Arquivos anuais: 2011
Santiago: espectáculo poético-musical Camiños de amor e lúa, de Xosé Carlos Caneiro e Xosé Manuel Salgado
O 
xoves 14 de xullo, ás 21:00 horas, na Cidade da Cultura, dentro do programa Atardecer no Gaiás, Xosé Carlos Caneiro, acompañado do guitarrista Xosé Manuel Salgado, ofrecerá o espectáculo de poesía musicada Camiños de amor e lúa.
Convocado o VIII Premio Luísa Villalta a iniciativas normalizadoras
1. OBXECTIVOS
O Servizo de Normalización Lingüística da Universidade da Coruña, o Servizo de Normalización Lingüística da Universidade de Santiago de Compostela e a Área de Normalización Lingüística da Universidade de Vigo, en colaboración coa Secretaría Xeral de Política Lingüística, convocan o VIII Premio Luísa Villalta a Iniciativas Normalizadoras cos seguintes obxectivos:
– Desenvolver iniciativas innovadoras, relacionadas coa planificación e a normalización lingüística, creadas por persoas e/ou grupos que pertencen ao ámbito universitario.
– Elaborar propostas que presenten rigorosidade planificadora e normalizadora para incentivar, deste xeito, a investigación nos ámbitos da sociolingüística e da planificación lingüística.
– Promover a reflexión e a implicación da comunidade universitaria galega a respecto da situación da nosa lingua dentro das súas institucións e no contorno en que se desenvolven as súas actividades.
– Aproveitar as potencialidades técnicas e científicas e os recursos humanos existentes nas tres universidades, así como outros recursos externos a elas.
2. PARTICIPANTES
O concurso está dirixido a todos os membros da comunidade universitaria galega (Universidade da Coruña, Universidade de Santiago de Compostela e Universidade de Vigo), así como aos seus respectivos centros adscritos. Poderanse presentar todas aquelas persoas que o desexaren de xeito individual ou en grupos. Coa constitución de equipos preténdese favorecer a participación dos colectivos que teñen entre os seus obxectivos pular pola normalización do galego, como as comisións de normalización lingüística, as asociacións estudantís etc. Dadas as características do concurso fica excluído de participar todo o persoal que traballe nos servizos lingüísticos destas tres institucións.
3. CARACTERÍSTICAS DA INICIATIVA
O premio consta de dúas modalidades:
a) Premiarase o deseño dunha campaña normalizadora que desenvolva unha iniciativa orixinal que teña como obxectivo fomentar o uso do galego no ámbito universitario. A iniciativa poderá presentar enfoques diferentes dependendo de cales foren os ámbitos de aplicación, os obxectivos que se perseguiren, os destinatarios a que for dirixida a acción, etc. Neste sentido, é posible ben deseñar unha campaña dinamizadora para un centro en concreto de calquera dos existentes nas tres universidades galegas, de modo que se oriente cara a un ámbito de coñecemento específico (informática, dereito, ciencia, deporte etc.) ou ben deseñar unha campaña dinamizadora para as tres universidades galegas que se poida desenvolver simultaneamente ou non.
En todas as campañas poderá procurarse a implicación de institucións,asociacións e organismos alleos ás universidades que teñan como unha das súas responsabilidades o fomento da lingua galega así como doutras entidades que se puideren implicar dalgún xeito no proceso normalizador. A campaña que se propuxer debe ter uns destinatarios concretos, débese saber onde se pretende actuar, e sobre todo que se espera obter con ela, cales son os obxectivos. Para iso o documento en que se recolla deberá contar, cando menos, coas seguintes epígrafes:
– O punto de partida onde figure a situación do galego no ámbito en que se centrar: referencias ao status legal da lingua nese ámbito, utilización de diagnoses e análises previas se as houber, grao de coñecemento do medio sobre o que se vai traballar, ter en conta o traballo previo de tipo normalizador feito no mesmo ámbito, etc.
– Os obxectivos que se perseguen: explicación do que se pretende e reflexión sobre a súa conveniencia, nomeadamente sobre os obxectivos que se perseguen e sobre a importancia que tería de se cumpriren estes así como sobre a repercusión que poderían acadar.
– A metodoloxía: análise dos procedementos e estratexias que se van seguir para acadar os obxectivos que se perseguen, cunha breve reflexión sobre a metodoloxía escollida e a súa conveniencia.
– As actividades que se pretenden desenvolver: descrición das actividades concretas que se han desenvolver e especificación da súa relevancia dentro dos obxectivos que pretende conseguir a campaña.
– A planificación temporal da campaña: configuración dun calendario de execución da campaña o máis detallado que for posible.
– As persoas implicadas e persoas a que implica: relación de persoas as que vai dirixida a campaña, así como as diferentes actividades (no caso de variaren), así como a relación de persoas ou axentes normalizadores que se han implicar no seu desenvolvemento.
– A estimación orzamentaria para o desenvolvemento da campaña: deberase presentar unha estimación orzamentaria o máis axustada posible á realidade, co que se poden incluír memorias económicas con base nuns orzamentos previos.
b) Premiarase unha idea para a promoción do galego que explique razoadamente unha proposta cuxo obxectivo for fomentar o uso do galego no ámbito universitario. A entrega desta iniciativa constará obrigatoriamente dun pequeno informe razoado sobre a idea que se presenta, a súa motivación, os seus obxectivos e a súa incidencia social. Poderá acrecentarse este informe con calquera material e/ou soporte que complemente, reforce ou desenvolva a iniciativa xa fundamentada previamente. Os criterios que rexerán nesta modalidade son os seguintes:
– as posibilidades reais de se pór en práctica e a súa capacidade de incidencia social,
– a coordinación entre distintos axentes dinamizadores: colaboración entre distintos departamentos, servizos, institucións etc., e sobre todo que se poida contar co apoio dun amplo tecido social,
– a multidisciplinaridade e o carácter transversal do proxecto,
– a novidade e a orixinalidade da iniciativa.
Para alén destes criterios básicos, valoraranse tamén o aproveitamento dos recursos humanos e económicos e a calidade lingüística que presentaren os materiais no seu conxunto, tanto no informe obrigatorio como naqueles materiais e/ou soportes que complementaren a proposta.
4. TRAMITACIÓN
As solicitudes presentaranse a través do Rexistro Xeral das tres universidades e dirixiranse ao Servizo de Normalización Lingüística da Universidade da Coruña, ao Servizo de Normalización Lingüística da Universidade de Santiago de Compostela ou á Área de Normalización Lingüística da Universidade de Vigo. Deberanse presentar dous sobres:
O primeiro sobre, que deberá estar pechado, incluirá a campaña de promoción do idioma ou a idea para a promoción do galego, en papel e en versión electrónica (formato word ou pdf). No anverso deste sobre figurarán os datos que seguen:
1.º o lema do traballo
2.º a denominación do premio: VIII Premio Luísa Villalta a Iniciativas Normalizadoras
3.º a modalidade a que se concorre: a) deseño dunha campaña normalizadora; b) idea para a promoción do galego.
No segundo sobre, que se deberá entregar tamén pechado e baixo o mesmo lema escrito no anverso, incluirase a identidade e os datos académicos completos da/s persoa/s participante/s ou do colectivo, así como un teléfono e un correo electrónico de contacto. Deberá, asemade, achegarse unha fotocopia do DNI/NIF/CIF.
5. PRAZO DE PRESENTACIÓN
O prazo fixado para a presentación de solicitudes será até as 14:00 h do día 10 de novembro de 2011.
6. PREMIOS
Concederase un único premio por modalidade e o xurado poderá deixar deserta unha ou as dúas modalidades de xulgar que os traballos presentados non responden aos criterios que se indican nesta convocatoria.
A dotación económica será a seguinte:
Modalidade a) Deseño dunha campaña normalizadora: 3000 € para a persoa ou grupo de persoas que a elaboraren.
Modalidade b) Premio a unha idea para a promoción do galego: 1500 € para a persoa ou grupo de persoas que a elaboraren.
Por outra parte, as tres universidades valorarán desenvolver a campaña que resultar gañadora ao ano seguinte ao da resolución do premio (ou ben en anos posteriores). Os dereitos que derivaren do seu uso serán propiedade das institucións organizadoras. No caso de que, definitivamente, a campaña gañadora se executar, as institucións organizadoras poderán consultar a persoa ou as persoas gañadoras ou requirir a súa participación voluntaria. A dotación destes premios financiarase con cargo á aplicación orzamentaria 9890.9995.422D.480.08 (Premios Normalización Lingüística).
7. SELECCIÓN
O xurado estará composto polas seguintes persoas:
a) Paulo Cabral Pedreira, director da Área de Normalización Lingüística da Universidade de Vigo.
b) Valentina Formoso Gosende, coordinadora xeral da Coordinadora Galega de Equipos de Normalización e Dinamización Lingüística.
c) Xusto A. Rodríguez Río, responsable de Área de Terminoloxía do Servizo de Normalización Lingüística da Universidade de Santiago de Compostela.
d) Cristina Rubal González, subdirectora xeral de Planificación e Dinamización Lingüística.
e) Goretti Sanmartín Rei, directora do Servizo de Normalización Lingüística.
8. RESOLUCIÓN
A resolución do xurado será inapelable e terá lugar dentro dos 20 días seguintes a que finalice o prazo de entrega de solicitudes. A data do acto de entrega do premio publicarase oportunamente e coa debida
antelación.
A Coruña, 30 de xuño de 2011.
O vicerreitor de Cultura e Comunicación
Luís Caparrós Esperante.
Amigos e sodomitas, de Carlos Callón, desperta interese internacional
A 
obra gañadora do Premio Vicente Risco de Ensaio 2011, Amigos e sodomitas. A configuración da homosexualidade na Idade Media, de Carlos Callón, está a despertar interese non só en Galiza, senón tamén fóra das nosas fronteiras. O volume está a ser reseñado nalgúns dos principais portais electrónicos de temática glbt (gai-lésbica-bisexual-transexual) do ámbito hispánico, tanto no Estado español como en América Latina: México, Arxentina, Chile, Perú, etc. (AmbienteG.com, Glosschile.cl, Noticiasgays.net, Cristianosgays.com, FrecuenciaGay.com, AGMagazine.info, Juarezgay.mx, TemasGayMexico, Montegay.com, MundoLGBT, etc). Tamén foi entrevistado no xornal El Mundo.
A obra de Castelao será declarada Ben de Interese Cultural (BIC)
“A decisión de declarar BIC a obra de Castelao foi aprobada pola Consellería de Cultura e Turismo o pasado 28 de xuño a través da Dirección Xeral do Patrimonio Cultural e, o procedemento, será comunicado ao Rexistro Xeral de Bens de Interese Cultural para a súa anotación preventiva como ben de interese cultural inmaterial. Nos próximos días a decisión será publicada no Diario Oficial de Galicia (DOG) e, a continuación, abrirase un período de información pública durante un mes co obxectivo de que os interesados poidan examinar o expediente e alegar o que consideren conveniente.
Avelino Pousa Antelo, presidente da Fundación Castelao, insistiu na tardanza, pero aceptou que, finalmente, se dera o paso: “Cando unha cousa está mal feita é agradable o día no que se fai algo ao xeito. Realmente, é do pouco bo que fai a Xunta” (…) Vía Xornal de Galicia.
Xavier Rodríguez Barrio: “Hai que quitarlle todos os matices políticos á lingua”
Entrevista 
a Xavier Rodríguez Barrio en Xornal de Galicia:
“(…) – Xornal (X): Esta obra [Calado testamento] conseguiu un premio. Case todos os seus libros gañaron algún galardón. A única forma de poder publicar poesía é gañando algún certame?
– Xavier Rodríguez Barrio (XRB): Non é a única forma, pero para a xente nova que comeza si que pode ser o único camiño. Cando eu publiquei o meu primeiro libro en 1973, non había premios que puidesen apoiar un libro. Había algúns como o Xosé María Chao en Vilalba ou o Castelao, pero pouco máis. Moitos deles non levaban nas bases a publicación do libro. Hoxe por hoxe e tal como está o mundo editorial, resulta complicado. Pero non só a nivel galego, senón a nivel estatal. Galaxia atende a poesía a través da colección Dombate, pero non o fai co ritmo que sería recomendable. Xerais publica moi pouca poesía. Hoxe por hoxe, está Espiral Maior. É insólito que chegue a 200 títulos de poesía publicados. É un esforzo incondicional que fai Espiral Maior a prol da poesía galega.
– X: Está a literatura galega un pouco limitada de galardóns poéticos?
– XRB: O Esquío morreu, por exemplo. E morreron outros. O Celso Emilio, comezara nos oitenta e era un premio que estaba consolidado a nivel de autores e contía económica. E desapareceu poucos anos despois de se crear, creo que a finais dos oitenta. Eses e outros acabaron desaparecendo.
– X: Como definiría Calado testamento?
– XRB: Neste libro tratei de facer unha fondísima e serena meditación sobre a experiencia do tempo. Un pouco, o título é contraditorio como a linguaxe que quixen empregar. É un pouco un balance, nestas alturas da vida na que teño cincuenta e algúns ano, do vivido, do pasado e do perdido. Falo da perda da inocencia, pero tamén fago unha lectura do amor e unha lectura da contorna familiar. Recollo un testamento calado, todo o que tes calado que vai formando parte dun suposto testamento, un suposto testamento que implica parte de silencio, parte de reflexión e parte de meditación.
– X: Vostede é coordinador dos Servizos de Normalización Lingüística da Deputación de Lugo. Dende ese traballo e coa que está a caer, o galego está nunha situación de escribir testamento?
– XRB: Non quero pensar nun calado testamento para a lingua. Se cadra estou equivocado e é produto do optimismo. Penso que o que toca facer, e xa digo que non sei moi ben como, é quitar todo os matices políticos da lingua. Aínda que iso é moi complicado, porque todos os idiomas teñen eses labirintos da política polo medio. Que está pasando con Galicia? Pois mira, con respecto a cando eu comecei a escribir, houbo un avance grandioso. Tamén penso que, a estas alturas, o galego tiña que estar afianzado na sociedade dunha forma máis intensa e cun compromiso claro de todo o mundo. Que a cousa vai lenta? Pois si. Aquí pasa o que dicía Díaz Castro no seu poema Penélope: Un paso adiante i outro atrás, Galiza, / i a tea dos teus sonos non se move. Hai que pensar moitas cousas nestes momentos e buscar un clima de unión para impulsar en todos os eidos o idioma que nos fai ser un pobo.
– X: Pode existir ese clima con esta Xunta de Galicia?
– XRB: Neste momento non hai clima. Houbo un clima propicio noutros tempos. Eu vivín escenarios máis propicios. Todo este tipo de acusacións e de non facer caso a propostas tan marabillosas de entidades como a Academia ou a AELG non resulta comprensible. Coido que hai que acelerar a implantación do idioma e conseguir que a implantación sexa real.”
A Coruña: exposición Formas de ver a Bóveda, até o 31 de agosto
Do 
xoves 7 de xullo ao mércores 31 de agosto, con horario entre as 16:30 e as 19:30 horas de luns a xoves, na Asociación Cultural Alexandre Bóveda (Rúa Olmos, 16-18, 1º) da Coruña, está aberta ao público a exposición multidisciplinar Formas de ver a Bóveda, composta por obra gráfica, pintura, escultura e manuscritos de artistas, escritores e escritoras de todo o país (estes últimos en colaboración coa Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega) que acudiron á chamada da Asociación Cultural para expresar como ven eles, 75 anos despois do seu asasinato, a figura de Alexandre Bóveda.
A listaxe de artistas é a seguinte: Ánxeles Penas, Sonia Esturao, Magaly, Deli Sánchez, Jose Luis Busto, Berta Ares, Ana Martínez, Sara Garrote (Chuca), Sabela Baña, Alfredo Constela, Nito Davila, Óscar Carballo, Maria Braxe, Nando Pereiro, Maribel dos Anxos, Iglesias Diz e Nolo Suárez.
A listaxe dos autores dos manuscritos está conformada por: Xavier Queipo, Francisco Castro, Olga Patiño, Ana Arias Saavedra, Alberto Suárez Figueiras, Xosé Vázquez Pintor, Xosé María Álvarez Cáccamo, Vicente Piñeiro González, Xosé Neira Vilas, Rafael Lema, Afonso Álvarez Cáccamo, Fina Casalderrey, Concha Blanco Blanco, Felipe Senén, Xoán Carlos Domínguez Alberte, Salvador García-Bodaño, Xoán Xosé Fernández Abella, Lucía Novas e Adolfo Caamaño Vázquez.
Entrevista a Francisco Castro en Qué leer
Entrevista 
a Francisco Castro en Qué leer, traducida ao galego por Ramón Nicolás no seu blogue Caderno da Crítica:
“(…) – Qué leer (QL): Dende a túa atalaia como editor en Galaxia, como enfrontas os desafíos destes tempos?
– Francisco Castro (FC): O futuro é dixital, e témolo moi claro. Galaxia non é unha empresa, é un proxecto, é unha idea de país e sempre quixo que a literatura galega estivese na modernidade. Hoxe estamos encantados de recibir galardóns, algúns recoñecendo o noso traballo nas novas tecnoloxías. A isto engadimos a nosa presenza nas redes sociais, na blogosfera… Ou a lingua galega está aí ou cómennos.
– QL: Noutra orde de cousas, que cambiou en ti despois do multipremiado e reeditado Chamádeme Simbad, hai pouco traducido o castelán e catalán?
– FC: En min hai algo antes e despois deste libro. Non a nivel estilístico porque ese narrador que eu utilizo está sempre, pero si cambiou a nivel de percepción social da miña obra: as alegrías que me deu este libro son moitas, aínda que nacese dunha ferida. Decátome de que con el cheguei a obter recoñecemento da crítica e de lectores; ao tempo permitiume valorar a importancia da literatura. Noto a sensibilidade dos lectores máis novos sobre o tema que trato na novela, que é o Alzhéimer.
– QL: Consideras necesaria a proxección cara a fóra da nosa literatura?
– FC: Absolutamente. Eu sempre digo que escribo non só para que me lean en Galicia senón para que me lean en todo o mundo, e escribo dende a miña lingua. A miña novela Xeración perdida está tamén a punto de saír en castelán no selo Pulp Books: é unha das miñas novelas máis queridas, se pode chegar a outras latitudes será unha grande alegría. (…)”
Vigo: Vilagrafías, exposición poético-fotográfica de Anxo Cabada
Do 
xoves 7 de xullo ao domingo 11 de setembro, con horarios de 10:00 a 14:00 h. e de 17:00 a 21:00 horas, no Verbum-Casa das Palabras (Avenida de Samil, 17) de Vigo, e con entrada gratuíta, pódese visitar a exposición Vilagrafías, unha recreación poético-fotográfica da xeografía visual e sentimental das vilas e cidades galegas, onde se conxuga, dunha banda, a descrición (textos, poemas ou outros escritos) dos autores nados nesas vilas (María Xosé Queizán ou Xosé María Álvarez Cáccamo, entre outros) e, da outra, a mirada fotográfica do estradense Anxo Cabada.
Conclusións do Encontro Libro e Lectura, do Foro Galeusca de Editores
“Os
membros da Asociación Galega de Editores, da Associació d´Editors en Llengua Catalana, da Euskal Editoreen Elkartea, e da Associació d´Editors del País Valenciá reunidos no Foro Galeuscat de Editores 2011, tras debater arredor das iniciativas de visibilidade do libro e do fomento da lectura en lingua galega, catalana e euskalduna acordan as seguintes conclusións:
– A) Solicitar ao Ministerio de Cultura que as axudas desa institución destinadas a apoiar a edición de libros de interese cultural e de difícil comercialización nas linguas cooficiais, estean exentas do réxime de mínimis, acolléndose á excepción cultural e ao fomento da diversidade lingüística recoñecida na normativa europea.
– B) Poñer os medios para realizar o seguimento e a implantación noutras comunidades da ferramenta Cegal en rede dos libros editados en galego, catalán e éuscaro, segundo o modelo utilizado hoxe polos libreiros e os editores de Catalunya.
– C) Solicitar ás administracións respectivas de cada gremio a extensión das axudas destinadas a fomentar o consumo dos bens culturais, especialmente o libro.
– D) Reclamar o desenvolvemento de plans de fomento da lectura no sistema educativo non universitario mediante a implantación dunha rede de bibliotecas escolares, dotadas dos recursos humanos e materiais necesarios para o seu traballo, así como o establecemento de redes destinadas a compartir experiencias e recursos.
– E) Solicitar aos poderes públicos da cada comunidade o desenvolvemento de Plans de Fomento da Lectura que integren as actividades de promoción estentes, apoiando as máis interesantes e incorporando a todos axentes do sector do libro. Estes Plans deberán incluír procesos de avaliación e contraste de resultados medibles co fin de introducir os mecanismos de mellora máis adecuados.
– F) Reclamar as administracións que non se banalicen os contidos dos libros de texto e que se programen e executen as políticas integrais de apoio e promoción das linguas propias, con atención preferente á utilización de modelos de inmersión lingüística nas etapas da educación infantil e primaria, no marco do establecido pola Carta Europea das Linguas Minorizadas.
– G) Solicitar aos poderes públicos que teñan en conta o labor desenvolvido polas institucións e entidades privadas (fundacións, asociacións de voluntariado…) no eido do libro e do fomento da lectura e que se favoreza a súa actividade nunha lei do mecenazgo.
– H) Celebrar o próximo GALEUSCA en Euskadi nun venres do mes de xuño de 2013.”
