Ángel Basanta: “A Casares pásalle o que lle pasou no seu día a Cunqueiro”

Entrevista de Camilo Franco a Ángel Basanta en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): ¿Como se le hoxe a narrativa de Carlos Casares?
– Ángel Basanta (AB): O primeiro que hai que dicir é que foi unha narrativa truncada na súa madurez. Casares morreu novo e tivo unha carreira literaria ascendente que quedou cortada. Pero se teño que dicir algo do conxunto da súa obra diría que é un exemplo perfecto de tradición e modernidade. Escolleu de xeito deliberado o realismo e foi aplicándolle descubertas das técnicas narrativas do século XX que el coñecía moi ben. (…)
– LVG: ¿Cre que a obra de Casares conecta cos lectores e cos autores máis novos?
– AB: Non é dos autores que está máis presente no discurso de agora. Pero isto pasa sempre. Os fillos empezan matando ao pai. Os lectores novos e os narradores novos han contar con el. A Casares pásalle o que lle pasou a Cunqueiro, aínda que os motivos son diferentes. Pero son autores que sempre volven. Sempre pasa: despois de morrer pasan vinte anos e logo volven. Sempre hai ese deserto.”

Ramón Nicolás: “Celso Emilio Ferreiro é, indubidablemente, un herdeiro do galeguismo do grupo Nós”

Entrevista de Camilo Franco a Ramón Nicolás en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): ¿Como cre que cambiou a perspectiva sobre o escritor [Celso Emilio Ferreiro] neste ano?
– Ramón Nicolás (RN): Malia que sería preciso gozar de maior perspectiva, cando menos estes oito meses transcorridos do centenario supuxeron unha inequívoca reactivación do Celso Emilio poeta, subliñando o feito de que a súa voz pertence a iso que se denominan «clásicos». Este ano permitiu redescubrir esoutros perfís que atesoura: un narrador de primeira liña, un extraordinario columnista, un político comprometido con Galicia e o seu futuro.
– LVG: ¿Que puntos de vista pode cambiar a súa biografía [Onde o mundo se chama Celso Emilio Ferreiro]?
– RN: Sobresae o labor titánico de organización dentro das mocidades do nacionalismo galego na época da segunda república, o labor poético creativo que seguiu realizando na guerra civil -aínda pouco coñecido-, como nuclea o galeguismo cultural resistente na Pontevedra dos anos corenta, como foi a súa actividade política clandestina nos anos sesenta e setenta, cal é a evolución das valoracións que os seus contemporáneos fan da súa obra poética ou como se proxecta a súa poesía a través de diversos movementos musicais. (…)
– LVG: Estamos asistindo a unha recuperación da valoración de Ferreiro como poeta. ¿Axudan os malos tempos?
– RN: É probable. O seu discurso literario é contemporáneo nas formas e nos contidos. Esa innegable vea reivindicativa que agroma aquí e acolá na súa obra resulta case unha profecía… Un dos poemas que estou moi contento de rescatar este ano titúlase O atraco, que comeza dicindo «Maus arriba e boa abaixo o pobo».”

Avelino Pousa Antelo: “Fun un hipócrita excepcional”

Entrevista a Avelino Pousa Antelo en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Como estamos?
– Avelino Pousa Antelo (APA): ¡Sentado! Desde hai oito anos teño unha cousa que se chama claudicación intermitente neurolóxica. Notaba algo raro, que me fallaban as pernas. Fun a un reumatólogo, un tal Insua, moi bo, e dixo que era unha cousa neurolóxica. Vou andando, pero con coidado de non caer. (…)
– LVG: ¿Síntese só? Supoño que aprendería a adaptarse…
– APA: ¡Que remedio quedou! Eu aprendín a ser un hipócrita dunha categoría excepcional, porque vin que había que ser hipócrita. Eu tiña aprobadas as oposicións de 1936, pero o franquismo anulounas. Pensei que o do 36 ía ser unha cousa de días, pero non. Andei durmindo en casas de amigos por aí ata que vin que non había outra solución. Como estaba en filas, presenteime na Coruña e, ao día seguinte, xa me mandaron ao fronte de Guadarrama, na parte de Ávila. (…)
– LVG: Fágame unha radiografía rápida de Galicia…
– APA: Galicia medrou moito en case todos vos aspectos, menos na ética política, na conciencia da galeguidade como tal, niso non medramos nada. A desgraza é que os herdeiros do franquismo aparezan coma bos. Eu asesoro ao Consello da Memoria, que só pretende facer xustiza. (…)”.

Anselmo López Carreira: “A Galicia medieval existiu como unha identidade nacional propia”

Entrevista a Anselmo López Carreira en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): ¿É o medievo a época máis escura na nosa historiografía?
– Anselmo López Carreira (ALC): É a cara oculta da historia galega e iso que é cando Galicia ten unha forte presenza histórica. Coñecemos os castros, a romanización, a época moderna e a contemporánea. O gran problema é a Galicia medieval. Existiu como unha entidade nacional propia e logo desaparece da historia. Hai que ter en conta que a historia das nacións actuais europeas nace na Idade Media, é cando empezamos a falar de franceses, casteláns e italianos. A configuración da Europa actual, sobre a que logo se constitúen os estados liberais, é unha historia de nacións que se configuran entón. Eu vexo a Galicia do Códice Calixtino e é Galicia, nos describen como os galegos de hoxe. (…)
– LVG: Vostede fala de contradicións entre esa marxinalidade e diferentes feitos importantes.
– ALC: Aquí, nun momento determinado, constrúese o edificio máis grande da Europa occidental, que é a catedral de Santiago. Ao mesmo tempo, ou pouco despois, florece unha literatura escrita nun idioma de aquí, da Gallaecia. E se nos di que é un territorio marxinal. Estes parámetros fan inexplicable a historia de calquera lugar do mundo. A explicación é ben coherente e hai que sacar á luz o que era Galicia na Idade Media, pois era o Reino de Galicia. Non había reino de Asturias, era o reino de Galicia, e cando se fala de reino de León estase falando da capital do reino, pero se imos as fontes se poderá ver que o territorio definíase como Galicia, non a de hoxe en día senón o territorio herdeiro da provincia romana de Gallaecia ou do reino suevo. (…)”

Andrés Torres Queiruga: “Rosalía nin foi santiña nin atea”

Entrevista a Andrés Torres Queiruga en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Van xa 32 anos do seu ingreso na Academia, o que o converte no máis veterano da rúa Tabernas. ¿Como lembra aquel día?
– Andrés Torres Queiruga (ATQ): Para min foi unha sorpresa non esperada. Vivín ese día con ilusión, sobre todo coa idea de colaborar na nosa cultura desde unha institución como é a Igrexa, que non acaba de encontrar o seu sitio xusto. (…)
– LVG: ¿Cre que a Academia necesita máis sangue novo?
– ATQ: Evidente. Pero sempre nesa dialéctica das idades, que marcan a continuidade fecunda da memoria do pasado coa sempre inédita aventura do porvir. O de «inmortais» xa pasou, pero as raíces son importantes.
– LVG: ¿E quizais algunha académica máis?
– ATQ: Máis evidente aínda. É preocupación común e tamén necesidade. Non por unha simple equiparación numérica, senón porque hoxe contamos con moitas e que están moi preparadas. (…)
– LVG: Comentou no seu discurso que Rosalía «é unha mística que non pasou da noite escura».
– ATQ: Ese é un tema fascinante: Rosalía nin foi santiña nin atea. Foi unha buscadora inconformista, con dúbidas abisais e fulguracións místicas. Non encontrou nin a igrexa nin a teoloxía que lle axudasen a ver respostas axeitadas. Pero era demasiado auténtica e profunda como para resignarse. (…)”

Xosé Luís Méndez Ferrín: “O 25 de xullo é un día poliédrico”

Entrevista a Xosé Luís Méndez Ferrín en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): ¿E cando pasou de Día de Santiago a Día de Galicia?
– Xosé Luís Méndez Ferrín (XLMF): De todos os lugares simbólicos do país este é o máis moderno. O escudo pérdese na noite da Idade Media, a bandeira ten unha historia desde finais do século XIX, o himno tamén… Pero o Día de Galicia apareceu como unha proposta da asemblea das Irmandades da Fala en 1919 e celebrouse por primeira vez en 1920. (…)
– LVG: ¿No caso de Galicia non sería mellor un Día da Matria?
– XLMF: Si, desde logo, e esa palabra xa ten sido usada. Cando escribe Valentín Paz Andrade o seu pranto por Castelao chámalle Pranto matricial, pola matria.
– LVG: ¿Vostede non será máis do 17 de maio que do 25 de xullo?
– XLMF: Non, pero o feito de que coincidan na mesma data diferentes celebracións, unha festa nacional, unha festa relixiosa, o patrón da arma de Cabalería, o patrón de España… fai que o 25 de xullo se produza unha intersección de vectores que xeran certo ruído mediático. (…)”

Fran Alonso: “A realidade é inverosímil”

Entrevista de Camilo Franco a Fran Alonso en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): ¿O punto de arranque da novela [A punta de pistola] é un feito real?
– Fran Alonso (FA): Ocurriu no 2006 e xa cando o lin daquela quedoume a idea de que a realidade vai máis alá que a ficción. Para min como escritor o principal problema literario da novela era facer verosímil unha historia que era certa pero que, de entrada, non o parece porque non semella verosímil que os pais secuestren aos fillos a punta de pistola. Ás veces, a realidade é inverosímil.
– LVG: É unha historia da que un editor diría que é pouco realista.
– FA: En canto a ese punto de partida, si. A miña preocupación era darlle verosimilitude a unha historia real para facer unha ficción. Ese foi o reto. Para cumprilo traballei moito na caracterización dos personaxes e na linguaxe, que é descarnada e directa. Hai unha violencia na historia, pero é unha violencia verbal que lle dá coherencia aos personaxes porque o pai e a nai non poden falar como se procedesen doutro lugar, teñen que falar dese xeito violento que os caracteriza. (…)”

Inma López Silva: “Moitos relatos son a raíz dalgunhas novelas miñas”

Entrevista a Inma López Silva en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): ¿Por que decidiu reunir estes relatos nun só volume [Tinta]?
– Inma López Silva (ILS): O motivo inicial foi que as historias estaban moi dispersas, quería xuntalas e salvalas desa especie de dispersión. Pero unha vez que fun traballando nelas, dinme conta que tamén había certo motivo de evolución.
– LVG: ¿Non existe ningunha relación que vincule as historias?
– ILS: A priori son historias non relacionadas entre si, pero que teñen algúns puntos de concomitancia. Por exemplo, os temas que reaparecen constantemente. A comedia delirante, os relatos de amor, a memoria dende a distancia, a memoria histórica… sempre mesturada coa idea do amor e coa idea de morte que tanto nos gusta aos escritores.
– LVG: ¿Cal é o seu favorito?
– ILS: Quizás o último, Caso Torneiro, porque o escribín cando estaba xa un pouco farta do académico. Foi un relato a modo de informe académico con notas a pé de páxina. Rinme moito con ese relato a primeira vez que lin o libro.
– LVG: ¿Algunha sorpresa?
– ILS: Si. Hai moito protagonismo feminino, e tamén sobre a memoria. Ademais, moitos son raíz dalgunhas novelas miñas, como un relato referente a María Casares que me inspiraría en Memoria de cidades sen luz.”

Rianxo: presentación do primeiro volume da Obra Completa de Manuel Antonio

O venres 29 de xuño, ás 20:30 horas, no Centro Sociocultural-Auditorio de Rianxo (Rúa Autores da Rianxeira, s/n), a Asociación Cultural Barbantia, La Voz de Galicia e o Concello de Rianxo organizan a presentación do número 76 do suplemento cultural A Voz de Barbantia e do primeiro volume da Obra Completa de Manuel Antonio, editada conxuntamente pola Real Academia Galega e a Fundación Barrié. No acto estarán presentes Xosé Luís Axeitos, editor literario; Diego Rodríguez, Xesús Santos Suárez e Adolfo Muíños.

Ramón Caride: “Eu son biólogo e miña relación co ambiente é primaria, son un rapaz da aldea como Neira Vilas”

Entrevista a Ramón Caride en La Voz de Galicia, desde Xerais:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Hai moita diversidade de xéneros, ¿en cal se sente mellor?
– Ramón Caride (RC): Cada un ten as súas cousas. En infantil percibes moitas cousas mediante a relación cos lectores. O xénero infantil gústame moito porque os pequenos introdúcense moito na historia, teñen moita empatía co que len. O relato curto gústame pola liberdade que dá e a novela é xa un universo no que tes que inventar as súas propias leis, en épocas históricas ou futuras, inventas como funciona o mundo. Fixen cousas moi distintas como poesía, literatura infantil, teatro, ensaio, gústame variar. O curioso é a persistencia das cousas, por iso alégrame moito que unha obra de hai vinte anos se reedite, é moi gratificante e non acabo de entender por que. (…)
– LVG: O medio natural, a ecoloxía está sempre presenta nas súas obras ¿non?
– RC: No ano 92 xa estaba o tema da ecoloxía. O gran problema é como encaixar co medio, como sobrevivir. Eu son biólogo e miña relación co ambiente é primaria, son un rapaza da aldea como Neira Vilas.
– LVG: ¿Iso inflúe na súa escrita?
– RC: Si. A cultura mundial é de aldea, a alta cultura, da ópera, de Nova York, nútrese da cultura popular que para min son a mesma cousa: unha interpretación da presenza do ser humano no mundo e da maneira de entender a vida. (…)”