Marta Pérez: “O patriarcado está permitido criticalo ata certos límites. Se moves o marco conceptual, van ir por ti”

Entrevista de Montse Dopico a Marta Pérez en Praza (foto de Inversa Teatro):
“Tres mulleres, filósofas postsocráticas, reivindican un novo logos. Un novo marco interpretativo no que as mulleres sexan por elas mesma e non en relación aos homes. Porque, sen este novo logos, non poderemos facernos as preguntas fundamentais que nos leven a comprender as raíces da violencia de xénero. E se cadra a atopar a maneira de acabar con ela.
Desta formulación parte Sofía e as postsocráticas, a nova montaxe de Inversa Teatro, que vén de ser preestreada no Culturgal. Marta Pérez, Silvia Penas e María Roja son as filósofas que nos conducen, con eficacia, por un percorrido, apoiado nas máscaras e en elementos visuais e sonoros, polo pacto patriarcal, o silencio social, a culpabilización da vítima, a negación ou o efecto espectador. Aspectos, todos eles, que sustentan a violencia machista. Falamos con Marta Pérez, autora da dramaturxia, actriz e directora desta obra.
– Praza (P): Os personaxes dos que partes son Sócrates, Platón e Aristóteles. Case nada. Por que eles?
– Marta Pérez (MP): Un pouco para homenaxealos e un pouco para desmontalos. Porque son grandes referentes da cultura occidental, que é a que lexitima a violencia cara a diferenza. Tres grandes pensadores aos que admiramos, mais nos que está o xerme da violencia, a violencia fundante, sostida na diferenza. Os que marcan o inicio desa razón que se sostén a si mesma. O inicio do discurso falocéntrico, hexemónico e heteropatriarcal de occidente.
– P: Hai, en relación con eles, un xogo coas máscaras. Sodes eles cando as poñedes. Deixades de ser eles ao sacar as máscaras… Quen fixo as máscaras?
– MP: Gonzalo Alonso, o responsable da construción escenográfica, foi quen as construíu. A obra comeza nun museo no que se expoñen unhas ideas, que son ideas platónicas estáticas. As máscaras serven para marcar a distancia entre Sócrates, Platón e Aristóteles e as filósofas postsocráticas, que procuran un novo logos fronte ao logos pactado por estes tres filósofos. Quitar as máscaras é un xeito de marcar a ruptura con esas ideas estáticas das que se parte. Porque do que se trata é de fundar unha nova teoría da conciencia. O novo logos que as postsocráticas buscan é unha petición de toma de conciencia de xeito individual ante un problema social, a violencia.
As máscaras, ademais, colocámolas nun pé de micro, cando as deixamos, de xeito que os micros fan como se fosen unha pirola que queda mirando as postsocráticas, en constante observación por parte dos falos. E estes pés só se retiran cando se di “espazo libre de violencias machistas”. (…)”

Rachar a cola de peixe, por Lara Rozados

Artigo de Lara Rozados na Sega:
“É unha imaxe que me vén á cabeza desde que empecei a investigar estas iconas, medio mulleres / medio peixes, tan coñecidas na civilización occidental, de Homero a Andersen (esta última pasada pola tixola de Disney, si, tamén): que pasaría se a serea do escudo de Castelao, esa mesma que Aduaneiros Sem Fronteiras inmortalizaran “Denantes morta que sensilla”, “dun salto, pillase a fouciña” para fóra do escudo e rachase con ela a cola de peixe? Que pasaría se esa serea que permanece portadora do escudo, quietiña e silente, tivese pernas de seu, voz de seu, ideas de seu? Pois o 19 de outubro funa ver á Ramallosa: Iria Pinheiro en Anatomía unha serea racha coa cola de peixe. A súa e tantas outras, de tantas mulleres, en todo o mundo.
Pinheiro empregou a Berberecheira, “viveiro” de artes escénicas onde Chévere convida artistas a experimentar co teatro documental, para contarnos a historia do seu parto. De como se transformou en serea. Xesús Ron, director do espectáculo, presentouno como o primeiro “feminino” despois dos outros dous nacidos na Berberecheira: Goldi Libre, onde o actor César Goldi conta a súa experiencia no cárcere ao non someterse ao servizo militar obrigatorio, e Salvador, unha historia e Borja Fernández arredor do seu avó emigrado. As historias “masculinas”, por así dicilo, eran fortemente políticas, pero a de Pinheiro, unha historia de obstetricia, tamén. Radicalmente. (…)”

María Barcala: “Atopar modelos vivos de mulleres que non viviron as súas propias vidas é fácil, lamentablemente hai moitas”

Entrevista de Montse Dopico a María Barcala en Praza (foto de Tino Viz):
“Poderían ser dúas mulleres “amargadas”. Unhas malas mulleres que se dedican a destrozarse entre elas. Mais a cousa é máis complicada. Refuga os tópicos. A dúas están, si, atrapadas na dor. Mais tampouco teñen moita saída. Unha, porque se lle acaba o tempo despois de vivir unha vida que non foi a súa. A outra, porque a traxedia instalou, no seu camiño, a máis terrible das perdas. Mais, pese a todo, atopan lugar para o humor. Para o achegamento. Para o encontro e para a amizade. Aínda que sexa tarde.
Así pode entenderse Dúas donas que bailan, a nova montaxe de Teatro do Atlántico. María Barcala e María Ángeles Iglesias condúcennos, baixo a dirección de Xúlio Lago e Esther Carrodeguas, por unha historia -escrita por Josep Mª Benet i Jornet- de soidade, enfermidade, morte, desencontro xeracional, especulación inmobiliaria, violencia e, tamén, soños e ilusións compartidas. Tal como di Xúlio Lago, un bo texto. Bo teatro que fala da vida. Aínda que non sexa “moderno” na súa forma.
– Praza: A señora maior é unha personaxe moi recoñecible. Unha muller á que lle roubaron a vida. Sempre pendente da familia, para que o home a insultase, lle fose infiel… e, probablemente, outras formas de maltrato. María, como entendiches a personaxe, desde que que lugar a traballaches?
– María Barcala: Primeiro de nada, eu entendín a peza, e as personaxes, como tráxicas, no sentido de que teñen unha liña marcada e non poden evadirse dela. Non teñen a opción de cambiar a súa vida: o que acontece está predeterminado. E ambas levan, ademais, unha tremenda mochila. Sobre a señora maior -eu chámolle a señora Carmen- é certo que podemos ler entre liñas o que lle pasou. Non sei se se pode falar de que recibiu golpes, pero é que tampouco son necesarios para falar de malos tratos. Ela fala do marido e quédanos claro que non foi un compañeiro co que medrar xuntos. El tíñaa alí para usala segundo lle conviña, que é algo moi da época.
O que lle pasa á señora Carmen é, si, moi recoñecible. Porque é a vida de moitas mulleres, e non só maiores ca min. Mulleres que non tiveron a súa propia vida, que viviron en función da parella, da familia, do grupo social ao que pertencen. Ela é unha muller rabuda, con carácter, que no seu momento buscou unha saída, polo que foi berrar, coas demais, consignas feministas á rúa, pero tampouco acababa de recoñecerse niso: sentíase ridícula. Para min, despois de darlle moitas voltas ao texto, de ler entre liñas, non foi difícil atopar modelos reais, vivos, porque lamentablemente existen.
Teño que dicir que é unha personaxe que, ao principio, dábame un pouco de medo. Porque é maior do que son eu: é unha muller gobernada polos fillos, que lle impoñen que teña unha señora para limpiar dúas veces á semana, que tome a pastilla… E nós queriamos darlle un trato non naturalista, pero si realista. Houbo unha primeira aproximación á personaxe con moita maquillaxe, pero non me convencía. Ao final quedou só a perruca, porque o cabelo branco era importante e eu estou traballando tamén con outros personaxes, entón non era boa idea cortar o meu pelo e tinxilo de branco. Mais foi, sobre todo, un traballo interno. Tiña que vir todo de dentro… (…)”

A sede do CDG en Santiago recibe a compañía Inversa Teatro para oito funcións do espectáculo Sofía e as postsocráticas

Desde Agadic:
“O equipo da compañía Inversa Teatro inicia hoxe unha estadía de seis días no Salón Teatro de Santiago para ofrecer ata o domingo oito funcións do seu espectáculo Sofía e as postsocráticas, no que aborda a violencia machista e as causas estruturais do maltrato. Marta Pérez é a autora desta proposta, construída a partir de materiais de creación colectiva, ademais de dirixila e de formar parte do seu trío interpretativo xunto a María Roja e Silvia Penas.
A nova montaxe de Inversa conta co apoio económico da Axencia Galega das Industrias Culturais (Agadic) a través das subvencións á produción escénica e preséntase esta semana na sede do Centro Dramático Galego (CDG) no marco do programa de residencias artísticas da compañía pública e da súa iniciativa de apoio á dramaturxia galega contemporánea Dramaturxente.
Sofía e as postsocráticas, que tivo a súa estrea oficial o pasado día 5 en Vigo tras unha preestrea no Culturgal de Pontevedra, chega a Santiago para desenvolver desde hoxe e ata o venres catro pases matinais, aos que asistirá alumnado de diferentes institutos galegos, e outros catro para público xeral nas tardes do xoves ao domingo.
Ademais, grazas á colaboración da sección galega da Plataforma Representativa Estatal de Persoas con Discapacidade Física (Predif Galicia), as dúas funcións do xoves 13 (11,30 e 20,30 h.) terán carácter inclusivo. Con tal fin, proporcionaranse audioguías e programas de lectura fácil, empregarase linguaxe de signos con dúas intérpretes sobre o escenario e haberá espazo para cadeiras de rodas.
Encontros co público
Tanto tras estas representacións inclusivas, como tras as matinais con asistencia de escolares, parte do equipo artístico de Sofía e as postsocráticas manterá un encontro co público para intercambiar impresións sobre o espectáculo e o seu xeito de abordar a violencia machista.
Nesta nova montaxe de Inversa Teatro, os filósofos Sócrates, Platón e Aristóteles suben a escena, interpretados por mulleres, na procura dun novo logos para establecer que é a violencia machista. Así mesmo, o emprego de máscaras e de diferentes elementos audiovisuais e sonoros contribúen a propoñer unha reflexión sobre a resposta e a responsabilidade social perante o maltrato. Cuestións como o pacto patriarcal, o silencio como resposta, o valor ontolóxico, a culpabilización da vítima, a negación ou o efecto espectador son os fíos argumentais polos que transitan as diferentes personaxes.
Ademais de Marta Pérez, María Roja e Silvia Penas á fronte de diferentes tarefas artísticas, tamén forman parte do equipo de Sofía e as postsocráticas Santi Romay (axudante de dirección), Montse Piñeiro (escenografía), Gonzalo Alonso (construción escenográfica), Laura Iturralde (videocreación), Ángel Sousa (iluminación), o dúo CintaAdhesiva que integran Jesús Andrés Tejada e Silvia Penas (espazo sonoro), Silvia Sánchez, de Le Chanelas, e Josefa Rivas (vestiario) e Manuel Outeiriño (voz en off).
Horarios e venda de entradas
Todos os pases matinais dan comezo ás 11:30 h., agás o de mañá mércores, que está programado para as 11:00 h. En canto ás representacións de tarde, terán lugar de xoves a sábado, ás 20:30 h., e o domingo, ás 18:00 h.
A venda anticipada de entradas para estas catro funcións xerais xa está operativa a través do web entradas.abanca.com. Tamén poderán adquirirse no despacho de billetes do teatro os propios días do espectáculo desde dúas horas antes do comezo.”

Gena Baamonde dirixirá a nova produción do CDG a partir de dúas pezas de Esther F. Carrodeguas e Roi Vidal Ponte

Desde Agadic:
Neorretranca e posmorriña será o título da próxima produción propia do Centro Dramático Galego, que dirixirá Gena Baamonde a partir dos textos Fantasía nº 5 en sol ou non, de Esther F. Carrodeguas, e Boisaca ou a divina desgraza, de Roi Vidal Ponte. A Axencia Galega das Industrias Culturais (Agadic) publica hoxe no Diario Oficial de Galicia (DOG) o anuncio polo que se se lle dá publicidade á convocatoria do proceso de selección das 10 actrices e actores que porán en escena o novo proxecto da compañía pública, con data de estrea prevista para o 11 de abril.
A reflexión sobre a identidade galega é o común denominador de ambas as obras como resultado da participación dos seus autores na primeira edición do grupo de traballo DramaturXa, coordinado polo escritor e director teatral Manuel Lourenzo. O CDG puxo en marcha esta nova iniciativa a primeiros de 2018 no marco do seu programa Dramaturxente de apoio, fomento e promoción da autoría teatral galega contemporánea, en colaboración coa Asociación Galega de Dramaturxia DramaturGa.
Bases
Segundo as bases publicadas no web da Agadic, os intérpretes interesados en optar ás 10 prazas de actrices e actores convocadas –catro con categoría de protagonistas e seis de principais– teñen de prazo desde mañá e ata o mércores 19 de decembro para presentar as súas solicitudes xunto con toda a documentación requirida.
Para seren admitidos, os aspirantes deben cumprir unha serie de requisitos, entre os que se atopa o do coñecemento e dominio do idioma galego no ámbito cotián e artístico, ben acreditándoo mediante certificación oficial, ben solicitando unha avaliación lingüística específica.
O proceso de selección constará de dúas fases. A primeira delas será eliminatoria e consistirá nun baremo dos méritos profesionais dos aspirantes. Para esta valoración, na que se poderán obter ata 20 puntos, teranse en conta as capacidades interpretativas para espectáculos teatrais (titulación, cursos de formación, interpretación en espectáculos profesionais e afeccionados de artes escénicas, premios…), así como a achega de materiais audiovisuais a través dun videobook de resumo dos traballos en artes escénicas e audiovisuais ou a gravación de traballos puntuais.
Audicións
As persoas que acaden as cinco mellores puntuacións de cada un dos personaxes convocados accederán a unha segunda fase de audicións, con ata 30 puntos en xogo. Neste caso, as probas dividiranse en dúas partes: unha primeira de audición oral/avaliación lingüística e unha segunda de interpretación.
Os textos e indicacións para esta valoración estarán dispoñibles en www.agadic.gal con tempo suficiente para a súa preparación por parte dos actores e actrices que accedan á segunda fase.
As diferentes etapas deste proceso faranse públicas no web da Agadic e no taboleiro das súas dependencias: http://www.agadic.gal/Avisos/detalles/558.”

AveLina Pérez estrea Deixa de tocala, Sam no Teatro Ensalle de Vigo

Desde Erregueté:
“O Teatro Ensalle de Vigo remata o ano coa xuntanza en escena de dous creadores moi singulares: AveLina Pérez, actriz e dramaturga que xa coñecemos en Ensalle e Velpister, pianista que estará por primeira vez na sala. A calidade e sensibilidade musical de Velpister será unha sorpresa para algún dos espectadores da sala, mentres que o humor acedo de AveLina Pérez xa é coñecido.
Dende o seu debut no IV Programa Vigo en Bruto AveLina Pérez espertou o interese do público da sala polo seu teatro cheo de contido e crítica non carente de moito sentido do humor. O seu traballo escénico, expón textos cunha multiplicidade de rexistros e a constancia dunha muller cunha fertilidade creativa moi por enriba do normal. (…)
Os días 7 (22:00h), 8 (22:00h) e 9 (21:00), o Teatro Ensalle estrea Deixa de tocala, Sam. “Teatro de salón” coa marabillosa decadencia de AveLina Pérez e Velpister. O punto de partida desta creación ten lugar hoxe, agora, cando os referentes se esnaquizan contra o chan, nun golpe seco, e os varredores de lixo recollen o lixo nas bolsas para o lixo. Cando o príncipe de Dinamarca xa non nos salva.”