Entrevista
a Manuel Rivas en Coruña Daily News:
“(…) – Coruña Daily News (CDN): Como naceu a túa vocación de escritor?
– Manuel Rivas (MR): Non houbo un momento xerminal e puntual que saíse da casa, caéseme un libro na cabeza e dixese quero ser escritor. Cada vez máis o asocio e sitúo co feito de escoitar. Houbo un intre prehistórico anterior, nesa pescuda arqueolóxica e biográfica sobre a miña vocación, que sería a de escoitar. De feito, se teño que elixir unha imaxe na que me recoñeza é a do neno que está a escoitar. E hai un lugar para esa escoita: a casa do meu avó materno. Era un lugar no que se contaban moitas historias. El mesmo era un extraordinario contador de historias, penso que tivo que ser un bo orador na mocidade. Estiveran a punto de matalo no 1936. Sacárono da casa para matalo, pero salvouse. É unha historia literaria tal e como el a contaba. Tiña, a pesares de ter ideoloxías opostas, unha grande amizade co cura de Tabeaio, que era de ideas carlistas e moi tradicionalistas. Ese mesmo cura chegou a cabalo, cun pistolón na man, e dixo: “Soltade a Manuel”, e levouno con el. Entre outras razóns porque sabía que había dez nenos na casa que quedaron chorando esa noite. A pesares dese episodio dramático, no límite entre a vida e a morte, era unha persoa moi extrovertida. Tanto el como o resto da familia. Era unha casa moi aberta, con xente que enchía a atmosfera como as avelaíñas na noite. E eles mesmos soltaban moita avelaíñas, palabras como avelaíñas. Para min, escoitalas era un feitizo.
– CDN: Comezaches escribindo poesía, que che atraía dela?
– MR: Recordo uns xogos iniciais coa máquina de escribir do meu padriño. Eu tíñalle moito respecto pero el sempre me dicía que escribira. Facía cousas moi breves que eu lles chamaba poemas pero eran un xogo. Imitaba ao que dicía miña nai que eran poemas. Na casa non tiñamos libros, pero ela aprendera poemas de Rosalía de memoria. Para min eran como cancións, como parte do folk popular. Pero realmente, cando tiven conciencia de estar escribindo foi nun exame de matemáticas no instituto de Monelos. Foi o primeiro instituto mixto de Galicia e recordo como viña xente dos colexios privados da Coruña a ver como saiamos xuntos os chicos con las chicas, xa que era a época desa canción de Los Bravos. Como dicía, estaba nun exame de matemáticas. Púxenme a escribir nun caderno como se fose un papel en branco para facer operacións. Non foi algo consciente, simplemente púxenme a facelo. O profesor viu, quedouse alí parado, colleu a folla e levouna. Lembro que estaba escrita en galego. Eu pensei que ía botarme unha bronca. Era un home moi serio, de lentes grosas. Cando volveu díxome: “No está mal, pero es muy triste. Ustedes siempre escriben cosas tristes”. Eu pensei: “De que tribo está a falar?”. Vinme incorporado a algo do que non era consciente. Ese foi o meu comezo. (…)
– CDN: Entón, como é o teu proceso creativo?
– MR: Penso na idea de feitizo, de converterte na chamada popular do corpo aberto. Penso que todos temos esa condición de ser un refuxio de vidas. Somos dalgún xeito unha arca, un peto de ánimas, no sentido de vida. E eu non vexo esa condición como unha especie de renuncia, como se foses absorto por outra vida. Penso que o que hai que conseguir é crear un hábitat. O suceso máis interesante é ese, que sexas capaz de crear un espazo no que os personaxes se sintan ben, que acepten a túa presenza e compaña. Ese personaxe que entrou nese espazo, que antes nin coñecías nin sabías que existía, tes que saber escoitala e darlle a liberdade para poder seguila, ter unha relación de confianza que permita seguir o seu camiño e avanzar no enigma que eses personaxes son. En definitiva, crear un encontro de voces que se axudan. (…)”
Arquivos da etiqueta: Coruña Daily News
Semana Apiario: un encontro coa palabra
Desde
Coruña Daily News:
“(…) O seguinte acto celebrarase o mércores 29 cara ás sete da tarde. Trátase dun encontro con docentes do escritor Carlos Negro. Nel, o autor falará sobre o seu ensaio Poesía Hexágono. Ollada e experiencia. Proposta e resposta nas aulas, que vén de gañar o Premio ao Mellor Ensaio na I Gala do Libro Galego.
Segundo Antía Otero, “é un título do que queríamos que se vise a súa finalidade. Recolle seis artigos de seis escritores que traballan de xeito activo coa palabra, e que visitan moitos centros de ensino e obradoiros. Ademais, o propio Carlos Negro é mestre. Parecíanos unha figura para ter un encontro específico cos mestres, que conte as ferramentas que emprega e a súa experiencia arredor do seu traballo”.
Ao día seguinte, xoves 30 de xuño ás 20 horas, a librería Moito Conto será escenario dun recital poético dos alumnos que participan nos obradoiros literarios que organiza Apiario. (…)
En canto ao nivel da poesía na cidade da Coruña, Antía Otero di que “é un luxo”. “Está tendo un repunte importantísimo. Cando convidamos autores de fóra para dar charlas ao alumnos, ou vir a algún recital, marchan encantados da atención do público, da escoita. É algo que se foi xerando co traballo continuado de ciclos como o Poetas Di(n)versos, de recitais ou de obradoiros e actos. Hai un especial interese na poesía. Penso que como axentes culturais temos que evitar que se convirta nunha moda pasaxeira. Hai que velo como unha oportunidade de seguir medrando. Temos que ser sensibles”.
Sobre esa sensibilidade poética xirará o último acto da Semana Apiario, que se celebrará o luns 4 de xullo cara as oito da tarde. Tratarase dun encontro entre os lectores e a poeta María do Cebreiro arredor do seu poemario O Deserto. “É unha autora moi prolífica e cunha gran traxectoria. Queremos ter unha conversa co lector, que a coñezan, que saiban como se constrúe un libro desde o seu inicio”, explica. “Ten unha facilidade comunicativa marabillosa, cun gran discurso tanto na escrita como verbalmente. E queremos compartir iso cos lectores”.
Sobre o futuro da poesía, Antía Otero afirma que “estamos a vivir un tsunami de calidade”. “É abraiante. A xeración que está comezando, aqueles autores menores de trinta anos, é unha xente dunha calidade brutal”, di. “É emocionante ver desde que lugar se está escribindo e con que entrega e rigor”.
Apunta tamén que “hai que celebrar cada vez que se emprende un proxecto que ten que ver coa literatura nun lugar coma Galicia. Estamos a favor diso e de que a situación prospere. Estamos nun momento no que temos que coidar o que emerxe”. E presenta un futuro positivo. “Cada vez hai unha maior confianza en nós mesmos, no que somos e no que estamos a construír”.”
Xosé Duncan: “Quen lea Negruña identificará comportamentos dos nosos políticos”
Entrevista
a Xosé Duncan en Coruña Daily News:
“(…) – Coruña Daily News (CDN): Como describirías a túa novela [Negruña]?
– Xosé Duncan (XD): Tomás González Ahola, un dos editores de Urco, describiuna como postapocalíptica, e non lle falta razón. Mais eu penso que Negruña é a narración do Apocalipse en tempo real. Sitúanos nunha Coruña alternativa no futuro, que a mete de cheo no xénero das distopías, nun momento no que o mundo está a colapsar por mor da incapacidade humana de frear a súa cobiza, malia que iso implique destruír o planeta no que vive. Asistimos, tamén, a un circo patético formado por políticos e empresarios que, para variar, non fan outra cousa que aproveitarse da miseria e da decadencia da cidadanía para acadar máis poder ou, cando menos, manter o que teñen.
– CDN: É entón un agoiro do noso propio futuro?
– XD: Estou convencido de que si. Como dicía antes, é un futuro levado ao extremo, ou iso espero, e con personaxes moi dramatizadas e caricaturizadas. Porén, quen lea a novela identificará sen problema certos comportamentos dos nosos políticos e mandatarios. A min mesmo pasoume mentres a escribía. Nalgún que outro capítulo, mentres pensaba que excentricidade se lle podía pasar pola cabeza ao alcalde negruñés, aparecían titulares reais nos xornais que superaban as miñas ideas máis disparatadas. (…)
– CDN: Falando de ciencia ficción, estase a producir un rexurdimento do xénero en Galicia?
– XD: Gostaríame crer que si. O certo é que unha editorial como Urco, que apostase directamente polo xénero fantástico, era moi necesaria. Aínda lembro a Feira do Libro de Lalín de hai tres anos. Na caseta había numerosos volumes traducidos ao galego de Poe, Lovecraft ou Jack London, e algún que outro exemplar de autores galegos, que co tempo se convertiría na liña Alcaián. Este ano, na Feira do Libro de Compostela, tiven a inmensa sorte de compartir espazo con Ramón Caride, Antonio M. Fraga, Cris Pavón, Fernando M. Cimadevila, Tomás González Ahola, Roberto A. Rodrigues, Andrea Barreira Freije ou María Alonso, entre outros. Todos eles, autores con varios volumes publicados dentro desa liña editorial e cunha gran calidade. Podemos presumir non só dun rexurdimento, senón que, ademais, contamos cunha plataforma que dá saída ao xénero.
– CDN: Tamén es un dos membros da web Lermos. Desde a dobre perspectiva de escritor e editor, cara onde vai a literatura galega?
– XD: Eu son pesimista por definición. Temos por diante unha guerra moi dura e non teño fe en que vaiamos gañar. Hai demasiados factores implicados: autores, editoriais, librarías, federacións, concellos ou deputacións. Cada un coas súas propias teimas e eivas. As crises caracterízanse por separaren as diferentes faccións, por forzar a que cada unha loite para sobrevivir. Por iso interesan tanto as crises. Só se conseguirmos organizarnos e funcionar conxuntamente lograremos construír a maquinaria precisa para que, primeiro, o galego non desapareza da narrativa xeneralizada e normalizada, e, segundo, gañar lectores.”
Francisco Castro: “Temos que carnalizar máis e platonizar menos o amor”
Entrevista
a Francisco Castro en Coruña Daily News:
“(…) Amor é unha palabra coma outra calquera é o título da súa última novela. Trátase non só dunha historia sobre o amor romántico, ou máis ben dunha crítica del, senón unha novela de suspense e misterio no que nada é o que parece, cun ritmo trepidante, de áxil lectura, que atrapará ao lector en temas como a realidade, os sentimentos e a maneira de vivir a vida.
– Coruña Daily News (CDN): Esta é unha novela de amor contra o amor. Por que un sentimento tan puro pode ser tan daniño?
– Francisco Castro (FC): O sentimento non é daniño, o que é daniño é o amor instrumentalizado como mecanismo de poder. Por iso eu digo que amor é unha palabra coma outra calquera, ou non, porque é a gran palabra.
– CDN: Como chegamos ata este punto?
– FC: Como case todo, ten unha explicación que ven de atrás. Ten moita razón Nietzsche cando nos explica que de Sócrates en diante, sobre todo coa aparición do cristianismo, e logo do catolicismo como relixión dominante, houbo unha idealización do amor como algo supremo e puro que está por encima da sexualidade e da corporalidade. Aí é cando empezamos a interiorizar, sobre todo as mulleres, porque é un mecanismo de dominación do patriarcado, esa idea de que para completarse é necesario un príncipe azul, unha media laranxa, alguén que nos dote de sentido. É aí cando caemos no amor romántico, nesa busca dun ideal de perfección de vida que realmente non existe. (…)
– CDN: A novela comeza coa aparición dun cadáver na casa de Carla, a protagonista. Pode dar algunha pista ao lector?
– FC: Interésame moito esta pregunta porque esta é unha novela que, desde o primeiro instante, está xerando un debate moi intenso arredor do concepto do amor ou da sexualidade que parece que case é máis un tratado ca unha novela. E non. Estamos diante dunha novela de corte policial. Temos un enigma que resolver, un cadáver que aparece en estrañas circunstancias e unha investigadora, unha policía, que informa á protagonista de que hai algo estraño que necesita aclararse.
– CDN: Que é o que máis salientaría desta novela?
– FC: Espero ter conseguido unha obra entretida, que o mesmo tempo obrigue a quen a le a interrogarse sobre a vida e os sentimentos. Interésame moito que a literatura que escribo sirva para remover o interior das persoas. (…)”
María Reimóndez: “Hai que desfacer a idea de que as mulleres escribimos biografías e os homes literatura”
Entrevista
a María Reimóndez en Coruña Daily News:
“(…) – Coruña Daily News (CDN): En vías de extinción, Dende o conflito e agora A música dos seres vivos. O ciclo dos elementos segue medrando, pero cal é o obxectivo deste proxecto? Que queres contar?
– María Reimóndez (MR): Inicialmente quería narrar a historia de tres mulleres, Gaia, Aurora e Clara, e a súa relación. Pero dinme conta de que cada unha tiña demasiada entidade e que necesitaba contar as súas historias por separado para logo contar o que pasaba entre ellas. E a partir desas personaxes iniciais, tamén empezaron a saír outras secundarias, como MK. Ademáis, interesábame construír un universo narrativo máis complexo, no que exista unha complicidade coas persoas que len. Contar o mesmo que quería contar ao principio pero dun xeito máis velado, de forma que só as persoas que lean o ciclo completo van entender a historia global. (…)
– CDN: En relación con iso, na presentación de A Coruña dixeches que A música dos seres vivos foi para ti o libro máis complicado de escribir…
– MR: Sen dúbida. A min preocúpame moito e estrutura das novelas, que teñen que estar ao servizo da propia historia. Non podo escribir ata tela moi clara. Neste caso concreto, MK é unha personaxe rota e a estrutura tiña que ser correspondente e mostrar esa fragmentación. Ademais está o tema da música, que é como unha liña metafórica moi importante. A maneira que escollín para plasmar todo isto en A música dos seres vivos foi unha estrutura temporal moi complexa. As liñas do tempo van de forma antagónica, unhas van cara adiante e outras cara atrás, de forma que se unha persoa le todos os fragmentos das seccións tituladas play ou rewind, o tempo vai nunha dirección diferente. (…)
– CDN: E querías transmitir algunha incomodidade concreta con esta novela?
– MR: Moitas veces din que escribo “novelas de tese”, pero eu cando escribo non son consciente diso, máis ben creo que é unha expresión da imposibilidade da crítica patriarcal de conceptualizar e enfrontarse ás escritas feministas. Para min cada novela aglutina moitas cousas. Está claro que parten de incomodidades propias e de cousas que me intrigan, pero eu normalmente escribo personaxes e historias… isto é o que me interesa. No caso de MK, inicialmente era só a parella doutra personaxe principal, pero interesábame saber a composición desa identidade tan complicada, da migración, da raza, da exposición pública, da orientación sexual.. Como pode convivir unha persoa cunha situación tan complicada?. E por iso decidín contar a súa historia. Tamén me interesaba falar da colonización, dos procesos de independencia, das mulleres do Tamil Nadu rural que non teñen nada que ver cos estereotipos que temos sobre a India, e dunha migración diferente á galega, que é a que se tratou ata o de agora na literatura galega. O proceso migratorio de MK foi un proceso estereotipo para esa época, na que na India exportaban man de obra cualificada, que logo se atopaba cunha sociedade estraña, racista… E desa emigración naceu unha xeración de efervescencia cultural moi importante. Se falamos do contexto musical británico, na época na que nace MK como artista é unha época de proliferación de segundas xeracións de migrantes que atopan na arte unha maneira de dialogar coas súas sociedades e de enfrontarse ao que viven.
– CDN: E falando de cultura, como ves a situación da literatura en lingua galega?
– MR: Hai dúas partes. A literatura en lingua galega non existe sen que a lingua estea ben, e a lingua non está ben. Estamos vivindo un proceso de agresión extrema e ese é un problema que supera á literatura. O sistema literario ten unha responsabilidade en contribuír a que a lingua se manteña viva, pero é pequena comparada con outras estruturas como o sistema educativo ou a sociedade en xeral. (…)”
Pedro Feijóo: “A liorta entre Vigo e A Coruña é un despropósito no que perdemos todos”
Entrevista 
a Pedro Feijóo en Coruña Daily News:
“(…) – Coruña Daily News (CDN): Rosalía e Murguía encaixaban na Coruña que viviron?
– Pedro Feijóo (PF): Eu sempre tería apostado ao “non”. Pero non polo feito de estaren na Coruña ou en calquera outro lugar. O matrimonio formado por aquela estraña parella era avanzado de máis, mesmo para os nosos días. Agora ben, con todo, o certo é que souberon facer da cidade a paisaxe perfecta para o seu proxecto. Moi especialmente Murguía…
– CDN: Onde latexa o ritmo literario da Coruña?
– PF: A ver, estamos falando dunha cidade atlántica, aberta ao mundo, ao tempo urbana e rural, fundada sobre un mito, fogar dun deus celta e da súa descendencia, cunha historia salferida de xestas épicas e coas súas propias heroínas… Home, eu creo que aquí o difícil é localizar onde non latexa ese ritmo, non?
– CDN: Se tivese que escoller un escenario coruñés para unha novela, por cal se decantaría?
– PF: Moi probablemente, e sen ter que pensalo demasiado, nese espazo onde a cidade moderna, a das altísimas torres, casas das ciencias e escolas de arquitectura, se atopa coa súa propia historia. No encontro de Álvaro de Siza con María Pita, nun segredo agochado por Parlier na tumba do xeneral Moore, nas tebras do cemiterio de San Amaro, nun amor roubado durante un concerto dos Diplomáticos, na praia do Orzán, cun poeta romántico afogándose nas ondas do mar bravo, con Murguía sepultando os segredos de Rosalía (ai, non, que esa xa a fixen…). Vamos, home, só un? Imposible… (…)”
Dores Tembrás: “O pulso poético da Coruña é extraordinario”
Entrevista 
de Guillermo Pardo a Dores Tembrás en Coruña Daily News:
“En colaboración coa Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, o Concello da Coruña retoma o sábado 17 os paseos literarios pola cidade, unha iniciativa que se iniciou e desenvolviu con éxito o ano pasado. Dores Tembrás será a escritora que guíe este primeiro roteiro da tempada, do que apunta algunhas cuestións ao tempo que reflexiona sobre o xeito de pousar a mirada na cidade. (…)
– Coruña Daily News (CDN): – Que Coruña vai descubrir Dores Tembrás aos participantes?
– Dores Tembrás (DT): Agardo que unha Coruña que se ergue entre o íntimo e o público, con poemas d’O pouso do fume e algúns inéditos. Interésame que o paseo sexa un encontro cun tempo pasado, pero tamén coa vangarda da cidade, onde ademais estarán presentes autores moi admirados ligados a ela.
– CDN: En que se debería fixar e deter unha persoa que visita unha cidade?
– DT: Non me atrevo a aconsellar. A min gústame pasear con tempo, visitar os monumentos, os museos, pero sobre todo camiñar, buscar unha papelería, un restaurante agradábel, un parque…
– CDN: E un coruñés que ve a súa todos os días?
– DT: Preparando este paseo descubrín por exemplo unha ruta pola Coruña modernista que me puxo na pista de edificios por diante dos que pasei moitas veces e nos que non reparara. Creo que a cidade é infinda.
– CDN: Para vostede que é poeta, onde está o poesía da Coruña?
– DT: O pulso poético da cidade é extraordinario, dende a oferta cultural, recitais, librerías que alentan as presentacións, número de poetas, os cursos de escrita poética… A pregunta sería: onde non está?
– CDN: Déanos unha exclusiva para o Coruña Daily News. Que está a escribir? Está traballando na publicación dalgunha nova obra?
– DT: Agora estou máis centrada no labor editor e de formación en Apiario. Pero teño un par de proxectos abertos aos que espero regresar no vindeiro ano.”
