Betanzos: inauguración da Libraría Carricanta

O venres 12 de abril, a partir das 18:00 horas, na Libraría Carricanta (Praza Doutor José Fariña, 1) de Betanzos, terá lugar o seu acto de inauguración. No mesmo haberá actividades para nenas e nenos, coas súas familias, e, sobre as 20:00 horas, falará para as persoas presentes Xurxo Souto.

Santiago: O libro ponse de outlet

Desde Sermos Galiza:
“Tres euros, un libro; cinco euros, dous exemplares e cinco títulos, tan só dez euros. Así son os prezos cos que o sábado día 6 de abril se comezaron a vender libros galegos xa descatalogados que se ofrecen ao público cun 80 ou mesmo 90% de rebaixa. En Compostela, o Outlet do libro abriu na sede da Fundación Novacaixagalicia na rúa do Vilar e poderanse adquirir libros até o 14 de abril. Será esta a primeira das citas que a Asociación Galega de Editores ideou para alixeirar os fondos de dezasete empresas galegas que participan na iniciativa. Canda as editoriais, nos Outlet -que continuarán por distintas cidades do país- colaboran librarías da localidade e mesmo se buscou o contributo dos concellos. En Compostela, a libraría Pedreira é quen xestiona esta venda de libros de saldo. O horario será de 11:00 a 14:00 horas e de 17:00 a 21:30 h. Os libros galegos que son difíciles de atopar xa en circuitos comerciais habituais volven a poñerse ao dispor do público nestes oulet que se organizan pouco despois da exitosa iniciatva do Consorcio Editorial que puxo tamén á venda os libros do seu fondo a prezos rebaixados.”

Manifesto na defensa das editoras en galego

“E hoxe –mentres os ladros de ilusións e normalidades reclinades as vosas cabezas nos acolchados diváns, a golpe elástico do tirante de don Celidonio– tócanos pór a man no peito e escoitar o latexo da máquina comunitaria, con sinceridade e dor ao unísono. A nosa vida comeza a fallar, o motor de arranque axustouse ao trebello pero este non carbura: a explosión na buxía cultural apenas sincroniza co avance das mentes políticas, baixa o pistón e a biela non se move.
Prefire don Celidonio –man no bandullo– as empresas de lonxe, e os nosos artesáns da escrita perden medios de difusión,… Pecha o papel de prensa en galego, botan o fecho tamén algunhas editoras (A Nosa Terra liquida as súas existencias, as nosas re-existencias dende a memoria e a certeza), outras mantéñense sobre o arame –temerosas– e debaixo non hai rede para illalas do baleiro. Actrices e actores piden “cidades para a cultura”, músicos e artistas buscan papel e partitura para as súas voces. Non baixa a claqueta do cinematógrafo nin se ergue o pano, non se respectan as vangardas musicais de noso e tampouco o folclore do país. Unicamente ouvimos riseiras, gargalladas e arroutos dende as gorxas que engolen a nosa voz sen atragoarse.
Xa sopra sen buguina o verso desacougante de Espiral Maior. De momento fica en puntos suspensivos a súa existencia, coma a de tantas outras casas editoriais. Mais,… quedarán xanelas para a esperanza? Cando deixarán de nos roubar o brillo e a fachenda? Cando? Cando a cor do horizonte será nosa na liña dun verdadeiro “progreso”?
Don Celidonio “ten as fazulas hipertrofiadas, da cor do magro do xamón”,…
Quen é capaz de comprender a historia da lírica galega dos últimos vinte e cinco anos sen esa espiral de autoras e autores? Sen ese labirinto de títulos e ese mosaico de estrofas e versos libres? Libres,… libres sodes para nos exterminar, para nos sacardes o pan da boca e darllo ao que máis devora e infla o bandullo. Libres,… libres sodes para nos introducir nun role-playing game no que non haberá vítimas humanas –iso coidamos– pero do que nacerán cadáveres entre as primaveras de Cunqueiro.
Quen entende o ensaio de ideas sen Laiovento e o ensaio histórico sen Toxosoutos? Quen entende Galiza sen ducias de editoras que dan vida ás alfaias de novo, dignas herdeiras –logo así– do ronsel deixado por Céltiga, Lar, Nós,…? Quen saborea dozura cando esas e outras enormes “pequenas” casas poderían fechar mañá as súas cancelas? E coas librarías, canles polas que conseguimos o mel literario? Estamos de rebaixas,… ou en LIQUIDACIÓN por peche? Deberase preguntar en “industria”, en “cultura”, en “lingua”, no INEM,… Igual son eles os nosos xefes e nós non nos decatamos,… Igual a patronal ideou a deslocalización da nosa cultura para chantala sen regadío no país de ningures.
Don Celidonio “é igual por dentro ca por fóra: carne e espírito son a mesma zorza”.
Continúase co peche do círculo, co peche de ciclo, co cadeado e co grillón que nos resta pés para andar por camiño seguro e vieiros de antano,… polas liñas da certeza e do acerto, polos versos do compromiso e da lealdade a este recuncho do Atlántico, baluarte da nosa historia e da nosa identidade. Perdón, desculpen logo,… sentímolo moito, mais por aquí non rendemos preitesía, nin bicamos mans, nin pousamos o xeonllo en terra para sacarmos o chapeu e saudar ao amo… A reverencia só é para a Palabra, que se verte libre en torrente e manancial de saúde dende o maxín até a tórculo, dende a man que comeza a escrita até a letra impresa. Só guindamos caraveis á lingua de noso, á voz de antano, ao namoro do galego, ao amorodo nos beizos ao saborear os 150 anos dos Cantares de Rosalía.
Don Celidonio: “adubo de ourego e pemento”.
Queremos medios para sermos nós, e non medos, nin remendos, nin remedios,… Queremos vida onde ten que habela, entre a letra e os seus espazos, entre o son e a escrita, no pano do teatro e na ringleira de carácteres. Queremos ser núcleo e cerna, trabe e alicerces do paraíso comunitario, e escorrentar de vez os que non aman esta Terra porque non a senten dende as veas e dende o peito,… Hai pantasmas no castelo e nós non temos medo.
Seredes culpábeis dos vosos actos.
Seredes responsábeis de abrir a gabia e o nicho.
Seredes furtivos da palabra, homicidas da linguaxe e ladróns. Iso, ladros e ladras da alma comunitaria.
Seredes o que hoxe sodes e do que mañá quizabes vos arrepentiredes.
Seredes,… E por iso para nós non sodes presuntamente inocentes.
Seredes,… unicamente fedor, fenda e ferida; loito, pranto e inxustiza.”

Marzo de 2013, cumpríndose 90 anos de ser elixido Afonso D. Rodríguez Castelao como Director Artístico da revista Nós e a 80 de se crear –xunto con Vascos e Cataláns– o pacto Galeusca.

O retorno ao recital (III): Os festivais

Reportaxe en Cultura Galega:
“Dentro da axenda dos afeccionados á poesía do noso país, hai unha serie de citas que xa se constituíron e clásicos. Trátase de festivais nos que se concentra un bo número de autores e que teñen no recitado o seu eixe. Desde os eventos máis veteranos e masivos, como o Festival de Poesía do Condado, ata propostas relativamente recentes, como Ponte Poética, a pluralidade de voces e o interese pola palabra falada preséntanse como eixes comúns destes encontros.
Son eventos que concentran nuns poucos días un bo feixe de recitais. Segundo os casos, a poesía falada combínase con performances, obradoiros, concertos, mostras ou videocreacións, sempre tomando a poesía como base. Malia a que se fala de que é un xénero literario para minorías no noso país existen varias destas citas, que configuran unha axenda que brilla pola súa calidade fóra das nosas fronteiras e que conta cun nutrido público. (…)
Encol da situación da poesía no país, en xeral os responsables destes eventos son optimistas. “O público aumenta cada ano”, apunta Jorge Cuña, “quizais a poesía non sexa un espectáculo de masas pero si que resulta un acontecemento fundamental na cultura”. O incremento no interese por esta arte compróbano tamén desde a organización do Festival do Condado. Lara Soto apunta que “aínda que temos un público fiel desde hai moitos anos, que se move desde todo o país para asistir, trátase en boa medida dun público que comparte a orientación política do festival, que sempre estivo atento a situación do social do seu momento. No entanto, nos últimos dous anos estamos a ver que medrou o número de xente nova que se achega e se interesa polas actividades, apoiando tanto o festival como as reivindicacións puntuais que fan desde el”. Karlotti, desde Ferrol, salienta que na actualidade “temos xente que é totalmente asombrosa, poetas que poñen a palabra a voar cara a fóra”, e salienta a cidade duns creadores que achegan unha grande calidade ao reciclado. “María Lado ou Lucía Aldao non son só poetas na escrita, teñen unha grande forza cando a len, e ese é un fenómeno moi potente en Galicia”. Coincide con el Sobral, quen sinala que no país “hai un renacemento moi grande da poesía, sobre todo por parte de mulleres novas que pegan forte como María Lado, Lucía Aldao ou Olalla Cociña. En xeral en Galicia hai unha potencia moi forte a nivel poética, e non o digo eu só Gamoneda ou García Montero alucinan con nivel da poesía que se fai aquí”.”

A Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega asinou un convenio coa Asociación Galiza co Galego

Como asociacións coincidentes no obxectivo dunha educación laica, plural, en valores, de calidade e en lingua galega, ambas entidades acordaron que Galiza co Galego difunda as actividades, publicacións e propostas da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega e esta última porá os seus recursos á disposición de GcG e participará nas actividades educativas promotoras da cultura e lingua, dentro da Rede de Ensino Popular.
As persoas asociadas de ambas as asociacións beneficiaranse das actividades e das actuacións conxuntas que acorden.
Galiza co Galego suma así máis recursos para o ensino en galego, pois este convenio vén xuntarse aos xa subscritos coas asociacións pedagóxicas Nova Escola Galega (NEG) e Asociación Socio-Pedagóxica Galega (AS-PG).

Ourense: Acértalle no corazón, con Yolanda Castaño

“Co gallo do día dos namorados e celebración de San Valentín, un dos maiores referentes da respostería tradicional e creativa galega tras 40 anos de exquisito traballo –a casa Fina Rei- asóciase coa poeta Yolanda Castaño para presentar un produto moi especial. Trátase dunha frecha de chocolate rematada nun corazón, e que leva consigo un poema de amor asinado pola poeta actual santiaguesa-coruñesa, nunha saborosa alianza de versos e chocolate dirixidos a esa persoa querida. Baixo o lema Acértalle no corazón, vén de editarse ademais un cartel conmemorativo da frutífera colaboración culinario-literaria.
Para dar a coñecer este produto creativo tan orixinal, convócase unha presentación aos medios para este venres 8 de febreiro na propio establecemento de Fina Rei en Ourense (rúa da Paz, nº 20) ás 12:00 da mañá. Nel contarase coa presencia de Yolanda Castaño, que dará lectura ao poema escollido xunta os artesáns reposteiros que levan apostando polo galego dende os seus comezos. Unha camaradería de elegancia, bo gusto e exquisitez creativa que demostran que non fai falla facer grandes alardes consumistas ou botar man de culturas alleas para lembrarnos daqueles a quen queremos.”

Ramón Villares: “A cultura danos seguridade e calquera proxecto de futuro terá que levar a marca propia para diferenciarse”

Entrevista a Ramón Villares na sección Conversas no ronsel de Valentín Paz-Andrade da súa páxina oficial:
“(…) – Xan Carballa: Sendo libros centrados na economía tanto en Galicia como tarefa, como La marginación de Galicia, Valentín dedicaba un amplo apartado á cultura. Cal é a importancia do factor cultural para un proxecto de futuro?
– Ramón Villares: A cultura marca calquera produto, sexa industrial ou manufacturado. É o elemento esencial de algo que no tempo de Paz-Andrade non se coñecía e hoxe denominamos o poder brando, que é ter as calidades que outros quixeran ter e non teñen e polas que te admiran. Se pensamos no que fixo Sargadelos e a estética Díaz Pardo, podémonos preguntar se vendía un anaco de barro cocido ou unha idea de Galicia. Por que se lle pagaba unha vaixela ou unha figura? A cultura ten un grande poder simbólico e foi un acerto de Valentín ter escrito iso e insistir sempre en que o futuro de Galicia e as tarefas pendentes do país tiñan tamén que ver coa cultura. Que a nosa presenza no mundo tiña que levar o pegamento cultural. Claro que había que industrializarse, coutar a emigración, ter aforro rexional e investimento financeiro, que tiñamos que contar con instrumentos e institucións que o facilitasen, pero ao tempo debíase ser consciente de formarmos parte dunha cultura. Unha cultura non só galega senón que se estendía por catro continentes grazas á lingua portuguesa. Foi un acerto moi valioso de Paz-Andrade. Hoxe os economistas recollen moito esa idea de que cultura e institucións son fundamentais. Non se trata só de números, a nosa vida constitúese tamén a través de emocións, sentimentos e paixóns, non só de razón. Entendo que dedicase capítulos dos seus libros á cultura e véxoo como unha lección para a situación actual e futura. (…)”

Anuario 2012: Creactividade

Desde Cultura Galega:
“Acción e crise son palabras fundamentais para definir o panorama cultural do último ano. A sociedade semella tomar o protagonismo con iniciativas anovadoras ante o devalo económico que afecta á cultura. No entanto, non debemos esquecer a retirada de apoios públicos pode comprometer moi seriamente o noso futuro. Repasa o que deron de si na cultura os últimos 12 meses no noso Anuario 2012. (…)
Canda a isto, a celebración do Día das Letras dedicado a Paz Andrade contribuíu a soster a perspectiva, xa consolidada nos últimos anos, de pensarmos a vertente internacional da nosa lingua ao tempo que incidiu na consideración da cultura como unha industria cun importante potencial económico. De xeito semellante, as celebración do centenario de Eugenio Granell lembrou as conexións mundiais da creación feita no país mentres o Ano Celso Emilio amosou a actualidade da poesía social. Acaba o ano en puntos suspensivos para un decreto sobre o galego no ensino cuestionado desde os tribunais e mais para unha Cidade de Cultura que inicia a súa enésima reorentación, cun futuro aínda por determinar nos dous casos. Tamén queda pendente de verificar o futuro das políticas públicas a respecto do ámbito audiovisual, logo das importantes mudanzas institucionais que sofreu sector coa supresión do Consorcio. (…)
É nese longo prazo onde se xoga o futuro. Ollamos como, en certo xeito, a iniciativa privada (e social) toma o relevo da pública. Increméntase o número de axentes activos a pequena escala, con traballo en rede, con novos xeitos de pensar e de facer. No entanto, non se pode perder de vista que o investimento público en cultura permite formatos, orientacións e magnitudes difíciles de cubrir desde un ámbito privado que acusa os problemas económicos. Nese sentido, o público está chamado a cumprir un importante papel de I+D que permite a creación de públicos, a formación de profesionais e a proxección internacional, entre outras cuestións. Na mesmas xógase realmente o potencial xa non só económico da cultura, senón a súa capacidade identitaria e a propia creatividade da nosa sociedade. En momentos cruciais coma este, non cabe dúbida de que estamos a xogar o futuro. Os falecementos de persoeiros Díaz Pardo ou de Xaime Illa Couto nun ano coma este non deixan de ser simbólicos. A cultura fica orfa de grandes figuras que definiron o noso país en tempos complexos. Cómpre agora xente para continuar a construción.”

A folga de fame contra a condena a tres sindicalistas supera os 10 días tras unha fin de semana solidaria do mundo da cultura

“A folga de fame contra a condena a prisión a tres sindicalistas que participaron nun piquete en 2009 cumpriu este luns, 3 de decembro, 10 días despois dunha fin de semana no que o mundo da cultura amosou unha vez máis a súa solidariedade coa clase traballadora galega. A sexta quenda, formada polo secretario comarcal da CIG de Lugo, Xosé Ferreiro, e por Marcos Sánchez, da CIG-Construción de Ferrol, permanecerá sen comer até o vindeiro mércores ao mediodía. As mostras de solidariedade do mundo da cultura e de distintas organizacións políticas e sociais e as foron a tónica xeral da segunda fin de semana na caravana instalada fronte á Audiencia Provincial de Pontevedra. Escritores/as como Fina Casalderrey, Agustín Fernández Paz ou Xavier Alcalá, ademais do presidente da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, Cesáreo Sánchez Iglesias, visitaron os folguistas o domingo. Tamén se achegaron representantes da Asociación Socio Pedagóxica Galega (ASPG) e o presidente da Mesa pola Normalización Lingüística. Ademais, os músicos e escritores Xurxo Souto e o Leo i Arremecághona aproveitaron a visita solidaria para amenizar a protesta coa súa música.” Desde a CIG.