Arquivo da categoría: Entrevistas
Xabier Paz: “A poesía non deixa de ser unha linguaxe sobre outra linguaxe, é un dos milagres da vida”
Entrevista de Laura Veiga a Xabier Paz en Nós Diario:
” Xabier Paz, doutor en Bioloxía e escritor, regresa á poesía despois de 17 anos cunha plaquette editada en formato bilingüe en galego e francés.
– Nós Diario (ND): Por que volver á poesía desta maneira?
– Xabier Paz (XP): Xavier Queipo estivo 30 anos traballando en Bruxelas e alí fixo moitas amizades e relacións, entre elas, Laurine Rousselet, unha muller que se dedica á literatura, que ten programas de radio e que, entre outras iniciativas, conta cunha colección chamada Cadernos do achegamento. Son unhas obras editadas con moito esmero, mais tamén con sobriedade e que sempre son bilingües, ben sexa entre idiomas máis ou menos coñecidos, como o croata ou o bretón.
Entón, Queipo presentou o ano pasado o seu libro e pediume ver os poemas que eu tiña escritos e gardados, porque xa nos coñecemos desde hai máis de 40 anos. Daquela eu tiña un poemario rematado cun apartado chamado Antroposofía con sete poemas. E así chegamos a unha publicación pequena, son só 16 páxinas, que foi traducida por Fátima Rodríguez, que é de Pontedeume mais que traballa como poeta e crítica literaria en Francia.
Baixo o meu punto de vista, co meu pobre dominio do francés, é unha tradución excelente. Decidín publicar así animado pola petición e a posibilidade que me ofreceu Queipo. A vida cambia moito e eu son un escritor serodio, neste mundo de présas vese que estou desfasado. Comecei publicando libros de poemas, catro en concreto, e despois dediqueime a traballar a prosa, publicando algunhas novelas.
Pasoume a fogaxe poética, máis propia quizais da xuventude. Porque a poesía é un xénero curioso, quizais pola dificultade de publicar ou quizais pola falta de ambiente ao meu arredor que me dera ese impulso para publicar, deime de conta de que xa ían case máis de 15 anos desde que gardei estes versos.
O tempo pasa bastante rápido e cando te queres dar de conta xa estás ocupado coa narrativa, que parece que ten un pouco máis de eco.
– ND: Con todo, unha plaquette non deixa de ser un formato especial, case de colección
– XP: Si, evidentemente. Por unha banda son algo moi modesto, cun lavado e un forro translúcido. Tamén é difícil de conseguir: en Vigo só se poden conseguir en Río Lagares ou mandándoos pedir. É un obxecto moi agradábel e delicado, como un perfume, un detalle en pequeno formato, porque non chega a ser un poemario. Aliás, tamén traen un pequeno gravado feito en madeira e reproducido na portada e nunha páxina completa das interiores. (…)”
Andrea Fernández Maneiro: “Vou polo mundo roubando cousiñas miúdas que son a esencia de todo”
Xosé Carlos López Bernárdez: “Galicia nunca foi un lugar afastado dos núcleos culturais, ademais de producilos”
Xosé Luís Méndez Ferrín: “Temos que reivindicar o dereito a estar continuamente repasando e revisando as nosas ideas”
Entrevista de Ana G. Liste a Xosé Luís Méndez Ferrín en Praza:
“(…) – Praza (P): Escribir foi sempre unha necesidade?
– Xosé Luís Méndez Ferrín (XLMF): Si, unha vocación, un desexo. Aínda que a miña vocación inicial foi científica. Non fun biólogo, ou naturalista, porque se me daban moi mal as matemáticas e tiña que facer o preparatorio de ciencias, senón teríame dedicado a iso.
– P: Esa inquietude pola natureza aparece na súa obra.
– XLMF: Claro, ás veces se escapa. Está aí encapsulada, pero aparece.
– P: Non pode montar a cabalo, pero segue indo por Vilanova dos Infantes?
– XLMF: Vou algunha vez, si.
– P: Alí semella que non pasara o tempo.
– XLMF: É que non pasa. Vilanova é unha vila moribunda. Eu coñecina xa en decadencia, pero é unha parte moi importante da miña vida e da miña infancia.
– P: Lembra moito a época da infancia?
– XLMF: Procuro non facelo porque me dá moita pena.
– P: Querería regresar?
– XLMF: Si. É unha perda moi grande. Había cousas horrorosas, pero a miña infancia foi cojonuda, como a de todos os rapaces, salvo os que tiveron a desgraza de ser maltratados.
– P: Como lle senta que a xente se siga achegando á súa obra e a converta en teatro, videoxogos ou películas?
– XLMF: Para iso escribín, para que alguén o lese. É como tirar unha botella ao mar cunha mensaxe, que non sabes onde vai parar, igual rompe ou pérdese. (…)”
María Solar: “Sempre se fala de amor tóxico, pero non das amizades tóxicas”
Entrevista a María Solar en Praza:
“(…) – Praza (P): A culpa é a historia dunha muller rica que vive, na súa vellez, na indixencia. Como xorde este personaxe? Parécese a unha personaxe de Teresa Moure que escolle vivir na indixencia.
– María Solar (MS): Para min Marcela non vive na indixencia por elección, senón porque está destruída. Vive un proceso que a acaba levando á loucura. Os personaxes que xurdiron primeiro foron Marcela e Mirtha. Eu o que quería era falar dunha amizade tóxica. Sempre se fala de amor tóxico, pero non das amizades tóxicas. A amizade entre Marcela e Mirtha nace de algo bo, hai sororidade e un proceso de construción, pero Marcela acaba por querer controlar e posuír a Mirtha. E para conseguilo faille un favor impagable.
– P: A novela alterna dúas historias, a de Amanda, a moza á que a muller rica lle deixa a súa fortuna, e a historia da muller rica. Por que esta dobre estrutura?
– MS: Penso que é unha estrutura que pode ter certa complexidade, pero sen que se note, sen que resulte difícil para o lector. Sempre parto da idea de que escribo para que alguén constrúa a historia comigo. En vez de facer unha estrutura lineal dividín a historia en partes que se entrecruzan, que atravesan distintos tempos, que están contadas con tempos distintos usando persoas distintas. E con frases que separan as distintas partes do libro que pertencen a unha das personaxes. Tamén foi para min un xogo, porque me gusta divertirme cando escribo. Todo o que escribo é moi pensado. Dedícolle moito tempo. Probei outras estruturas, pero non funcionaban.
– P: A novela ten bastante de reflexión sobre a culpa e os seus efectos. Por que escolles falar da culpa? Mirtha di ademais que se educa as mulleres para sentir culpa, aínda sendo vítimas.
– MS: Quería falar do poder da culpa e do seu nesgo de xénero. É algo educacional e cultural, relacionado coa cultura cristiá, pero non só. Historicamente considerouse que a muller era a culpable, xa desde Eva. Hai un libro escrito na Idade Media, A cidade das mulleres, de Christine de Pizan, que reflexiona sobre esa visión das mulleres como seres inclinados á maldade e ao vicio. Ela miraba arredor e non vía iso… Pero é algo secular, metido a ferro. Temos pensamentos de culpabilidade que os homes non teñen. Sentes unha culpa tremenda por non ser, por exemplo, capaz de chegar ao tempo ao colexio para buscar os fillos, estando inmersa no mercado laboral… Porque se nos asigna o papel de coidadoras, de responsables de todo. E iso é algo do que é moi difícil desfacerse. É moi destrutivo e moi poderoso. (…)”
Entrevista a Xabier Quiroga sobre Coa man esquerda
Entrevista a Xabier Quiroga no Diario Cultural da Radio Galega:
“”Nas pretensións dunha nova novela tiña anotado no meu caderno: breve, intensidade, orixinalidade, sinxeleza e introspección”. A entrevista pode escoitarse aquí.”
Eva Mejuto: “A realidade actual do colectivo só é posíbel pola xente que puxo antes a cara e o corpo por nós”
Entrevista de Laura Veiga a Eva Mejuto en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): Finalista en tres categorías e con dous premios Follas Novas. Cales son as sensacións?
– Eva Mejuto (EM): Evidentemente hai unha satisfacción enorme como autora, mais hai algo que está por enriba. O que me satisfai é a visibilidade que conseguen este tipo de proxectos grazas a estes premios, porque non deixan de ser unha maneira de pór o foco na produción e nas distintas iniciativas de mediación lectora. Ás veces, acontece nas librarías que o que xa non é novidade deixa de estar visíbel, polo que hai obras que pagan moito a pena que pasan desapercibidas. E non o digo polas miñas, falo en xeral, é unha reflexión sobre o ritmo de produción editorial.
Un libro non é un produto de consumo breve e rápido e, ao final, este tipo de premios axudan a parar, a facer unha reflexión, a botar unha ollada e a ler os que quedaron atrás. Por iso tamén me gusta acompañar os libros. Escribir e publicar está moi ben, mais estar nunha escola, ir a unha asociación cultural ou a un centro de día dá algo máis importante: estar presente e manter un diálogo coas lectoras.
– ND: Ao final, tanto A ladroa da biblioteca de Meirás como Memoria diversa tratan a liberdade e a represión, mais con enfoques diferentes.
– EM: Claro, é un non estar a gusto co mundo no que estás e procurar a liberdade de distintas maneiras. A protagonista do primeiro rouba libros como maneira de vingarse, mais tamén porque ve os libros como ese espazo para mudar a túa vida, que é o tema de Cando leo, o outro libro que quedou finalista. Eu son a mesma e o que quero contar dalgunha maneira busca distintas formas, mais os meus intereses e as miñas inquedanzas están aí. Creo que dentro do meu proxecto como autora é central o tema da memoria e da realidade LGBTIQA+ e nos dous libros premiados hai unha conxunción das dúas cousas.
A idea de A ladroa da biblioteca de Meirás partiu cando vin Carlos Babío presentar Meirás: un pazo, un caudillo, un espolio, un libro cunha documentación magnífica que foi utilizado para o xuízo que axudou a gañar o pazo para o pobo. Cando vou a institutos vexo que hai pouco coñecemento sobre esa parte da historia e é fundamental que se coñeza para entender como é hoxe o noso país. Nós somos a causa de, por culpa de ou a consecuencia da historia dos últimos anos.
O franquismo condiciona enormemente o que é hoxe a nosa sociedade, é cuestión de como eramos, como somos e como queremos ser. E creo que a literatura serve para encher os ocos que deixa a historia oficial ou a dos libros de texto, sobre todo no que se refire ás persoas.
– ND: Un dos problemas é que as persoas que gardan esa memoria ou que participaron dela van falecendo.
– EM: Penso que é importante ver a memoria como unha forma de estabelecer pontes. No día do Orgullo temos o referente de Stonewall ou Madrid e esquecemos a manifestación tan potente que houbo en Vigo en 1981.
A xente nova dos colectivos ten que saber que o que se está a facer agora é posíbel grazas a que hai quen o fixo antes, que hai quen puxo a cara e o corpo por nós. Memoria diversa recolle as historias desas persoas que viviron a ditadura e a transición, que foron á cadea por ser, pola súa identidade ou a súa orientación, porque creo que a conexión entre xeracións non existe de maneira directa e é importante para que estas persoas vexan o seu esforzo recoñecido.
Unha das entrevistas que máis me impactou foi a de Trinidad Falcés, unha muller trans da Galiza que estivo fóra e volveu. Estivo na primeira manifestación do Estado español, en Barcelona, e era memoria viva do colectivo. Foi unha muller que levou unha vida moi dura e ela estaba moi orgullosa de saír no libro, mais por desgraza faleceu ao pouco de saír publicado.
Creo que hai moita dignidade que devolverlle a persoas como ela e creo que este tipo de iniciativas axudan á reparación mínima do que se lles roubou.”
Armando Requeixo: “Luísa Villalta é unha das intelectuais máis completas das últimas décadas”
Entrevista a Armando Requeixo na Televisión de Galicia:
“Pensar é escuro é o título dun poema de Luísa Villalta e tamén o título do libro nos devolve a súa poesía. A editorial Galaxia con edición de Armando Requeixo recompila os catro poemarios da autora prematuramente morta no 2004. Luísa Villalta a poeta violinista, que escrutou e explorou o complexo da existencia, os dramas da realidade, o xénero, a propia poesía. E por fin a podemos ler reunida baixo a edición de Armando Requeixo. A entrevista pode verse aquí.”
María Xosé Porteiro: “Creo que as emocións pesan máis ca as ideas no comportamento humano”
Entrevista a María Xosé Porteiro na Televisión de Galicia:
“Dixo Murakami: “O odio é moi perigoso e unha vez que prendeu no noso corazón extirpalo é uha angueira titánica”. Unha frase que abre a novela Tabiba de Maria Xosé Porteiro e que condensa o que hai dentro dela. Desde o xihadismo, desde os procesos de radicalización, e desde o paso do amor ao odio, Porteiro narra un thriller que hoxe traemos ao Zigzag Fin de semana. A entrevista pode verse aquí.”
