“Intriga, unha historia do galeguismo e tramas da CIA entreveranse en A función do tequila, a obra coa que Manuel Guede gañou onte o Premio Rafael Dieste de teatro, convocado pola Deputación da Coruña. Guede, que na súa ultima achega dramática perfilara o personaxe de La bella Otero, regresa aos intestinos do século XX para pescudar na peripecia vital da muller que a CIA lle puxo de secretaria a Castelao na súa visita a Nova York en 1938, cando o autor de Sempre en Galiza trataba de lograr apoio económico para a II República. Ela era daquela unha rapaza e chamábase María Docampo. Porén, ao tirar do fío descobre unha figura fascinante: o seu marido, José García Peña Jalisco, personaxe que xa trataran Fernando Salgado e Daniel Cortezón, pero que Guede converte agora no eixe dunha trama callada de realidade e ficción. O que fora director do Centro Dramático Galego (CDG) durante catorce anos estaba onte encantado “de entrar no selecto club dos que gañamos o Dieste e o Cunqueiro de teatro, como Roberto Vidal Bolaño” e tamén estaba satisfeito de que o xurado valorase un texto que fai dramaturxia a partir dunha investigación histórica. A obra, subliñou o xurado, está “baseada en feitos reais e ben documentada, desvela que Castelao e Luis Soto foron espiados pola CIA e propón un interesante xogo entre pasado e presente, entre realidade e recordos, e entre personaxes que varían a súa identidade, que ten a capacidade de enganchar ao espectador”. Guede, pola súa banda, recoñece que traballou moito, en especial a través dunha documentación que lle amosou a estremecedora relación de Docampo con Jalisco: nos anos corenta, ela ven a Galicia “fuxindo de non sabemos que” e “a finais desa década foi cruelmente asasinada polo seu marido xunto coa súa irmá e a súa nai” nunha aldea de Sada. Para Guede -“ou para Méndez Ferrín e Isaac Díaz Pardo”, puntualiza- tratouse dun crime político: un encargo da CIA para facer desaparecer a que fora a súa espía.” Vía Galicia Hoxe. A nova tamén se recolle na páxina da Deputación, e en Xornal, La Voz de Galicia, Galiciaé.
Arquivos mensuais: Abril 2011
Manuel Lourenzo González gaña o premio de literatura infantil O Barco de Vapor
“Manuel Lourenzo González obtivo o premio de literatura infantil O Barco de Vapor, no seu vixésimo sexta edición. Dotado con 6.000 euros e convocado pola Fundación SM, o premio pretende potenciar a creación de literatura infantil e xuvenil en galego que fomenten o gusto pola lectura e transmita valores humanos, sociais, culturais e relixiosos que axuden a construír un mundo máis digno. O xurado, formado por Manuel Figueiras, especialista en literatura infantil e xuvenil; Isabel Soto López, crítica literaria e tradutora; e Xavier Senín, catedrático de bacharelato, considera que a novela gañadora é “unha narración chea de imaxinación e fantasía, que destaca polo acertado deseño do mundo no que transcorre, co uso dunha linguaxe propia que dá conta de todas as súas peculiaridades”. Os organizadores informaron nun comunicado de que o premio se converte este ano en bienal, polo que a próxima edición se fallará en 2013.” Vía La Voz de Galicia. Tamén en Galicia Hoxe e La Opinión.
A obra completa de Lois Pereiro sae en edición bilingüe galego-castelán
O ILG coordinará un proxecto para estudar o léxico galego-portugués
Sarria: presentación de Rosalía de Castro, estranxeira na súa patria, de Francisco Rodríguez
O mércores 20 de abril, ás 20:00 h., na Casa da Cultura de Sarria, a Asociación Socio-Pedagóxica Galega (AS-PG) e a Agrupación Cultural Ergueitos presentan o libro Rosalía de Castro, estranxeira na súa patria (a persoa e a obra de onte a hoxe), de Francisco Rodríguez, editado pola propia AS-PG.
Presentación do Roteiro Castelao na Estrada
Agustín Fernández Paz é seleccionado pola editorial Dalkey Archive Press para figurar na antoloxía dos mellores narradores do mundo
Instalación multimedia sobre Lois Pereiro na Biblioteca Nodal de Lugo
Mercedes Queixas: “Temos magníficos creadores, pero falta quen os visualice”
Entrevista a Mercedes Queixas en Galicia Hoxe:
“- Galicia Hoxe (GH): A literatura galega aínda carece dun estudo profundo e aclarador dos que se teñen feito por aí?
– Mercedes Queixas (MQ): A literatura, a arquitectura, a música, a historia, a plástica, a pedagoxía, a economía, a filosofía, a ciencia… Atreveríame a dicir que calquera área de saber, calquera ámbito do coñecemento pensado e elaborado en clave galega, con perspectiva diacrónica e personaxes principais galegos está aínda pendente de estudo e divulgación. A nosa desmemoria é grande, iniciabamos lentamente o camiño da recuperación e do autorrecoñecemento, tan necesario para que calquera comunidade social se respecte e avance, mais agora baixo pretexto de austeridade política –mais concretamente, esganamento educativo e cultural mal disimulado, tal e como eu o vexo e vivo– as fórmulas do coñecemento hai que o simplificar tamén e polo tanto para que procurar na raíz propia –radicalismo ad pedem litteram– se xa dispomos dunha historia contada por outros? Para min descubrir os trobadores, o Padre Sarmiento, Rosalía de Castro, Castelao, Álvaro Cunqueiro, Ánxel Fole ou Carvalho Calero foi unha necesidade/oportunidade urxente que me fixo medrar o orgullo de ser o que son, nin máis nin menos. E síntome moito máis rica e completa desde que accedín a eles. (…)
– GH: Podemos dicir sen medo, e cun moderado orgullo, que a literatura galega está vivir o momento máis esplendoroso da súa historia?
– MQ: Do igual xeito que podemos pensar que a mellor obra está pendente de escribir, pode ser que o momento máis esplendoroso aínda estea por vir. É difícil determinar o futuro e aínda máis predicilo. A distancia do tempo permite palparmos etapas literarias excelsas, pensemos na literatura medieval, por exemplo, ou no Rexurdimento decimonónico. Ora ben , non esquezamos algo para min determinante: o presente e o futuro da literatura galega é e será segundo o presente e o futuro da lingua que a constrúe, da sociedade que a escribe, edita, publicita e le… As etapas literarias sempre veñen determinadas polo contorno político-social-económico de cada país en cada momento. Como senón se pode explicar o existencialismo da poesía da Escola da Tebra? Ou o socialrelismo dun poeta como Manuel María? Ou a poética renovadora e transgresora dos anos 80? Ou mesmo o florecemento da literatura infantoxuvenil nas últimas décadas? Nada é casual nin fortuíto. Os proxectos callan porque hai quen traballa neles e porque previamente acredita neles. Temos magníficos axentes creadores e produtores de literatura, de cultura. Precisamos distribuidores que axuden a visualizala.
Elena Gallego: “Quería facer unha novela que afondase nas raíces galegas e que xogase coa maxia e a alquimia que agochan”
Entrevista a Elena Gallego en Galiciaé:
“- Galiciaé (G): Vostede é xornalista. Que lle moveu a escribir un libro?
– Elena Gallego (EG): Desde moi cativa sempre tiven o soño de escribir, de feito fíxenme xornalista porque me gustaba escribir, a radio, o xornalismo… Teño que confesar que o primeiro libro escribino con doce anos pero é infumable. A miña nai gardouno nun caixón, aínda mo deu hai pouco e non fun capaz de abrilo porque as cousas que se fan con doce anos, evidentemente non dan moito de si. Cando xurdiu Dragal xa tiña algunha cousiña pero esta en concreto xurdiu porque teño un fillo, que tiña daquela quince anos e a habitación chea de dragóns. Aparte diso, era un rapaz ao que non lle gustaba ler e comezou a collerlle gusto á lectura con novelas fantásticas do estilo de Harry Potter. Chega un momento no que ti dis ”é unha pena que estas cousas que está lendo sexan de fóra”. Entón empecei coa historia: un rapaz de dezaseis anos que está na aula do instituto. Mira pola fiestra e na portada dunha igrexa románica que hai enfronte ve que unha das figuras, que é un dragón, chíscalle un ollo. A partir de aí empecei a imaxinarme que acontecería se ese dragón se reencarnase, que Hadrián chegase a converterse no dragón. É un rapaz dun pobo, dunha aldea da costa galega e un dragón cunha profecía de 2000 anos de existencia agochado nun templo románico. (…)
– G: Por que escolliches contar a historia de Dragal nunha triloxía?
– EG: Non pensaba que ía ser unha triloxía, non escribín Dragal cun guión previo. Empecei por facer unha cousa curta e foi collendo vida. Claro, cando rematei a primeira novela quedaban moitas cousas por contar, rematas un libro de 265 páxinas e tes que seguir. Pero non podes seguir cun libro de 700, entón chega un momento no que teñen que ser tres. Non é que fixera algo adrede por alongalo nin porque estea de moda que sexa unha triloxía. As propias personaxes foron facendo un pouco o que eles querían. Empezou sendo unha historia moi sinxela para demostrar que se poden facer historias moi interesantes en galego e empezou a medrar ela soa.”