Entrevista
de César Lorenzo Gil a Ramón Vilar Landeira en BiosBardia:
“(…) – BiosBardia (B): Os televisores estrábicos remata cun relato, ‘Diario de Caión’ que, ao meu ver, funciona coma un colofón, un texto moi diferente aos outros, no que se retrata un xornalista que acaba de ficar no paro, que se separa da muller e que decide capitalizar o subsidio e dedicarse “profesionalmente” á literatura. Primeiro, recoméndolle que tire dese fío en futuros proxectos. E segundo, dado que é un exercicio de ficción coas raíces moi cinxidas á súa propia vida, gustaríame saber como xestionou o pudor a expoñerse.
– Ramón Vilar Landeira (RVL): É certo que ese relato ten paralelismos coa miña propia vida pero é ficción, tan ficción coma o resto do volume. Claro está que o lector percibe máis de min nel ca noutros. Houbo quen me chamou todo alarmado para preguntarme se de verdade me separara. En realidade, tanto ese coma os outros relatos falan de fracaso, ao redor da crise e a soidade. Non tiven que esforzarme máis nel ca noutros. Si me pasou de haber lectores que o destacan moito sobre os outros; pero na mesma proporción están os que pensan que o mellor é ‘O orballo no retrovisor’, cun estilo e argumento que non teñen nada a ver con este outro do que falamos.
– B: Son relatos sobre o fracaso pero escritos co humor como lubricante. Non é que sexan historias humorísticas pero o humor mastígase no ambiente das narracións.
– RVL: Non está buscado a mantenta pero si considero o humor como unha válvula de escape para situacións que sen el poderían ser abafantes de máis. Para min, o humor é o que evita que crebemos, xa non só como recurso literario senón á hora de encarar a propia vida.
– B: Outro ambiente, o espacial, está moi definido. Non se escribe moito en Galicia sobre ese territorio máis vilego ca aldeán, o deses pequenos núcleos xa non tan rurais, con tendas e bares e incluso sucursais bancarias.
– RVL: Grandil, que é o espazo recorrente en todo o libro, quere ser unha amálgama de todos eses lugares en Galicia que non chegan a ser grandes vilas pero que tampouco son aldeas; núcleos de poboación a 20 ou 30 km de espazos urbanos dos que son satélites. Unha das miñas obsesións é reflectir o cambio social que se produciu nestes núcleos nos últimos 20, 30 anos. Di moitas veces miña nai: “Cando erades pequenos tiñades coloretes. Hoxe xa ninguén ten coloretes”. E é certo, será da alimentación ou non sei pero os nenos xa non teñen a cariña colorada. Neste tempo nada diferencia un neno do rural galego dun nacido en Nova York. Visten igual, coñecen as mesmas cousas… Cando eu era cativo xogabamos ao futbolín no bar da aldea; agora van xogalo a Ordes ou á Coruña. As aldeas convertéronse en suburbios, en arrabaldos, en urbanizacións das que desapareceu a vida económica e social. (…)”
Arquivo da categoría: Entrevistas
Pontevedra: encontro con Suso de Toro, arredor de Somnámbulos
Entrevista a Marta Dacosta no Instituto Cervantes de Dublín
Manuel Ferreiro: “A autoestima é fundamental para unha nación e as cantigas medievais poden contribuír a elevala”
Entrevista
de Carme Vidal a Manuel Ferreiro en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Cando se abre o Glosario da poesía medieval profana galego-portuguesa a sensación é a de estar diante dun traballo de moito tempo.
– Manuel Ferreiro (MF): Desde hai anos estou centrado no estudo lingüístico-filolóxico das cantigas medievais, un monumento literario da nosa historia e do occidente europeo. Trátase da nosa carta de presentación inicial do século XIII e XIV. As cantigas foron sempre estudadas desde Portugal e Italia mentres a dimensión de investigacións desde Galiza eran reducidas. Algúns eruditos como Xosé Luís Méndez Ferrín, Cotarelo Valledor ou Filgueira Valverde achegáronse a súa edición ou investigación con mellor ou peor sorte mais a erudición portuguesa e a escola italiana impuxéronse no seu estudo.
– SG: Que relevancia ten entón achegarse ás cantigas medievais desde unha visión galega?
– MF: Estou convencido de que cando os galegos nos achegamos ao noso patrimonio medieval lemos os textos doutra maneira porque forman parte de nós, non é pasto filolóxico, é o noso pasado, o que falaban os nosos devanceiros. Nesa liña de dedicación é na que compre situar este proxecto. Desde a Galiza non nos achegamos a estes textos como arqueoloxía. Son os nosos clásicos e temos que reivindicalos, actualizalos e interpretalos desde nós mesmos.
– SG: Que supón a publicación deste dicionario do léxico das cantigas?
– MF: Detrás hai toda unha prehistoria importante. O texto das nosas cantigas foi transmitido por manuscritos e a lectura é diferente segundo quen a faga. De aí tamén a importancia deste traballo. Onde un filólogo le unha palabra outro le outra. Non é como coa imprenta, que non hai dúbida da interpretación. Para este traballo collemos todos os textos, revisáronse todos os manuscritos e todas as lecturas que fixeron os diversos editores desde 1900 até hoxe, confrontáronse as máis importantes edicións de texto. Revisei e corrixín millares de lecturas que considero que estaban erradas e a partir de aí organizouse un glosario convencional mais que é exhaustivo, non deixa fóra ningún contexto. Non fai só relación de palabras e aparicións senón que en cada unha distínguense acepcións e usos, locucións, construcións, rexencias… un traballo complexo. Calquera persoa que investigue ou calquera persoa con interese pode consultar calquera palabra dado que é accesíbel na páxina web.
– SG: Polo que di, será unha ferramenta útil para futuras edicións?
– MF: Considero que pode ser un material de consulta para unha futura edición, alén de poñelo a disposición dos galegos e galegas ademais de contribuír a traballar con máis seguranza na fixación dos textos dos nosos devanceiros. Ao noso ver era tamén a única maneira de publicar o traballo. Se fose en papel andaría arredor das cinco mil páxinas co que a súa difusión noutro soporte sería moi difícil. (…)”
O diálogo entre Pepe Cáccamo e Baldo Ramos, Cara Inversa, preséntase en Culturgal na exposición Do papel ao xesto
Hildegart Rodríguez Carballeira e Vicente Risco protagonizan a novela Entrada ao xardín do saber, de Henrique Dacosta
Lara Rozados: “O estado das cousas ao que nos están sometendo é unha forma moi efectiva de opresión”
Entrevista
de Montse Dopico a Lara Rozados en Magazine Cultural Galego:
“Hai moito desacougo en O caderno amarelo, o libro co que Lara Rozados gañou o Premio de Poesía Victoriano Taibo. E ten que ver co desemprego e coa precariedade laboral, con non saber de que se vai vivir os próximos meses. Síntoma dun tempo no que a opresión se exerce, outra vez, desta e doutras moitas maneiras como a represión da disidencia. Contra iso revóltase O caderno amarelo. Que é tamén, di a súa autora, irmandade fronte á barbarie. Procura do colectivo fronte á neoliberalización das vidas.
– Montse Dopico: O libro fala, nada máis comezar, de desemprego e precariedade (Birama). E gran parte dos poemas transmiten unha sensación de desacougo (non poder durmir, por exemplo), relacionada con iso. Por que?
– Lara Rozados: Porque o libro naceu nun momento e nunhas condicións moi precisas, as miñas e as de moita outra xente. O caso do Birama era moi específico, foi un rapaz senegalés co que convivín un tempo e que o pasou realmente mal. É normal que me viñese a súa situación á mente neste momento: levaba unha chea de tempo sen traballo nin prestacións, tirando dos aforros, sobrevivindo entre clases particulares ou coidados, chamando a calquera oferta de traballo que aparecese no xornal (incluíndo unha de axente de seguros, para a que tiven que facer un exame e despois traballar un mes sen cobrar un peso nin contrato ningún, até que me saíu a posibilidade de traballar nun campamento de verán), enviando unha chea de currículos ao día… En fin, nada que non lle soe familiar a calquera persoa que viva neste tempo. Ese desacougo que reflicto ten que ver coa incerteza, con, directamente, non saber de que vas vivir nos próximos meses. Por fortuna, parece que ‘O caderno amarelo’ actuase coma unha sorte de exorcismo, e foime saíndo traballo, incluso con alta na seguridade social, remunerado, e esas cousas que había anos que non vía, desde xullo até agora. (…)”
Entrevista a Francisco Carballo en Irmandade TV (setembro de 2013)
Xosé Ramón Pena: “As grandes figuras do Rexurdimento conectan de novo coa universalidade”
Manuel Rei Romeu: “O A Fondo sobre A Esmorga aborda as claves para entender mellor a novela e o filme”
Entrevista
a Manuel Rei Romeu en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Que diferenza hai entre ler A Esmorga e ver A Esmorga?
– Manuel Rei Romeu (MRR): A Esmorga é un clásico, unha obra de arte, e como toda obra de arte ten moitas lecturas posíbeis, superficiais e máis profundas. Eu percibín algunha incomprensión sobre todo nos adolescentes que foron ver a película, e esas pequenas lagoas cóbrense moi ben lendo a novela. Aínda que eu entendo que a película é autosuficiente por si, non precisa máis texto. A Esmorga ten unha profundidade humana moi grande en canto a sentimentos, a tenrura, a todo, e a película ten outras moitas outras cousas que complementan a novela. A partir de agora case concibo indisolublemente a novela e a película. Recomendarei sempre ler A Esmorga e ver despois A Esmorga. (…)
– SG: Falas da profundidade das relacións humanas e iso tamén se aborda neste A Fondo. Un dos artigos, o de Paco Rodríguez, fala sobre todo dos problemas das identidades sexuais á marxe…
– MRR: Eu creo que Blanco Amor non actuou por capricho. Blanco Amor era moi consciente de estar elixindo tres individuos que, sendo galegos, representaban tres condutas, tres tipos de afectividades diferentes, con todas as súas problemáticas e con todos os seus medos por cuestións de represión social. El optaba por converter a novela en algo universal. Iso fai que a novela sexa moito máis atractiva para todo o mundo, porque todo o mundo pode ver seguramente reflectida a súa sexualidade ou as súas tendencias afectivas. Ignacio Vilar captou moi ben a mensaxe e fixo un esforzo moi grande á hora de reflectilo nas relacións dos tres personaxes entre si, e non debeu ser un labor de poucos días recoller todas as matizacións que poden ter relacións tan complicadas. (…)”
