Arquivo da categoría: Ensaio
O Carballiño: presentación de A lingua en futuro: a mocidade imaxina o 2050
Compostela: presentación de Millennials, de Raquel C. Pico
A Coruña: presentación de Do ódio à paródia, de Alexandre Peres Vigo
Amora, Festa do Avante: presentación de O libro negro da lingua galega, de Carlos Callón
Xulio López Valcárcel: “Nas aldeas controlábase todo e había uns códigos moi rigorosos que os músicos pretendían romper”
Entrevista de Laura Veiga a Xulio López Valcárcel en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario: De onde saen as historias que nutren O cantar dos músicos errantes?
– Xulio López Valcárcel: A min sempre me gustou moito a música. Dedícome á literatura por defecto, porque realmente teríame encantado ser compositor ou cantautor. Tendo este interese tamén fixen amizade con Carlos González Novoa, un home que xa anda cerca dos 90 anos e que comezou indo á orquestra co seu pai con tan só oito. De feito, chamábanlle a orquestra do neno e pagábanlles un engadido para ver aquela especie de Mozart pequeniño con tanto talento, disposición e calidade interpretativa. Ao longo dos anos el foime contando moitas das anécdotas que vivira, como ían andando ás actuacións e levaban os instrumentos nun carro, o medo que pasaba pola noite cando atravesaban bosques e a el parecíalle ver pantasmas e ladróns detrás de cada árbore, como tropezaba e se caía porque se cansaba de tanto andar…
A maiores tamén teño outro amigo que foi batería e que agora tamén escribe, Manuel Blanco, nado en Ribas de Sil, que me falou dos guateques dos anos 60 e da precariedade na que vivían. Tamén aproveitei artigos que publicou Xosé Pérez Mondelo en A Nosa Terra e unha serie de obras que figuran ao final do libro.
Con todo isto eu fun construíndo a historia ficcionada de Xosé Oliveira, que no último día da súa vida na aldea, porque é o último habitante, marcha para a cidade e vai lembrando como eran os tempos de antes, a traxectoria que percorreu até chegar aí e o éxodo do rural ao urbano, a crise demográfica e a represión do franquismo. (…)”
Francisco Sandoval, Premio de Investigación Ferro Couselo: “O cambio do trazado do Camiño de Santiago á Coruña provocou que Ordes desbancase Poulo”
Entrevista de Laura Veiga a Francisco Sandoval en Nós Diario (foto cedida):
“Francisco Sandoval foi galardoado co XXIV Premio de Investigación Xesús Ferro Couselo polo seu traballo A paisaxe e a organización do espazo do interior coruñés durante os séculos XVI a XIX, onde aborda desde cuestións político-administrativas até as feiras e o urbanismo da comarca de Ordes.
– Nós Diario: Como xurdiu a súa investigación sobre a comarca de Ordes?
– Francisco Sandoval: Eu son da Coruña, aínda que desde os dous anos me criei na vila de Ordes, polo que durante moito tempo fun estudando a comarca de maneira intermitente, até que decidín retomalo hai uns anos. Precisamente, por este motivo, contaba con abundante información inédita que desde hai un tempo tiña en mente pór nun texto como este. Presentarme a un premio de investigación de prestixio como é o Xesús Ferro Couselo dábame a oportunidade de poder publicalo.
O que se analiza son as mudanzas no espazo político administrativo, pasando das xurisdicións señoriais do antigo réxime aos concellos constitucionais, así como o papel dos camiños e das feiras na articulación do territorio. Hai que ter en conta que era unha zona cunha baixa densidade de poboación se a comparamos co conxunto da Galiza e que ademais se caracterizaba por unha dispersión extrema. Aquí non había vilas como poden ser Melide ou Arzúa. A única aldea cun pouco de entidade era Poulo porque se atopaba a medio camiño entre Santiago e A Coruña, o que facía que tivera unha maior concentración de profesionais como albeites ou ferradores, así como unha pousada para camiñantes e unha tenda. De feito, no resto da comarca si había tabernas en cada parroquia, mais non había ningunha outra tenda onde poder adquirir produtos distintos do viño. (…)”
Monforte: actividades do 24 de agosto na Feira do Libro 2023
Bueu: presentación de Galiza e o decolonialismo
Xabier Maceiras: “Nos 50 había máis salas de bailes na Coruña que en Barcelona ou Madrid”
Entrevista a Xabier Maceiras en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): Como nace a idea de estudar os salóns de baile?
– Xabier Maceiras (XM): En realidade todos os meus traballos (e este xa é o décimo) teñen a mesma finalidade, que non é outra que a recuperación da nosa memoria. Tanto publiquei sobre o mar e naufraxios (en Carballo, Malpica e Arteixo), como do pasado industrial (cun libro-documental sobre o Polígono de Sabón) ou da historia do fútbol en Arteixo e A Laracha. E agora tocou outra temática, neste caso a dos salóns de baile e dos músicos da Laracha. Os meus traballos sempre son de memoria.
A min encántame traballar nas leiras da memoria porque teño moi claro que cando marche a xente que agora ten máis de 80 anos non haberá de onde tirar para recuperar eses relatos de antano. Como di o meu amigo Miguel Sande, a memoria é onde se asentan os alicerces da nosa propia identidade. É o tesouro que cada quen ten gardado de seu e que nos configura como seres, como persoas, coas nosas vivencias.
– ND: Fai un percorrido destes lugares ao longo de máis de catro décadas. Como evolucionaron?
– XM: Aínda hai edificios que se manteñen en pé, iso si, algún deles cuberto pola vexetación. Houbo un momento no que as verbenas facíanse en todos os lugares do mesmo xeito e cando chegaba o inverno había que bailar ao abrigo. Os nosos antepasados bailaban en alpendres aos que nalgúns casos, para darlle un toque de elegancia, chamábanlle salóns. Nos anos 50 si que se acometeu algunha reforma para adecentar eses alpendres e que fosen salóns como tal. Logo, o nacemento da discoteca Pazos a mediados dos 60, converteríase pouco a pouco na morte dos outros salóns de baile. (…)”
