Arquivo da categoría: Entrevistas

Entrevista a Raúl Gómez Pato

Publicado o por

Desde Raúl Gómez Patoa revista Palavra Comum:
“(…) – Palavra Comum (P): Como é, no teu caso, o processo de criação literária?
– Raúl Gómez Pato (RGP): O meu proceso de creación literaria é moi lento e sucede sobre todo antes de durmirme. Escribo na miña cabeza, tumbado na cama, e deixo que os versos formen parte desa especie de transo que é o espacio temporal que vai da vixilia ao sono. Despois póñoos a macerar un tempo. Máis tarde, ás veces días, ou semanas, ou meses, escribo. Logo sempre corrixo. Corrixo moito, trato de que as palabras vaian un pouco máis alá do que nun principio ían, como preparalas para un camiño longo. E entón comezo a compor un libro, con fortes nexos de unión entre os poemas. Eu concibo libros, fundamentalmente, non poemas soltos.
– P: Que representa para ti a tradução? Como é o teu processo (re)criativo, neste caso?
– RGP: Para min é fundamental, persoal e colectivamente. Persoal, porque me sinto tremendamente cómodo traducindo. É un labor arduo, pero acarrea tamén enorme satisfacción cando te dás conta do que realmente significa o texto escrito por outra persoa. Traducir é a mellor forma de achegarse ao coñecemento total dunha obra, que, por outra banda, nunca é total. É un camiño cheo de atrancos, pero moi enriquecedor para o tradutor ou tradutora. (…)
– P: Qual consideras que é -ou deveria ser- a relação entre a literatura e outras artes (música, fotografia, artes plásticas, etc.)? Que experiências tens, neste sentido?
– RGP: A relación é absoluta en todos os sentidos. No deseño, no proceso e mesmo na connotación e na denotación. A arte, en termos globais, é un proceso de elaborar, de crear. Que relación hai entre cores, formas, notas musicais ou palabras? Aquí está a diferenza, só nisto. É o medio, non é outra cousa. Ademais, se partimos da base de que a arte actual é un gran mosaico de interinfluencias, pois non queda moito máis que dicir. A relación é total.
Respecto da miña experiencia nesta relación, é abundante. Eu pinto (agora menos), e gustaríame moitísimo ser capaz de crear música, tocar un instrumento, esculpir ou facer fotografía; claro, facéndoo ben.
Polo demais, teño moi boa relación con algúns músicos, actores e actrices, fotógrafos, videocreadores… e comparto con eles moitos sentimentos e preocupacións, co cal pódese dicir que a influencia é mutua.
Ademais, teño algúns poemas publicados que xa foron musicados, e, en setembro Xerais publicarame un libro de poemas, titulado Cousas de papá, destinado ao público infantil, ilustrado marabillosamente por Blanca Barrio, e que leva un cd con varios poemas do libro musicados por Héctor Lorenzo, que conseguíu que participasen neste fermoso proxecto Ana Domínguez Senlle, Lucia da Fonte, Manolo Carballo, Paulo Silva, Sérgio Tannus, Quim Farinha e Uxía. Estou desexando que saia porque estou moi orgulloso dos traballos da ilustradora e dos músicos e músicas. (…)”

Carlos Quiroga: “Portugal foi um signo potente no imaginário galeguista, talvez fundamento até da própria natureza dele. Mas temo que hoje, se ocupa algum lugar –no que seja possível chamar de galeguismo atual– é apenas retórico ou residual, zero”

Publicado o por

Entrevista Carlos Quirogaa Carlos Quiroga no Portal Galego da Língua, sobre A imagem de Portugal na Galiza:
“(…) – Portal Galego da Língua (PGL): Contudo, é inegável que, polo menos para certa parte da população, Portugal tem significado um fetiche de cultura e custódio da língua. Poderíamos falar de termos pecado de certo sebastianismo?
– Carlos Quiroga (CQ): Certo. Os ‘Iagos’ da peça, a outra ponta da polaridade, é a minoria que gosta de «portuguesadas» e para quem Portugal tem sido uma espécie de Paraíso perdido. Parte da consciência da Galiza, pequena, teima em reverter as consequências de circunstâncias históricas concretas que a separaram de Portugal. Uma minoria que tem achado nessa ligação um ponto de apoio fundamental para construirmos a nossa identidade. E aí ativa-se realmente e de novo, mas à inversa, a mesma chave: Portugal recorda para essa minoria a ancestralidade das marcas em que está interessada, e talvez tenha esperado de Portugal cumplicidade, entendimento, olhar redentor. Mas obviamente o estado lusitano está noutra, esquecediço de um passado histórico e ciente dos seus problemas atuais –que qualquer iniciativa de proximidade da sua parte à Galiza, fora do quadro euro-regional, só poderia incrementar! (…)
– PGL: Dadas estas relações, que lugar ocupa hoje Portugal no imaginário galeguista?
– CQ: Portugal foi um signo potente no imaginário galeguista, talvez fundamento até da própria natureza dele. Mas temo que hoje, se ocupa algum lugar –no que seja possível chamar de galeguismo atual– é apenas retórico ou residual, zero.
– PGL: Neste sentido, o galeguismo histórico, antes do regime franquista, tinha com Portugal as mesmas relações que apresenta agora?
– CQ: Um século atrás, como já apontaram bastantes trabalhos sobre o assunto e se resume na epígrafe “Portugal redentor na lusofilia de princípios de século”, o galeguismo incipiente entusiasmou-se com Portugal. É o tempo das «Irmandades da fala» (1916), de Nós (1920), do «Seminário de Estudos Galegos» (1923), é a altura de Risco, Viqueira, Vilar Ponte, Pedrayo. O movimento procede de finais do século XIX e podem-se discutir intensidades, mas todos os estudos coincidem em que nunca como neste momento se tinha feito um esforço deste tamanho. As duas primeiras gerações de intelectuais galegos do século XX voltam os olhos para Portugal encarado em prolongamento fraterno. Nesta altura histórica existe ademais reciprocidade, por coincidir e sintonizar com a geração portuguesa organizada à volta da A Águia, que acaba por gerar o movimento Renascença Portuguesa de grande amplitude. A correspondência intensa entre Teixeira de Pascoaes e Risco, as visitas, o saudosismo, representam não só afinidades individuais, pois a proliferação de declarações públicas a favor da aproximação e conhecimento das duas culturas, a organização de eventos conjuntos, as homenagens cruzadas a personalidades galegas e portuguesas, os atos de confraternização, o estabelecimento de intercâmbios e acolhimento de intelectuais como membros de número em instituições de um e outro lado, ilustram o início de uma aventura de entendimento coletivo inédito entre os dois povos. Jornais e revistas portuguesas recebem colaboração galega e o mesmo acontece nas publicações deste lado. Enfim, uma época seguramente irrepetível. (…)”

Ollares en Manuel María

Publicado o por

ReportaxeManuel María en Cultura Galega:
“A Editorial Galaxia acaba de tirar á luz Labrego con algo de poeta, a biografía sobre o autor homenaxeado no Día das Letras este ano. No libro, Mercedes Queixas desenvolveu un traballo complexo co que tenta dar conta dunha obra inxente e dunha vida intensa. O feito de se enfrontar a un persoeiro aínda vivo na memoria e na sociedade galega supuxo, segundo, recoñece a autora un factor de complexidade engadido a este labor. “A verdade é que me resultou moito máis cómodo, doado, accesible e tranquilizador abordar biografías como a que no seu día elaborei sobre Sarmiento. Nese caso púidenme centrar en analizar o personaxe a partir da súa obra, de estudos e de investigacións varias. No caso de Manuel María había bastantes retos. Cando me propuxeron desde Galaxia enfrontar unha biografía breve e divulgativa parecíanme palabras moi atinadas pero que tamén facían moi difícil abranguer un fenómeno como é Manuel María“. (…)
A estreita relación entre o traballo e o percurso biográfico no autor preséntase como unha das ideas focais da análise que realizou Queixas. “Temos que ratificar esta idea. Manuel María era un comunicador nato. Tiña a necesidade de transmitir e de contar o que observaba e o que valoraba, e a escrita foi sempre o seu espazo natural de comunicación. Canto máis o leo máis me ratifico na idea de que o seu é un binomio perfecto entre escritor e home. Ler a súa obra é ler a súa vida, hai unha simbiose perfecta. Era moi transparente e os seus principios están claramente definidos na execución da palabra”. Isto facilita que “cando falo del apóiome na súa obra para explicar en que momento da súa vida estamos. Por iso participo da idea de que hai que o ler, máis do que falar sobre el”. Esta perspectiva emparenta en boa medida a Manuel María con formas narrativas propias de Internet como os diarios en liña ou os blogs. “Penso que foi un pioneiro nesta vinculación, neste entender a vida e a obra, a paixón pola palabra, como unha relación íntima de vasos comunicantes. A min mesmo acontécenme cousas no día a día e véñenme á cabeza fragmentos das súas obras. Semella que o seu traballo, esa visión súa de alguén que camiña día a día a pensar na vida e na escrita, quedou aí para o traer á nosa realidade”. (…)
Como resumo sobre o homenaxeado, Queixas salienta que se trata “dun traballador incansable da palabra é resulta imposible botar conta das horas que Manuel María nos dedicou da súa vida. É un autor que hai que ler, a grande descuberta deste ano, o grande reto é que nos fican abertas as portas a unha obra e todos imos entrar. Cómpre insistir na importancia do traballo que está a facer a Fundación Manuel María e a Casa Museo, que van conseguir que Manuel María non desapareza definitivamente como acontece ás veces coa celebración do Día das Letras, que semella o certificado de defunción definitivo do autor”.”