A Mesa e a AELG presentan na ONU o informe sobre a situación do galego

Publicado o 30 Abril 2025 por asociacionescritoras-es

Marcos Maceira, presidente, e Elsa Quintas, vicepresidenta da Mesa pola Normalización Lingüística presentaron hoxe o informe da situación do galego na sede das Nacións Unidas en Xenebra, xunto con Cesáreo Sánchez, presidente da AELG. A Mesa achegou este informe ao Comité de Dereitos da ONU, para que o tiveran en conta no 49º exame universal ao Estado español, e fíxoo co aval de 26 relevantes persoeiros da cultura de países lusófonos.

O devandito informe sinala os incumprimentos de acordos internacionais en relación aos dereitos lingüísticos por parte do Estado español e, nomeadamente, da Xunta de Galiza. Estes incumprimentos afectan á educación e dereitos da infancia, prevención do acoso por razón de lingua, dereitos civis e dereitos políticos, administración de xustiza, dereito ao propio nome, liberdade de imprensa, administración e servizos públicos, toponimia, forzas e corpos de seguranza, audiovisual, concesións públicas de xestión privada e ámbito económico e laboral ou saúde.

Marcos Maceira, presidente da Mesa e portavoz da Plataforma Cidadá Queremos Galego, reivindicou que “traemos á ONU a voz das rúas que se mobilizaron en novembro e febreiro a favor do galego, vital para Galiza, e das miles de persoas que em maio voltarán a encher Compostela cunha multitudinaria foliada polo idioma”. “A politica de exclusión do galego”, recordou, “debe ser combatida nas rúas e nas institucións que teñen como obxectivos garantir os dereitos humanos e o de poder a lingua propia sempre e em todo lugar é un dereito humano”. “O 17 de maio será de novo a expresión da nosa forza colectiva”, concluiu Maceira.

A vicepresidenta da Mesa, Elsa Quintas, lembrou que a Xunta de Galiza continúa negándose a aplicar os requirimentos do Consello de Europa ou do relator especial da ONU para as minorías e reclamou entre outras accións urxentes: eliminar as restricións ao uso do galego no ensino, na docencia e material didáctico, avanzar para o galego ser a lingua vehicular da educación en Galiza, programas e protocolos de prevención do acoso escolar por razón de lingua, o uso do galego na xustiza e administración, mecanismos para garantir a disposición do noso idioma no ámbito socioeconómico ou no audiovisual e atender de maneira adecuada a vulneración de dereitos lingüísticos aos que, lembrou, só atende neste momento o servizo A Liña do Galego, ofrecido pola Mesa.

O presidente da Asociación de Escritores e Escritoras en Lingua Galega, Cesáreo Sánchez, agradeceu o apoio internacional concretado no apelo á fraternidade coa situación da lingua común na Galiza, que asinan 26 autores e autoras de diversos países da lusofonía. “O galego, berce do portugués, o corazón e a vida de Galiza, está en emerxencia no seu territorio orixinario”, afirmou. O presidente da AELG denunciou, tamén, que “os escritores e escritoras estamos a ser excluídos da nosa función de construtores do idoma, impedindo que as nosas obras en galego poidan ser socializadas”.

ASSINANTES
Inocência Mata (São Tomé)
Luiz Ruffato (Brasil)
Ana Paula Tavares (Angola)
Pepetela (Angola)
Paulina Chiziane (Moçambique)
Onésimo Teotónio de Almeida (Açores, Pt-USA)
Ondjaki (Angola)
Lídia Jorge (Portugal)
Michael Kegler (Alemanha)
Aline Frazão (Angola)
Germano Almeida (Cabo Verde)
Francisco Duarte Mangas (Portugal)
Odete Semedo (Guiné Bissau)
Rui Zink (Portugal)
Hélia Correia (Portugal)
Jaime Rocha (Portugal)
Yara Frateschi Vieira (Brasil)
Válter Hugo Mãe (Portugal)
Valéria Gil Condé (Brasil)
M. Jorge Marmelo (Portugal)
Mafalda Milhões (Portugal)
Otto Winck (Brasil)
Tarsilla Couto de Brito (Brasil)
Possidónio Cachapa (Portugal)
Marcus Salgado (Brasil)
António Corbacho Quintela (Gz-Br)

A Mesa lembrou como o Estado e, nomeadamente a Xunta que ten competencias na maioría dos ámbitos, continúa a rexeitar a aplicación das resolucións relator especial para as minorias de 2020 e as sucessivas do Comité de Ministros do Consello de Europa. “Esta situación explica en grande medida a perda continuada de falantes”, denunciou Maceira, “mentres a Xunta, en vez de cumplir os acordos nacionais e internacionais, continúa a lexislar en contra e a impedir un uso normal do galego”. Neste sentido Maceira e Quintas referíronse á Lei de Intelixencia Artificial, á eliminación das garantías lingüísticas nos campamentos de verán ou á aprobación dunha lei que ademais de aumentar o control partidario do PP sobre a CRTVG, abre a porta a que deixe de usar o galego.

A Mesa e a AELG levan a emerxencia do galego ao Consello de Dereitos Humanos da ONU

Publicado o 25 Abril 2025 por asociacionescritoras-es

O 29 de abril comezará en Xenebra (Suíza) o exame periódico universal ao Estado español, un mecanismo do Consello de Dereitos Humanos da ONU para analizar o grao de cumprimento dun Estado dos dereitos humanos, no que se contemplan os informes emitidos por ONG especializadas na materia. A Mesa pola Normalización Lingüística foi unha das entidades que rexistou un informe sobre as vulneracións dos dereitos linguísticos que se están a producir dentro do Estado Español, na Galiza, nomeadamente en ámbitos como o ensino, os servizos públicos e a xustiza.

Este informe, xunto a un manifesto da autoría do profesor da Universidade de Santiago Carlos Quiroga apoiado por relevantes personalidades da cultura da lusofonía, será presentado na Sala XXII do Palais des Nations o vindeiro martes 29 de abril ás 13h polo presidente da Mesa, Marcos Maceira, a vicepresidenta Elsa Quintas, e o presidente da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, Cesáreo Sánchez. No acto de presentación, organizado pola Rede Europea para a Igualdade das Linguas, intervirán tamén representantes doutras entidades de defensa das linguas do Estado como Euskalgintzaren Kontseilua, Òmnium Cultural e Plataforma per la Llengua.

Crónica videográfica do acto central do Día de Rosalía de Castro 2025 en Compostela (IV)

Publicado o 27 Marzo 2025 por asociacionescritoras-es

Estes son algúns dos vídeos do acto central do Día de Rosalía de Castro 2025 en Compostela, que tivo lugar o 22 de febreiro no Panteón de Galegos Ilustres, en San Domingos de Bonaval, organizado pola AELG, co apoio de CEDRO. A crónica videográfica completa pode verse aquí.

– Recital poético. Noela Vázquez Ledo e José González Alonso (SCD Condado).

– Recital poético. Mercedes Espiño Amil (Mesa pola Normalización Lingüística, ensinante).

– Recital poético. Cristal Méndez Queizán (Música, Maga de Voz).

– Recital poético. Helena Pousa Ortega (Comisión pola Recuperación da Memoria Histórica do Baixo Miño, o Condado, a Louriña).

– Recital poético. Goretti Sanmartín Rei (Alcaldesa do Concello de Santiago).

Carlos Callón: “E pensar que nos conventos medievais se copiaban historias que trogloditas con poder do ano 2025 quererían queimar”

Publicado o 3 Marzo 2025 por asociacionescritoras-es

Entrevista de Ana G. Liste a Carlos Callón en Praza:
“(…) – Praza (P): A publicación deste libro foi tristemente acompañada dun movemento de moita agresividade e odio. Podías esperar algo así?
– Carlos Callón (CC): Son os tempos que vivimos, é verdade que non é a primeira vez que me acontece algo semellante, co Libro negro houbo moito negacionismo e con Amigos e sodomitas no ano 2011 saíu unha reseña no Faro de Vigo tres meses antes de que o libro se publicase. Mais de calquera xeito, aínda que teña esas experiencias, nunca coma esta. Nunca. O feito de que se pida queimar a miña obra, que se pida que me maten son auténticos despropósitos que hai uns anos serían eliminados inmediatamente nas redes sociais. É un disparate, pero xunto con todo iso teño que agradecer todo o apoio recibido. Temos que remar para que o mundo sexa outra cousa, non podemos habituarnos a este rexeitamento da existencia do outro.
– P: Das personaxes das que falas do Reino de Galicia, que é o que máis che sorprendeu?
– CC: É que ao final o combustible principal destas investigacións é o entusiasmo. Entón, claro, cada vez que me ía encontrando cunha cousa ese entusiasmo aumentaba. Están Sancha Pêrez e Maria Leve, que haxa unha parella de mulleres que saibamos a rúa de Santiago na que viviron, ou pensaron en vivir, iso xa ten un grande valor non só a nivel do Reino de Galiza, senón a nivel europeo porque non hai información semellante. O caso do adiantado maior do Reino de Galiza e a súa relación co adiantado maior do Reino de León é moi valioso porque ten unha dimensión literaria moi forte, con sátiras moi traballadas que sabemos que tiñan música aínda que non a conservemos; e que ademais ten unha dimensión política e sabemos que ten relación da revolta contra Afonso o sabio. É moi difícil escoller porque tamén está a cantiga de amiga lésbica, moi interesante tanto polo que di como por como a intentaron modificar diferentes editores, que son os primeiros en mostrar que a identificaron como lésbica ao mudaren os pronomes de feminino para masculino. Só iso xa é interesante, mais ver esa cantiga é contexto tamén o é. E non esquezo os santos trans, pensar que nos conventos medievais se copiaban historias que trogloditas con poder do ano 2025 quererían poder queimar.
– P: Cómpre preguntarte tamén pola situación do galego, tanto polos datos do seu uso entre a poboación como por todo o que rodea á “renovación” do Plan Xeral de Normalización da Lingua Galega e esa nova manifestación que convoca Queremos Galego para o 23 de febreiro en Santiago.
– CC: En primeiro lugar, moito orgullo polo traballo d’A Mesa e de Queremos Galego, se eu non fose socio d’A Mesa a día de hoxe, que o son, afiliaríame inmediatamente e animo á xente a que se afilie porque no paripé que organizou a Xunta sobre o plan de Normalización, cando Marcos Maceira e Celia Armas se ergueron para falar non é só que polas súas gorxas saísen as voces das persoas que amamos o galego, é que dalgún xeito o que dixeron podemos resumilo en catro palabras: o rei vai nu.
Que plan de normalización é se se está impondo unilateralmente sen contar co resto das forzas políticas e sociais? Iso que seriedade ten? Se houbese unha mínima vontade de mudar as cousas, o primeiro é escoitar os diferentes axentes sociais e forzas políticas, e estar disposto ou disposta a dialogar e conversas, e a escoitar tamén aos técnicos e técnicas. Nada disto se está facendo. De feito, están lexislando contra o galego. Se por vez primeira na historia non é preciso o coñecemento do galego nin para opositar na compañía pública dos nosos medios de comunicación que existe por algo. O conselleiro podería dicir, como Groucho Marx, aquilo de ‘a quen vas crer: a min ou aos teus ollos?’. Creamos aos nosos ollos. Merece unha reflexión que haxa persoas dispostas a lavarlle a cara aos verdugos do galego. Nestes momentos nos que están desprotexendo a nosa lingua nos diferentes ambientes sociais o que temos que facer é reclamar igualdade de oportunidades, que se garantan os nosos dereitos e que se cumpra coa lexislación, co Estatuto de Autonomía e cos tratados internacionais. Non temos que ser fatalistas, pero hai que constatar que estamos ante o desmantelamento da oficialidade da nosa lingua. (…)”