A Laxe (Valadouro): Ponte Literaria 2018, o 24 de agosto

O 24 de agosto, a partir das 18:30 h., no local social da parroquia da Laxe (sito na recta de Tanín), no Valadouro, terá lugar unha nova edición da experiencia participativa Ponte Literaria, que artellan, desde o verán de 2015, un grupo de persoas vinculadas á literatura.
Tratouse, no inicio, dunhas lecturas a carón das diferentes pontes do Valadouro, mais na actualidade, considerouse que un encontro baixo teito pode favorecer a presenza dun maior número de participantes e ao mesmo tempo, resultar máis cómodo para o público.
Para participar, só é preciso estar no lugar indicado á hora sinalada, mais a organización gustaría de coñecer o número de intervencións con antelación.
Para anotarse ou resolver calquera dúbida, poden contactar a través do teléfono 600378363 (tamén Whatsapp).

Participarán, entre outras/os, Manuel Lourenzo, Isaac Ferreira, Xesús Pisón, Lionel Rexes, Iolanda Aldrei, Adela Figueroa, Manuel Regal…
Leranse textos de Rita Geada, autora cubana con raíces no Valadouro.
Por cumprirse neste ano o 70 aniversario da morte de Luís Trigo Chao “O Gardarríos”, Isaac Ferreira, escritor valadourense vinculado ao teatro, lerá unha peza dramática intitulada O cerco de Vilanova, baseada na noite en que o guerrilleiro caeu asasinado na capital de Lourenzá.
O autor Lionel Rexes lerá varios fragmentos da súa novela A raíña das velutinas, escollendo para a ocasión aqueles que fan referencia a persoeiros e lugares do Valadouro.

– Condicións xerais:
Lecturas de 15 minutos como máximo.
Cada lectura non deberá exceder os 15 minutos e os textos deberán ser de autoría propia.
Tras o tempo adicado ás lecturas, terá lugar un debate literario centrado nas obras expostas.
– Doazón espontánea:
É costume que os asistentes aproveiten a ocasión para se desfaceren de todos aqueles libros que xa non desexan conservar, deste xeito, outras persoas que participen na Ponte Literaria poderán conseguir exemplares que descoñecían e que nunca leran. Trátase, en definitiva, dun intercambio ou doazón espontánea de libros.
– Público implicado:
Se non desexas participar activamente, podes asistir como público; nese caso tamén poderás expor as túas sensacións no coloquio, e por suposto favorecerte da doazón de libros.

Artellan a Ponte Literaria: Manuel Lourenzo, Isaac Ferreira, Xesús Pisón e Lionel Rexes.
Agradecementos para:
Comunidade de Montes da Laxe
Concellaría de Cultura do Valadouro

Insurrección na gaiola, por Lara Rozados

Artigo de Lara Rozados na Sega:
O Premexentes non pode cos paxaros rebezos (ou memorias dun escribano) é a segunda peza teatral para público infantil publicada por Marica Campo, despois d’O cazador de estrelas, no número 48 dos Cadernos da Escola Dramática Galega, en outubro do 84. O que se propón para lles pór en escena ás espectadoras miúdas é unha historia tan vella como o mundo, e a posibilidade de darlle a volta. A gaiola ocupa a maior parte do escenario, e nela moran diferentes paxaros, lembrando un tempo en que eran libres e voaban pola fraga. Como adoita facer na súa obra, Campo recorre á hibridación entre xéneros e emprega elementos líricos dentro desta dramaturxia, que arrinca literalmente co canto dos paxaros, a través da métrica popular, con heptasílabos e octosílabos que riman nos pares: “Nacemos para voar / libres pola Fraga un día / co Cuco e co Paspallás / co Peto e coa Cotovía”. Tamén empregará un escribano como voz narradora, autodiexética, con todo, xa que fala empregando a primeira persoa do plural a integrarse como un paxaro máis, malia non estar xa dentro da gaiola, senón na parte esquerda da escena sentado no seu escritorio. O manexo da luz e a proposta escénica da gaiola son elementos ben sofisticados (a segunda lémbranos á moi recente Hámster, do dramaturgo moañés Santiago Cortegoso, seleccionado para os III Encontros Magalia no 2008, que tamén empregaba unha parella destes animais como epítome da submisión / rebelión). (…)”

Arrinca a XL Mostra de Teatro Galego de Cariño

Desde Erregueté:
“Este sábado 11 de agosto comeza a XL Mostra de Teatro Galego de Cariño cun programa que se desenvolverá até o venres 17. Dezasete compañías conforman o cartel que conta con seis espectáculos de rúa, diferentes actuacións de programación infantil en horario matinal e cinco funcións nocturnas no Auditorio Municipal. No seu corenta aniversario, a Mostra de Teatro Galego de Cariño contará tamén con diversas actividades paralelas entre as que se inclúen obradoiros, concertos ou unha xornada de traballo de Escena Galega.
O sábado 11 de agosto, a galega Natalia Outeiro abrirá a sesión matinal con A vida tola ás 12.30 horas na Porta Pulida. Pola tarde, a Praza Roxa acollerá a partir das 20.00 horas o espectáculo O Apartamento, de Cirk About It (Castela-León). Recoñecido co Premio Feira de Teatro de Castela-León ou Premio ao Mellor espectáculo de rúa Feten 2017, O Apartamento presenta unha situación cotiá como pode ser a convivencia nun apartamento para explicar como a rutina pode romperse con facilidade.
O domingo 12 de agosto Culturactiva presenta na Praza da Ribeira a partir das 12.00 horas o seu Saaabor!, un espectáculo para todos os públicos que mestura música, maxia e humor co mundo da gastronomía de fondo. Por outra parte, ás 13.15 horas o Parque do concello “Campín” será o escenario para o grupo de ukeleles Ukestra do Medio e o seu ecléctico repertorio. Finalmente, ás 20.30 horas o circo chega á Praza do Mercado da man de Shakti Olaizola con Baldín Bada: unha proposta para todos os públicos co que coñecer de preto os disparates e as loucuras dunha pintora e un músico.
O luns 13 de agosto no Auditorio Municipal a compañía portuguesa Partículas Elementares presenta O ninho: unha proposta de teatro de monicreques visual, simple e intimista. Pola noite, a partir das 22.15 horas o Auditorio Municipal acolle Commedia. Un xoguete para Goldoni, de Contraproducións. Escrita e dirixida por Cándido Pazó, Commedia volve á escena 25 anos despois da súa estrea repetindo no posible o mesmo equipo creativo dun espectáculo que acabou sendo un dos fitos do teatro galego.
O martes 14 de agosto, Baobab Teatro abre a xornada ás 12.00 horas no Auditorio Municipal con Pum! Pum!, un espectáculo que combina os monicreques, co teatro de actor, a música, as máscaras e as sombras para descubrir as historias e os medos da nena Marieta. Pola noite, ás 22.15 horas A Panadaría desembarca no Auditorio Municipal coa comedia musical Elisa e Marcela, un dos espectáculos máis aplaudidos da temporada e que conta, entre outros recoñecementos, o Premio María Casares na categoría de Mellor Espectáculo.
O mércores 15 de agosto, Títeres Trompicallo desprega a partir ás 12.00 horas, no Auditorio Municipal, o seu Planeta Ardora, un espectáculo de monicreques para toda a familia. Pola tarde, chegado de Portugal, ás 20.30 horas a Praza Roxa servirá de escenario para o espectáculo de clown Lullaby, de Godot (Portugal). Finalmente, na sesión da noite, Mofa e Befa tomarán o Auditorio Municipal ás 22.15 horas con Cranios privilexiados… ou a crítica da razón perralleira.
O xoves 16 de agosto, Ghazafellos Teatro presenta Lúa no Auditorio Municipal ás 12.00 horas. Trátase dun espectáculo dirixido por Pepablo Patinho no que, da man dunha nena chamada Lúa, percorreremos o mundo dos maiores cos ollos da infancia. Por outra parte, ás 20.00 horas o Local Social de Cariño acolle a presentación da erregueté – Revista Galega de Teatro coa lectura-concertada de Lear, de Francesc Meseguer editada no seu número 92. Para rematar a xornada, a partir das 22.15 horas a compañía Redrum Teatro, baixo a dirección de Álex Sampayo, leva o thriller A canción do elefante ao Auditorio Municipal.
Finalmente, o venres 17 de agosto, o Auditorio Municipal acolle a presentación de Aire, do proxecto musical María Fumaça en sesión matinal. Pola tarde, a Praza do Mercado será o espazo no que o belga Okidok despregue a partir das 20.00 horas Slips Experience, unha proposta de humor, acrobacias e teatro xestual. A continuación, Chévere tomará o relevo a partir das 22.15 horas no Auditorio Municipal coa disparatada comedia musical Río Bravo 3.1. que a compañía retoma vinte e sete anos despois e coa que pecha o pano da Mostra de Cariño no seu corenta aniversario.”

“Se cadra somos todas a mesma”, por Lara Rozados

Artigo de Lara Rozados na Plataforma de Crítica Literaria A Sega:
“(…) Mais nesta Confusión de María Balteira é ela quen ten voz propia, quen conta a súa propia historia. A obra foi unha encarga de Achádego Teatro, grupo amador de Lugo. Moi representada desde a súa estrea no Valadouro e seleccionada para o Festival Agustín Magán, organizado pola FEGATEA (Federación Galega de Teatro Afeccionado), parte do conto que lle dá título ao volume de relatos Confusión e morte de María Balteira, que xa fora obxecto de lectura dramatizada por Afonso Becerra. Mais neste texto dramático non atopamos unha simple transposición dun xénero ao outro, senón que esa “confesión” do relato segue o seu fío até virar “nobelo ou madeixa de varias cores”, segundo di atinadamente García Negro (p. 30), e adquirir unha nova dimensión poliédrica onde comparece a sociedade patriarcal e católica encarnada no crego bradante que a examina dos sete pecados capitais e dos dez mandamentos, ao que ela retruca con lucidez, no primeiro acto, “Confesión”. Comparecen tamén os seus amantes e detractores, aqueles que a trobaron desde o escarnio, e aos que contesta autodefiníndose. Ela reclama a súa autoría, unha autoría feminina contestataria, deconstruíndo a autoría tradicional masculina, entendida como “autoridade” (Macedo e Amaral, 2005: 7-8). (…)
Nesta marabilla dramatúrxica de Marica Campo achéganos á María Balteira que fala por si mesma. Posterior a esta peza teatral, con todo, cómpre resaltar moito o referencial traballo de Guillermina Domínguez e Felicia Estévez, Tres mulleres de armas tomar, sobre María Balteira, María Castaña e María Soliña, trens mulleres esquecidas / deostadas pola HIStoria. Campo ponnos diante dun espello escénico que desafía as normas que nomearon e articularon o mundo para o privilexio masculino: o único camiño é a sororidade. Século XIII / século XXI, cantigas de escarnho e maldizer / sentenza, as redes sociais e os medios arredor do caso da Manada… “Se cadra somos todas a mesma”, dille a monxa “sorrindo enigmática” ao peregrino (p. 88), antes de que unha voz en off recite “Eva”, de Rosalía de Castro, traducido por Marica Campo. Un peche redondo para un texto dramático (e un espectáculo) redondos.”

“Ernesto Chao máis alá de Miro Pereira”

Artigo de Daniel Salgado en Sermos Galiza:
“(…) “Unha das súas facetas máis salientábeis é o seu labor en Escena Galega e despois na Asociación de Actores e Actrices de Galicia”, opina de entrada a actriz Patricia de Lorenzo, da compañía Chévere, “ao final, as asociacións profesionais cobraron peso grazas a persoas como Ernesto”. Detrás dos escenarios non só están os dramaturgos, os encargados de vestiario, os directores. O teatro, lembra o crítico Camilo Franco, precisa de certa “organización social” para existir.
Ernesto Chao botárase ás táboas desde o seu país natal. Que era o Ribeiro e, polo tanto, a paisaxe da histórica Mostra de Teatro de Ribadavia. “O fundamental en Ernesto Chao foi a súa pertenza a unha xeración con vontade de ser actores e de transformar esa vontade nunha profesión”, sinala Franco. Facer da intepretación un modo de vida. Metamorfosar unha vocación en emprego. Construír os alicerces do teatro profesional galego.
Para realizar esa estratexia, Chao percorreu practicamente todos os estadios do mundo teatral. Actor, empresario, mesmo director do Centro Dramático Galego entre 1986 e 1987. “Ao cabo, a súa quinta foi a primeira realmente preocupada por organizar o teatro e a cultura en xeral”, engade o crítico. Aqueles esforzos iniciados nos anos 70 servirían ademais para “os que viñeron despois”.
O escritor Antón Lopo, que se encargou do comentario teatral nos últimos meses do Diario Cultural -antes de que a dirección da Radio Galega decidise suprimilo como tal despois de 28 anos en antena-, fala de “segunda remesa” de profesionais do oficio. Despois de nomes como Manuel Lourenzo ou Xulio Lago, pioneiros do teatro contemporáneo, Ernesto Chao “sempre conectado a Eduardo Alonso”, a súa compañeira Rosa Álvarez ou Luma Gómez, impulsaron “a profesionalización e a institucionalización”.
Dinamizador e activista e tamén empresario -anota Lopo: “Porque na industria cultural, o papel do empresariado é crucial”-, o creador, canda Rosa Álvarez, da compañía Lagarta, lagarta púxose na pel de innúmeros personaxes en máis de 35 obras. Patricia de Lorenzo salienta Noiteboa, de Redrum, unha traxicomedia dirixida por Álex Sampayo. “Sorprendeume estes días descubrir que fixera de Ramón Sampedro nun telefilme, Condenado a vivir”, engade. Estreouse en 2001 e dirixiuno Roberto Bodegas.
Bardem e Amenábar opacaron ao pouco aquel traballo televisivo de Chao, que tamén recorda Camilo Franco. Pero foi na inmediatez do escenario teatral onde as súas capacidades interpretativas amosaron todos os seus matices. “Nos últimos anos, queixábase de que non había papeis para actores maiores”, di Franco, “o seu traballo na televisión acabou por constrinxilo. É un fenómeno que pasa habitualmente, pero para el, como actor, era estraño”.
E, porén, alén de Miro Pereira estaba o Chao que fixo varios Shakespeare con Teatro do Noroeste, entre eles O Rei Lear. Transitou un “deserto” despois dos 15 anos de Pratos combinados, e só atopou o seu lugar no tramo final, considera Franco. Por exemplo, como Fernández Albor de Fariña -“un papel curto pero no que estaba no seu sitio”- na televisión, ou en Aeroplanos, da súa propia compañía teatral.
O coronel ten a quen lle escribir -sobre un texto de Manuel Riveiro Loureiro– e na que fixo de militar, ou A canción do elefante, de novo para Redrum de Álex Sampayo e cun personaxe de psiquiatra, son pezas de Chao que destaca Antón Lopo. Para quen o actor “sempre agachou na súa ollada ese neno que foi, próxima a certa maneira de ensoñación, en papeis moitas veces conmovedores”.
Eses que lle permitiron, segundo conclúe Camilo Franco, afrontar a última etapa da súa carreira a partir “da decisión de explicarse a si mesmo. Porque parecía que, se te dedicas á comedia, non tes ambicións artísticas. E el tiña ambicións artísticas”.”

Ponteareas: actividades literarias destacadas na Feira do Libro para os 28 e 29 de xullo

O domingo 29 de xullo finaliza a Feira do Libro de Ponteareas (na Praza Maior), organizada pola Federación de Librarías de Galicia, con horarios de 12:00 a 14:00 h. e de 18:00 a 22:00 h., cos seguintes actos literarios destacados dentro do seu programa para estes días:

Sábado 28
18:00 h. Presentación de Rosaura e o mar, de Isabel Blanco, publicado por Belagua.
20:00 h. Presentación de Lapis na noite, de Ramón Nicolás, publicada por Xerais.
21:00 h. Presentación de Poesía (materiais para montar unha escena de cama), de Roi Vidal, publicado por Difusora.

Domingo 29
19:00 h. Presentación de Camiños, de Magín Blanco, publicado por Fol Música.
20:00 h. Presentación de Mirequelledigo. Crónicas dun filósofo tabernario, de Manoel da Costa Pardo, publicado por Meubook.

Rianxo: actos destacados na Feira do Libro 2018 para o 20 de xullo

O 20 de xullo continúa a Feira do Libro de Rianxo (na Praza Castelao), organizada pola Federación de Librarías de Galicia, con horarios de 12:00 a 14:00 h. e de 18:30 a 22:30 h., cos seguintes actos literarios destacados dentro do seu programa para este día:

12:00 h. Teatro infantil: Cardume, por Xaropoetulú. Campo de Arriba.
21:00 h. Presentación de Manuel Antonio. Vida e misterio dun poeta galego, de Xosé Ricardo Losada, publicado por Galaxia. Acompañando ao autor estará o escritor Xosé Manuel Lobato.