Ledicia Costas: “Este libro está escrito para emocionar”

Entrevista a Ledicia Costas en Diario de Pontevedra:
“(…) – Diario de Pontevedra (DP): Despois de dez anos volve ao realismo social con A lebre mecánica. Que a levou a regresar a esta temática?
– Ledicia Costas (LC): Algúns dos meus libros que sinto que son máis queridos pola mocidade, e así o verbalizan cando teño encontros nos institutos, son Unha estrela no vento, a primeira novela que me publicaron, e O corazón de Xúpiter. Os dous son libros de realismo social. Eu sentía como que debía escribir outra obra de realismo social seguindo o ronsel daquelas novelas que a min me marcaron tanto no instituto: Rebeldes ou La ley de la calle, de Susan E. Hinton, que para min foron cruciais como lectora. Por iso escribín A lebre mecánica. Ademais eu teño materia para escribir realismo social porque a cuestión tanto do desamor dunha ruptura sentimental, que é algo do que me apetecía falar, como a cuestión da ludopatía, están tan presentes na obra, xunto como outras cuestións de corte social como a homofobia ou a amizade e os lazos tan estreitos que se establecen na adolescencia. Todo ese hummus foi a materia que empreguei para escribir este libro.
– DP: Como foi o proceso de documentación e escrita? Porque se implicou persoalmente, non?
– LC: Si, porque cando escribes unha novela deste tipo, na que tratas unha cuestión tan delicada como a adicción ao xogo, o que non podes é pasar sobre as puntas dos pés nin falar de oídas. Entón fixen un labor de documentación que tivo varias pólas. A primeira consistiu en varias conversas con profesorado de Secundaria que ten alumnado con esta problemática nas súas aulas; pregunteilles como mudaba o comportamento e como afectaba tanto ao rendemento académico como nas relacións sociais que establecen con outros alumnnos do centro, da clase… Falei tamén con persoal da Xunta de Galicia para que me asesorase e houbo unha segunda fase, eu chámolle así, que foi un traballo de campo presencial.
– DP: En que consistiu?
– LC: Primeiro deime de alta nunha web de apostas, para ver como funcionaba a mecánica, nunca mellor dito, e apostar ás carreiras de galgos. Vin como unha desas webs, cando quixen recuperar os cartos quedaba con eles directamente e me bloqueaba a conta… Eran poucos, nin 15 euros. Imaxina o que tal non farán con outras cantidades! Despois fun presencialmente a casas de apostas para ver como eran por dentro, porque a verdade non estivera nunha. Quería ver como era, o tipo de persoas que hai alí, que son moi diversas. Como eran os locais por dentro, que tipo de apostas había, que tipo de máquinas… E cando tiven todo iso claro é cando me puiden poñer a escribir. (…)”

Carlos Labraña: “O teatro ten que contar historias que non van aparecer noutros medios como a televisión”

Entrevista de Laura Veiga a Carlos Labraña en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): Mambrú volveu da guerra é a primeira obra en lingua galega que gaña o Premio SGAE de Teatro Infantil.
– Carlos Labraña (CL): Foi unha sorpresa. O certo é que non tiña esperanzas e xa tiña o texto presentado a outros certames. Este é o premio máis importante de teatro para crianzas non só do Estado, senón tamén a nivel iberoamericano. De feito, o ano pasado gañou unha dramaturga mexicana. A cuestión é que podes presentarte en calquera das linguas do Estado, mais se o fas así tes menos posibilidades porque só unha das persoas do xurado sabe galego, o cal é un impedimento para a comprensión.
Con todo, todas as veces que me presentara fixérao en galego porque máis alá de gañar importábame que estivera representado. No comunicado da SGAE, o título tampouco aparece traducido nin entre parénteses e penso que isto é moi importante xustamente nestes momentos que estamos pasando no Estado.
– ND: Como se mestura unha temática tan dura coa literatura infantil?
– CL: A memoria histórica é unha cuestión que está comezando a revivir e de feito en Dramaturga, a Asociación Galega de Dramaturxia, este ano publicamos un libro con pezas breves ligadas a este tema, mais neste caso é para adultos. É un tema que me interesa moito, mais non sabía moi ben como abordalo porque toca cuestións espiñosas. Aínda así, unha vez que xurdiu a idea foi moi doado de escribila.
Cos textos pasan estas cousas; hai veces nas que tes que turrar e dar moitas voltas, mais hai outras, como neste caso, que se che alumea algo na cabeza e a historia vai desenvolvéndose de forma moi doada, que até parece que se está escribindo soa. Neste caso supoño que dei coa tecla axeitada, porque unha das cousas que comentou o xurado foi precisamente a delicadeza. Tamén penso que só coa obra as crianzas non saben moi ben de que se está a falar e, as adultas, aínda que o presenten, até o final non acaban de darse de conta de todo e aí entra moito o labor de mediación e de contextualizar a obra segundo a idade na que se lea ou se represente nos escenarios.
Penso que pode ser desfrutada tanto por crianzas como por calquera público. É unha peza que me emocionou moito escribila e aínda me ocorre cando a leo, porque os meus pais viviron de nenos a guerra, mais na casa sempre houbo un silencio absoluto arredor do tema. E todo isto xusto coincide coa aprobación da Lei de Memoria Democrática.
– ND: Tampouco é a súa primeira obra ligada ao compromiso social.
– CL: Fun madurando. As miñas primeiras pezas eran moito máis sinxelas, moi fantasiosas e diría que foi a partir da crise de 2008 que dei un cambio: o teatro ten que contar historias que sei que non van aparecer noutros medios como a televisión ou inclusive os libros.
O teatro ten unha visión crítica, e a tivo ao longo da historia; se a eliminamos deixa de ter sentido. Todo isto é algo que se ve reflectido no que escribo. Por exemplo, este mesmo ano gañei o Premio O Facho con Ícaras, que é un texto sobre o desafiuzamento, mais tamén teño outros como O valo, sobre as persoas refuxiadas; Moito Morro Corporation. Sociedade Ilimitada, sobre a crise económica; ou A pequena compaña, sobre os abusos a crianzas. E de feito saíu agora o meu novo libro: Estrela… fugaz?, no que falo sobre a cuestión das persoas trans.
Con todo, tamén intento, a pesar de tratar este tipo de temas, incluír pequenos trazos de humor. Hai moitas formas de contar as cousas e eu creo que coas crianzas o humor é a chave para que a mensaxe chegue. Teño moitas ganas de que as crianzas lean Mambrú volveu da guerra e sobre todo de vela cando se represente, saber como o tomarán.”

Antón Cortizas gaña o Premio Arume de poesía infantil 2022

Desde Cultura Galega:
“Unha nova edición do premio Arume de Poesía para a infancia vén de fallarse, a segunda tras retomar este certame o pasado 2021 logo de anos de parada. O xurado desta edición decantouse pola obra Os versos da mariola de Antón Cortizas (Ferrol, 1954) destacando dela a reivindicación que fai do xogo tradicional a través da poesía, que explica como “unha sorte de brincadeira coa palabra poética como vehículo para achegarse a un encontro entre a rapazada, máis alá da tecnoloxía ou as pantallas que predominan no tempo de vagar da infancia de hoxe en día”, un tema do que Cortizas é un dos grandes coñecedores como deixou claro no volume Tastarabás. Enciclopedia de brinquedos tradicionais (Edicións Xerais, 2013). No caso desta obra poética o xurado explica que é unha proposta lúdica, “atraínte por orixinal e pola riqueza da linguaxe”, asegura na súa acta. O Premio Arume de Poesía para a Infancia foi creado por Xosé Neira Vilas e Anisia Miranda coa finalidade de apoiar a poesía infantil e que tivo a súa primeira edición hai xa vinte anos, hoxe en día é unha iniciativa conxunta da Fundación Neira Vilas, a empresa Deleite e a asociación GÁLIX – Asociación Galega do Libro Infantil e Xuvenil, con Edicións Embora como empresa editora dos libros premiados. Este venres, 16 de decembro, ás 18.00 h. no Auditorio Neira Vilas, da Cidade da Cultura, en Santiago de Compostela terá lugar a entrega do premio, que ten unha dotación en metálico de 1.000 euros. No mesmo acto presentaranse os libros Violeta Parapluie, de Ramón D. Veiga, e A flor da letra, de Manuel López Rodríguez, gañadores da edición anterior.”

Lois Pérez viaxa á súa infancia para atopar respostas en A gruta da torre

Desde El Progreso:
“”Este libro nace nun momento complicado, no confinamento, movido polo medo a perder os nosos seres queridos, polo noso fillo. Nunha época na que vimos que a necesidade dunha resposta é unha cuestión esencial na condición humana e, se non a temos, a vida non ten sentido. Esa falta de resposta moveume a escribir para lerlle á noite ao meu fillo. E ten sentido que esa resposta a atopara na infancia, esa etapa na que todo está resolto”. Así explicou Lois Pérez o xerme de A gruta da torre, obra coa que se proclamou vencedor do V Premio Agustín Fernández Paz de literatura infantil e xuvenil pola igualdade e que se presentou este venres en Vilalba.
Nese acto, o autor recordou eses veráns que gozou co seu irmán en Ribadeo, onde está ambientada a historia, falou sobre o concepto de igualdade -“o único movemento político que pode ser capaz de mellorar o mundo”, dixo- e reflexionou sobre ese paso “do concreto ao abstracto, do individual ao social” que se dá entre a infancia e a adolescencia.
“Quería plasmar todo iso e falarlle ao meu fillo do neno que fun e do neno que nunca deixamos de ser”, sentenciou ante o numeroso público que se congregou na tarde de este venres na casa da cultura da capital chairega.
Previamente, Marisa Barreiro, presidenta do Iescha -entidade que convoca o premio, dotado con 3.000 euros e a publicación da obra, en colaboración co Concello de Vilalba e Edicións Xerais-, asegurou que este libro “vai ter un gancho importante neste tramo de idade porque ten ingredientes como a intriga, o colegueo, os amoríos, o misterio… e unha serie de cousas que o fan entrañable”. Destacou tamén que os cinco gañadores que tivo ata agora o certame son “persoas con compromiso coa igualdade, a nosa cultura e a nosa lingua”.
A alcaldesa de Vilalba, Elba Veleiro, fixo fincapé en que, con seis edicións, o Premio Agustín Fernández Paz “consolídase como un referente na nosa lingua e é un exemplo de colaboración entre entidades, que traballan unidas para preservar o importante legado de Agustín“.
A ese mesmo legado fixo referencia Manuel Bragado, membro do xurado, sinalando que o nacemento deste premio debeuse á idea de fomentar a creación literaria no ámbito infantil e xuvenil e “revitalizar a memoria de Fernández Paz e os seus libros”. (…)”

Poesía e filosofía, nos premios Merlín e Jules Verne de Xerais

Desde o Diario Cultural da Radio Galega:
“No Diario Cultural da Radio Galega conversaron con Anxo Iglesias, que nos presenta neste premio Merlín de literatura infantil un poemario para xogar coas palabras: “Celebro que o premio sexa para a poesía, moitas veces secundaria, pero que sempre está aí para acompañarnos e é a nova dimensión que permite que existan as demais”.
Pola súa banda, Rocío Leira achéganos ao mundo da filosofía con dous protagonistas que tratarán de resolver un misterio que aparece nos anuncios por palabras dun xornal. O seu foi o libro gañador do premio Jules Verne de literatura xuvenil: “No libro búscase persoa valente para resolver un misterio, e eu busco que o lectorado valente se abra á filosofía dunha maneira divertida”.
A entrevista pode escoitarse aquí.”