Desde Nós Diario (foto: Arxina):
“Unha representación da comisión promotora da proposición de lei de Iniciativa Lexislativa Popular (ILP) “para a restauración do texto fidedigno do himno galego e a súa difusión” presentou na mañá desta segunda feira as 15.857 sinaturas que apoian esta demanda, no rexistro do Parlamento galego, 5.857 “máis que as 10.000 necesarias” e cando aínda restaban “outros dous meses para continuar a campaña”.
“Toda unha evidencia da necesidade e interese de facer oficial o texto orixinal do noso himno” explicou o portavoz de Vía Galega, Anxo Louzao.
En nome de Vía Galega e Galiza Cultura, Louzao agradeceu a total disposición das 30 persoas da comisión promotora, mais tamén a de cada unha das persoas asinantes e das entidades e organizacións que se implicaron na recollida de sinaturas “para facer factíbel que a poidamos defender no Parlamento”.
Especial mención fixo do profesor Manuel Ferreiro, “artífice da monumental investigación que guía esta ILP e, por tanto, a restauración do texto real do himno”.
Xunto a isto valorou moi positivamente que Deputacións e Concellos, mediante declaracións institucionais ou aprobación de mocións mostrasen o seu apoio á ILP, xunto con numerosas entidades e asociacións de diferentes ámbitos.
Agora, ten a palabra o Parlamento, quen ten a potestade de trasladar a lei de Símbolos da Galiza a letra fidedigna do noso Himno.
Nese sentido afirmou que “se para todas as nacións os seus símbolos son importantes, para Galiza, unha nación sen soberanía política, tórnanse máis relevantes”. Por iso considerou “inxustificábel” que 38 anos despois de ser promulgada a Lei de símbolos da Galiza, de diferentes iniciativas parlamentares e “das concluíntes investigacións do profesor Ferreiro, o noso himno continúe coa letra deturpada”.
O portavoz de Vía Galega manifestou que “cómpre, por tanto, que se abandone o desleixo e a desconsideración cos nosos sinais de identidade, e que, por fin, o Parlamento aprobe esta ILP e que “o Goberno galego asuma divulgar e popularizar o noso himno completo co texto restaurado e fidedigno”. Nesta liña concluíu que “o himno identifícanos e represéntanos como nación e amosa o dereito e a vontade de sermos libres”.
Foi o propio Manuel Ferreiro quen explicou que esta ILP foi presentada “por razóns de xustiza histórica e de reparación da verdade”, “sabéndomos que temos a razón no relativo á restauración do texto certo do himno, porque son moitas as probas que o demostran”.
Manifestou a esperanza de Vía Galega de que esta vez, en 2023, pasados 40 anos da aprobación da Lei de Símbolos, “os nosos representantes no Parlamento e as institucións galegas sexan conscientes da necesidade de recuperar o texto que os nosos devanceiros, e nomeadamente Eduardo Pondal, crearon e asumiron como un dos nosos símbolos nacionais”.
Lembrou que o himno foi difundido inicialmente na Habana. Así, pola intervención de factores externos a nós, entre os que mencionou aos linotipistas da prensa cubana, alleos á nosa lingua, “o texto apareceu con erros que se foron transmitindo” e dos que, dixo, “os lexisladores en 1984 non eran conscientes porque non dispuñan dos elementos necesarios”.
Valorou a Lei de Símbolos, da que, afirmou, “debemos sentir orgullo”, mais considerou que agora, con máis elementos, “hai que restaurar o texto verdadeiro, porque o que na lei aparece non é o que Pondal escribiu e publicou”.
A ese respecto fixo referencia aos diversos documentos que así o constatan, como a versión orixinal de 1890; un recorte que fixo Pondal onde non realizou correccións no texto; as versións manuscritas previas e mesmo unha carta do propio Pondal, de 1913, “onde lle di a Fontenla Leal, que foi o gran difusor do himno na Habana, que este ten moitos erros e que hai que corrixilos”, explicou.
Por iso considerou que “en 2023, pasados máis de un século desde que naceu en 1890 e da súa primeira interpretación na Habana, en 1907, agora que temos os medios e o coñecemento de cal era o verdadeiro texto, o que non pode ser é que cantemos unha versión que non se corresponde exactamente co que Pondal escribiu e co que estaba no espírito dos nosos devanceiros.
En concreto, subliñou que “se Pondal puxo ‘férridos’, non podemos dicir ‘féridos’, que é unha palabra que non existe, e se Pondal puxo ‘ignorantes’, non hai por que estabelecer no texto un hiperenxebrismo, unha forma allea ao galego como “iñorantes”, do mesmo xeito que sós ou clan”, entre outras.
Cuestións que, concluíu, “sen seren transcendentais”, convidou a corrixir porque “é unha cuestión de dignidade colectiva, porque ningún país normal pode consentir que o seu himno, a expresión cantada da nación que nos une e que nos identifica para dentro e para fóra, non teña o texto correcto”.
Foi a profesora da UDC e ex parlamentaria, Pilar García Negro, quen deu conta das numerosas iniciativas presentadas antes de se chegar a esta ILP.
Iniciativas que ela mesma promoveu e defendeu, mais que non se chegaron a efectivizar, e que seguiron un periplo que se recolle no seu libro Himno Galego. Unha historia parlamentar (inconclusa).
García Negro incidiu ademais no feito de que o Parlamento é a sede da soberanía do pobo e quen ten a obriga de restaurar o himno, unha vez que se demostrou que a letra orixinal é esta. Nese sentido apelou ao conxunto de representantes no hemiciclo porque, lembrou, o único que falta e a vontade política necesaria para se corrixa.”
Arquivos da etiqueta: Nós Diario
Héctor Pena, gañador do XX Premio Johan Carballeira de Xornalismo
Desde Nós Diario (foto do autor, desde Nós Diario):
“O xornalista deportivo Héctor Pena resultou gañador do XX Premio Johan Carballeira de Xornalismo convocado polo Concello de Bueu con Historia inacabada do deporte galego, unha reportaxe publicada en Nós Diario e que destacou entre as dezaoito obras presentadas.
O xurado, que se reuniu na tarde onte estivo conformado por Antía Yáñez, escritora e gañadora da edición anterior, Susana Pedreira, xornalista radiofónica e Manuel A. Mosteiro García, en representación da Asociación de Amigos de Johan Carballeira.
Na acta, o xurado salientou “o traballo xornalístico de investigación levado a cabo polo autor para documentar diferentes ámbitos do deporte e a súa relación coa identidade do país”. A reportaxe “fusiona pasado, presente e futuro dos deportes galegos que van desde o fútbol até os deportes autóctonos e populares, pasando polas traíñas e as artes marciais”. O autor “dálle o lugar que merece” ao deporte paralímpico, sen esquecer a perspectiva de xénero.
O xornalista recibiu “sorprendido” a nova de ter gañado o premio convocado polo Concello de Bueu cunha colección de artigos que, en declaracións do propio autor, versan sobre “un tema que non está moi reivindicado”, explica Pena a Nós Diario.
“Coincidindo co centenario da Selección Galega de Fútbol aproveitamos para reivindicar toda esa parte do noso deporte que non se coñece como reivindicación de país, botando luz ao papel das mulleres na historia do deporte galego”, aclara.
“Esa foi a idea: construír país e reivindicar as nosas seleccións como as nosas deportistas”, engade Pena. “Unha idea que xorde a raíz da exposición Galiza: un pobo unha selección da plataforma Vía Galega que eu comisariei”, conclúe o xornalista, enviando un agradecemento á entidade social.”
Yolanda Castaño e Brais Lamela fanse cos Premios Nacionais da Crítica
Desde Nós Diario:
“Esta sexta feira falláronse en Málaga os Premios Nacionais da Crítica 2022, que cada ano destacan as mellores obras literarias publicadas no Estado nas categorías de narrativa e poesía. A concelleira de Cultura da cidade, Noelia Losada, acompañada polo presidente da Asociación Española de Críticos Literarios, Fernando Valls, deu a coñecer os gañadores en rolda de prensa.
Estes galardóns son concedidos por un xurado composto por máis de vinte membros da Asociación Española de Críticos Literarios que realizan críticas literarias nos medios de comunicación. Os premios non teñen dotación económica pero si teñen un prestixio único entre escritores, editores e lectores.
O premio da crítica en lingua galega foi para Brais Lamela por Ninguén queda, publicado pola editorial Euseino. Nado en Vilalba en 1994, esta é a súa primeira obra publicada.
O xurado destacou a frescura da proposta, derivada dunha certa hibridez discursiva e dunha aparencia de provisionalidade e falta de pretensións que esperta de inmediato a empatía do público lector.
En poesía en galego, Yolanda Castaño gañou o premio por Materia (Edicións Xerais). Castaño tamén ten unha intensa actividade como xestora cultural. O xurado destacou o poder material do léxico, a súa forza evocadora e sensorial así como a eficacia coa que se explotan as súas posibilidades lúdicas e irónicas.
En catalán os premios foron para El dit de Déu, de Raquel Ricart (narrativa) e El rastre nival, de Ángels Marzo. En euskera, os premios foron para Lagun Miñak, de Jon Benito (narrativa) e Uda vetea, de Aritz Gorrotxategi. En castelán, gañaron o premio De bestias y aves, de Pilar Ardón (narrativa) e Clamor en la memoria, de Dionisia García (poesía).”
Manuel López Rodríguez gaña o XXVI Premio Johan Carballeira de Poesía
Desde Nós Diario (foto do autor por Andrea Fernández Maneiro):
“Manuel López Rodríguez resultou gañador do XXVI Premio Johan Carballeira de Poesía convocado polo Concello de Bueu co poemario 831-Urb, que salientou de entre as cincuenta e tres obras presentadas.
O xurado, que se reuniu onte, estivo conformado polas poetas e profesoras Lucía Novas e Elvira Ribeiro, e Antón Lopo, tamén poeta e editor. Na acta, o xurado destacou que “é un libro de distopía cunha forte narratividade que ensaia unha forma de poesía híbrida, metamórfica onde o poder é descrito con crueza”.
A obra está escrita con versos rotos, prosa tecnificada e golpes de efecto que axudan a construír un libro que “pode lerse tamén como unha aventura de disfraces”.
Manuel López, poeta de Noia, cofundou o Colectivo Literario Sacou. Ten publicado libros individuais como Antítese nativa, Rompe, Desde onde non nace, Vangarda ule ou Nas pulsacións, alén de participar en revistas e volumes colectivos.
A súa obra mereceu numerosos premios de poesía, como o Suso Vaamonde, o Eduardo Pondal, o López Ardeiro, o Rosalía de Castro, o Francisco Añón do Concello de Outes, ou o Lueiro Rei, entre outros.
O premio, dotado con 1.500 euros, naceu coma unha homenaxe ao político nacionalista, poeta e xornalista de Bueu, José Gómez de la Cueva, máis coñecido como Johan Carballeira, que tamén foi alcalde de Bueu até o seu asasinato a mans dos franquistas.
Amais, o poemario publicarase o próximo ano na colección de poesía da editorial Xerais.”
Manuel Núñez Singala faise co Premio dos Clubs de Lectura de 2023
Desde Nós Diario:
“O escritor Manuel Núñez Singala vén de gañar o Premio dos Clubs de Lectura de 2023. Así o recoñece unha resolución publicada esta sexta feira (co gallo da celebración do Día Mundial do Libro) pola Dirección Xeral de Ordenación e Innovación Educativa.
Trátase dun galardón que busca recoñecer o labor das autoras e dos autores de obra en galego que “facilitan” cos seus libros a función do profesorado como mediador de lectura e que “concitan o interese” das lectoras e dos lectores que participan nos clubs de lectura.
Núñez Singala foi o autor seleccionado polo maior número de clubs de lectura dos centros de ensino do país. Será convidado a participar na XV Xornada dos Clubs de Lectura, onde recibirá a homenaxe do profesorado e, por el representado, de todos os lectores e lectoras participantes nos clubs de lectura dos centros de ensino primario e secundario da Galiza. (…)”
A Coruña: presentación de Relatan… Nós
O 21 de abril, ás 19:30 horas, na A. C. Alexandre Bóveda (Rúa Santo André, 36, 1º), na Coruña, preséntase o libro Relatan… Nós, coa presenza de Xosé Iglesias, Eli Ríos e Xurxo Souto. As persoas interesadas, que poden reservar praza enviando un correo electrónico a acab@mundo-r.com, levarán de agasallo os especiais que Sermos Galiza publicou sobre Rosalía e sobre Murguía.
María Lado: “Bailar poesía é algo moi bonito e ver as persoas bailando os poemas que facemos é emocionante”
Entrevista de Laura Veiga a María Lado en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): Como xurdiu Forestal?
– María Lado (ML): Lucía Aldao e eu levabamos moitos anos recitando sen ter rexistro das cancións, por iso decidiramos sacar Casa!, o primeiro disco, para que a xente o puidese desfrutar tamén na casa. O produtor, Mig Seoane, fixera daquela un traballo moi chulo, axudándonos a darlle un pouco de corpo a esas cancións que nós adoitamos defender en directo só con dúas voces e unha guitarra.
Con Forestal pensamos que era unha boa maneira de facer temas novos para logo levar aos directos soas, mais durante o proceso xurdiu a oportunidade de tocalos tamén en directo en formato banda.
Así, montamos a banda Aldaolado, con nós as dúas, Macarena Montesinos tocando o baixo, Violeta Mosquera na batería e Rubén Abad como guitarrista. Con todo, hai algúns temas que só tocamos coa banda e outros que ás veces adaptamos ao noso formato dúo.
Ao final foi seguir un pouco esa idea: que a xente tivese a oportunidade de escoitar as cancións de Aldaolado aínda que non viñese a un directo, porque os nosos temas se estaban perdendo aí neses directos. Un disco que estivera dispoñíbel en todas as plataformas parecíanos a mellor maneira de rexistralos, de feito non ten un formato físico.
– ND: É un traballo que ten moi presente o amor nas súas cancións e precisamente foi lanzado o 14 de febreiro. Por que quixeron facelo así?
– ML: O día do lanzamento foi o típico chiste de Aldaolado que acaba tendo algún significado. Tiñamos que escoller un día de febreiro, tamén pondo unha data a nós mesmas e como xa é un día que ten un significado escollemos ese. Tamén é certo que para nós, dedicarnos á vida de poetas é un xesto de amor, porque desde logo de negocio non o é, aínda que nós vivimos só de poetas e isto é moi difícil e estraño.
É un tema moi recorrente nas nosas vidas individuais e xuntas porque nos gusta ver a forma que toma o amor. Aldao e eu entendemos que, de todas as formas de amor que existen e que nós mesmas practicamos ou que existen aínda que non as practiquemos, a amizade é unha gran mostra de amor. (…)”
Maurizio Polsinelli: “Díaz Castro colocou Galiza no meu mapa conceptual inoculando a necesidade da beleza”
Entrevista de Laura Veiga a Maurizio Polsinelli en Nós Diario:
“Maurizio Polsinelli, músico de orixe italiana, vén de dar un empuxón á súa vocación poética coa publicación de O deber do lume (Medulia). Polsinelli repasa as lembranzas que compoñen esta obra e a inspiración que atopou entre algúns poetas en lingua galega: “Podo dicir con seguridade que Díaz Castro colocou Galiza no meu mapa conceptual porque é quen de inocularte na forte necesidade de beleza”, salienta.
– Nós Diario (ND): Como comezou a escribir O deber do lume?
Naceu desde unha memoria allea. Carmen Penim, a miña compañeira, ten moita paixón á hora de contar as cousas e de revivir o seu pasado. Isto, co tempo, lévache a experimentar a súa propia nenez como se fose a túa. Cheguei a un punto no que as mesmas lembranzas do seu pasado acababan mesturadas e entretecidas co meu, no que xa non podía distinguir con total seguridade o que vin e o que vivín eu dos feitos que me contou ela. Esta confusión dalgún modo levoume a procurar unha orde, unha claridade. Puntualizar o que é seu e o que é meu.
O bo da poesía é que despois de escribir xa non es o mesmo que se non o escribiras. Ese pasado que me contou Carmiña, que me é alleo, co proceso de escrita pasa a facer parte da miña vida. Xa non é importante distinguir a miña infancia totalmente distinta en Roma, da que viviu ela en Meaus. Non é preciso colocar cancelas na memoria que distingan a fontiña de Meaus das fontes monumentais de Roma. A escrita o que ten que facer é buscar o universal e é nese punto onde nace este poemario.
Dalgún modo tiven que liberarme e pór por escrito relatos de Carmiña, na súa infancia e no Couto Mixto. O deber do lume é unha especie de biografía lírica que está claramente contaminada polo eu poético, pola miña infancia na Roma máis urbana e pola miña memoria e experiencia persoal dos lugares onde ela se criou. (…)
Francisco Castro: “O abuso sobre as nenas e nenos, sexual ou doutro tipo, é algo que me desgarra por dentro”
Entrevista de Laura Veiga a Francisco Castro en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): Como xurdiu A historia de Sara?
– Francisco Castro (FC): Así como son quen de identificar claramente o momento exacto no que se me ocorreu cada unha das miñas outras 22 obras, esta saíu moi de dentro e dalgún lugar que non son capaz de identificar. De feito, saíu moi rápida: a base da historia escribina en dous días, aínda que logo traballei moito sobre ela. É unha historia moi coherente con todo o que fixen até o de agora porque sempre me ocupo de temas que me preocupan desde un punto de vista social, de temas duros.
– ND: Tampouco é a primeira vez que escribe sobre o dano que provocan as persoas adultas na infancia.
– FC: Hai moitas cousas que non me gustan na nosa sociedade, mais desde logo o abuso, sexa sexual ou de calquera outro tipo, sobre a infancia é algo que me desgarra por dentro. A obriga dos adultos é coidar, non esganar a vida a ninguén. A capacidade para relativizar e para valorar o que che pasa é diferente cando es maior que cando tes seis anos, como é o caso de Sara. E o certo é que as estatísticas falan de moitos nenos e nenas que son abusadas e ademais, como se conta no libro, no contexto inmediatamente familiar. Nun contexto no que ninguén sospeitaría que puidese estar acontecendo. E logo, claro, hai unha vergoña social moi grande e inclusive incredulidade. Como imos sospeitar de alguén da propia familia? Mais é así. (…)”
María Reimóndez: “O mundo vexetal, que non entendemos, ten unha visión da existencia distinta á nosa”
Entrevista de Laura Veiga a María Reimóndez en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): Cando publicou Cobiza xa tiña claro que ía existir unha segunda parte?
– María Reimóndez (MR): Si, en realidade cando escribín Cobiza, escribín máis do que está publicado, mais crin que era demasiado contido para un único libro. A historia estaba deseñada, por dicilo dalgunha maneira, mais parecíame mellor dividila nestes dous libros. Multitudes é unha continuidade directa de todo o que aconteceu na primeira parte, con elementos novos que van recompoñendo a historia e os espazos que en Cobiza non están tan aclarados, fíos que quedan do pasado e que nesta novela se van recollendo para coñecer máis. Por suposto, tamén avanza a trama seguindo esas liñas que quedaron abertas.
– ND: Se Cobiza explicaba a causa dos males deste mundo distópico, Multitudes presenta algunhas posíbeis solucións?
– MR: Si, digamos que Cobiza é o espazo onde se presenta a realidade e se dan algunhas pistas do que vai acontecendo, mais Multitudes é realmente a novela onde se exploran cales son as alternativas a esta realidade que se presenta. Dentro diso, hai unha complexidade de situacións e de estratexias, mais a clave é que é unha novela que se achega máis a esperanza.
Nas lecturas que fun facendo de Cobiza, e agora que foi traducida ao español e estou volvendo vivir ese proceso, doume de conta de que hai xente que se queda na parte do horror. Con todo, tamén é certo que a maioría de persoas saben ler xa en Cobiza ese xermolo da esperanza. En Multitudes xa é algo que se explora aínda máis. É unha novela que ten máis acción, non no sentido dos filmes estadounidenses, senón no sentido da materialización da esperanza, de como se formulan as distintas maneiras de actuar e de abrirnos as portas a outros personaxes que parecían máis secundarios, mais que agora teñen un papel relevante.
É unha novela polifónica e evidentemente todos os seres que aparecen, sexan humanos ou vexetais, teñen a súa propia personalidade e perspectiva sobre as cousas, polo que tamén hai múltiples posturas sobre o que se debe facer nunha situación como a que se presenta. En Cobiza xa temos posicionamentos, por exemplo, o de Luz Divina, o que ela pensa que ten que facer, e de feito faino coas consecuencias que iso ten para todo o mundo. E despois, cos seres completos, que foron evolucionando cada un á súa maneira porque partían dunha base distinta. Tiñan a súa propia personalidade, dentro da conexión que teñen, mais tamén foron entrando en contacto con distintas realidades humanas, porque tampouco hai unha soa. (…)”
