Xurxo Souto: “Na Coruña non hai título nobiliario maior que ter unha avoa cigarreira”

Entrevista a Xurxo Souto en La Opinión:
“(…) – La Opinión (LO): Máis de vinte anos pasaron xa desde a publicación da novela [O retorno dos homes mariños], por que a reeditan agora?
– Xurxo Souto (XS): Para min é un soño e unha celebración de vinte anos de literatura. Teño esa sensación tan alucinante de que, no seu momento, contei o que quería contar. Quería contar o mar. Eu nacín nesta cidade barco e ninguén me falaba do mar. Eu son da rúa da Torre, en Monte Alto. Cada noite vía como entraban pola casa os catro golpes de luz da Torre de Hércules e escoitaba o mar. Na Coruña, cando para o ruído dos seres humanos e dos coches, escóitase o mar. Na Coruña di Orzán, Orzán, en Vigo, Berbés, Berbés. É un problema de educación e é un desacougo da miña xeración. Nacemos nesta cidade, aínda que os nosos pais viñeron da aldea. Somos radicalmente coruñeses e ninguén nos falaba do mar, estando aí.
– LO: E cando o descobre e decide facer esta novela e falar del?
– XS: Encontreime, xa grandiño, cun texto de Jerónimo del Hoyo, cóengo da catedral de Santiago, que no século XVII falaba cos mariñeiros da Pescadería que lle contaban que había uns seres míticos coruñeses, únicos, os homes mariños. Como podía ser que eu non soubese iso? Eu pensei que sería porque non sabiamos nada do mar e por iso escribín este libro, con toda a humildade, falando do reencontro da miña xeración, da xente dos barrios, co mar, desde o punto de vista mítico dos homes mariños, pero tamén desde o punto de vista dese mar do que ninguén nos fala e se mete nas nosas vidas en forma de petroleiros. A Coruña é unha cidade marabillosa, é tamén unha cidade punky. Eu teño un recordo sendo rapaz de ver a choiva negra, era o Urkiola, despois, vimos arder o mar, co Mar Egeo. Pensabamos que non podiamos ver nada máis extraordinario e vimos unha montaña de merda sobre o mar, o vertedoiro de Bens.
– LO: E anos despois de que se editase o libro, chegou o Prestige, non sabiamos o que nos esperaba…
– XS: Si, o mar está aí chamándonos, pero sempre vemos a parte negativa. A Coruña cambiou radicalmente nestes vinte anos. Unha persoa que leve vinte anos sen vir á Coruña non a recoñece. Xa non temos Caixa de Aforros, non temos Banco Pastor, non temos Fenosa… O orgullo das nosas nais era que os seus fillos traballasen aí. Fomos para atrás, pero o que non cambiou foi o mar. Seguiron chegando petroleiros e, cada dous días, hai algunha ameaza dun barco que ten problemas. O que si cambiou é que esa ignorancia absoluta que tiña eu xa non está. Noto, na xente nova, un desexo de saber cousas do mar. Xa saben o nome das pedras da Torre, aparecen libros marabillosos como Orixe orzánica das sereas todas, ou os poemas de Xosé Iglesias. Mesmo se creou un colectivo político chamado Marea Atlántica. E temos problemas de hoxe, como que se pretendan converter nun negocio inmobiliario os terreos portuarios, que teñen que ser a grande oportunidade de futuro da Coruña como cidade atlántica. Eses problemas veñen de aí, de que hai vinte anos non sabiamos nada do mar. Daquela aceptouse que se fixesen edificios para pagar o porto exterior, nuns terreos que teñen que ser de todos. A día de hoxe sería imposible, temos outra conciencia, avanzamos moito neste sentido porque a cidade vai coñecendo a súa identidade, sabe que naceu do mar e que ten que ter no mar o seu futuro. (…)”

O IES Monte da Vila do Grove abre o seu terceiro festival de arte e novela negra

“O IES Monte da Vila do Grove abre o seu terceiro festival de arte e novela negra, dirixido ao conxunto da sociedade. Son, segundo explican no IES, ilustracións baseadas nas obras Infamia, de Ledicia Costas, e Na casa da avoa, de Marta Dacosta, que foron elaboradas por alumnado de Educación Plástica e Visual, Volume, Debuxo Artístico I e Técnicas de Expresión Gráfico Plástica.
Segundo o programa, o encontro de Ledicia Costas co alumnado de 4º de ESO para falar do libro Infamia terá lugar o mércores 14 de abril, cando tamén haberá un encontro co alumnado participante no concurso de relatos breves. Pola súa vez, Xosé Tomás guiará obradoiros de ilustración dirixidos a estudantes que cursan asignaturas como Debuxo Artístico I e Educación Plástica e Visual.
O xoves 15 será a quenda de Marta Dacosta, quen conversará com alumnado das materias de Debuxo Artístico I e Técnicas de Expresión Gráfico Plástica. Xunto a esta actividade, centrada na obra Na casa da avoa, desenvolverase un obradoiro de poesía cos participantes no concurso poético levado a cabo polo IES Monte da Vila.
Nesa mesma xornada prográmanse os obradoiros de ilustración cos participantes nos clubes de lectura da biblioteca e co alumnado da materia de Técnicas de Expresión Gráfico Plástica, nesta ocasión a cargo de Alberto Guitián.
Este último e Marta Dacosta repiten experiencia, pois xa foron protagonistas en 2020, xusto cando comezaba o estado de alerta. Naquela ocasión compartiron protagonismo con Sergio Vera, Antonia Huertas e Diego Ameixeiras, para desenvolver un programa de actividades que non eran exclusivas da comunidade educativa, senón que incluían unha xornada de portas abertas. Daí os encontros con Marta Dacosta e Diego Ameixeiras desenvoltos na Biblioteca Municipal e a exposición Alteracións, con obras do alumnado do propio IES vinculadas aos libros da autora e autor convidados.”

A Coruña: presentación de O retorno dos homes mariños, de Xurxo Souto, en Portas Ártabras

O 15 de abril, ás 20:00 horas, na sede de Portas Ártabras (Rúa Sinagoga 22), na Coruña, terá lugar a presentación do libro O retorno dos Homes Mariños de Xurxo Souto, publicado por Xerais. No acto participa, xunto ao autor, Felipe Senén. É preciso reservar praza chamando ao teléfono 630 930 298

Tabela dos libros. Abril de 2021

Desde o blogue Criticalia, de Armando Requeixo:
“Velaquí a nova Tabela dos Libros, que ofrece a lista de títulos que Francisco Martínez Bouzas, Inma Otero Varela, Mario Regueira, Montse Pena Presas e eu estimamos como máis recomendables entre os publicados nas últimas semanas.”

Manuel Gago: “A novela retrata un escándalo da época e revela un segredo que poucos coñecen”

Entrevista a Manuel Gago na Radio Galega:
“No Galicia por diante, con Kiko Novoa, Manuel Gago preséntanos Nus, unha historia sobre o país e o movemento nudista dos 80, na editorial Xerais. “A novela retrata un escándalo da época e revela un segredo que poucos coñecen”, asegura na Radio Galega. A entrevista pode escoitarse aquí.”

Daniel Salgado: “Ás veces é a historia a que parece que non cambia e a natureza a que se transforma”

Entrevista de Montse Dopico a Daniel Salgado en Praza:
Os paxaros e outros poemas (Xerais) é, como todos os poemarios de Daniel Salgado, un libro atravesado por tensións non resoltas. Desta volta, unha relaciona a transformación incesante da historia cunha suposta –que se revela falsa– inmutabilidade da natureza. Outra é o “marasmo da política emancipadora fronte á hiperactividade do capital”, co mundo do traballo e a organización de clase, “as dificultades de esculcar un horizonte emancipador ou a incapacidade para ler politicamente o presente” de fondo. O autor respondeu as nosas preguntas por correo electrónico.
– Praza (P): Comeza o libro cun poema sobre a realidade que se nos escapa, sobre a humildade da materia que nos vence. Por que?
– Daniel Salgado (DS): O poema, titulado Oración, e os tres poemas da sección final –Coda– funcionan dalgunha maneira en paralelo. Poden lerse como mapa, sumario ou caixa de ferramentas. Ou como todo o contrario. En todo caso, o último verso de Oración -“Vence, digamos, a humildade da materia”- é un verso nuclear para o libro e os seus significados.
– P: Na parte titulada ‘Os paxaros’ están presentes -en realidade, en todo o libro- distintas especies de paxaros. E a voz poética fala de como interromper a ética da aceptación. Da ignorancia sobre o proceso histórico. Coma Dos tempos sombrizos, remite a unha sensación de fracaso, a unha, quizais, parálise da loita de clases, cunha clase obreira en proceso de desintegración. Que ten que ver Os paxaros e outros poemas con isto?
– DS: Os paxaros e outros poemas foise construíndo nun intre que eu percibo como de restauración de certa orde cuestionada tras os sucesos históricos acontecidos entre 2008 e 2012. Ese foi o medio ambiente en que escribín estes poemas. A maiores, neles respira unha conciencia da longa duración histórica. Aí talvez entren consideracións sobre o mundo do traballo e a organización de clase, as dificultades de esculcar un horizonte emancipador ou a incapacidade para ler politicamente o presente. Pero máis que a temática do libro, entendo que eses son elementos do medio ambiente en que o escribín e que tal vez emerxen nos poemas.
– P: Por que tanta presenza dos paxaros?
– DS: Os paxaros que aparecen no libro -paxaros comúns, que se poden ver en calquera lugar do país- son os paxaros que observaba desde a fiestra do cuarto onde traballei en boa parte dos textos. Provocaron os poemas. (…)”

María Dolores Araújo gaña o Certame de Narración Curta Ánxel Fole con Imaxes roubadas

Desde Nós Diario:
“A obra Imaxes roubadas, da viguesa María Dolores Araújo, foi a escollida polo xurado do XXIII Certame de Narración Curta Ánxel Fole, que anualmente organiza o Concello de Lugo xunto coa colaboración de Edicións Xerais de Galiza. A gañadora recibirá un premio de 4.000 euros e a obra será publicada por Xerais.
A concelleira de Cultura, Turismo e Promoción da Lingua, Maite Ferreiro, presidiu a xuntanza do xurado, que contou con Antía Yañez, Rocío Leira e María Xosefa Senín.
A obra Imaxes roubadas destacou sobre as demais, a xuízo das integrantes do xurado, porque “nos descobre un mundo literario paralelo ao artístico. Preséntanos vinte e nove historias ateigadas de sensibilidade e tenrura, cunha linguaxe suxestiva que axuda a organizar o relato, que flúe e en ocasións remata de xeito sorprendente. A diversidade está presente nos seus temas: a soidade, a incomprensión, a sororidade, o amor, o erotismo, o rexeitamento da misoxinia, a denuncia da miseria… “
O xurado valora positivamente que de once obras de arte do século XX, seis estean realizadas por mulleres, sen esquecer o protagonismo feminino na maioría de relatos. Ademais, a presenza da arte galega é salientábel.”