Arquivos da etiqueta: María Alonso Alonso
Vigo: presentación de Transmigrantes, de María Alonso Alonso
Transmigrantes, fillas da precariedade, por María Alonso
Artigo
de María Alonso en Palavra Comum:
“(…) Transmigrantes, fillas da precariedade é un ensaio que intenta explicar o devir dun grupo moi concreto de persoas de entre trinta e corenta anos que, durante a década da mal chamada ‘crise’ non foi quen de se asimilar no tecido laboral do país de orixe, e que ve na emigración un modo de supervivencia. Este colectivo, ao que me refiro como o ‘precariado transmigrante’ caracterízase por ter unha importante bagaxe formativa pero que, en canto cruza a fronteira, sofre unha depreciación como capital humano. Trátase da mesma depreciación que forza a súa saída. Esta xeración non é unha xeración perdida; senón que é a xeración das oportunidades perdidas para o país que as e os expulsa. (…)
A maioría destas novas e novos emigrantes non ve a migración como un fenómeno natural, probablemente porque xa non se lembra do noso pasado máis próximo. Isto sabémolo ben as e os galegos: quen non ten ou coñece a alguén que teña un familiar en América Latina, Suíza ou Alemaña? E agora, quen non ten un amigo ou unha compañeira da carreira en Londres, Berlín ou mesmo Nova York? Para calquera persoa migrante, a alienación tanto do país de orixe coma do de acollida convértese nunha carga difícil de levar; mesmo hoxe en día, a pesares das novas tecnoloxías que nos permiten estar ‘aquí’ e ‘alí’. Esta ansiedade ontolóxica é tan familiar para as e os galegos que até temos unha palabra para a describir: ‘saudade’. Manuel Forcadela, no seu libro Dama saudade e cabaleiro sombra, considera a saudade coma o construto cultural dunha comunidade e dunha época en particular de crise económica e inestabilidade política, facendo referencia á España de posguerra e aos corenta anos de ditadura. Seguindo esta liña de investigación, Transmigrantes, fillas da precariedade suxire que a nova diáspora galega tamén está condicionada por elementos similares, mais a situación, tanto histórica como económica, é diferente, polo que é necesario postular un paradigma alternativo para achegarse a este fenómeno do precariado transmigrante. No libro considérase á e ao novo transmigrante como un suxeito político que reinterpreta as metáforas e estereotipos existentes arredor da emigración como manifestación da súa revolta. (…)”
María Alonso: “A emigración é unha revolta en si, e a persoa emigrante, un suxeito político”
Entrevista de Montse Dopico a María Alonso en Praza:
“(…) – Praza (P): As persoas transmigrantes sodes, aseguras no inicio do libro [Transmigrantes. Fillas da precariedade], un colectivo “silenciado”. En que sentido?
– María Alonso (MA): Hai unha importante presenza nos medios de comunicación de historias de éxito de galegas e galegos no estranxeiro, mesmo a través de programas de televisión que idealizan dun xeito case obsceno este fenómeno. A emigración do final feliz si está documentada, mais hai outra que non o está. Con esta versión edulcorada da nova emigración galega parécese querer suxerir que a xente emigra porque quere, non porque non ten outra opción, e que o éxito está a esperar por nós no estranxeiro. Pero hai unha cara B que non se ve reflectida en moitas ocasións: as historias de fracaso daquelas persoas que aspiraban a ter unha vida mellor e que atopan no estranxeiro a mesma precariedade que pensaron que estaban deixando atrás.
Para min a transmigración é equivalente a precariedade, e desta precariedade poucas veces se fala. A cara menos amable da nova realidade migratoria, que é a migración das que teñen que firmar tres contratos zero-hour como limpadoras para poder chegar a fin de mes e, como iso non abonda, deciden probar sorte nalgún outro país e buscan outros tantos minijobs para tirar para adiante, e finalmente, mesmo pode que decidan deixalo e regresar á casa. A necesidade de recoller esta cara B foi o motivo que me levou a escribir o libro. En realidade, o que fago é intentar comprender o mundo que me rodea, mais tamén o concibo como contradiscurso a esta visión idealizada da nova emigración galega.
– P: En que se diferencia o actual do emigrante galego da xeración dos nosos pais e dos nosos avós?
– MA: Os condicionantes históricos son obviamente diferentes. Ademais, agora todas e todos temos un coñecemento moito máis global do mundo, o que facilita a toma da decisión de emigrar. Os medios de transporte tamén melloraron as condicións nas que unha viaxa, mesmo as novas tecnoloxías permítennos estar ‘aquí’ e ‘alí’ á vez e axudan a paliar a saudade. Estas diferenzas son indiscutíbeis, pero tamén hai unha serie de paralelismos.
A nova emigración galega, coma a do século pasado, caracterízase pola alta cualificación das e dos emigrados. A xeración das nosas nais e avoas pode que non tivesen títulos académicos, ou doutoramentos, pero os datos e estatísticas indican que tiñan un nivel de profesionalización moito maior do que eu pensaba, o que axudou a que se integrasen no tecido laboral dos países de acollida. É preciso afastarse do tópico da e do emigrante galego analfabeto do século pasado que tanto complexo de inferioridade ten creado.
En Terra de adeuses, que é o segundo capítulo do libro, ofrezo unha contextualización histórica á nova diáspora galega tendo en conta os movementos do pasado. Falo dos factores pull e push que motivan a toma de decisión de emigrar, e trato a segunda década dos noventa, caracterizada polo boom inmobiliario e que favoreceu a chegada de inmigrantes a Galiza, convertendo ao país no que define como un diaspora space.
No caso galego, este espazo de diáspora viuse condicionado non soamente pola chegada de comunidades latinoamericanas, africanas e de Europa do leste, entre outras, senón tamén pola presenza de retornados e retornadas, é dicir galegas e galegos de primeira ou segunda xeración no estranxeiro que aproveitaron aquela época de conxuntura económica para regresar ao país. A nova emigración galega afecta a todos estes colectivos, tanto ás galegas e galegos que nacemos en Galiza, como á xente que chegou durante os anos de bonanza económica, como ás retornadas e retornados que agora están a facer novamente as maletas. (…)”
Entrevista a María Alonso
Entrevista a María Alonso en Palavra Comum:
“(…) – Palavra Comum (P): Que é para ti a literatura?
– María Alonso (MA): A miña opinión varía dependendo da conxuntura do momento. Cando era estudante e tiña que ler vinte novelas nun mes para preparar exames, a literatura era un pesadelo; mais cando entre esas vinte novelas atopaba unha historia que fixese que me esquecese de min mesma e de todo ao meu redor, a literatura convertíase no máis marabilloso dos placebos. Agora son eu a que escribe e, con sorte, quen ten a posibilidade de ensinar literatura nas aulas. Coido que esta nova experiencia mudou bastante a miña idea sobre a literatura. Agora xa non é nin un pesadelo nin un placebo, máis ben todo o contrario. Non concibo a escrita ou a docencia dende outro punto de vista que non sexa o do activismo, xa que para min é un dos mellores medios que coñezo para poder chegar a entender o mundo.
– P: Como entendes (e levas a cabo, no teu caso) o processo de criação literária?
– MA: No meu caso, o proceso de creación xorde da frustración. Moi a pesar das persoas que viven ao meu redor, coido que teño unha personalidade un tanto obsesiva. É por iso que cando teño que escribir un texto esa idea, esa personaxe ou esa historia convértese no único que importa namentres que o día a día transcorre fóra da miña mente coma se nada. Normalmente tardo semanas ou meses en facer que unha idea funcione, polo que a frustración vaise acumulando e acumulando até que finalmente estoupa. Entón é aí cando substitúo esa sensación pola máis total e absoluta das ledicias ao ver que o texto comeza a ter vida propia. Despois vexo o resultado publicado e síntome satisfeita, pero non tarda en aparecer outra idea e comeza outra vez a miña obsesión. E confío en que sexa así namentres haxa historias que contar. (…)
– P: Qual consideras que é -ou deveria ser- a relação entre a literatura e outras artes (música, fotografia, plástica, etc.)? Tens experiências neste sentido?
– MA: Todas as miñas ideas para a escrita xorden de fotografías anónimas, cancións ou ritmos que suxiren tramas, esculturas que vexo nalgún museo e que parecen ocultar algo. As historias das que escribo non aparecen do nada, senón que sempre hai un detonante que motiva a necesidade de contar algo. Polo tanto, considero que a relación entre literatura e outras artes é indispensable e tería que ser enfocada dende un punto de vista multidisciplinar e transcultural. A miña única experiencia tanxible neste senso dáse entre o ámbito académico e o creativo. Foi durante a escrita da miña tese de doutoramento cando comecei a escribir a miña primeira novela, Despois do cataclismo (2015, Urco Editora). Algo moi similar aconteceu co resto dos textos nos que traballei ou estou a traballar. Esta experiencia é realmente enriquecedora e espero que continúe sendo o produtiva que está a ser. (…)”
Entrevista de María Alonso a Yolanda Castaño desde Escocia
Entrevista
de María Alonso a Yolanda Castaño desde En Escocia en galego:
“- María Alonso (MA): Durante este mes de setembro serás unha das Hawthornden Fellows, como tamén o foron no seu día Olive Senior ou Alasdair Gray. Cales son as primeiras impresións da túa estadía?
– Yolanda Castaño (YC): Esta é a miña cuarta bolsa internacional de creación en residencia. A primeira foi no centro internacional de escritor@s e tradutor@s de Rodas, a segunda na Villa Waldberta de Múnic, a terceira foi no Home of International Poets de Pequín, e agora fun convidada durante este mes de setembro a realizar esta estadía no Hawthornden Castle. Todas estas experiencias como escritora en residencia foron grandes impulsos para a miña escrita. Este tipo de proxectos para apoiar a produción literaria parécenme apaixonantes. Noutros eidos culturais como poden ser o da música ou o do teatro si que hai un recoñecemento a este proceso de produción, pero no ámbito da literatura hai un baleiro moi grande neste aspecto. O produto final literario, en moitas ocasións, é o resultado da privación de tempo de lecer ou tempo coa familia. É preciso contribuír e axudar ao desenvolvemento do proceso creativo para que este traballo non se converta nun labor invisible. Un apoio á produción literaria na nosa realidade significaría un cambio de paradigma. Farían falla medios para que se poida levar a cabo a escrita creativa nas condicións óptimas. Isto é exactamente o que acontece nestas estadías en residencias nas que participei. Este tipo de residencias afástante durante un tempo da túa vida diaria, dos teus quefaceres, das túas distraccións e todo isto faise para poder ser escritora a tempo completo. É por esta razón que para min estas oportunidades resultan moi produtivas porque podo aproveitar o tempo ao máximo para sacar adiante moito traballo de creación. (…)
– MA: Existen algúns exemplos de residencias en Galiza, como podería ser a de Axóuxere e pola que pasaron, entre outr@s artistas, Irene La Sen ou Elías Portela. Sen embargo, aquí os proxectos como o Scottish Book Trust, o Literature Trust ou no que ti mesma participas contan con apoio institucional. Que aspectos deste modelo consideras positivos dende a túa experiencia?
– YC: Cando te achegas a outro tipo de modelos decátaste de que en Galiza estamos en cueiros neste sentido. O sistema parece, en ocasións, funcionar a través de premios literarios; é dicir, prémiase o resultado, pero non o proceso. A pesares de destacar a importancia dos premios literarios, eu tamén aspiraría a que se puidesen abrir outro tipo de vías. As iniciativas que hai son moi boas, pero non deberían quedar en iniciativas únicas con enormes esforzos persoais e voluntaristas detrás, e con escasísimos apoios institucionais. Tería que haber diferentes modelos ou proxectos, pero tamén é preciso que estes sexan plurais para permitir que se leve a cabo esta interacción necesaria para facilitar o proceso de creación.
– MA: Outra institución para a promoción da literatura en Escocia que vén de abrir as súas portas é a Scottish Poetry Library, onde participarás os días 27 e 29 desde mes con cadanseu acto.
– YC: Antes de chegar ao castelo de Hawthornden xa estaba en contacto coa Scottish Poetry Library para poder participar nalgún evento, polo que aproveitarei esta estadía para levar a cabo esta colaboración. O primeiro será o día 27, onde impartirei un obradoiro de tradución poética con outras autoras de diferentes países. O evento do día 29 será un recital poético en lingua galega, e probablemente bote tamén man dalgunha tradución ao inglés. Tanto a estadía como a colaboración coa Scottish Poetry Library coincide coa inminente publicación de Six Galician Poets, unha antoloxía de poesía galega contemporánea editada por Manuela Palacios e traducida por Keith Payne. (…)”
Questionário fou(cinha): María Alonso
Entrevista a María Alonso na Sega:
“(…) – A Sega (S): Cando escribes se tes fill@s? De onde sacas o tempo?
– María Alonso (MA): Non teño fillas pero teño un can que pasa de min, así que cando non me dá o día, quítolle horas á noite.
– S: Escribes para mulleres, sobre “temas de mulleres” ou a crítica falou da túa obra como “literatura feminina”?
– MA: Escribo para quen me queira ler e os temas que trato eu os vexo como universais, mais comezo a pensar que ao ser escritora e utilizar mulleres como protagonistas os meus textos vanse clasificar automaticamente como literatura feminina ou mesmo xuvenil. (…)
– S: Cantas veces che preguntaron que escritorEs son unha referencia para ti?
– MA: Pois si que me pasou, si. Ou quen é o meu escritorO favorito e cousas así.
– S: Cantas veces te chamaron poetisa (se escribes poesía)?
– MA: Veño de rematar o meu primeiro poemario, así que ao tempo. (…)”
Entrevista a María Alonso
Desde o Zig-zag da Televisión de Galicia:
“Entrevista a María Alonso arredor da súa obra Despois do cataclismo, publicada por Urco Editora. A entrevista pode verse aquí.”
Compostela: presentación de Despois do cataclismo, de María Alonso
María Alonso publica Despois do cataclismo
Desde o Diario Cultural da Radio Galega:
“”Levamos séculos vivindo nunha distopía”. María Alonso publica Despois do cataclismo, unha historia sobre un futuro que se asemella ao pasado, en Urco Editora. A entrevista completa pode escoitarse aquí.”
