Desde
o Diario Cultural da Radio Galega:
“Un animal chamado néboa de Ledicia Costas. Libro de relatos con episodios da Segunda Guerra Mundial. A entrevista completa pode escoitarse aquí.”
A Esgueva, O Carballiño: VII Festa da Palabra, en lembranza de Francisco Luís Bernárdez
Ribeira: actividade destacada na Feira do Libro o venres 17
O venres 17 de xullo 
continúa a Feira do Libro de Ribeira (na Praza do Concello), con horarios de 12:00 a 14:00 h. e de 18:30 a 22:30 h., co seguinte acto literario destacado para este día:
– 20:30 h. Presentación de Faustino Rey Romero. Un evanxeo bufo, de Xosé Ricardo Losada, publicado en Xerais. No acto acompañan ao autor Manuel Cartea e Manuel Bragado.
Belén Pichel: “A unión das compañías de teatro é histórica”
Entrevista
de Carme Vidal a Belén Pichel en Sermos Galiza:
“Escena Galega duplicou o número de compañías asociadas en só uns días. Responde, segundo a súa nova presidenta, Belén Pichel, a un tempo novo no teatro galego, por vez primeira unido para sumar forzas e defender o seu futuro. Mercé Castro, Xoque Carbajal, Tatán Cuña, Xesús Ron, Areta Bolado e Artur Trillo acompañan a Belén Pichel na nova directiva da entidade.
– Sermos Galiza (SG): Que supón ese reforzamento de Escena Galega coa “acción colectiva” de ingreso de compañías?
– Belén Pichel (BP): Pois eramos 17 compañías asociadas e pasamos a 40. Trátase dun feito histórico porque, até o momento no se conseguira que toda a profesión estivera xunta. Mesmo compañías que levaban moitos anos de traxectoria eran reticentes a se incorporar. Cos acontecementos sociais que estamos a vivir nestes últimos tempos quixemos darlle un pulo a Escena Galega e convidar ás compañías a participar, o que coincidiu co movemento por parte delas que estaban falando ao tempo de unirse. (…)
– SG: Á marxe dese incremento, a crise levou moitas compañías?
– BP: Quen aguantou estes catro anos foron heroes porque foron durísimos. Os recortes foron tremendos, non comparábeis con ningunha área. No primeiro xa nos meteron un do 30% e moitas compañías tiveron que deixar os locais e mesmo vender material que tiña, e outras, claro está, desapareceron.
– SG: Agora destacan que van optar pola organización e desbotar un discurso queixoso da situación.
– BP: É a nosa postura. Deixar ao lado esa queixa continuada para pasar a transmitir un discurso ilusionante. A nova directiva leva pouco tempo no cargo mais traballamos arreo e abrimos grupos de traballo para facer propostas concretas, para a vindeira feira, sobre o modelo de subvencións, para a proxección exterior do teatro galego…En certa medida, volvemos a como cando se iniciou o teatro profesional, cando as compañías ían coas súas furgonetas e facían de todo. Vivimos unha volta de vinte ou trinta anos. Queremos, de todas maneiras, transmitir a enerxía que temos neste momento por estar xuntos e traballar polo noso futuro, non só protestar. (…)”
A Mesa acada a unanimidade das forzas políticas nun acordo histórico sobre a lingua
Desde
Sermos Galiza:
“Por varias razóns, o acto que promoveu na Ferradura de Compostela, á beira da estatua a Rosalía de Castro podería definirse como histórico. En primeiro lugar, xuntar representantes de case a totalidade das forzas políticas activas facían xa, de saída, único o acto, nun momento no que a “unidade” é un concepto político a debate. En segundo, por se xuntaren todas para asinar un acordo pola normalización lingüística que busca inaugurar un tempo novo para o idioma. (…)
O acto, aos pés de Rosalía no 130 aniversario do seu pasamento, cubriuse da solemnidade dos grandes acordos históricos. Cada representante das distintas forzas políticas tivo un minuto para corroborar o seu apoio e asinar o documento, despois dunha foto de familia que, no fin do acto, se completaría con figuras das distintas organizacións culturais, políticas ou sindicais que se sumaron ao acto de unidade pola lingua. Máximos responsábeis da CIG, Galiza Cultura, a RAG, AELG, a Fundación Rosalía, Asociación de Actores e Actrices, Escena Galega, Fundación Manuel María ou a AS-PG participaron na convocatoria. (…)
“Unha nova política lingüística que recupere o papel impulsor que deben desempeñar as institucións e os poderes públicos e acompañe a sociedade galga que xa actúa en solitario para repor e colocar a lingua en todos os lugares de onde está excluída” foi o obxectivo que a Mesa se marcou á hora de lograr sumar forzas para o acordo a prol da normalización do galego. Como “os acordos deben ser cumpridos”, a maior asociación cultural do país, anunciou que fará seguimento do asinado polas forzas políticas, e esixirá “respecto polos compromisos adquiridos e a palabra dada”.
A Declaración compromete ás distintas forzas políticas asinantes a retomar e iniciar “todas as medidas e accións que foren precisas para a súa reposición, rehabilitación e plena normalidade, comprometéndonos a reactivalas e promovelas en todas as áreas e institución” naquelas institucións e organismos nos que teñan reponsabilidade de goberno. O obxectivo é garantir o dereito a vivirmos en galego e conseguirmos para el verdadeira igualdade e oficialidade real”. (…)”
A Matanza, Padrón: 130 aniversario do pasamento de Rosalía de Castro
A Coruña: presentación de A galera de Xelmírez, de Xabier Paz
Na Rúa Santiago, 4, baixo, da Coruña.
Ribeira: comeza a Feira do Libro o xoves 16
O xoves 16 de xullo comeza a Feira do Libro de Ribeira (na Praza do Concello), con horarios de 12:00 a 14:00 h. e de 18:30 a 22:30 h., co seguinte acto literario destacado para este día:
– 20:30 h. Inauguración, co pregón de Yolanda Castaño.
Orixes da escrita: Campanas de Bastavales
Desde Criticalia, de Armando Requeixo:
“As campás da igrexa de San Xiao de Bastavales, freguesía do Concello de Brión, no val da Amaía, ecoan no corazón da voz feminina deste poema no que non poucos rosaliólogos quixeron ver a propia Rosalía. As súas badaladas espertan nesa voz, talvez autobiográfica, un proceso de rememoración no que se cadra non son alleos os días vividos na contorna, concretamente na aldea de Castro de Ortoño, onde segundo a memoria oral e de vida a autora deste poema incluído en Cantares gallegos puido morar parte da súa nenez coidada pola familia de seu pai, o crego Manuel Martínez Viojo.
O que si é claro é que Bastavales e a redonda padronesa foron eidos caros a Rosalía, que os cantou en múltiples ocasións, deixando constancia da fermosura destas terras e dos sentimentos que as mesmas arrincaron nela. As Torres da Hermida en Lestrobe, o propio Padrón, as veigas de Laíño e outros espazos cruzan as súas composicións, que entrañan así un especialísimo territorio poético e vivencial xa para sempre inmortalizado pola súa escrita.
Imposible non pasar por Bastavales e morrer de soidades na paisaxe rosaliana. As coitas das vivencias fuxidías consomen aquí e os recordos veñen mainos polo que foi e xa non será, con Rosalía sempre.”
Aurora Marco: “As mulleres ocuparon a posición subordinada que tiñan na familia cando se incorporaron á escena profesionalmente”
Desde
Magazine Cultural Galego, por Montse Dopico:
“Cando as mulleres se incorporaron á escena profesionalmente, ocuparon a mesma posición subordinada que tiñan no ámbito familiar e social, aínda que a propia natureza do oficio, posibelmente creou espazos de liberdade na súa vida privada e posibilidades de certo recoñecemento profesional, vedado ás mulleres doutras profesións. Este é un dos datos que a profesora e escritora Aurora Marco achegou na súa intervención nas xornadas Mulleres en Acción da Mostra Internacional de Teatro Cómico e Festivo de Cangas.
Marco, que recibiu o IV Premio Mulleres en Acción pola súa traxectoria investigadora, repasou a historia da progresiva incorporación das mulleres ás artes escénicas en Galicia antes do golpe do 36. A partir de 1587, explicou, a lei comezou a permitir o que ata entón prohibira: a presenza de mulleres nas táboas, malia que limitada ás actrices casadas con actores da mesma compañía. A regulamentación posterior moveuse na mesma liña: podían actuar as mulleres casadas ou menores se formaban parte das compañías dos seus homes, pais ou titores. As solteiras maiores de idade ou viúvas podían traballar soas.
Entre os séculos XVII e XVII, -continou Marco-, tres actrices nadas en Galicia actuaron polos teatros máis importantes do Estado. Eran Manuela Vázquez, actriz, cantante e directora/empresaria dunha compañía fundada por seu pai, Antonio Escamilla. Outras mulleres chegaron ao teatro tras teren exercido como criadas de actrices ou actores, como fixera Catalina Sánchez, que traballara para Ángeles Barba. Tamén Sebastiana Pereira se dedicou ao teatro, salientando na traxedia e no drama. De moitas outras actrices de entre os séculos XVI e XVIII, -sinalou Marco-, non nos quedou memoria. (…)
A intervención de Marco foi confluente ademais coa investigación da tamén profesora Laura Tato, que estudou casos como o de Noelia Rosfat ou Obdulia Rodríguez. A primeiros dos 20 produciuse un enguedellado conflito interno na Irmandade da Fala da Coruña pola actuación de Pilar Suárez en Donosiña de Xaime Quintanilla, que tocaba un tema tabú, o adulterio feminino. Na ditadura de Primo de Rivera, Herminia Fariña foi utilizada, segundo Tato, polo poder, é probable que para neutralizar a posible recuperación dun teatro menos folclórico. A carreira artística destas mulleres era fugaz. O cal indica presións familiares para que abandonasen.”
