… cos seus versos como pé, poderían encher os corredores dos centros e divulgarse en redes sociais como Instagram, Facebook, Twitter…, tamén baixo o lema #ErrantesPoloMundo_rdc_20

• Como remate poderíase realizar unha actividade de Postcrossing (enviar esas postais cun verso de Rosalía no pé sobre o tema #ErrantesPoloMundo_rdc_20 a outras persoas). As postais pódense enviar individualmente, entre clases ou entre centros, ben por correo postal ou empregando as redes sociais como Whatsapp, Telegram… Despois pódense compartir as recibidas, ben fisicamente, ben nas redes sociais.

• En relación a esta proposta de actividades, recomendamos encarecidamente que se usen imaxes con dereitos de uso libre en internet (indicando, en todo caso, a fonte desde a que se obteñen).

A documentación gráfica xerada por estas actividades será compartida nas correspondentes redes ou medios de difusión do centro educativo, antes do 24 de febreiro, ou ese mesmo día, coa etiqueta #ErrantesPoloMundo_rdc_20. A AELG comprométese a colaborar na difusión da mesma a través da súa web e redes sociais, para o que agradecemos que se envíe noticia das actividades ao correo oficina@aelg.org. A este mesmo correo podedes comunicarnos a vosa intención de participar nesta iniciativa ou noutras coas que o voso centro celebre o Día de Rosalía 2020, para a irmos facendo constar na nosa web.

Desde a AELG, convidamos á comunidade educativa a que se implique de forma activa nesta festa que celebra o nome e a obra da poeta maior de Galicia, chave mestra da nosa literatura e da nosa conciencia como pobo.

Redes sociais
#ErrantesPoloMundo_rdc_20

• Twitter

• Facebook