Comunicado da AELG sobre o Entroido e o dereito á liberdade de expresión

Varios acontecementos dos últimos tempos, e especialmente a feroz crítica que desde sectores ultraconservadores se dirixiu contra Carlos Santiago, pregoeiro do Entroido en Santiago de Compostela, parece retrotraernos a tempos que semellan máis propios do absolutismo medieval e preconstitucional de comezos do s. XIX que dun tempo democrático como debería ser o actual.
Semella que unha neoinquisición anda á espreita, violando e atentando gravemente contra dereitos e liberdades tan básicas como a de expresión ou de lingua.

Máis grave aínda se pensamos que ese ataque furibundo a unha liberdade individual ten lugar nun período festivo como o do Entroido, que é (ou debería ser) unha parodia do que nos pasa na vida, que é cando ridiculizamos o feo e o grotesco, o que nos dá medo e exaltamos a inversión de sexos, de xerarquías sociais…, escenificamos o prohibido, dentro dun marco espacial e temporal e normativo ben regulado e controlado. Unha catarse liberadora para compensar carencias de liberdade que boa falta nos fai como demostran certos ataques retrógrados aos dereitos máis elementais.

Mala cousa que as/os cómicas/os teñan que dar explicacións do seu humor. Mala idea que dramaturgas/os, escritoras/es e poetas teñan que render contas a quen non se toma nin a molestia de escoitalos en primeira persoa. Peor idea é para unha comunidade someter a censura ao entroido e as súas expresións, como se o humor da xente estivese sometido a decisións de parte ou puidese estar sometido a outra cousa diferente da liberdade de expresión e do desexo do pobo de facer a súa propia crónica humorística da vida.
Someter -porque este é o verbo auténtico- a liberdade de expresión de cómicas/os e artistas é o que se pretende con esta campaña de acoso a Carlos Santiago como pregoeiro do Entroido en Compostela. Someter o humor entroideiro para ver se logo se pode someter todo o resto das cousas: a liberdade de expresión, a liberdade de pensamento, a liberdade de movemento e todas aquelas liberdades que forman o catálogo dunha sociedade non só moderna, tamén socialmente madura.
Censurar un chiste ou un gag, censurar o humor, é a primeira forma de censurar a intelixencia, de acabar coa posibilidade de ter outro punto de vista para o mundo. Renegar do humor é como renegar da posibilidade de xogar coas ideas. É renegar de ter ideas.

Diante disto, a AELG quere mostrar a súa solidariedade con Carlos Santiago e rexeitar que esta liberdade esencial, que forma parte da nosa tradición cultural, sexa atacada, ao tempo que rexeita as críticas inxustificadas sobre o seu pregón de entroido e súmase a todas as persoas e colectivos que defenden o traballo e o humor de Carlos Santiago e a liberdade de ter o sentido do humor que nos permita ser máis intelixentes.
Sería moi grave, ademais, que se faltasen aos mínimos criterios de veracidade informativa se os feitos se elaboran “a partir dos recortes de declaración de testemuñas anónimas que disque estiveron alí”.

A AELG comparte o manifesto O Humor é Sagrado, da Asociación Galega de Dramaturxia, DramaturGa, polo que tamén “rexeitamos a terxiversación que das súas palabras se está a facer, así como o acoso ao que está a ser sometido a través das redes sociais e certos medios de comunicación tanto dixitais, como audiovisuais ou en papel, en defensa dun suposto respecto aos sentimentos, que ten como resultado un inxustificable ataque violento á súa persoa e á súa dignidade como traballador do humor e da dramaturxia.”

Acordos da Asemblea Xeral de Socios-as da AELG 2018

A Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG) celebrou na mañá do sábado 17 de febreiro a súa Asemblea Xeral de socios/as.

A secretaria xeral, Mercedes Queixas Zas, fixo un balance de 2017, que pode ser consultado aquí.

A Sección de Literatura de Tradición Oral da AELG, previa deliberación do Grupo de Traballo composto por Ana Acuña, Félix Castro Vicente, Carme Pernas Bermúdez, Calros Solla, Xurxo Souto, X. Manuel Varela, Lois Pérez e Antonio Reigosa, propuxo ao Consello Directivo da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega someter á consideración da Asemblea Xeral recoñecer como Mestra e Mestre da Memoria 2018 respectivamente a Luz Fandiño e a Manuel Pazos Pazos de Merexo. A Asemblea aprobou a proposta, e a entrega destas distincións terá lugar na III Gala dos Premios Mestras e Mestres da Memoria a celebrar en Lugo co apoio do Concello de Lugo e da Deputación Provincial de Lugo.

Luz Fandiño. Nacida en Compostela en 1931, boa parte da súa vida pasouna na emigración, primeiro na Arxentina, país no que residiu desde os 21 anos ata 1952, e logo en Francia ata 1979. É escritora e activista social e cultural en permanente compromiso coa lingua, co feminismo e coas causas dos desfavorecidos, amais de autora de dous libros de poemas: Farangulliña de neve (1998) e O pracer de envellecer (2014).
Na emigración en Arxentina, a pesar de seren anos duros para ela, descobre a poesía de Rosalía de Castro e a de Cabanillas, e o galego como lingua literaria.
En París descobre un país, o seu, e toma conciencia e participa nos movementos sociais da convulsa Europa daqueles anos. Todas esas experiencias están reflectivas na súa obra de creación e no seu afán por divulgar o que sente pola matria e pola lingua.

Manuel Pazos Pazos de Merexo. Naceu o 9 de maio de 1926 en Merexo, concello de Muxía. Axiña cumprirá 92 anos. Pazos é o último grande músico do acordeón diatónico da Costa da Morte, o grande mestre tamén da memoria de todas as “palilladas”, bailes e pandeiretadas que aconteceron nesa banda do mundo dende as primeiras décadas do século XX.
A súa memoria abrangue tamén todos os saberes da cultura tradicional, e fitos históricos moi significados como o contrabando do wolframio (ao que se dedicou como todos os veciños da zona) durante a II Guerra Mundial. Ë protagonista do libro-disco Pazos de Merexo. O acordeón diatónico da Costa da Morte, e recibiu varias homenaxes.

A Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega ratificou Isabel-Clara Simó como Escritora Galega Universal 2018, desde o profundo respecto e afecto á súa persoa e a valoración da altísima calidade literaria da súa obra, así como por ter defendido e defender a lingua, a cultura e a dignidade nacional dos Països Catalans.
O Premio será entregado o día 19 de maio de 2018, no marco da III Gala do Libro Galego, que terá lugar no Teatro Principal de Santiago de Compostela.
Nas anteriores edicións, recibiron este nomeamento as escritoras e escritores Mahmud Darwix, Pepetela, Nancy Morejón, Elena Poniatowska, Juan Gelman, Antonio Gamoneda, José Luis Sampedro, Lídia Jorge, Bernardo Atxaga, Luiz Ruffato, Pere Gimferrer e Hélia Correia.
Isabel-Clara Simó é licenciada en filosofía e en xornalismo, e doutorada en Filoloxía Románica. Como xornalista dirixiu o semanario Canigó e colabora habitualmente en diversos medios de prensa escrita, radio e televisión. Foi delegada do Libro do Departamento de Cultura da Generalitat de Catalunya, profesora da Universitat Pompeu Fabra e vicepresidenta da Associació d’Escriptors en Llengua Catalana.
Da súa obra literaria destacan, entre moitas outras obras, És quan miro que hi veig clar (1979), Alcoi – Nova York (1985), Històries perverses (1992), Perfils cruels (1995), Dones (1997), Estimats homes (una caricatura) (2002), Angelets (2004), Amor meva (2010), Els invisibles (2013), ou Jonàs (2016).
Cabe destacar tamén o seu labor xornalístico, do que recolleu parte dos seus mellores artigos no volume En legítima defensa (2003); e a ensaística, con ensaios como Sobre el nacionalisme (2000) e Si em necessites, xiula (2005).
Publicou máis de cincuenta títulos pertencentes a diversos xéneros: novela, narrativa breve, narrativa xuvenil, teatro, poesía, guións radiofónicos e televisivos, ensaio, memorias, etc. Foi galardoada co Premio Sant Jordi, o Premio da Crítica Serra d’Or, en catro ocasións co Premio da Crítica dels Escriptors Valencians, o Premio Andròmina de narrativa, o Premio á Traxectoria da Setmana del Llibre en Català, a Medalla de Ouro de Alcoi, o Premio Jaume Fuster dels Escriptors en Llengua Catalana e o Premio de Honor das Lletres Catalanes, entre moitos outros. Desde o 2016 é a decana da Institució de les Lletres Catalanes.
Con reedicións constantes da súa obra e traducións a diversos idiomas, entre elas ao galego (Raquel e Xoel), Isabel-Clara Simó é unha das figuras máis populares da literatura actual en lingua catalá.

Así mesmo, acordouse que Nacho Taibo sexa o próximo Escritor na súa Terra – Letra E e, por tanto, quen reciba unha homenaxe que este ano chega á súa vixésimo cuarta edición; será no mes de xuño no Concello de Oleiros.

Alén de se incorporar Lois Pérez ao Consello Directivo da AELG, aprobouse o programa de actividades para o ano, que inclúe como a máis próxima a celebración do vindeiro Día de Rosalía de Castro.

O programa aposta por continuar con actividades de traxectoria xa asentada e de alcance social como son os paseos literarios ou os obradoiros da Escola de Escritoras e Escritores da AELG, xa en andamento; tamén a organización ou coorganización de xornadas de formación dirixidas ao estudo das diferentes formas de crear literatura contemporánea desde os espazos de formación de novos formadores-as/educadores-as/mediadores-as da lectura. Tamén se reforza o proxecto coordinado pola Sección de Literatura Oral coa celebración dunha nova Gala dos Premios Mestres e Mestras da Memoria e a través da celebración de máis polafías e, no outono, dunha nova edición, a undécima, da Xornada de Literatura de Tradición Oral.

Asemade, a visibilidade da escritora e do escritor a través da web continuará a ser un eixo central da actuación da entidade co enriquecemento do espazo común e mais de cada páxina individual con que cada Socia/o conta no Centro de Documentación da web da AELG.

Finalmente, a presidencia da AELG expuxo á Asemblea o proxecto Parlamento de Escritoras-es: para o outono próximo, a AELG convocará na cidade de Pontevedra a primeira edición desta iniciativa que parte da idea de que o escritor/a, alén de atender a súa actividade creativa, e mesmo dentro dela ou coma prolongación dela, ten que analizar e ser altofalante da situación actual de falta de garantías democráticas no exercicio dos dereitos civís. Por iso se xulga necesario convocar as Escritoras e os Escritores para falar da situación dos medios de comunicación e o poder, da violencia estrutural, da violencia contra das mulleres, da destrucción do noso patrimonio cultural e o noso medio natural, ademais de analizar o efecto das dinámicas lexislativas regresivas no Estado Español, que comportan novas e diversas formas de censura.

A presidencia tamén expuxo á Asemblea a necesidade de defender o libro en galego coa creación dunha ampla plataforma, desde a que instar o Goberno galego a que cumpra as súas responsabilidades estatutarias, entre as que está o desenvolvemento efectivo da lei do libro e da lectura.

A AELG acorda a creación dun Parlamento de Escritoras e Escritores

Artigo de María Obelleiro en Sermos Galiza:
“A Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG) congregou na mañá do sábado as súas socias e socios na Asemblea Xeral, en que aprobou recoñecer como Mestra e Mestre da Memoria Luz Fandiño e Manuel Pazos, así como ratificar Isabel-Clara Simó como Escritora Galega Universal e Xoán-Ignacio Taibo como Escritor na súa Terra Letra-E. Entre as novidades, a AELG acordou celebrar un Parlamento de Escritoras e Escritores no outono.
O Museo do Pobo Galego acolleu na mañá do sábado a Asemblea Xeral da AELG, en que se acordou a creación do proxecto Parlamento de Escritoras e Escritores, que se celebrará en outono na cidade de Pontevedra. A iniciativa parte da idea de que a escritora ou o escritor, alén de atender a súa actividade creativa, “ten que analizar e ser altofalante da situación actual de falta de garantías democráticas no exercicio dos dereitos civís”.
Neste contexto, a AELG xulga necesario “convocar as escritoras e os escritores para falar da situación dos medios de comunicación e o poder, da violencia estrutural, da violencia contra das mulleres, da destrución do noso patrimonio cultural e o noso medio natural, ademais de analizar o efecto das dinámicas lexislativas regresivas no Estado Español, que comportan novas e diversas formas de censura”.
En declaracións a Sermos Galiza, o presidente da AELG, Cesáreo Sánchez, pon de manifesto que a entidade “constatou que é necesario tomar consciencia e conciencia de que o escritor ten que participar en defender a cultura e en ser parte moi activa da defensa da cultura no sentido máis amplo do noso patrimonio natural e cultural”. “Ten que pronunciarse nun momento en que autores de letras de cancións e mesmo actores e diversos creadores están a ser imputados para ser xulgados, atacando a liberdade de expresión”, engadiu, “ante este novo tempo de diversas formas de censura teñen que dar un paso á fronte”.
Cesáreo Sánchez explica que o Parlamento xorde da necesidade de “crear un lugar onde poder defender e denunciar ataques aos dereitos civís e nacionais”. “Pensamos que hai momentos na historia en que hai moitas cousas en perigo e que o escritor ten que ser unha das partes máis activas da sociedade, non só coa súa obra, senón como portavoz das necesidades públicas e sociais”.
A Presidencia da AELG, encabezada polo propio Cesáreo Sánchez, tamén expuxo á Asemblea a necesidade de defender o libro en galego coa creación dunha ampla plataforma así como a instar o Goberno galego a que cumpra as súas responsabilidades estatutarias, entre as que está o desenvolvemento efectivo da lei do libro e da lectura.
A este respeito, Cesáreo Sánchez, afirma en declaracións a este medio que “se non hai libros, non se pode concretar a escrita” e emprega unha metáfora coa xente do mar e as cotas pesqueiras, “os mariñeiros e armadores reivindican cotas no Gran Sol, se non, non hai barcos”. Salienta, ademais, que “sen libros, non hai país” e sinala que a AELG ten constatado un empobrecemento no ámbito cultural, “a través da nosa axenda cultural, detectamos que nos últimos dous anos houbo un descenso dun 10% da actividade”. Estas, di, “son alertas que indican que hai menos actividade social porque hai menos libros e menos fondos de apoio á cultura”.
Ademais, a Asemblea Xeral da AELG acordou recoñecer como Mestra e Mestre da Memoria 2018 Luz Fandiño e Manuel Pazos, a proposta da Comisión de Literatura e Tradición Oral da AELG, previa deliberación do grupo de traballo formado por Ana Acuña, Félix Castro Vicente, Carme Pernas Bermúdez, Calros Solla, Xurxo Souto, X. Manuel Varela, Lois Pérez e Antonio Reigosa. A AELG entregará estas distincións na III Gala dos Premios Mestras e Mestres da Memoria, que terá lugar en Lugo no outono.
A entidade tamén ratificou Isabel-Clara Simó como Escritora Galega Universal 2018, “desde o profundo respeito e afecto á súa persoa e á valoración da altísima calidade literaria da súa obra, así como por ter defendido e defender a lingua, a cultura e a dignidade nacional dos Països Catalans”. O galardón entregaráselle o 19 de maio de 2018 na III Gala do Libro Galego, que decorrerá no Teatro Principal de Santiago de Compostela.
A escritora de Alacant súmase, deste xeito, aos nomes de Mahmud Darwix, Pepetela, Nancy Morejón, Elena Poniatowska, Juan Gelman, Antonio Gamoneda, José Luis Sampedro, Lídia Jorge, Bernardo Atxaga, Luiz Ruffato, Pere Gimferrer e Hélia Correia, que anteriormente recolleron o premio da man da AELG.
A Asemblea Xeral aprobou nomear Xoán-Ignacio Taibo “Escritor na súa Terra-Letra E”. A homenaxe, que chega este ano á súa vixésimo cuarta edición, terá lugar en xuño no Concello de Oleiros.
A este respeito, Cesáreo Sánchez salienta que “celebramos poder agasallar co recoñecemento esas persoas que nomeamos”. “Somos unha cultura cunha potencia creadora contrastada e só necesitamos apoio, infraestruturas, e instrumentos de desenvolvemento da nosa cultura, dese potencial creador que existe na cultura”, agrega. Como mostra, alude ás novas creadoras, “toda unha eclosión de creatividade”.
Entre outras cuestións, a AELG acordou incorporar Lois Pérez ao Consello Directivo e aprobou o programa de actividades para o ano, enceta coa inminente celebración do vindeiro Día de Rosalía de Castro. Entre os actos que formarán parte da programación da AELG para 2018 destacan os paseos literarios e os obradoiros da Escola de Escritoras e Escritores da AELG, así como as xornadas de formación dirixidas ao estudo das diferentes formas de crear literatura contemporánea, as polafías e a Xornada de Literatura de Tradición Oral.
A visibilidade da escritora e do escritor a través da web volverá ser un eixo central da actuación da AELG co enriquecemento do espazo común e mais de cada páxina individual con que cada socia e socio conta no Centro de Documentación da web.”

Pontevedra: Obradoiro de poesía visual, con Baldo Ramos. Os ollos das palabras: Poesía para ver

O Obradoiro de poesía visual Os ollos das palabras: Poesía para ver, impartido por Baldo Ramos, cunha clase maxistral de Xosé María Álvarez Cáccamo, é unha iniciativa da Escola de Escritores da AELG, coa colaboración do Pazo da Cultura e o patrocinio e colaboración do Concello de Pontevedra.

“Lemos cos ollos. As palabras sempre conteñen un significado visual, pero tamén poden ser un significante que comunica plasticamente. Acceder á poesía polos ollos. Escribir como o escultor que moldea unha forma ata que significa, ata que atrae a nosa ollada. Cicelar a poesía coas mans. Darlle a forma que nos permita compartir cos demais a súa materialidade, o seu xeito de ser corpo, de ser espazo habitable.”
Partindo dunha reflexión inicial sobre aspectos históricos e estéticos da poesía visual, e dun resumo da experiencia do autor neste ámbito, elaboraranse dous proxectos literarios diferentes:
Un libro de artista ou libro obxecto, confeccionado cos materiais (poéticos e plásticos) que xurdan do obradoiro.
Un libro colectivo, en formato de libro-acordeón, composto polas colaboracións das persoas participantes.”

Calendario e inscrición
Días: venres 16 e 23 de febreiro; sábado 3, venres 9, venres 16 e xoves 22 de marzo; venres 6 e venres 27 de abril; venres 4, venres 11, venres 18 e venres 25 de maio.
Horarios: de 18:00 a 20:00 en xoves e venres, e de 11:00 a 13:00 os sábados
– Lugar: Pazo da Cultura (Rúa Alexandre Bóveda), no Seminario 8 – Aula da Escola de Escritoræs da AELG.
25 prazas para persoas maiores de 16 anos.
Inscrición, necesaria e gratuíta, en inscricions@pontevedra.eu, indicando os seguintes datos:
Nome e apelidos
Correo electrónico
Núm. do documento de identidade
Enderezo completo
Data nacemento
Ocupación
– As prazas asignaranse por orde de solicitude.

Xa están dispoñíbeis as actas da X Xornada de Literatura de Tradición Oral. Palabras con memoria: topónimos, ditos, frases, nomes… con historia

As actas da X Xornada de Literatura de Tradición Oral. Palabras con memoria: topónimos, ditos, frases, nomes… con historia xa están dispoñíbeis. Poden descargarse na imaxe de abaixo:

Comunicado da AELG sobre a non asistencia da Xunta a catro Feiras internacionais do libro

Cremos que é unha decisión que debería ser responsabelmente reconsiderada. Unha feira internacional é a representación dunha cultura, a representación institucional dun país que ten institucións culturais propias, isto é do que se fai deixación. Abandónase, de facto, dar visibilidade exterior á literatura galega e renúnciase á súa internacionalización, o que nace de seu canda o seu propio proceso creativo.
Cremos que decisións tan importantes como estas, nas que está en xogo a imaxe exterior da cultura de todo un pobo, teñen que ser acordadas cos sectores que intervimos no proceso de creación. Sectores que son estratéxicos, cultural e economicamente, como ficou desenvolvido na vixente Lei do libro.
Só se pon en pé unha cultura con acordos, con suma de esforzos. Con esta decisión ficamos coa mensaxe de: “ou se fai como eu digo ou non se fai”, mais entendemos que as relacións teñen que ser fluídas e nadas como consecuencia dun mínimo de acordos con todos os sectores, de consensos creadores.
Á AELG ninguén lle consultou a súa opinión antes da toma dunha decisión de consecuencias tan graves como esta. Tampouco sobre os criterios de representación e participación das escritoras e escritores. Mais dixemos a nosa opinión sobre as feiras internacionais na Mesa do Libro á que fomos convocados recentemente, e na que nada desta posibilidade se falou. Ninguén imaxinaba que isto podía pasar, o que produce no sector máxima perplexidade e desconfianza.
Desde a AELG sempre nos pronunciamos a favor de que as delegacións asistentes ás feiras tiñan que ser o máis representativas, segundo criterios literarios, e do peso das obras de todos os xéneros sen exclusión. As Escritoras e Escritores galegos represéntanse a si mesmos e ás súas editoras, aos seus deseñadores, ilustradoras e maquetadores que fan do libro un obxecto marabilloso de arte. Fanse contactos, posibilítanse traducións, etc. É por iso que os criterios non poden ser nunca extraliterarios.
É determinante para a visibilidade dun país no mundo que sexa coñecido pola súa cultura nestes grandes escaparates internacionais que son as feiras do libro, polas que pasan millóns e millóns de persoas con interese cultural biodiverso, mesmo líderes de opinión nas culturas dos seus países e cos que é necesario contactar.
Unha cultura, sobre todo nestes tempos, é coñecida a través dos libros que escriben os seus Escritores e Escritoras, das entrevistas nos medios, das palestras que dan nestes lugares de privilexio, da calidade da iconografia que mostran os seus deseñadores, da capacidade expansiva da tradución.
Todo isto determina a visibilidade e mesmo a viabilidade económica da industria editorial, polos contactos que alí nacen, pois, mentres é visibilizada a cultura, os editores teñen que vender libros, dereitos de edición, comprar dereitos, etc.
As cámaras de comercio teñen que apoiar a industria editorial tamén, e non só o sector do automóbil, do mobiliario ou da exportación do granito. Mais quen ten que tomar decisións estratéxicas en positivo de política cultural é a Administración cultural que forma parte do goberno da Xunta.

A Coruña: Encontro c@s amig@s arredor de Luísa Villalta, en novembro de 2017

“Como peche do ciclo de actividades As chaves do tempo, arredor de Luísa Villalta, que organizaron a agrupación cultural Alexandre Bóveda e a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, entre o 19 e o 27 de novembro, celebrouse este encontro presentado por Xurxo Souto e Teruca Queiro. Interviron Pilar García Negro, Pancho Pillado, Ánxeles Penas, Blanca Silva, Ana Pillado, Maribel Longueira e Cesáreo Sánchez, ademais da familia de Luísa Villalta.”

A Coruña: recital poético arredor de Luísa Villalta, en novembro de 2017

“Recital poético e de textos arredor de Luísa Villalta, dentro do ciclo de actividades As Chaves do Tempo. Interveñen Nacho Pena Maceda, Cesáreo Sánchez, María Xosé Bravo, Beatriz Maceda, Chisco Fernández Naval, Dores Tembrás, Eli Ríos, Lino Braxe, Marica Campo, Olga Patiño, Xavier Seoane, Xulio Valcárcel. Inclúese unha montaxe sonora con texto de Xavier Campos, poesía de Luísa Villalta, locución de Eva Vieites e idea de Clara Soler. Foi celebrado no Monty da Coruña, o 25 de novembro de 2017.”

Mostra fotográfica arredor de Luísa Villalta



Mostra fotográfica feita a partir das achegas d@s twitteir@s durante a celebración do ciclo de actividades “As chaves do tempo” entre os días 18 e 25 de novembro de 2017, convocado pola Agrupación Cultural Alexandre Bóveda e a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, arredor da figura de Luísa Villalta.

Antonio Reigosa fala sobre os 10 anos das Polafías

Desde Openradio:
Antonio Reigosa foi convidado por unha nova emisora de radio en internet, openradio.es. Esta achega do autor ao espazo E Tumba e Revira é un breve comentario sobre os 10 anos do proxecto das Polafías.
Pode escoitarse aquí.”