Manuel Rivas: “Necesitaba facer este libro e fíxeno coma se fose ou último”

Entrevista a Manuel Rivas en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia: ¿É o retrato dunha época [As voces baixas]?
– Manuel Rivas: É unha memoria individual e unha memoria colectiva. É un retrato dunha época, pero non dende unha vontade totalizadora histórica. Aparece unha atmosfera do que era o medo. Hai un capítulo do Entroido que se chama O primeiro enterro de Franco que é cando unha comparsa de Elviña, o Meco que van tirar o río Monelos é Franco. Está retratada non só a materia pesada da historia, tal e como nola contaban na escola, está a outra historia que oías como neno na condición de espía dos adultos. O que non se pode dicir, o que non se pode contar. Nesa fase, que oín moitísimo, non hai un tratado político pero di moito da política da época. Tamén está contada esa vida alternativa, esa capacidade da xente para ter espazos de reexistencia nos que eran quen de protexer o hábitat da festa, da solidariedade, iso aparece moito: os partidos de fútbol entre as mulleres, nos anos 60, que era poñer o mundo ao revés. Hai moitas claves da época que non se encontran nos libros de historia, atópanse nas voces baixas, que poden contar a historia desde o ras, a rentes do chan. A este libro, se tivese que buscarlle un equivalente pictórico, serían as espigadeiras de Millet, que van buscando os grans, os grans da historia. (…)”.

A facturación editorial caeu catro millóns de euros só no último ano

Reportaxe de Camilo Franco en La Voz de Galicia:
“Os informes da situación do sector editorial en Galicia son unánimes nas perdas de facturación do sector desde o ano 2009. O estudo realizado pola Federación de Gremios de Libreros indica que en Galicia a facturación do sector pasou de facturar 31 millóns de euros no 2010 a quedarse por debaixo dos 27 durante o 2011. Esta perda de catro millóns de euros na facturación do sector en Galicia non é a primeira que se rexistra. No 2009, o exercicio no que os editores galegos alcanzaron o seu pico máximo de facturación, a cifra rexistrada roldou os 34 millóns de euros. Pero os datos do último exercicio rexistrado son especialmente malos, posto que supoñen unha caída do 13,3 % con respecto ao ano anterior e sitúan a facturación por segundo ano consecutivo por debaixo mesmo da primeira cifra rexistrada do sector en Galicia: 31,89 durante o ano 2007. (…)”.

Andrés Torres Queiruga: “O Deus no que creo non busca o noso sacrificio, senón a nosa felicidade”

Entrevista a Andrés Torres Queiruga en La Voz de Galicia, desde Galaxia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Alguén así é o Deus en quen eu creo, ¿alguén como?
– Andrés Torres Queiruga (ATQ): O título ocorréuseme precisamente unha noite, nese proceso despois da nota dos bispos, pensando como podo dicir eu, como o podo expresar, cal é a miña visión de Deus.
– LVG: ¿E cal é esa visión de Deus?
– ATQ: Primeiro Deus como alegría, como salvación. Ese foi o meu descubrimento de Deus e a miña liberación do medo que, como a tantos, me meteron del cando era un neno. Despois destaco dúas metáforas, unha de Schelling, que di «Deus est res cunctas», un disparate en latín, porque debería dicir «Deus est res cunctae». Intenta suxerir, rompendo a sintaxe, que, creándonos por amor, fainos ser identificándose dalgún modo con nós: canto máis o acollemos, máis somos. Tamén fago referencia a unha frase dun escritor romano, Plinio o Vello, que dixo: «Deus est mortali iuvare mortalem»: Deus é, Deus acontece, cando un mortal que axuda a outro mortal. Coincide co fío de ouro da Biblia, desde os profetas ata Xesús: o criterio definitivo do verdadeiro coñecemento de Deus está na preocupación polo orfo, polo estranxeiro e pola viúva, dicían os profetas; ten fe quen dá de comer ao famento, sentenciou Xesucristo tamén. O noso mal e noso sufrimento son a gran preocupación de Deus. El é o anti-mal, sempre connosco contra o mal. Deus non está na enfermidade: está no enfermo, animándoo, e nos que o coidan, chamándoos e apoiándoos. Non busca o noso sacrificio, senón a nosa felicidade para nós e para os demais. (…)”.

Noia: presentación de Trampa de luz, de Agustín Agra

O venres 28 de setembro, ás 20:30 horas, na Casa da Cultural Avilés de Taramancos de Noia (Rúa Luís Cadarso, s/n), a Asociación Cultural Barbantia, La Voz de Galicia, Edicións Xerais, e o Concello de Noia presentan o número 77 do suplemento cultural A Voz de Barbantia, e a obra Trampa de luz, de Agustín Agra. No acto, xunto ao autor, participan Xesús Laíño, Milagros Torrado e Rafael García Guerrero.

Ángel Basanta: “A Casares pásalle o que lle pasou no seu día a Cunqueiro”

Entrevista de Camilo Franco a Ángel Basanta en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): ¿Como se le hoxe a narrativa de Carlos Casares?
– Ángel Basanta (AB): O primeiro que hai que dicir é que foi unha narrativa truncada na súa madurez. Casares morreu novo e tivo unha carreira literaria ascendente que quedou cortada. Pero se teño que dicir algo do conxunto da súa obra diría que é un exemplo perfecto de tradición e modernidade. Escolleu de xeito deliberado o realismo e foi aplicándolle descubertas das técnicas narrativas do século XX que el coñecía moi ben. (…)
– LVG: ¿Cre que a obra de Casares conecta cos lectores e cos autores máis novos?
– AB: Non é dos autores que está máis presente no discurso de agora. Pero isto pasa sempre. Os fillos empezan matando ao pai. Os lectores novos e os narradores novos han contar con el. A Casares pásalle o que lle pasou a Cunqueiro, aínda que os motivos son diferentes. Pero son autores que sempre volven. Sempre pasa: despois de morrer pasan vinte anos e logo volven. Sempre hai ese deserto.”

Ramón Nicolás: “Celso Emilio Ferreiro é, indubidablemente, un herdeiro do galeguismo do grupo Nós”

Entrevista de Camilo Franco a Ramón Nicolás en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): ¿Como cre que cambiou a perspectiva sobre o escritor [Celso Emilio Ferreiro] neste ano?
– Ramón Nicolás (RN): Malia que sería preciso gozar de maior perspectiva, cando menos estes oito meses transcorridos do centenario supuxeron unha inequívoca reactivación do Celso Emilio poeta, subliñando o feito de que a súa voz pertence a iso que se denominan «clásicos». Este ano permitiu redescubrir esoutros perfís que atesoura: un narrador de primeira liña, un extraordinario columnista, un político comprometido con Galicia e o seu futuro.
– LVG: ¿Que puntos de vista pode cambiar a súa biografía [Onde o mundo se chama Celso Emilio Ferreiro]?
– RN: Sobresae o labor titánico de organización dentro das mocidades do nacionalismo galego na época da segunda república, o labor poético creativo que seguiu realizando na guerra civil -aínda pouco coñecido-, como nuclea o galeguismo cultural resistente na Pontevedra dos anos corenta, como foi a súa actividade política clandestina nos anos sesenta e setenta, cal é a evolución das valoracións que os seus contemporáneos fan da súa obra poética ou como se proxecta a súa poesía a través de diversos movementos musicais. (…)
– LVG: Estamos asistindo a unha recuperación da valoración de Ferreiro como poeta. ¿Axudan os malos tempos?
– RN: É probable. O seu discurso literario é contemporáneo nas formas e nos contidos. Esa innegable vea reivindicativa que agroma aquí e acolá na súa obra resulta case unha profecía… Un dos poemas que estou moi contento de rescatar este ano titúlase O atraco, que comeza dicindo «Maus arriba e boa abaixo o pobo».”

Avelino Pousa Antelo: “Fun un hipócrita excepcional”

Entrevista a Avelino Pousa Antelo en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Como estamos?
– Avelino Pousa Antelo (APA): ¡Sentado! Desde hai oito anos teño unha cousa que se chama claudicación intermitente neurolóxica. Notaba algo raro, que me fallaban as pernas. Fun a un reumatólogo, un tal Insua, moi bo, e dixo que era unha cousa neurolóxica. Vou andando, pero con coidado de non caer. (…)
– LVG: ¿Síntese só? Supoño que aprendería a adaptarse…
– APA: ¡Que remedio quedou! Eu aprendín a ser un hipócrita dunha categoría excepcional, porque vin que había que ser hipócrita. Eu tiña aprobadas as oposicións de 1936, pero o franquismo anulounas. Pensei que o do 36 ía ser unha cousa de días, pero non. Andei durmindo en casas de amigos por aí ata que vin que non había outra solución. Como estaba en filas, presenteime na Coruña e, ao día seguinte, xa me mandaron ao fronte de Guadarrama, na parte de Ávila. (…)
– LVG: Fágame unha radiografía rápida de Galicia…
– APA: Galicia medrou moito en case todos vos aspectos, menos na ética política, na conciencia da galeguidade como tal, niso non medramos nada. A desgraza é que os herdeiros do franquismo aparezan coma bos. Eu asesoro ao Consello da Memoria, que só pretende facer xustiza. (…)”.

Anselmo López Carreira: “A Galicia medieval existiu como unha identidade nacional propia”

Entrevista a Anselmo López Carreira en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): ¿É o medievo a época máis escura na nosa historiografía?
– Anselmo López Carreira (ALC): É a cara oculta da historia galega e iso que é cando Galicia ten unha forte presenza histórica. Coñecemos os castros, a romanización, a época moderna e a contemporánea. O gran problema é a Galicia medieval. Existiu como unha entidade nacional propia e logo desaparece da historia. Hai que ter en conta que a historia das nacións actuais europeas nace na Idade Media, é cando empezamos a falar de franceses, casteláns e italianos. A configuración da Europa actual, sobre a que logo se constitúen os estados liberais, é unha historia de nacións que se configuran entón. Eu vexo a Galicia do Códice Calixtino e é Galicia, nos describen como os galegos de hoxe. (…)
– LVG: Vostede fala de contradicións entre esa marxinalidade e diferentes feitos importantes.
– ALC: Aquí, nun momento determinado, constrúese o edificio máis grande da Europa occidental, que é a catedral de Santiago. Ao mesmo tempo, ou pouco despois, florece unha literatura escrita nun idioma de aquí, da Gallaecia. E se nos di que é un territorio marxinal. Estes parámetros fan inexplicable a historia de calquera lugar do mundo. A explicación é ben coherente e hai que sacar á luz o que era Galicia na Idade Media, pois era o Reino de Galicia. Non había reino de Asturias, era o reino de Galicia, e cando se fala de reino de León estase falando da capital do reino, pero se imos as fontes se poderá ver que o territorio definíase como Galicia, non a de hoxe en día senón o territorio herdeiro da provincia romana de Gallaecia ou do reino suevo. (…)”

Andrés Torres Queiruga: “Rosalía nin foi santiña nin atea”

Entrevista a Andrés Torres Queiruga en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Van xa 32 anos do seu ingreso na Academia, o que o converte no máis veterano da rúa Tabernas. ¿Como lembra aquel día?
– Andrés Torres Queiruga (ATQ): Para min foi unha sorpresa non esperada. Vivín ese día con ilusión, sobre todo coa idea de colaborar na nosa cultura desde unha institución como é a Igrexa, que non acaba de encontrar o seu sitio xusto. (…)
– LVG: ¿Cre que a Academia necesita máis sangue novo?
– ATQ: Evidente. Pero sempre nesa dialéctica das idades, que marcan a continuidade fecunda da memoria do pasado coa sempre inédita aventura do porvir. O de «inmortais» xa pasou, pero as raíces son importantes.
– LVG: ¿E quizais algunha académica máis?
– ATQ: Máis evidente aínda. É preocupación común e tamén necesidade. Non por unha simple equiparación numérica, senón porque hoxe contamos con moitas e que están moi preparadas. (…)
– LVG: Comentou no seu discurso que Rosalía «é unha mística que non pasou da noite escura».
– ATQ: Ese é un tema fascinante: Rosalía nin foi santiña nin atea. Foi unha buscadora inconformista, con dúbidas abisais e fulguracións místicas. Non encontrou nin a igrexa nin a teoloxía que lle axudasen a ver respostas axeitadas. Pero era demasiado auténtica e profunda como para resignarse. (…)”

Xosé Luís Méndez Ferrín: “O 25 de xullo é un día poliédrico”

Entrevista a Xosé Luís Méndez Ferrín en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): ¿E cando pasou de Día de Santiago a Día de Galicia?
– Xosé Luís Méndez Ferrín (XLMF): De todos os lugares simbólicos do país este é o máis moderno. O escudo pérdese na noite da Idade Media, a bandeira ten unha historia desde finais do século XIX, o himno tamén… Pero o Día de Galicia apareceu como unha proposta da asemblea das Irmandades da Fala en 1919 e celebrouse por primeira vez en 1920. (…)
– LVG: ¿No caso de Galicia non sería mellor un Día da Matria?
– XLMF: Si, desde logo, e esa palabra xa ten sido usada. Cando escribe Valentín Paz Andrade o seu pranto por Castelao chámalle Pranto matricial, pola matria.
– LVG: ¿Vostede non será máis do 17 de maio que do 25 de xullo?
– XLMF: Non, pero o feito de que coincidan na mesma data diferentes celebracións, unha festa nacional, unha festa relixiosa, o patrón da arma de Cabalería, o patrón de España… fai que o 25 de xullo se produza unha intersección de vectores que xeran certo ruído mediático. (…)”