A casa natal de Carvalho Calero derrúbase após numerosos avisos

Desde Sermos Galiza:
“Os temporais dos últimos meses contribuíron mais pouco traballo tiñan xa para botar abaixo boa parte das ruínas do que fora a casa natal de Carvalho Calero, un inmóbel que fora no seu momento mercado polo Concello de Ferrol. A medianeira derrubouse por completo a primeira hora da segunda feira e mesmo houbo que cortar o tráfico na rúa San Francisco, deixando a estrutura da casa nunha situación crítica á espera de informes técnicos que decidan se compre demoler ou aínda se pode soster o esqueleto da vivenda na que viu a luz o escritor no barrio de Ferrol Vello.
A Fundaçom Artábria denunciou o desleixo das institucións diante dun derrube que fora amplamente anunciado, coa casa cada vez máis en ruínas e caendo aos poucos. Desde os comezos dos anos 90, Artábria vén homenaxeando a Ricardo Carvalho Calero diante da súa casa natal, aproveitando para reclamar que se implicasen na restauracións o edificio.
O concello mercou o edificio por 350.000 euros mais nunca se levou a cabo a súa restauración. “A falta de continuidade na iniciativa de recuperaçom desse pedaço do nosso património levou a que agora, quando havia mais 168 mil euros comprometidos para umha atuaçom inicial que nom chegava, o edifício tenha colapsado polo efeito do mau tempo e do seu estado ruinoso”, sinalan desde Artábria. (…)”
A foto é da Fundaçom Artábria.

Berta Dávila: “Cando escribimos ficción contamos moitas verdades”

Entrevista de Carme Vidal a Berta Dávila en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Moitas críticas valoran a madurez da novela [O derradeiro libro de Emma Olsen].
– Berta Dávila (BD): As miñas mellores especulacións consistían en poder publicala mais todo o que aconteceu foi inesperado. Que me desen un premio como o Repsol e que se publicase de seguido e que fose tan ben recibido non era algo que estivera nos meus cálculos. Todo foi moi rápido e sorprendente. Cando estaba a escribir o libro en marzo, tiña a certeza de que era un texto pouco vendíbel, pouco interesante para un premio, pensaba que non se ía publicar nunca.
– SG: A súa novela que ten como protagonista unha escritora nace ao contemplar unha fotografía de Anne Sexton a quen homenaxea na novela. É un xogo de complicidade de creadoras?
– BD: A filla de Emma chámase igual que a de Anne Sexton. Xurdiu dunha fotografía na que estaba diante dunha máquina de escribir. Para min era a imaxe dunha escrita confesional, moi valente. O que fai Emma Olsen é facer unha retrospectiva con respecto a si mesma e contarnos o que quere que saibamos. A ficción é iso, contar o que queremos que os demais vexan de nós. Hai xente que pregunta se coincido con determinadas frases que di Emma Olsen e ás veces coincido e ás veces non mais é un xogo interesante. Notas como as persoas que o leron entran no texto. (…)
– SG: En poucos meses publicou un volume de poesía, unha novela e un libro de literatura infantil. Como se fai esa travesía literaria?
– BD: As datas de publicación non coinciden coas da escrita. Comecei a traballar con Inma Doval, autora das ilustracións, en A fuxida no ano 2011. Cando o puxemos na man da editorial aínda non saíra Raíz da Fenda e non rematara O derradeiro libro de Emma Olsen. Normalmente traballo en varios proxectos ao tempo, igual que fago na lectura, e iso explica tamén que prolongue os meus tempos de escrita. (…)”

Achan no Arquivo de Lugo fragmentos do Livro da montaria de João I de Portugal, que se daba por desaparecido

Desde Sermos Galiza:
“Esta obra foi redactada na corte de João I de Portugal e críase perdida. María Díaz Bernárdez e Paloma Gómez Varela, arquiveiras do Arquivo Histórico Provincial (AHV) de Lugo, sinalan que o estado de conservación dos pregos atopados é ”moi bo en xeral”.
María Díaz Bernárdez e Paloma Gómez Varela son arquiveiras do Arquivo Histórico Provincial de Lugo. A principios de abril de 2013, un investigador advirte que no índice dos protocolos notariais do distrito de Monforte de Lemos consta erroneamente no campo de observacións dun asento que a cuberta do protocolo é un pergamiño que contén un texto musical.
“Tomamos nota do comentario e revisamos o protocolo para comprobalo”, indican estas días arquiveiras nun comunicado achegado por Anabad, “pero chámanos poderosamente a atención o pergamiño en cuestión”. Esa atención vai da pé ao descubrimento, na encadernación de varios protocolos de Monforte, “de pregos de pergamiño que parecen fragmentos dun códice que trata de caza, escrito en galego ou en portugués e en escritura gótica”.
No proceso de identificación da obra nun cotexo co texto da copia publicada, “descubrimos que se trata do Livro da montaria de João I de Portugal”. Esta obra foi redactada na corte de João I de Portugal, “ao parecer, por iniciativa directa do rei”. Adoita datarse entre 1415 e 1433 e está estruturada en tres libros, sumando un total de 70 capítulos. É unha das obras portuguesas máis notables do século XV. (…)”

Rosalía, ”a intérprete máis veraz dos dramas da Galiza como nación e pobo”, fai 177 anos

Desde Sermos Galiza:
“A Asociación de Escritor@s en Lingua Galega organizou este domingo no Panteón de Galeg@s Ilustres un acto para render culto á figura da nosa poeta nacional, Rosalía de Castro, co gallo do 177 aniversario do seu nacemento en Padrón, o 24 de febreiro de 1837.
Mercedes Queixas, secretaria da AELG, considerou o evento como “un acto central” da asociación para reivindicar a vixencia do pensamento e da obra rosaliana. Con este obxectivo, procedeuse á leitura pública dalgúns dos seus textos da cal fixeron parte escritores como Xabier P. DoCampo, Anxo Angueira ou a propia Queixas. A coral Solfa puxo música ao evento.
Aliás, a AELG deu tamén leitura ao manifesto redactado polo Día de Rosalía e que este ano escribiu o poeta Carlos Negro. Tamén el lle puxo voz: “Sen renunciar á expresión do íntimoRosalía emerxe como a intérprete máis veraz dos nosos dramas colectivos en canto nación e pobo; mais a súa literatura non se converte nunca nun panfleto de carácter burocrático. Moi ao contrario, é un documento humano escrito con sangue, desde as entrañas, como un espello no que a voz do poeta captura todo aquilo que é digno de ser cantado”.”

Luz Pozo gaña o Premio Laxeiro 2014

Desde Sermos Galiza:
“No transcorrer do xantar que cada 23 de febreiro, dia do seu aniversario, se lle tributa ao pintor Laxeiro e no que se dan cita amizades e persoas admiradoras da súa obra foi dado a coñecer o nome da nova gañadora do premio que leva o seu nome. A poeta Luz Pozo, que non puido asistir ao acto de entrega por problemas de saúde, foi a escollida para a edición do premio deste ano en “recoñecemento a toda unha vida dedicada á creación literaria, a edición e o ensino”.
O de Luz Pozo é o segundo nome de muller que recibe o premio Laxeiro, despois de que María do Carme Kruckenberg fora a recoñecida na edición do 2011. Francisco Fernández del Riego inaugurou en 2004 a xeira de gañadores nunha lista na que se ían incorporal Xaime Illa Couto, Isaac Díaz Pardo, Carlos Oroza, Antón Lamazares, Xosé Neira Vilas, María do Carme Kruckenberg, Luís Mª Caruncho e Jorge Castillo. En só unha ocasión, non foi unha persoa a galardoada senón un organismo. Aconteceu na segunda edición do premio na que a Obra Social Caixanova se fixo co Laxeiro do 2005.”

Armando Requeixo: “Díaz Castro é unha voz singular e irrepetíbel na nosa historia literaria”

Entrevista de Carme Vidal a Armando Requeixo en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Como comezou o interese por Díaz Castro que o levou mesmo a dedicarlle a súa tese de doutoramento?
– Armando Requeixo (AR): A primeira memoria que teño de ler textos de Díaz Castro foi no vello COU ou mesmo no inicio da carreira. Eran algúns poemas de antoloxías e fascinoume pola súa profundidade. Tratábase dunha poesía con moi poucos elementos aparentes que conseguía enraizar até os abismos, unha depuración extrema, un lirismo moi puro. Chamoume poderosamente a atención. De primeiras non coñecía ao autor e cando me fun interesando pola súa figura descubrín que a diferenza doutros líricos puros como Pimentel ou un certo Cunqueiro, non había moitos traballos críticos arredor del. Tiñamos achegas de interese mais non era un autor sobre o que houbera unha bibliografía extensa. Pareceume un reto bonito afondar no seu coñecemento. Tiña noticia por algún dato e un traballo de Alfonso Blanco que había textos do autor que non estaban en circulación, que eran materiais por recuperar, e pensei que era a escusa que precisaba para afrontar un traballo maior como é dedicarlle un traballo de doutoramento e facerlle xustiza ao poeta. Un clásico, con poemas emblemáticos na nosa historia literaria, merecía un traballo de investigación que, modestamente, contribuíse a canonizalo. (…)
– SG: Pola contra, desde dentro tentaban animalo a participar no ámbito literario. Vostede destaca o papel de Fernández del Riego no nacemento de Nimbos.
– AR: Unha das súas sortes foi a xente que cruzou nos seu camiño. Tivo a fortuna, por exemplo, de topar con Aquilino Iglesia Alvariño cando estaba no seminario de Mondoñedo que foi para el unha sorte de irmán maior, que o animou a presentarse aos Xogos Florais e a continuar no mundo literario. Aquilino dille a González Alegre que o convide a participar na revista Alba e grazas a iso del Riego detecta un poeta inmenso. Se non se tiveran cruzado na súa vida Del Riego, Piñeiro e Carvalho Calero a súa traxectoria sería distinta. Conseguiron sacar Nimbos case con forceps. Hai todo un epistolario arredor da publicación de Nimbos e, as primeiras cartas nas que o animan a publicar son do 1955 e mira o que tardaría en saír o libro. (…)
– SG: Referencia moita obra inédita que é este ano verá a luz. Deixará Díaz Castro de ser o poeta de Nimbos?
– AR: A obra publicada supón, cuantitativamente, unha sétima parte da súa poesía en galego. Publicou en libro 32 poemas e escribiu máis de douscentos. Ten unha explicación, boa parte deles pertencen a dous poemarios de preguerra, obra de mocidade, dun primeiro Díaz Castro de 19 ou 20 anos e non é a voz que coñecemos por Nimbos. Non tiña a mesma experiencia vital de cando publica con 47 anos. Eses dous poemarios non son menores, mais hai que valoralos á luz do contexto literario do seu tempo. Poden estar á altura de Do ermo de Noriega Varela, Codeseira de Crecente Vega ou Señardá de Iglesia Alvariño. En ambos libros hai exemplos de calidade e logo están os poemas de Díaz Castro, algún de moito interese coma a “Oración polos tolos” que publicou en Alba e non me dou explicado a razón de non ter introducido en Nimbos porque está á altura de calquera dos poemas do libro. O valor da Poesía Galega Completa vai ser unha radiografía integral do Díaz Castro na que se verá a dimensión dos seus ensaios poéticos ate os poemas de recollida dos últimos anos da súa vida. Hai un poeta en distintos momentos do seu periplo autorial coas diferentes poéticas. (…)

Profesorado e alumnado do IES Poeta Díaz Castro ofrecen actividades para conmemorar o centenario con toda a comunidade educativa

Desde Sermos Galiza:
“O 19 de febreiro conmemórase o centenario do poeta Xosé María Díaz Castro e desde o centro educativo que leva seu nome no seu Guitiriz natal poñen ao dispor da comunidade educativa diversos materiais para compartir a festa de aniversario. Profesorado e alumando elaboraron actividades, un documental, propostas de xogos… para convidar a toda a comunidade a celebrar unha xornada poética. Desde o IES Poeta Díaz Castro de Guitiriz animan a toda a comunidade educativa a conmemorar a festa de aniversario do autor a quen a Academia decidiu dedicar este ano o Día das Letras Galegas. Con este fin, comparten diversos materiais para que o nome de Díaz Castro resoe e que a festa que desde Guitiriz promoven sexa simultánea en todos os centros educativos do país que queiran sumarse á celebración do aniversario.
Propoñen, entre outras cousas, que nos centros educativos se proxecte o documental que elaborou o propio alumnado do IES de Guitiriz A lus do mundo. Redescubrindo ao poeta Díaz Castro (en colaboración con Pasen y Vean Comunicación). Convidan tamén a partillar unha proposta de actividade de 50 minutos que inclúe xogos sobre a poesía, exercicios arredor do documental elaborados pola profesora María Miragaya a partir dun obradoiro da especialista Chus Otero. A música ten tamén presenza no programa que o centro propón, da man da profesora Sandra Tenreiro.
A cambio da xenerosa oferta, solicitan que os centros lles remitan fotos e documentación da celebración compartida ao enderezo documentaldiazcastro@gmail.com para compartir nas redes sociais.”

A autoestrada do sur na nosa lingua no duplo aniversario de Cortázar

Desde Sermos Galiza:
“O 12 de febreiro de hai trinta anos, morría Julio Cortázar en París. Trinta anos despois do seu pasamento e cando se conmemora o centenario do seu nacemento, a Editorial Trifolium publica en galego A autoestrada do Sur, en tradución de Francisco X. Fernández Naval. (…)
Cortázar, do que este ano se cumpre un duplo aniversario, visitou Galiza e tivo unha relación intensa co país, da man da galega Aurora Bernárdez coa que casaría en 1953.
O escritor Francisco X. Fernández Naval, tradutor do libro, é tamén autor de Respirar por el idioma. Los gallegos y Julio Cortázar, editado na Arxentina por Corregidor. Entre outros episodios que relacionan ao escritor con Galiza está o ter tido como editores a Lorenzo Varela e Luís Seoane e entrou en contacto tamén con exiliados como Rafael Dieste, domicilio arxentino no que o autor escribiu escribiu El examen“.

Guitiriz: o centenario de Díaz Castro inaugura os actos do ano dedicado ao poeta

Desde Sermos Galiza:
“O ano no que a Academia decidiu adicar o Día das Letras Galegas a Díaz Castro é tamén o do seu centenario. Será o próximo 19 de febreiro a data na que con distintos actos en Guitiriz se conmemore os cen anos do seu nacemento, saída tamén para un ano de festexos arredor do autor de Nimbos, levados adiante pola A. C. Xermolos.
Unha ofrenda poético-floral da Asociación de Escritores e Escritoras en Lingua Galega no cemiterio de Guitiriz ás 17.00 horas iniciará unha sesión de tarde na que se darán cita no concello natal de Díaz Castro algunhas das máis madrugadoras iniciativas do ano no que se lle dedica o Día das Letras Galegas.
Será ocasión tamén para inaugurar a exposición Nimbos de luz da Xunta, que quedará aberta na Casa Habanera e que conta con Alfonso Blanco -amigo e estudoso do autor- como comisario nun acto que contará tamén coa intervención do escritor Luís González Tosar e o investigador e crítico Armando Requeixo, autor a súa vez da primeira biografía do ano arredor do autor titulada Xosé María Díaz Castro. Vida e obra que se presentará a seguir.
A estrea do documental O instante eterno. de Xosé A. Cascudo, porá fin á xornada de homenaxe aberta ao público en Guitiriz, concello no que, desde primeiras horas da mañá, a lembranza será continua, de parte do alumnado da comarca, en especial, do centro que leva o seu nome.
O programa escolar comezará ás 10:30 coa visita á exposición por parte dos CEIP de Parga e Guitiriz. O espectáculo musical Zapatiños para Díaz Castro, de 2naFronteira inclúese tamén nunha xornada e mañá na que desde as 12:30 están convidados os colexios de Friol e o IES Urbano Lugrís da Coruña á festa da aniversario de Díaz Castro.”