Eva Veiga: “A palabra permite conceptualizar a emoción”

Entrevista a Eva Veiga en Vivir na Coruña:
“(…) – Vivir na Coruña (VnC): Eva, que é para ti a poesía? Que importancia pode ter para unha persoa, ou para a sociedade, como elemento de axuda?
– Eva Veiga (EV): Para min a poesía é unha arte e, como toda arte, é o modo de transformar a realidade dende un punto de vista da consciencia. Pero coido que a palabra ten algo que non teñen outras artes, que é a conceptualización. Ademais do sensible e o emocional, que é esencial, tamén está a capacidade de converter en concepto un pensamento ou emoción.
Concordo coas palabras de Octavio Paz nas que di que: “a historia ofrécenos a documentación do que se vive, pero a verdade é outra”, e a verdade vennos dada pola poesía. Ela expresa as emocións e sentimentos dun grupo humano, pero por riba disto danos a palabra en liberdade. Isto é para min o esencial. A poesía é fundamental a nivel social, universal, ten unha función crítica e fainos máis libres. Ao mesmo tempo tamén serve para establecer un vínculo afectivo co mundo xa que a poesía non existe sen emoción, ten que ser un golpe emocional que produza movementos tectónicos dentro.
Por outro lado a poesía tamén ten un valor terapéutico. Axuda a expresar o que un sente, ou o que non sabe que sente. Aquilo que está agochado. Axúdache a obxectivar o que tes dentro. Pensas que pensas, ou pensas que sentes, pero cando escribes decátaste da cantidade de sentimentos embarullados que hai no teu interior. A escrita axuda a poñer en orde isto. Axúdame a coñecerme a min mesma e a transformarme. A ir máis aló da palabras que conforman o imaxinario da nosa realidade e, quizais, transformar o meu mundo.
– VNC: Cal é a relación do poeta co lector?
– EV: A palabra debe ter visión prismática. Un bo poema ten que ter sempre un significado polisémico e a palabra non se cingue a unha lóxica determinada. Ao lector se lle dan algo rematado de sentido non ten nada que facer. O propio poema danos a posibilidade como lectores de reescribir ese poema. A ambición máis grande do escritor non é o propio libro que escribe, senón o libro que escribe con cada un dos seus lectores, que será distinto. (…)”

Cuestionario Proust: María do Cebreiro

Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a María do Cebreiro:

«1.– Principal trazo do seu carácter?
– Algo a medio camiño entre a impulsividade e a constancia.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A bondade, a alegría e a intelixencia (dalgún xeito, están relacionadas entre si).
3.– Que agarda das súas amizades?
– Simplemente me alegra que estean aí. Creo que non cómpre agardar nada das persoas, que temos que ser felices co que nos dan.
4.– A súa principal eiva?
– Entre as confesables: a impaciencia, a tendencia ao despiste e a desorientación espacial.
5.–A súa ocupación favorita?
– Escoitar música, escribir e, de cando en vez, a desconexión tecnolóxica.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Estar coas persoas que quero.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Confundir as prioridades.
8.– Que lle gustaría ser?
– Noutra vida, o contrario do que son.
9.– En que país desexaría vivir?
– Onde vivo.
10.– A súa cor favorita?
– Vermella.
11.– A flor que máis lle gusta?
– A gardenia.
12.– O paxaro que prefire?
– O pardal.
13.– A súa devoción na prosa?
– Beckett, Melville, Kafka, Coetzee e Proust.
14.– E na poesía?
– Rilke, Keats, Hölderlin, Wordsworth, Cunqueiro.
15.– Un libro?
Rayuela, de Julio Cortázar. Talvez porque a lin na adolescencia, o certo é que non houbo, nin antes nin despois, ningún libro que me causase o mesmo efecto.
16.– Un heroe de ficción?
– Marlowe.
17.– Unha heroína?
– Elizabeth Costello.
18.– A súa música favorita?
– Teño un gusto musical moi disperso, no que conflúen, entre moitos outros, Bach, Billie Holiday, John Coltrane e Bob Dylan.
19.– Na pintura?
– Francis Bacon.
20.–Un heroe ou heroína na vida real?
– Calquera que o sexa e non se sinta como tal.
21.– O seu nome favorito?
– Andrés.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– Son bastante flexible cos malos hábitos dos demais, e diría que xeralmente os desfruto.
23.– O que máis odia?
– A covardía, a deslealdade e o oportunismo.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Aqueles que se identificaron coas súas posesións.
25.– Un feito militar que admire?
– O asalto ao cuartel Moncada.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– Talento matemático.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Sen enteirarme.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Ou moi concentrada ou moi abstraída.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– A torpeza e a timidez (no caso de que sexan defectos)
30.– Un lema na súa vida?
– O primeiro: “Atrévete a saber”. O segundo: “Daquilo do que non se debe falar, mellor calar”.”

Propostas con premio: Doe tanto a túa ausencia, de Eli Ríos, premio Francisco Añón de poesía

Entrevista de Ramón Nicolás a Eli Ríos en Caderno da crítica:
“(…) -Ramón Nicolás (RN): Por outro lado, o xurado do premio Francisco Añón salientou o peso do dramático no teu libro [Doe tanto a túa ausencia], por que este camiño?
– Eli Ríos (ER): Principalmente por experimentar, por mergullarme nun desafío poético. Nunha conversa cun amigo falamos sobre a capacidade que ten a poesía para ser representada e interesoume moito o tema. Quixen ver até onde podía ir… e aquí estamos. (…)
– RN: Recoñeces como trazo singularizador o minimalismo e o desdobramento ao que aludiu o xurado na acta do mesmo?
– ER: Isto foi algo que destaquei no mesmo acto de entrega. Estaba alí sentada na cadeira, escoitando a acta do xurado (aínda non tivera ocasión de lela), e houbo un momento no que as palabras de Mercedes Queixas me meteron moito medo, puxéronseme todos os pelos de punta! Se non fose porque sei que non é posible até dubidaría se conseguiran lerme os pensamentos!
De feito, creo que o Concello da Serra de Outes debería plantexarse recoller as actas nalgún volume porque, hai uns días, nunha Feira, achegouseme unha persoa a pedir Doe tanto a túa ausencia e quería que llo asinase. Expliqueille que o poemario non se publica até o ano próximo e terqueoume que si, que vira a acta do premio, que lle interesaba moito e que o quería ler. Como ves, o xurado non só me impresionou a min coa súa lectura…
– RN: Combinas outras actividades con participación na web de crítica feminista A Sega. Como entendes esta plataforma e as túas colaboracións na mesma?
– ER: A Sega é moito máis do que unha plataforma. A xente que alí estamos somos cada unha de idades, formacións, orixes, etc, diferentes e temos unha cousa en común: a vontade de cambiar as regras deste xogo patriarcal que non queremos xogar. Isto fai que cada texto, cada acción, cada idea á que lle damos visibilidade teña por detrás un espazo de debate compartido no que nunca paras de aprender. Para min, é realmente enriquecedor contar cunha xentiña como as segadoras sempre dispostas a solucionar dúbidas, a facer as críticas constructivas que che axudan a mellorar ou entender as cousas… É un privilexio crear na colectividade e na sorodidade para dar voz a propostas que non terían cabida noutros medios.
As miñas colaboracións n´A Sega gustaríame que fosen máis habituais pero, por falta de tempo, faise o que se pode. Non se pode estar en misa e repenicando! E isto é fantástico na Sega. Sempre hai unha segadora na ceifa! Hai semanas que non me dá a virada para entrar ao grupo de debate e, cando o fago, sorpréndome con todas as aportacións que hai, propostas, recomendacións de lecturas, etc. E claro! Logo pasas outra semana rompendo os miolos sobre as teorías que se expoñen…, e cando te dás conta levas máis aprendido que nun ano de carreira universitaria. De aí que, cando unha colaboración que leva o meu nome sae n´A Sega, eu non a sinta de meu senón de todas e cada unha das segadoras que están nese proceso de aprendizaxe, de debate, de corrección, etc., que se propón na comunidade de crítica literaria feminista que é A Sega.”

Oriana Méndez: “Neste sistema económico non pode haber cidadanía porque só as persoas libres son cidadás”

Entrevista de Montse Dopico a Oriana Méndez en Magazine Cultural Galego:
“Oriana Méndez gañou o Premio de Poesía do Concello de Carral con O que precede a caída é branco, un poemario habitado por unha cidade sen cidadáns, por persoas expropiadas da súa liberdade. Mais tamén por traballadoras que se unen nun momento no que todo parece estar a piques de estourar. O libro amosa algunhas conexións coas obras anteriores da autora, Cero e Derradeiras conversas co Capitán Kraft. Como o ollar á opresión, ao poder e á súa violencia. Ou á memoria. Cero estaba escrito deste o estrañamento, o distanciamento respecto dunha realidade incomprensible. En O que precede a caída é branco hai unha urxencia de reaccionar ante o presente. Ante o que acabou perfilándose como unha guerra contra a clase obreira. Contra case todos e todas nós.
– Montse Dopico (MD): Salientara xa o xurado a unidade de contido e forma da obra. Que se cadra é a túa forma de escribir, non só neste libro.
– Oriana Méndez (OM): É verdade que concibo os libros como unha idea, unha proposta unitaria. Nos tres libros que teño publicados non fixen unha escolma de textos escritos en distintos momentos, senón unha proposta a partir dunha idea.
– MD: A idea é, se cadra, a da cidade sen cidadáns, senón unha “caterva humana/ que é/ expropiada de si mesma”, sometida ao “pensamento do servo”, na actual guerra contra a clase traballadora. O espazo urbano xa estaba, por outra banda, nos dous libros anteriores.
– OM: Comparto a lectura, si. É certo que falo do espazo urbano, e é normal porque é fundamentalmente o que coñezo. As referencias a Vigo son constantes, nese sentido. Pero podería ser calquera outra das cidades que coñezo. Si é unha cidade expropiada de cidadáns porque neste sistema económico non pode haber cidadanía porque só as persoas libres son cidadás. Hai unha guerra en curso na que unha parte pequena da poboación vai gañando e outra parte, a maioría, vamos perdendo. Falo disto nuns textos de forma máis explícita e noutros menos. (…)”

Cuestionario Proust: Carmen Panero

Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Carmen Panero:

«1.– Principal trazo do seu carácter?
– Son parsimoniosa.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A súa tolerancia.
3.– Que agarda das súas amizades?
– A comprensión das miñas eivas.
4.– A súa principal eiva?
– Non sei dicir que non.
5.– A súa ocupación favorita?
– Ler e escribir (ou viceversa).
6.– O seu ideal de felicidade?
-Que amar non sexa o contrario de ser libre.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Non poder valerme por min mesma.
8.– Que lle gustaría ser?
– Volvería ser a mesma.
9.– En que país desexaría vivir?
– Sempre en Galiza.
10.– A súa cor favorita?
– A cor azul.
11.– A flor que máis lle gusta?
– A camelia branca.
12.– O paxaro que prefire?
-O moucho.
13.– A súa devoción na prosa?
-Yourcenar.
14.– E na poesía?
– Antonio Machado.
15.– Un libro?
Arraianos, de X. L. Méndez Ferrín.
16.– Un heroe de ficción?
-Don Quixote.
17.– Unha heroína?
– A Penélope de Begoña Caamaño.
18.– A súa música favorita?
– O jazz.
19.– Na pintura?
– O expresionismo abstracto.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– …ao final, meu pai tamén tiña os pés de barro.
21.– O seu nome favorito?
– Aurora.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– A maledicencia.
23.– O que máis odia?
– A agresividade.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Franco.
25.– Un feito militar que admire?
– Son pacifista… Pero, a resistencia armada é precisa e, sendo contraria á pena de morte, xustifico matar ao tirano.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– Axilidade para responder.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Sen dor.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– O bo humor.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Os de quen baten sempre na mesma pedra.
30.– Un lema na súa vida?
– Coñécete a ti mesma.”

Ramón Vilar: “Falamos de cambiar o mundo mais esquecemos cambiarnos a nós mesmos”

Entrevista de Montse Dopico a Ramón Vilar Landeira en Magazine Cultural Galego:
“(…) – Montse Dopico (MD): A maioría dos relatos parecen de escrita recente, pola temática. Foi así?
– Ramón Vilar Landeira (RVL): É certo que escribindo levo moitos anos. Mais sempre era crítico co que escribía, ou se cadra inseguro… Hai relatos que rompín e volvín facer e outros que desbotei, ou novelas que comecei e decidín deixar. Sempre é un proceso de escribir e romper… Si que ás veces mandaba cousas a premios para probar se gustaban, pero nunca mandara nada a unha editorial. Esta foi a primeira vez. Os televisores estrábicos empeceino polo 2009, cando xa era evidente o tema da crise. Eu quería facer algo que reflectise a crise, pero non só económica, senón tamén as crises persoais, afectivas. No libro tamén hai algún relato anterior a esa época, pero case todos foron escritos a partir do 2009.
– MD: Case todos os relatos están protagonizados por xente de clase traballadora. Falas da crise desde esa perspectiva.
– RVL: É un libro de ficción, non é autobiográfico. Conto cousas que vivín pero ficcionalizadas, cousas que me contaron, que lle pasaron a outras persoas… Pero si é certo que, claro, a clase traballadora é a que mellor coñezo. É normal que estea moi presente nos relatos.
– MD: No último dos relatos o personaxe fai unha reflexión que parece túa. Di que escribir en galego é como rexentar un supermercado de barrio a 200 metros dunha gran área comercial.
– RVL: Si, porque o noso é un sistema literario pequeno que ten diante unha gran superficie comercial que é o castelán. E o pequeno tendeiro non pode competir, aínda tendo un produto da mesma ou de máis calidade, por causa do marketing, das axudas que levan os grandes…
– MD: Ese mesmo personaxe explica que a escrita é unha loita contra un mesmo e que os seus relatos son retratos, imaxes… Que é o que é Os televisores estrábicos.
– RVL: Porque eu creo que cada un escribe contra si mesmo e non para competir cos demais. Tes diante a folla en branco e é algo contigo mesmo. Rompes o que non che gusta, sentes frustración por non ser quen de escribir algo mellor… E esa insatisfacción é o que che levar a tentar mellorar… E despois, que é algo que para min tamén é evidente, o que pasa é que moito falamos de cambiar o mundo mais esquecémonos de cambiarnos primeiro a nós mesmos. (…)”