Pilar García Negro, Nova Escola Galega e Aquí tamén se fala, gañadores do XV Premio Rosalía de Castro de Lingua

Desde a Deputación da Coruña:
“A escritora, sociolingüista, política e profesora Pilar García Negro, na categoría A, para persoas; o movemento de renovación pedagóxica Nova Escola Galega, na categoría B, para entidades, e o proxecto Aquí tamén se fala, promovido polo IES Rafael Dieste coruñés, na categoría C, as das iniciativas de dinamización para a poboación de menor idade, son as tres propostas gañadoras do XV Premio Rosalía de Castro de Lingua, que convoca a Deputación da Coruña.
O xurado, presidido pola deputada de Lingua, Soledad Agra, formárono Daniel Romero, Borja González —representante da comunidade en redes en lingua galego Orgullo Galego— e Francisco Cedeira, Pakolas, gañadores da pasada edición do certame nas categorías A, B e C, respectivamente. Como secretaria actuou Dores Sánchez Alegre, técnica de normalización lingüística da Deputación.
Na categoría de persoa, o xurado decidiu premiar a García Negro “polo seu firme compromiso co galego en todos os lugares e en todas as circunstancias, o que lle custou multas e expedientes”. “García Negro é”, valorou o comité avaliador, “unha das voces pioneiras e máis autorizadas en temas de sociolingüística e planificación lingüística. E na súa etapa como parlamentaria desenvolveu un intenso labor centrado nos usos sociais do galego e ela mesma impulsou iniciativas para modificar e facer cumprir a Lei de normalización lingüística”.
Na categoría de entidades, o xurado salientou da Nova Escola Galega (NEG) “a súa importancia como movemento de renovación pedagóxica referencial no noso país que desde as primeiras etapas da súa traxectoria e ata a actualidade, que teimou por vincular a normalización lingüística e curricular no ensino, con froitos tanto na didáctica da lingua como nas estratexias sociopolíticas e técnicas de galeguización, nas obras de literatura infantil e xuvenil ou nos traballos en campos como o das ciencias sociais, as ciencias naturais ou as TIC”. Para o xurado, “a acción do colectivo Avantar, un dos constituíntes de NEG, marcou unha liña nas orientacións metodolóxicas, asignándolle á lingua o papel de ferramenta básica no proceso de recuperación e normalización lingüística e cultural. Os libros “O noso galego”, coordinados por Agustín Fernández Paz e Xosé M. Lastra Muruais, non só foron os primeiros materiais para o ensino regrado do galego, senón tamén referentes da renovación pedagóxica ao introducir na escola os medios de comunicación, a música propia, a linguaxe inclusiva ou o cómic”.
Na categoría de proxecto concreto de dinamización lingüística que realiza un traballo específico cos tramos da poboación de menor idade, infancia e mocidade, o xurado escolleu a proposta de Aquí tamén se fala, promovido polo EDNL do IES Rafael Dieste da Coruña, “por ser a maior campaña de dinamización da lingua galega da historia exercida activamente pola mocidade”. “Trátase”, destacou o comité, “dun modelo pedagóxico en prol da lingua que nace dentro dos muros dun centro educativo mais coa vocación de os transcender e chegar a toda a sociedade e a todos os ámbitos”. O xurado puxo tamén en valor as “novas e ambiciosas” liñas de actuación do proxecto. (…)”

Pakolas, Museo do Pobo Galego, Orgullo galego e Daniel Romero gañan os Premios Rosalía de Castro da Deputación da Coruña

Desde a Deputación da Coruña:
“Pakolas. Rock infantil e familiar en galego’ na categoría iniciativas de dinamización para a poboación de menor idade; o Museo do Pobo Galego e Orgullo Galego, ex aequo na categoría de entidades; e o técnico de normalización lingüística Daniel Romero na categoría de persoas, son as catro propostas gañadoras dos XIV Premios Rosalía de Castro de Lingua que convoca a Deputación da Coruña. Trátase do certame que, cada ano, recoñece e premia o labor de promoción e dignificación social do patrimonio lingüístico de Galiza, tanto no ámbito territorial da provincia como no de todo o país.
O xurado, presidido pola deputada de Normalización Lingüística, María Muíño, estivo conformado por María Canosa Blanco, gañadora na categoría persoas da anterior edición; Irimia Fernández Álvarez, gañadora na categoría iniciativas de dinamización tamén en 2022; e por María Alicia Fernández Rodríguez, representante de AELG, entidade que tamén resultara gañadora o pasado ano. Como secretaria actuou Dores Sánchez Alegre, técnica de normalización lingüística da Deputación da Coruña.
Na categoría de persoa, o xurado decidiu premiar a Daniel Romero, xestor de actividades culturais e de normalización lingüística no Concello de Fene, por “abrir novos camiños e innovar en diferentes ámbitos sociais e de dinamización da lingua, realizando un traballo continuado durante décadas”. No seu informe, o xurado tamén salienta que “o seu exemplo, coherencia e compromiso convérteo no faro das persoas dedicadas á normalización lingüística”, tras máis de 40 anos traballando tanto desde o concello como desde outras responsabilidades profesionais nesta longa traxectoria. Da súa man, o galego chegou con forza ás tecnoloxías da información e á comunicación con iniciativas en que Daniel Romero participou como Ciberlingua, galego.org ou Vieiros.
En canto á categoría de entidades, o xurado concede o premio exaequo ao Museo do Pobo Galego e a Orgullo Galego, considerando que ambas propostas son “divulgadoras e mantedoras de coñecemento e contido cultural”; no caso do Museo do Pobo Galego “cunha traxectoria xa consolidada no tempo”, mentres que Orgullo Galego representa “unha nova expresión de transmisión da lingua e cultura galegas”. Neste sentido, a proposta do Museo do Pobo Galego, no eido lingüístico, salienta a conservación e custodia dunha extraordinaria Biblioteca declarada de Especial Interese para Galicia no ano 2012. Este acervo bibliográfico e documental está composto polos máis de 100.000 volumes, entre libros e publicacións periódicas, que conforman a Biblioteca, cun Arquivo que ocupa máis de 600 metros lineais (entre manuscritos e mecanoescritos) e un conxunto de materiais de características singulares: fotografías, postais, mapas e planos, carteis, partituras, pergameos ou follas voandeiras. Mentres, pola súa banda Orgullo Galego é unha iniciativa destinada a normalizar o uso da lingua galega nas redes sociais, para que a poboación teña espazos de referencia do idioma propio e que figure en pé de igualdade con outros idiomas do mundo, demostrando que é unha lingua viva, moderna e con futuro e fai parte das ferramentas tecnolóxicas máis actuais.
Por último, na categoría de proxecto de dinamización lingüística que realiza un traballo específico cos tramos da poboación de menor idade, o xurado escolleu a proposta ‘Pakolas. Rock infantil e familiar en galego’ por considerar que “utiliza unha linguaxe universal, a música, para involucrar calquera xeración no uso normalizado da nosa lingua”. O informe do xurado tamén indica que “non só utiliza a súa enerxía e entusiasmo sobre o escenario, senón que fai uso doutras vías para divulgar e promocionar a cultura”. ‘Pakolas’ é o músico e narrador Paco Cerdeira en formato solitario, cun espectáculo co que percorre bibliotecas, centros de lectura, feiras do libro, e outros espazos como teatros, auditorios, ou centros sociais.”