Cuestionario Proust: Andrés Pociña

DesdeAndrés Pociña o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Andrés Pociña:

“1.– Principal trazo do seu carácter?
-O optimismo.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
-A sinceridade.
3.– Que agarda das súas amizades?
-Afecto.
4.– A súa principal eiva?
-Non contar co tempo.
5.– A súa ocupación favorita?
-Dar clase.
6.– O seu ideal de felicidade?
-Estrear pezas teatrais.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
-Perder a miña compañeira.
8.– Que lle gustaría ser?
-Dramaturgo.
9.– En que país desexaría vivir?
-Dáme igual.
10.– A súa cor favorita?
-Vermella.
11.– A flor que máis lle gusta?
-A rosa.
12.– O paxaro que prefire?
-O merlo.
13.– A súa devoción na prosa?
-Cervantes.
14.– E na poesía?
-Rosalía.
15.– Un libro?
Concerto de outono, de Luz Pozo Garza.
16.– Un heroe de ficción?
-Don Quixote.
17.– Unha heroína?
-Medea.
18.– A súa música favorita?
-A popular galega.
19.– Na pintura?
-Goya.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
-Federico García Lorca.
21.– O seu nome favorito?
-Aurora.
22.– Que hábito alleo non soporta?
-A envexa.
23.– O que máis odia?
-O finximento.
24.– A figura histórica que máis despreza?
-Franco.
25.– Un feito militar que admire?
-Ningún.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
-A fermosura.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
-De morte súbita.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
-Estar activo.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
-Os derivados de faltas de coñecementos.
30.– Un lema na súa vida?
-Facer máis.”

Entrevista a Bieito Iglesias, autor de O ouro de Ourense

DesdeBieito Iglesias 2015 o Zig-zag da Televisión de Galicia:
O ouro de Ourense, de Bieito Iglesias, con fotografías de Xulio Gil, fai un percorrido pola historia, literatura e as imaxes da capital das Burgas. A entrevista completa pode verse aquí.”

Xerardo Quintiá: “A de Man de Camelle é unha historia de procura dunha liberdade absoluta e radical”

Entrevista Xerardo Quintiáde Montse Dopico a Xerardo Quintiá en Praza:
“(…) – Praza (P): Por que decidiches escribir unha novela sobre Man de Camelle [O viaxeiro radical]? Foi despois da súa morte, polo do Prestige?
– Xerardo Quintiá (XQ): Porque me parecía unha historia moi atractiva, a partir da cal se pode falar de moitas cousas. Ademais, despois da súa morte, Man podía quedar ademais un pouco no esquecemento. Sempre quixen coñecelo, ir visitalo, pero non o fixen. Cando foi o Prestige mesmo estiven traballando como voluntario naquela zona, pero non cheguei a coñecelo. Foi despois do seu pasamento cando decidín escribir esta historia. Nun principio foi bastante difícil porque non sabía desde que perspectiva tratalo. Escribín uns poucos folios e despois tardei anos en retomala. Quixen achegar o que puidera. A historia de Man dá para moito. Fixéronse máis cousas: unha web, unha casa-museo, hai un documental.. É un tema que pode tratarse desde moitas perspectivas. (…)
– P: (…) Ao perigo de que non resulte verosímil. De que o personaxe non resulte real.
– XQ: O máis difícil, en realidade, non foi iso. Foi afastarse dos clixés que había sobre el: o tolo de Camelle que se bañaba espido e ía con taparrabos… Claro que tamén quixen darlle profundidade, emotividade, para que resulte veraz, verosímil. (…)
– P: Gañaches o Premio Eusebio Lorenzo Baleirón por Fornelos&Fornelos, segunda fundación. Un libro no que está moi presente a procura do lugar, como en O viaxeiro radical.
– XQ: Fornelos & Fornelos ía ser, en principio, unha triloxía. Pero vai ser máis. Un corpo poético co que vou seguir mentres poida. Fornelos&Fornelos, primeira fundación e Fornelos&Fornelos, segunda fundación, son parte dun mesmo proxecto, nese sentido. É a constatación do lugar, a evocación do lugar, un intento de salvar o lugar a través da palabra. (…)
– P: Fala tamén da poesía como un xeito de salvarse da indixencia. Ten algo metaliterario.
– XQ: Si, a poesía pode ser un xeito de salvarte, de todas esas indixencias que cito, a través da palabra, do idioma. Mais tamén é un intento de salvar un mundo que se extingue a través da palabra.
– P: Iso estaba se cadra máis presente na primeira parte. O rural que esmorece. Tamén porque estaba máis a infancia.
– XQ: Este libro evoca, non é que fale da desaparición do rural. É un canto a algo que xa non existe, cunha vertente aquí si existencialista, non existencial. Si que é verdade que na primeira parte estaba máis a infancia. Este segundo é máis reflexivo, como dicía.”

Cuestionario Proust: Manrique Fernández

DesdeManrique Fernández o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Manrique Fernández:
“1.– Principal trazo do seu carácter?
– Quero pensar que a afabilidade.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A sinceridade. Aínda que doa.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Prefiro non agardar nada. Deste xeito, todo o que me ofrecen (que é moito) resulta un agasallo estraordinario.
4.– A súa principal eiva?
– Teño tantas que non sabería que dicir… Esta indecisión podería ser unha delas… ¿Ou non?
5.– A súa ocupación favorita?
– Escribir ou escoitar música. De feito, sempre escribo con música de fondo.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Coido que a felicidade non son máis ca pequenos intres que gozar. Un bico agarimoso, unha canción, un libro que che gusta… Logo o meu ideal sería alongalos todo o posible.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– O vacío que deixa en nós a perda dun ser querido. ¡É terrible!
8.– Que lle gustaría ser?
– O que son. Non aspiro a máis. ¿Lembras o Oráculo de Delfos?: “Coñécete a ti mesmo”. Así sabes cales son os teus límites e non aspiras ao que non podes chegar.
9.– En que país desexaría vivir?
– Estou bastante a gusto en Galicia. Non necesito outro.
10.– A súa cor favorita?
– Depende de para que, pero podería ser algunha tonalidade de vermello. Ou ese verde esmeralda que ás veces collen as augas do mar…
11.– A flor que máis lle gusta?
– Nin sei que nome teñen esas flores pequeniñas e de moitas cores que nacen libremente no campo en pequenos acios. Son quen de iluminar o día…
12.– O paxaro que prefire?
– Hai unha bubela que todos os veráns aniña moi preto da miña casa e que teño medio adoptada. Encántame observala, co seu porte señorial e os seus movementos nerviosos semella un aristócrata despistado…
13.– A súa devoción na prosa?
– ¡Son tantas…! Por escoller un autor, marabíllame o trazo fino e retranqueiro de Castelao, a tamén súa precisión: nin unha palabra de máis, nin unha de menos…
14.– E na poesía?
– En Madrid tiven como profesor a Ángel García López e marcoume moito. Pero tamén me chegou moi fondo o Blas de Otero dos seus inicios.
15.– Un libro?
– ¿Un só…? Moi difícil, pero polo que me abriu os ollos no momento en que o lin ben podería ser Vacas, porcos, guerras e bruxas, de Marvin Harris. Ou as Rubayyat, de Omar Kheyyam.
16.– Un heroe de ficción?
– Sempre me gustou Batman por non ter poderes especiais. E, sobre todo, por esas liñas neogóticas das viñetas.
17.– Unha heroína?
– ¿Podemos considerar heroína a Lauren Bacall nos seus papeis xunto a Bogart…? Esa muller tenme engaiolado…
18.– A súa música favorita?
– Practicamente toda, dende a clásica ata o punk. Pero encántame o rock and roll dos anos 70. A latina cánsame enseguida e a electrónica paréceme demasiado deshumanizada. Do resto, case todo.
19.– Na pintura?
– Gústame moito Dalí pola súa fantasía desbordante.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Sen dúbida, a miña nai. Para min, a maior heroína que coñezo.
21.– O seu nome favorito?
– Ten que ser un nome de muller. Iria. É o da miña filla.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– A mentira.
23.– O que máis odia?
– A esas persoas que van de listas, que cren estar por enriba dos demais, que cren que as normas (sobre todo as morais) non están feitas para eles, que se consideran superiores e imbuídos de maior dereito a gloria… Dá igual argallen unha estafa a grande escala ou que fagan trampas ao parchís.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Desprezo aos conquistadores que aniquilan sen remorsos culturas enteiras, pero aínda desprezo máis aos que os protexen e animan dende a sombra.
25.– Un feito militar que admire?
– En realidade, ningún. Único que sexa a sinatura dun acordo de paz. A violencia non é o camiño.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– Non é un don natural, pero se entramos no terreo da fantasía gustaríame manexar o tempo ao meu antollo: paralo, frealo, aceleralo… ¿A quen non?
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Suavemente, sen estridencias e causando a mínima dor aos que me rodean.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Variable. Trato de ser animoso, pero as circunstancias que me rodean non sempre mo permiten.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Os que son froito da ignorancia; ou, mellor dito, da incultura.
30.– Un lema na súa vida?
– Vive e deixa vivir.”

A «emoción poética» de Manuel María, plasmada nunha antoloxía

ArtigoManuel María de Xesús Fraga en La Voz de Galicia:
“Vén de saír do prelo Antoloxía poética (Galaxia), unha escolma de arredor dunhas oitenta pezas da súa amplísima traxectoria a cargo de dúas persoas que coñeceron ben ao escritor, Amelia Outeiro Portela e Darío Xohán Cabana. Este último, autor do limiar do volume, advirte da imposibilidade de representar a extensión e variedade da obra do poeta, polo que optaron polo criterio de elixir aqueles que mellor expresaban a «emoción poética» de Manuel María. «Non queríamos que fose unha enciclopedia de formas ou de temas, senón escoller os máis logrados, os máis fermosos, os máis perfectos», explica.
O prólogo a cargo de Cabana sintetiza as características da poesía de Manuel María, que se divide en catro períodos. No primeiro, cualificado como «xuvenil», destaca a «potencia extraordinaria» coa que o poeta entra na literatura galega grazas a uns versos debedores do surrealismo no formal e próximos ao existencial no fondo. Esta etapa conclúe con Advento. Unha nova xeira ábrese cando Manuel María fai o servizo militar en Santiago, na que prescinde do «luxo verbal» anterior e adopta unha contención. «O existencial sigue, pero máis sosegado», describe Cabana. En 1966 arranca o terceiro período, no que Manuel María se achega claramente «á vocación social dunha poesía de combate», e que dará libros como Versos pra un país de minifundios ata que en 1980 entra na derradeira etapa. «O social pasa a un segundo plano e volve á poesía de confesión persoal, máis espida, máis sinxela», apunta o antólogo.
Darío Xohán Cabana foi tamén un dos académicos que propuxo para a celebración do 17 de maio a Manuel María, a quen considera «a figura máis poderosa da súa xeración poética e unha das máis significativas na construción nacional galega». Xa que logo, esta edición do Día das Letras está chamada a ser unha das máis vividas e difundidas, non só pola calidade da obra do escritor, senón tamén pola súa dimensión política e persoal. «Manuel María é o poeta galego máis popular de Curros para acó», conclúe Darío Xohán Cabana.”

Francisco Sampedro fala sobre Figuras da finitude

DesdeFrancisco Sampedro o Diario Cultural da Radio Galega:
“”Se queremos hoxe ser verdadeiramente materialistas temos que retomar a potencia de vivir contra a pulsión de morte a que o capitalismo nos obriga”. Francisco Sampedro publica Figuras da finitude na colección ensaio de Laiovento. A entrevista completa pode escoitarse aquí.”

Fefa Noia: “Estamos nun momento delicado para o CDG”

EntrevistaFefa Noia a Fefa Noia en Sermos Galiza:
“Esta compostelá vén de incorporarse a semana pasada á dirección dun CDG en tempo de vacas fracas logo dun percorrido profesional que a levou á dirección artística de Teatro La Abadía para logo fundar tamén en Madrid a súa propia compañía, Los Lunes. A chegada de Noia ten xerado unhas expectativas moi altas por mor do seu currículum, pero inversamente proporcionais ao orzamento que terá que xestionar.
– Sermos Galiza (SG): Xa coñeces a casa, dirixiches en 2013 Días sen gloria, de Vidal Bolaño. Co teu perfil agárdase unha potenciación da dramaturxia contemporánea e unha renovación xeracional. Cales son os teus obxectivos principais?
– Fefa Noia (FN): Un dos obxectivos é apoiar todo o que poida a dramaturxia galega contemporánea, pero non exclusivamente dos máis novos, e para iso entrarei en contacto con eles para saber que necesidades teñen e como podemos articulalo para empezar a traballar xuntos. Por outra banda, gustaríame reforzar o vínculo do CDG coa profesión, e despois traballar bastante os públicos. Iso é un traballo bastante desagradecido e a longo prazo. Non debemos deixar de pensar como podemos facer para conseguir máis complicidades e apoios por parte dos espectadores. Isto é unha declaración de boas intencións, porque sabes que me incorporei o luns. E, finalmente, unha das principais funcións do CDG é apoiar o teatro galego, e creo que é o momento de potenciar a súa proxección cara a fóra. É algo que se vén desenvolvendo desde hai un tempo, e imos darlle continuidade.
– SG: Ti gañaches o concurso público en base a un proxecto que supoño que será o que vas levar adiante, non?
– FN: Ademais do que xa comentei, o reforzamento das relacións coas demais institucións culturais galegas, e tamén dentro do posible tratar de conectar cos demais centros dramáticos da península buscando a proxección e o intercambio dos autores galegos. Do proxecto que presentei eu, xa sabes que o CDG é unha unidade de producción, e polo tanto a primeira actividade é de producción, que se traducirá en producións e coproducións. Por outra banda, para reforzar esa actividade, fará actividade formativa, tanto vinculada ás producións da casa como formación continua, e para iso entronca de novo co diálogo coa profesión, coa Asociación de Actores, con Escena Galega, coas compañías, é dicir, tratar de poñer en común os nosos intereses, para cubrir eivas formativas. (…)”

Entrevista a Isidro Novo

Entrevista Isidro Novoa Isidro Novo en Palavra Comum:
“(…) – Palavra Comum (P): Que representa para ti a literatura?
– Isidro Novo (IN): A literatura consta de moitos apartados diferentes e segundo en cal estea metido supón unha cousa ou outra. Ás veces é un gozo pleno e outras un gozo subliminal produto do desafogo. Na narrativa exploro os mundos, reais ou non, que me interesan e na poesía pretendo tocar o intanxíbel e ver o que ninguén ve. De todas maneiras tamén fago conscientemente versos que non teñen que ver coa poesía alta, pero que me serven de alivio e de exercicio.
– P: E que é para ti a oralidade, a literatura popular?
– IN: É a base de todo tipo de literatura nacida posteriormente. É o punto de partida da peregrinaxe, a castaña do marron glacé, a escritura do alento.
– P: Que perspectiva tens sobre o processo de criação literária e cultural, num sentido amplo, e nomeadamente no referente à oralidade?
– IN: Eu nunca baseei as miñas aspiracións literarias na convencionalidade de convencer, senón en ser orixinal e distinto. Sempre tiven a narrativa como un marabilloso instrumento para experimentar xéneros e formatos e concibín a poesía como un ídolo encantadoramente perverso que demanda de cada pouco unha oración máis nova e sorprendente. Quizais me dea algún día destes por poñerme de brincadeira co teatro, pero a ver se me decido. Á oralidade cheguei inducido sobre todo polo amigo Reigosa e como espectador e xa unha miga coñecedor, debo dicir que o onte e o antonte recollido paga a pena e que a xente nova que se dedica a ela ten adaptado o seu repertorio á época, ademais de anovalo constantemente. Hai verdadeiros fenómenos contando, cantando, regueifando… Outro vínculo que teño coa oralidade é o abeiro que temos na AELG para as palabras que están ao ventimperio, sen dicionario que lles dea acubillo. Ese albergue chámase Palabras con Memoria, así que se alguén coñece algunha palabra náufraga ou vagabunda, os da AELG tratarémola co cariño e a consideración que merece. (…)
– P: Fala-nos da tua experiência de valorização e divulgação destas formas culturais (Polafías da AELG, etc.)…
– IN: O das Polafías é un grande invento do Reigosa e para min merece a maior das louvanzas, porque te achega á xente que ten contacto directo coa oralidade. Considero un pracer ir a diferentes lugares da nosa xeografía a escoitar os seus cantos e contos, ademais de poder lerlles o que un día un paisano dese sitio concreto escribiu, o que dixo do seu tempo, dos seus veciños, das súas circunstancias. Para min, as polafías, son, no seu conxunto, como xa dixen, do máis pracenteiro, soamente teñen un defecto, están programadas para hora e media e sempre acaban sendo tres. Pero os locais sempre están cheos e agás casos moi illados, a xente aguanta ata o final e mesmo pide recunque. (…)”

Aurora Marco: “As mulleres actuais non partimos de cero. As que nos precederon deixaron a leira decruada”

EntrevistaAurora Marco de Montse Dopico a Aurora Marco en Praza:
“(…) – Praza (P): A lectura de Elas lembra algo que xa explicaron historiadoras como Carmen Pallares: as mulleres desempeñaron moi diversas profesións e oficios. Desde sempre. Non é só de agora. Non eran só nais e labregas.
– Aurora Marco (AM): Eu son debedora, para a etapa antiga, medieval e moderna, do traballo de Carmen Pallares, Ofelia Rey, Serrana Rial… e en cada biografía que escribo cito a procedencia da información. A min cabréame que me copien descaradamente sen citarme. Así, Elas comeza na antigüidade, e desde aí ata a idade moderna baséome moito no traballo de historiadoras. Xa a información sobre o XIX e XX é máis froito da miña perseverancia de anos, desde os 80. Mais é verdade o que dis: sempre houbo mulleres en todos os ámbitos. O que ocorre é que moitas veces só se presta atención ás aristócratas, nobres e fidalgas, porque están citadas nos testamentos, doazóns…
– P: Como di María Reimóndez moitas veces, se ademais non coñecemos ás que viñeron antes, é como se sempre tiveramos que estar xustificándonos. Como se fósemos as primeiras.
– AM: Así é. As mulleres actuais no partimos de cero, pois as que nos precederon deixaron a leira decruada e a semente botada para que poidamos recoller os froitos vizosos. Moitas desas mulleres non puideron recoller os seus froitos en vida. Foron discriminadas, sobre todo as que se dedicaron a actividades de tipo intelectual. Na prensa do XIX chamábanlles ratos de biblioteca, pedagogos con saias, bachilleras, necias e insufribles. A finais do século houbo debate sobre a educación das mulleres e algúns defendíana, pero a maioría criticábanas. (…)
– P: Subliñas moito o dato de que non só atendiches a mulleres das clases acomodadas.
– AM: É que non me interesaban só os perfís de “prestixio”, as biografías máis “espectaculares”. Tiña claro que ía pousar a ollada en mulleres de distinta extracción social que realizaran importantes achegas á sociedade. Son, normalmente, mulleres que deixaron un ronsel no seu radio de acción, entón aparecen na historia local, en monografías… Ou sei delas polas fontes orais.
– P: O libro vai acompañado de serigrafías. E as autoras que as fixeron non tiñan fotos das mulleres das que se falaba nel. Nin as biografías.
– AM: Só lles pasamos unha pequena listaxe. Captaron moi ben o espírito que lle quería dar á publicación: coñecer, recoñecer, facer xustiza a homenaxear as mulleres. A todas as mulleres que me foi posible, e son máis de 400. (…)”