Entrevista
a Mercedes Queixas en Noticieiro Galego:
“(…) – Noticieiro Galego (NG): Foi vostede coordinadora da Editorial Laiovento, cal foi o seu labor neste tempo? Como recorda aquela etapa?
– Mercedes Queixas (MQ): Traballar no equipo de Laiovento aprendeume a coñecer, a querer e a valorar todo o que ten a ver co proceso de edición. Desde a recepción dun orixinal até o momento da entrada recendente do primeiro volume impreso. Un proceso que, para min, aínda hoxe non perdeu boa parte da maxia que encerra. (…)
– NG: Despois chegou a docencia. Cal é o seu obxectivo no que respecta ós seus alumnos? Ata que punto pode influír un mestre na formación dos alumnos?
– MQ: O profesorado ten influído en min, especialmente na etapa do bacharelato, e posteriormente na Facultade de Filoloxía da UDC. Inconscientemente, ten contribuído para formarme, para ir construíndo un pensamento, asumir uns valores e non outros, concibir un determinado proxecto de país, etc. No meu caso, no meu labor docente, teño presente a procura de comunicación, diálogo e proximidade na relación co alumnado. Prácticas que vin levar a cabo a unha parte do meu profesorado; asemade, teimo en evitar aquilo que penso que non funcionou cando eu era estudante. Procuro que o meu alumnado consiga as competencias na materia que a lexislación impón, mais preocúpame cumprir outros obxectivos para min moi importantes como escoitar as súas preguntas, medos e incertezas. É fundamental, ao meu ver, axudarlles a analizar a realidade desde ópticas diferentes ás que reciben, dialogar con elas e eles, facelos partícipes das ensinanzas, porque sempre saben moito máis do que lles parece. Así é como eu tamén aprendo día a día e me contaxio da súa forza e enerxía. (…)
– NG: Algunha das súas obras da que estea especialmente orgullosa?
– MQ: Sentinme satisfeita co resultado de todos os traballos porque, unha vez rematados, era consciente do avance na mellora das miñas aprendizaxes, das descubertas inesperadas, da posibilidade de partillalas con aquelas persoas que se achegasen a ler. Escribir axudoume sempre a entender moito mellor o presente, a desanobelar confusións históricas que explican que este país con tantas fortalezas non poida ser dono de seu. Ora ben, non podo deixar de recoñecer un afecto moi especial polo último libro, por esta biografía da que falabamos, xa que o procedemento de escrita foi moi diferente. O tempo de conversas con Carme, recibir a súa vida tan xenerosamente, que aceptase que eu a contara, compartir cada palabra, cada experiencia, cada fotografía, cada poema… Todo isto foi unha experiencia que nunca esquecerei, e que sei que nunca lle agradecerei bastante. (…)
– NG: Ademais de filóloga, docente e escritora, é vostede tamén a Secretaria Xeral da Asociación de Escritoras e Escritores e Lingua Galega. Fálenos desta asociación, da súa función e do seu obxectivo. En que consiste o labor da AELG?
– MQ: A AELG foi fundada en 1980 e reúne nesta altura máis de 430 socias e socios. Traballa para a dignificación do oficio de escritor e escritora, así como da súa promoción e das súas obras, do fomento da interconexión entre eles e da interrelación con outros profesionais, quer sexa doutras literaturas quer doutras artes en xeral. Por outra banda, preocúpase tamén pola transmisión da cadea da escrita, por ofrecer un sistema lingüístico, literario e cultural propio no que asentar as súas raíces. Por iso a Escola de Escritoras e Escritores da AELG organiza periodicamente, en diferentes concellos do País, obradoiros de escrita creativa, guiados polas propias escritoras e escritores, para transmitir á sociedade, e moi especialmente á mocidade, a experiencia apaixonante do acto creador, tentando concienciar do imprescindíbel que é a estimulación creativa na escrita e o seu papel complementario na formación do individuo. Visibilización e formación serían dous eixos vertebradores do traballo da AELG que nestes anos conseguiu unha implementación social importante e necesaria como demostra o elevado volume de consulta diaria do seu web.
– NG: Xa para rematar, Mercedes, aínda que sexa unha pregunta demasiado ampla e difícil de sintetizar, seino, como valora vostede a situación da literatura galega na actualidade? Coa visión de quen a escribe, a le, a ensina, e trata ademais de defendela a través do asociacionismo…
– MQ: Eu vívoa con paixón e con moito orgullo, porque observo unha literatura que sempre foi quen de dar pasos adiante, de se superar no fondo e na forma, de construír referentes éticos para a cidadanía, de dar respostas e suscitar interrogantes ao lectorado, de gañar progresivamente lectoras e lectores cada vez máis novos e mellor formados, de contribuír a crear unha importante industria cultural galega sustentadora dun nada despreciábel capital económico e de postos de traballo para o noso País. (…)”
Arquivos da etiqueta: Noticieiro Galego
Miro Villar: “Sen vida non hai literatura posible e, sen literatura non hai vida”
Entrevista 
a Miro Villar en Noticieiro Galego:
“(…) – Noticieiro Galego (NG): Normalmente é unha pregunta que non gusta, pero como escritor que tocou un pouco todos os xéneros, cal dirías que é a túa hábitat natural, Miro?
– Miro Villar (MV): A poesía, de sempre e por riba de todas as cousas. E síntome cómodo na investigación literaria, nomeadamente sobre a obra de poetas que me interesan por razóns diversas. Aínda que se respondese desde o ámbito da satisfacción persoal diríache que a miña obra infanto-xuvenil, porque a rapazada, sobre todo a máis miúda, é moi agradecida co que fas.
– NG: Empezar xa empezaches escribindo poesía. Recordas como e por que empezaches?
– MV: As primeiras publicacións foron en revistas escolares. Fóra dese ámbito os primeiros poemas meus que viron a luz e que aínda podo reivindicar, polo que recordo, foron publicados na revista Decrúa, de Muxía, por volta de 1985–1986, e noutras de ámbito comarcal, cara aos vinte anos. Foi unha etapa persoal moi introspectiva, e só abandonei esa temática para poetizar a paisaxe da nación galega, con especial énfase na Costa da Morte. O meu interese pola poesía veu primeiro das lecturas escolares tanto da literatura galega coma da española, e tamén de maneira moi decisiva pola denominada canción de autor. As letras dos cantautores da chamada “nova trova cubana” (Silvio Rodríguez, Pablo Milanés, Amaury Pérez…), doutros cantautores latinoamericanos (Mercedes Sosa, Víctor Jara, Violeta Parra…), galegos (Suso Vaamonde, Fuxan os Ventos, A Quenlla, Miro Casabella…), portugueses (José “Zeca” Afonso, Fausto, as fadistas como Amália Rodrigues e as máis novas voces), españois, franceses, ingleses e norteamericanos, africanos, unha enorme listaxe de músicos que, as máis das veces, utilizaban letras de poetas ou facían poesía nas súas propias. (…)
– NG: E volvendo á literatura para para os nenos e os mozos, dirías que é máis difícil escribir para eles? O que é certo é que ten un valor fundamental no mundo da literatura, non? Obras de calidade para a mocidade debería supoñer novos lectores para o futuro…
– MV: Escribir, cando menos para min, non é doado en ningunha circunstancia. Ora ben, a escrita infanto-xuvenil precisa dun achegamento mental a ese lectorado e ás veces non resulta doado. Creo que a literatura para estes tramos de idade que se está a facer na nosa lingua é dunha enorme calidade e non fai falla que sexa unha afirmación miña, pois abonda cos observar os recoñecementos que adoita acadar fóra do noso ámbito. E mesmo temos editoriais especializadas que están a conquistar novos mercados e novos lectorados, algún até exóticos, que falan de que se están a facer ben as cousas. Se cadra aínda é moi pequena, demasiado. a porcentaxe de obras que se traducen a outras linguas. E aquí boto de menos máis apoio institucional. A literatura irlandesa, poño por caso, goza duns apoios enormes para se promocionar fóra do seu territorio e a administración de Eire destina investimentos á tradución. (…)”
Antón Riveiro Coello: “Acaso a literatura non é unha marabillosa mentira aceptada por todos?”
Entrevista
a Antón Riveiro Coello en Noticiario Galego:
“(…) – Noticieiro Galego (NG): Como é Antón Riveiro Coello como escritor? Como define a súa obra?
– Antón Riveiro Coello (ARC): Coido que son un escritor curioso, atento, sempre na procura de historias. E a miña obra non é outra cousa que a orde de todas esas curiosidades. (…)
– NG: Tocou todos os xéneros, máis narrativa sen dúbida, pero tamén houbo algo de poesía… Que lle permitiu cada un deles?
– ARC: A poesía é unha iluminación, un abismo para min e ponme moito respecto. Eu son fundamentalmente narrador e síntome máis cómodo na novela e no relato que na poesía. De aí que as miñas experiencias na poesía adoiten ser narrativas. Limaiaé é un libro de poemas limiaos que xurdiu dun compromiso cos amigos e do que estou satisfeito porque foi unha viaxe moi especial pola memoria da Limia e o seu río. (…)
– NG: Son importantes os premios para a Literatura? Para o sector como tal?
– ARC: Precisámolos para a normalización dunha literatura. Dicir que hai moitos premios ou moitos escritores é o mesmo que protestar porque un bosque ten moitas árbores. Os premios cumpren varias funcións como a de confirmar carreiras, abrir camiños ou facerlles publicidade aos propios libros o que pode poñer medras nas vendas do sector. A min os premios servíronme para o máis importante, que non é outra cousa que atopar unha editorial de prestixio como Galaxia. De feito, dende o ano que gañei o García Barros nunca máis me volvín presentar a un premio porque o fundamental xa estaba conseguido.
– NG: Xa para ir rematando, como valora a situación da literatura actual Antón? Mirando cara a literatura galega, como diría que se atopa?
– ARC: Hai un nivel de altura. A verdade é que, malia a invisibilidade á que nos condenan e á situación pola que está a atravesar o galego, a nosa literatura nada ten que envexar a outras literaturas. A parte de fenómeno da poesía, sempre tan frutífero no noso país, ou da literatura infantoxuvenil, nos últimos anos eu salientaría a diversidade e a consolidación dunha xeración de narradoras tan interesantes como Teresa Moure, Anxos Sumai, Rosa Aneiros, Inma López Silva, Berta Dávila, María Reimóndez, Eva Moreda, Uxía Casal, Rexina Vega, Iolanda Zúñiga e moitas outras. (…)”
Andrés Pociña: “Ler e meditar as obras dos clásicos viría moi ben neste mundo que anda a trancas”
Entrevista
a Andrés Pociña en Noticieiro Galego:
“(…) – Noticieiro Galego (NG): Son dous ámbitos moi diferenciados, o do ensaio e o da creación literaria propiamente dita, con cal se queda?
– Andrés Pociña (AP): Gústanme os dous, pero no ensaio e na investigación camiño máis seguro; na creación literaria teño máis dúbidas. Debo dicir que nesta última escribo case sempre en galego.
– NG: Cal dos seus libros o define mellor? Con cal se identifica especialmente?
– AP: De filoloxía clásica, Comedia romana, escrito a medias con Aurora López. De creación, o monólogo Medea en Camariñas, escrito en galego, pero representado sempre, moitas veces e con éxito, en castelán. Pero agora, neste momento, o libro mellor de Aurora e meu é Á procura da poesía. Vida e obra de Luz Pozo Garza, no que traballamos durante case dez anos e que sairá axiña; quedounos unha obra preciosa, case tanto como esa muller divina á que está dedicada.
– NG: Cre que deberiamos botar máis man das Humanidades na actualidade? Falta reflexión na sociedade actual?
– AP: Pois si. Ler e meditar as obras dos clásicos do espírito humano viría moi ben neste mundo que anda a trancas.
– NG: Como valora a situación da Literatura na actualidade? Cre que está a perigar a Literatura en galego ou que está máis viva ca nunca como apuntan algunhas voces?
– AP: Aquí habería que falar moito. Estase a producir moita e moi boa literatura en lingua galega, pero quen a le? Onde se atopan os libros en galego nas librarías galegas, se non é naquel recunchiño pequeno aló no fondo? Cando sae un xornal galego, por que acaba morrendo sempre? Que foi de “Galicia hoxe”? Que foi de “A nosa terra”? Quen está subscrito a “Sermos Galiza”? Quen merca un libro en galego? (…)”
Francisco Pillado Maior: “Marcho coa sensación de ter gozado coa miña verdadeira vocación; a de editor”
Entrevista
a Francisco Pillado en Noticieiro Galego:
“(…) – Noticieiro Galego (NG): Non hai dúbida de que o teatro é algo que vai total e absolutamente vinculado á figura de Pillado Maior. Que foi para ti o teatro? Que significou na túa vida?
– Francisco Pillado (FP): O meu pai era un gran lector. Tiña unha magnífica biblioteca e lembro que nela “descubrín” as pezas teatrais de Shakespeare, un autor do que nos falaba a miúdo Miguel González Garcés, un excelente profesor de literatura que tiven nos anos de estudante de bacharelato. Tamén na biblioteca paterna achei os libros de dous grandes dramaturgos: Valle-Inclán e Federico García Lorca. Valle segue a ser un autor que goza de plena actualidade neste singular “Ruedo Ibérico” que habitamos. De feito, ás veces, resúltame complicado interpretar a realidade que estamos a padecer sen aplicar –como diría o propio don Ramón- “a matemática perfecta do esperpento.” O encanto de Federico García Lorca –á marxe da súa evidente xenialidade- radicaba –nos anos da miña adolescencia- en que era un autor prohibido e censurado polo franquismo. De feito, os libros que gardaba o meu pai, enviábanllos algunhas persoas exiliadas na Arxentina. Outra lembranza, que evoco sempre con emoción, foi ter asistido con Manuel Lourenzo, cando aínda eramos uns rapaces, á estrea de O don Hamlet de Álvaro Cunqueiro, no teatro Colón da Coruña, no ano 1959.
Xa no tardofranquismo, o teatro era ás veces unha forma de denunciar a ditadura que estabamos a padecer, burlando a censura existente. A este respecto os exemplos serían múltiples. Recordo unha representación… Estaban unha serie de actores e actrices sentados no escenario falando de xeito distendido e, nun momento determinado, entran dous actores, vestidos co uniforme da policía e berrando: “manos arriba o disparamos al aire!” De súpeto, os que estaban sentados, axeóllanse e comezan a suplicar: “Al aire no, al aire no, por favor”. Nese momento, as persoas que estabamos entre o público comezamos a aplaudir entusiasmados! Hoxe, isto, podería ser catalogado como exemplo de “teatro do absurdo”, mais naqueles tempos era frecuente ler notas de prensa que dicían: “Manifestación de los obreros del metal en Vigo. La policía se vió obligada a disparar al aire y hubo cuatro muertos” (…)”
Margarita Ledo: “Cómpre tomar partido, non facelo convértenos nun oco máis a transitar”
Entrevista
a Margarita Ledo en Noticieiro Galego:
“(…) – Noticieiro Galego (NG): O seu primeiro contacto literario tívoo coa poesía, con aquel Parolar cun eu, cun intre, cun inseuto. Por que este xénero?
– Margarita Ledo (ML): Porque foi o primeiro que lin en galego quizais, ou porque quería escribir en lingua galega e ese paso termaba dunha escrita na que comprometías o corpo e a fala.
– NG: Aqueles primeiros tempos de poesía, evolucionaron cara a narrativa e despois cara o ensaio. Este último centrado sobre todo na comunicación…
– ML: No ensaio a verdade é que adoito traballar eses obxectos que existen porque se fan para os demais: a foto, a prensa, o cinema, as iconografías do corpo… (…)
– NG: Entón, chegou un momento na súa vida na que aparece o audiovisual e no 2004 dirixe a súa primeira longametraxe, Santa Liberdade, como entra en contacto con este mundo?
– ML: Son estas idas e vidas da docencia e a pescuda ó traballo creativo. Daba aulas de documental, escribía sobre documental e púxenme a facer un documental. Era un documental sobre a utopía, os anos sesenta, a ocupación dun transatlántico para denunciar as ditaduras de Franco e de Salazar, unha acción da que é parte fundamental o exilio galego. (…)”
Funambulistas gaña o XVI Premio de Narrativa Curta Ánxel Fole de Lugo
Desde
Noticieiro Galego:
“O 22 de marzo outorgouse o XVI Premio de Narrativa Curta Ánxel Fole, convocado polo Concello de Lugo á novela curta de Mercedes Leobalde Funambulistas. (…) Nesta edición presentáronse ó premio un total de 62 orixinais entre novelas curtas e libros de relatos.
O xurado deliberante, composto por Olga Novo, Marica Campo e Manuel Bragado (representante de Edicións Xerais de Galicia que publicará o libro premiado), acordou concederlle o premio nesta XVI edición, primeira do novo estilo, a Mercedes Leobalde, pola súa novela breve titulada Funambulistas.
Do xurado formaron parte tamén, pero sen voto, Carmen Basadre Vázquez, Concelleira de Cultura, Turismo, Xuventude e Promoción da Lingua, que actuou como presidenta, e Darío Xohán Cabana, Coordinador de Publicacións do Concello, en funcións de secretario.”
Vilagarcía: celebración do Día da Poesía cunha dramatización de poemas de Rosalía de Castro
Desde
Noticieiro Galego:
“A Biblioteca Pública Rosalía de Castro celebra mañá, 21 de marzo, o Día da Poesía, organizando unha actividade que tamén servirá de colofón aos actos programados con motivo da conmemoración do nacemento de Rosalía de Castro. Será a través dunha dramatización de poemas da autora de Cantares Gallegos que correrá a cargo de Ana Hermida e á que asistirá un grupo de alumnos de 3º da ESO. Coincidindo co Día da Poesía clausúrase a exposición sobre Rosalía que se puido visitar na Biblioteca nas últimas semanas. (…)
Segundo a intérprete, Ana Hermida, este espectáculo pretende amosar unha Rosalía actual, como os temas que ela trata, tan vixentes hoxe en día. A relación cos homes, a defensa da muller, da súa terra… O desexo e ansias súas polo teatro “eu quería ser actriz e non me deixaron”. Unha Rosalía, a veces divertida, outras reivindicativa, dura. Unha muller interpretando a outra muller. Poemas, e algunha canción para honrar a nai da nosa terra. A peza baséase integramente en poemas de Rosalía e Miguel Anxo Fernán -Vello. (…)”
Crónica posterior en Faro de Vigo.
Lino Braxe: “Eu son, fun e só serei un poeta, que se gaña a vida como pode”
Entrevista
a Lino Braxe en Noticieiro Galego:
“(…) – Noticieiro Galego (NG): Se falamos de xéneros? Teatro, poesía,… Que che ofrece cada un?
– Lino Braxe (LB): O teatro ofréceme paixón, a sensación de estar vivo e de compartir esa vida con outras persoas, o que para un solitario empedernido coma min é toda unha regalía. A poesía é para min o mesmo que dicía Beethoven do seu amor “O meu anxo, meu todo, meu deus”.
– NG: E en canto á canle? Tamén tocaches un pouco tódolos paus. Prefires o directo do teatro, a televisión, a radio?
– LB: A radio é o medio ideal para un poeta. Es anónimo. Ninguén ve o teu rostro. Fas o teu programa e marchas para casa a escribir poemas. Nun tempo vivín así. Pero non tiven sorte cos xefes que tiña na radio e decidín deixar “aquela mina abandonada” que era como definía Orson Welles á radio.
– NG: Como foron os comezos? Sempre tiveches esta vocación ou de pequeno querías ser outra cousa?
– LB: Até os doce anos eu fun educado, non polos meus pais, senón por certo entorno familiar, para ser militar. Pero a esa idade escribín un poema. Desde aquela xa non existiu nada máis na miña vida que a poesía.
– NG: A cal dos teus proxectos lle tes ese agarimo especial? Que obra, poema ou serie recordas especialmente?
– LB: A obra da que gardo un recordo máis nidio é “Hamlet” que dirixín hai uns anos. Creo que o meu mellor poema foi Banquete, por moito que me gusten outros moito máis, mais eu sempre falo desde a opinión do público. O programa de radio do que teño máis morriñas foi Prohibido durmir a sesta que presentaba coa miña amiga e compañeira Ana Pontón. A xornalista, non a política, claro. (…)”
Rafa Vilar: “Para os nosos gobernantes a nosa literatura e a nosa cultura carecen de importancia”
Entrevista
a Rafa Vilar en Noticieiro Galego:
“(…) – Noticieiro Galego (NG): Se algo podemos dicir de ti, Rafa, é que es un escritor comprometido co teu tempo. Ten que implicarse a poesía no momento no que se atopa?
– Rafa Vilar (RV): Penso que a implicación social sempre estivo, con maior ou menor grao, presente na poesía. Supoño que nunha época actual, marcada pola crise (que é máis que económica), esta presenza tende a ser maior, nas temáticas, no tratamentos dos asuntos, etc.
– NG: Como definirías a túa obra? Como te definirías como escritor?
– RV: A miña, penso, que é unha obra sincera e humilde; unha poesía espida que procura a complicidade -emocional e intelectual- dos posíbeis lectores e lectoras. Como escritor, como na vida, síntome como “clase obreira”, nin máis, nin menos.
– NG: E como foi a evolución dende os inicios da túa actividade?
– RV: Pois foi unha evolución tranquila; non fixen grandes mudanzas na miña escrita, se acaso pequenas innovacións. Nese sentido, a miña percepción é de bastante coherencia na miña evolución poética. (…)”
