Entrevista
de Romina Bal a Ledicia Costas en Praza:
“(…) – Praza (P): Por que a Señorita Bubble?
– Ledicia Costas (LC): Quería darlle unha volta ao estereotipo do inventor home. A señorita Bubble reivindica o papel das mulleres na ciencia, historicamente silenciadas en incontables ocasións. No plano narrativo quería que esta inventora fose unha muller estrafalaria, dotada dunha intelixencia extraordinaria, que tivese intacta a capacidade de soñar, e tamén de facer soñar aos demais. De feito, todo isto é o que engaiola as irmás Noa e Sofi, e ao mesmo tempo, o que provoca o rexeitamento do resto da veciñanza. (…)
– P: N’A Señorita Bubble hai moitas personaxes femininas ademais dela, e entre elas, dúas que chaman especialmente a Buldog e a Caniche desde o punto de vista do xénero. Por que dúas mulleres e caracterizadas así?
– LC: De novo teño que falar dos meus referentes. Hai unha personaxe feminina na historia da literatura que a min me marcou. Sae nun dos meus libros favoritos. Matilda, de Roald Dahl. Falo da señora Trunchbull. Esa mestra de dimensións desproporcionadas que esperta o pavor no seu alumnado. Unha lanzadora de martelo que non ten reparos en agarrar das trenzas a unha nena e lanzala voando polos aires. Co humor como recurso, construín a Bulldog, antagonista da Señorita Bubble, e tamén a súa irmá, a Caniche. A temida bibliotecaria con alerxia aos nenos. Nunha ocasión, sendo eu unha cativa, esquecín devolver un libro na biblioteca da escola e fun castigada sen ler pola bibliotecaria. Con todo isto na cabeza, deseñei estas personaxes, estas dúas mafiosas cheas de carraxe e de odio que son mestras, mais aborrecen a poboación infantil. Caractericeinas así de xeito deliberado. Unha é moi masculina, a outra delicadísima. Creo que de a partir dese retrato pode facerse unha reflexión sobre os estereotipos.
– P A idea fundamental do libro é o medo ao diferente en xeral, hai moito de crítica social.
– LC: Sempre me preocupou a cuestión da diversidade. Amólame que a sociedade rexeite por sistema aquelas persoas que saen do convencional. Imaxino que por iso no libro hai moitos personaxes que son diferentes e non encaixan na norma. A propia señorita Bubble, as irmás Noa e Sofi, Vincent, ese neno cun corazón de ouro… E tamén por esta razón, entre as páxinas desta obra latexan emocións de todo tipo. O lectorado vai atopar momentos en que os personaxes estouran de alegría e outros en que a tristura consegue envolvelo todo. Mais ao final do camiño sempre hai unha luz á que aferrarse. (…)”
Arquivos do autor: asociacionescritoras-es
Compostela: Implícate. Noite de música e palabra solidaria 2017
Compostela: Corazón e demais tripas, de Emma Pedreira, no Clube de Leitura A Sega
(Rúa Travesa, 7, Santiago de Compostela)
A pegada de John Berger na literatura galega
Desde
Sermos Galiza:
“O escritor, pintor e crítico de arte John Berger faleceu a segunda feira aos 90 anos en París. O autor inglés é un referente. Un artista polifacético que ensinou ás súas lectoras e lectores a comprender mellor a súa contorna. A reparar en todos os detalles. A observar o mundo. Berger formouse como artista plástico e converteuse nun dos teóricos da arte máis influentes. Modos de ver é o conglomerado do seu pensamento, unha das obras máis importantes da historia da arte. Antes de ser publicada como libro, foi emitida en 1972 como serie de televisión pola BBC. Aí podíase observar o propio Berger explicar a súa teoría da arte e demostrar o valor oculto de cada obra. O que aí detrás. No mesmo ano publicaba G, coa que gañou o Booker Prize.
Son moitas e moitos os autores galegos que non o esquecen. Manolo Rivas publicou esta segunda feira en El País unha emotiva homenaxe. “Lémbroo outro anoitecer en Galiza na hora de entre can e lobo, arredor dun lume, nun monte próximo ao río Mandeo de Betanzos. Ano de 1994. Escoitaba moi atento a información de que o ser vivo con máis sinónimos na lingua galego-portuguesa é a luciérnaga, empezando pola súa denominación máis popular: vagalume. Máis de cen nomes. Aquela noite, na Espenuca, os seus ollos tiñan o brillo de luciérnagas. De maneira moi discreta, debuxaba nun caderno cos tizóns máis pequenos da fogueira. Adoraba a luz, penetrábase no misterio”, escribe Rivas.
Mais non foi o único, o crítico literario Ramón Nicolás publicou en twitter este chío: “Porca terra, inesquecible, en tradución de Xoán Abeleira. Descanse en paz John Berger.” Teresa Moure dedicoulle en Facebook estas agarimosas palabras: “O escritor vivo que mais admirava partiu hoje. John Berger, um gigante. O peso da porca terra há de ser leve para quem nos deu olhos para ver. Será por isso que meu corpo decidiu ferver…”
Berger tamén foi poeta. Un grande poeta. Mais a verdade é que a poesía está presente en toda a súa obra. A descrición minuciosa e detallada. Non se limitaba a explicar, senón que entraba nos relatos para non saír nunca máis. As editoras e poetas Dores Tembrás e Antía Otero tamén o lembran no Facebook. “O ano non puido comezar peor. Morreu John Berger”, afirma Dores Tembrás. “Grazas por ensinarnos a mirar #JohnBerger”, escribe Antía Otero.
“O compromiso de Berger era escribir”, sinala Rivas. Agora, grazas a iso, sempre seguirá vivo entre as páxinas da súa extensa obra.”
Rianxo: Convocatoria para Residencia de pensadores e pensadoras no verán de 2018
Donostia-Protocolo, por Pilar García Negro
Desde
Sermos Galiza:
“Publicamos a seguir a intervención da profesora da UDC María do Pilar García Negro durante o acto de apresentación do Protocolo de Donostia, realizado no Kursaal da capital guipuscoana o pasado 17 de decembro.
EGUN ON; ZORIONAK
Autoridades presentes, representantes de todas as entidades adheridas ao Protocolo de Garantía dos Dereitos Lingüísticos, amigas e amigos:
A Declaración Universal de Dereitos Lingüísticos foi proclamada solemnemente, en Barcelona, hai 20 anos. Fora rubricada polo CIEMEN catalán, o Comité de Traducións e Dereitos Lingüísticos do PEN CLUBE, apoiada pola Axencia Europea das Linguas Rexionais ou Minoritarias, 61 ONG de todo o mundo e co suporte da UNESCO. Nese mesmo ano foi aprobada, por unanimidade, no Congreso dos Deputados español e nos Parlamentos Galego, Catalán e Basco. Concebida como un complemento necesario da Declaración Universal de Dereitos Humanos -que acaba de cumprir 68 anos-, numerosas entidades públicas e privadas de todo o mundo e personalidades como Rigoberta Menchú, Nelson Mandela, Noam Chomsky, Pérez Esquivel, Josep Carreras, Judit Mascó ou Peter Gabriel, amosaron a súa adhesión a esta Carta.
Nos seus 52 artigos, a DUDL é o texto máis completo e comprensivo na materia, pois actualiza, na relación de dereitos que contempla, moitas situacións de uso social e público que todas as linguas merecen e que non se discuten para as oficiais dos Estados. Os poderes públicos han de tomar todas as medidas precisas para a aplicación dos dereitos proclamados nesta Declaración. É este principio legal o que dá lugar á elaboración e proclamación do Protocolo que agora estamos a celebrar e que merece todos os parabéns ao Kontselua, por ter a iniciativa de elevar á acción e ao compromiso dos gobernos e de toda a sociedade os principios e as previsións da DUDL. Pasaremos así -como esperamos- da democracia declarativa ou formal á democracia executiva e real. E isto debe ser así porque, noutro caso, lamentaríamos que se nos concedan dereitos con tal de que non os exerzamos, e coido que nengún dos presentes secundaría tal fraude.
O que reclamamos é a quintaesencia dunha política democrática, pacífica e humanista. Somos 50 millóns de persoas, no continente europeo, as que temos unha lingua propria diferente das oficiais dos Estados. Se os nosos idiomas son obrigados a viver nunha sorte de rexime de oracións subordinadas, en virtude do cal só existan para certas funcións, só se practiquen onde nolo permitan e cando non molesten, entón, os principios da democracia, da igualdade de oportunidades, do respeito á pluralidade, á diversidade e á xustiza, veranse seriamente comprometidos ou ben ficarán sen contido.
Escrebía Castelao -o grande artista e político galego do século XX- que a algúns lles resulta atractiva a idea dun idioma universal, único para toda a nosa especie: “… son os mesmos que consideran o mito da Torre de Babel como un castigo e renegan da vida ascendente, mais eu dígolles que a variedade de idiomas, coa súa variedade de culturas, é o signo distintivo da nosa especie, o que nos fai superiores aos animaes. Velaí vai a demostración: un can de Turquía ouvea igoal que un can de Dinamarca; un cabalo das Pampas arxentinas rincha igoal que un cabalo de Bretaña. ¿E sabedes por qué? Porque os probes animaes aínda están no idioma universal…”.
Non quero concluír sen expresar publicamente a miña homenaxe particular a un xigante na loita polos dereitos lingüísticos. É AURELI ARGEMÍ: para min foi unha honra, como galega, compartillar con el tantas xornadas, e ao longo de tantos anos, de defensa e visibilización das nosas linguas. A máis fonda aperta para el e o meu agradecemento para todas e todos vostedes.
ESKERRIK ASKO.”
Rafael Quintiá Pereira gaña o Premio Ramón Piñeiro de Ensaio 2016
Desd
e Galaxia:
“A obra Mariña, de deusa a santa. A advocación de Santa Mariña na cristianización da Gallaecia, de Rafael Quintía Pereira resultou gañadora do Premio Ramón Piñeiro de Ensaio 2016, que organizan conxuntamente a Editorial Galaxia e a Secretaría Xeral de Política Lingüística da Xunta de Galicia coa colaboración de Gas Natural Fenosa. A xuntanza do xurado realizouse hoxe, día 30 de decembro de 2016, ás 11 horas, no Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades, en Santiago de Compostela.
O ensaio premiado nesta oitava edición do Premio Ramón Piñeiro, que está dotado con 3.000 euros e será publicado pola Editorial Galaxia durante o próximo ano, trata o tema da apropiación por parte do cristianismo dos mitos célticos, neste caso exemplificados a través das múltiples Santas Mariñas en Galicia. O ensaio está escrito nunha prosa áxil e fluída que facilita un percorrido ameno polas transformación históricas. Estas transformacións converteron os espazos, fontes, árbores e lagoas sagradas en lugares de culto cristián. Valórase asemade a inserción do ensaio nunha tradición que chanta as súas raíces no traballo do Seminario de Estudos Galegos, documentando unha variedade dos diferentes aspectos da antropoloxía cultural de Galicia.
O xurado, que concedeu o premio por maioría, estivo formado por Dona Marilar Aleixandre, Don Luís Alonso Girgado, Don Uxío Labarta Fernández, Dona Inma López Silva e Carlos Lema, como secretario con voz e voto, salientou a calidade dos seis orixinais presentados, así como a variedade de temas tratados neles. (…)”
Bueu: Miguel Ángel Alonso Diz e Luz Beloso asinan exemplares dos seus libros
(Rúa Pazos Fontenla, 35, Bueu)
Acta do xurado do XXV Certame Literario A Pipa da Alta Montaña Luguesa 2016
En 
Becerreá, a luns 26 de decembro de 2016, a Xunta Directiva da Asociación Cultural A Pipa de Becerreá (CIF. G-27441708) e o seu Presidente, Afonso Becerra Arrojo, toman o acordo de nomear a Xesús Bermúdez Tellado Presidente do Xurado do XXV Certame Literario A Pipa 2016 da Alta Montaña Luguesa e, así mesmo, aos dous tribunais avaliadores:
O Xurado para a modalidade de DRAMATURXIA BREVE está formado por:
INMA LÓPEZ SILVA. Escritora. Crítica Teatral. Membro do Consello de Redacción da Revista Galega de Teatro. Doutora en Filoloxía. Profesora da ESAD de Galicia.
ROBERTO PASCUAL. Director da Mostra Internacional de Teatro de Ribadavia. Membro do Equipo de Dirección da Revista Galega de Teatro. Licenciado en Filoloxía Galega. Profesor da ESAD de Galicia.
ROI VIDAL PONTE. Dramaturgo, Director de escena, Poeta e Crítico Teatral. Titulado Superior en Arte Dramática, na especialidade de Dirección escénica e dramaturxia pola ESAD de Galicia. Licenciado en Filoloxía Galega pola Universidade de Santiago de Compostela.
O Xurado para as modalidades de POESÍA e RELATO está formado por:
XESÚS BERMÚDEZ TELLADO. Poeta. Licenciado en Filoloxía Galego-Portuguesa.
SABELA PÉREZ MARTÍNEZ. Licenciada en Filoloxía Galego-Portuguesa. Profesora de Educación Secundaria.
RAFAEL RAMOS FERNÁNDEZ. Membro da Xunta Directiva da Asociación Cultural A Pipa de Becerreá. Licenciado en Ciencias da Educación (Pedagoxía Socioeducativa). Mestre de Educación Primaria.
MARTA RODRÍGUEZ LÓPEZ. Membro da Xunta Directiva da Asociación Cultural A Pipa de Becerreá. Licenciada en Xornalismo.
Este ano recibíronse un total 99 traballos. Logo de facer lectura dos 99 traballos recibidos e conforme ás bases establecidas deste Certame, o Xurado acorda concede-los seguintes premios:
– Na Categoría Infantil (dos 8 ós 14 anos), modalidade de RELATO:
2º PREMIO INFANTIL DE RELATO A PIPA 2016, para o texto titulado “A MIÑA VIDA NA IMAXINACIÓN”. O Xurado destaca: O feito de ser un manifesto a favor da ecoloxía cheo de imaxinación. A autora é NURIA DEVESA NÚÑEZ, de Lugo.
1º PREMIO INFANTIL DE RELATO A PIPA 2016, para o texto titulado “OS TRES BISPOS”. O Xurado destaca: A calidade literaria nunha narración chea de maxia e imaxinación. O autor é MARTÍN RODRÍGUEZ DÍAZ, de San Pedro de Furco. Becerreá (Lugo).
– Na Categoría Infantil (dos 8 ós 14 anos), modalidade de POESÍA:
ACCÉSIT INFANTIL DE POESÍA A PIPA 2016, para o texto titulado “O INVERNO”. O Xurado destaca: A descrición da estación de forma sinxela e o xeito en que transforma a vida da xente. A autora é AMELIA PÉREZ LÓPEZ, de Santalla, Cervantes (Lugo).
2º PREMIO INFANTIL DE POESÍA A PIPA 2016, para o texto titulado “OS ANCARES”. O Xurado destaca: A súa sinxeleza e naturalidade á hora de expresar o amor do autor pola súa terra. A autora é ANDREA LÓPEZ AMIGO, de Cela, Cervantes (Lugo).
1º PREMIO INFANTIL DE POESÍA A PIPA 2016, para o texto titulado “MEU IRMÁN”. O Xurado destaca: A súa espontaneidade, tenrura e sinceridade na expresión dos sentimentos por unha persoa que lle serve de exemplo ao autor. O autor é HIGINIO RODRÍGUEZ CEDRÓN, de Dumia, Cervantes (Lugo).
– Na Categoría Xuvenil (dos 14 ós 18 anos), modalidade de RELATO:
ACCÉSIT XUVENIL DE RELATO A PIPA 2016, para o texto titulado “O CAMIÑO CARA ÓS ANCARES”. O Xurado destaca: O feito de presentar outro xeito de narrar o drama dos refuxiados que foxen de Siria. O autor é JAVIER GALLARDO SILVA, de Filloval de Torés. As Nogais (Lugo).
2º PREMIO XUVENIL DE RELATO A PIPA 2016, para o texto titulado “A MATANZA”. O Xurado destaca: A súa magnífica redacción e reflexo dun tema tradicional galego. O autor é JAVIER MÉNDEZ TRABADO, de Quindous, Cervantes (Lugo).
1º PREMIO XUVENIL DE RELATO A PIPA 2016, para o texto titulado “AQUEL ANACO DE CARTA”. O Xurado destaca: A orixinalidade dunha historia dolorosa pero entrañable. O autor é ADRIÁN NOIA VÁZQUEZ, de Santiago de Compostela (A Coruña).
– Na Categoría Xuvenil (dos 14 ós 18 anos), modalidade de POESÍA:
ACCÉSIT XUVENIL DE POESÍA A PIPA 2016, para o texto titulado “CAMIÑOS”. O Xurado destaca: O feito de plasmar dun xeito poético e envolvente o drama dos refuxiados. O autor é XOEL RODRÍGUEZ POY, de Becerreá (Lugo).
2º PREMIO XUVENIL DE POESÍA A PIPA 2016, para o texto titulado “MURALLA DE ARAMES”. O Xurado destaca: A claridade e limpeza expresivas, sen concesións ao obvio. A capacidade de suxestión arredor das contradicións do mundo no que vivimos. A autora é GABRIELA RODRÍGUEZ DÍAZ, de Becerreá (Lugo).
1º PREMIO XUVENIL DE POESÍA A PIPA 2016, para o texto titulado “ESPIDO DE SENTIMENTOS”. O Xurado destaca: A forza e a carga de imaxes na descrición da dor por un amor perdido. O autor é XAVIER SIMÓN MONTERO, de Cabeiras (Pontevedra).
– Na Categoría Revista A PIPA para Maiores de 18 anos, modalidade de RELATO:
ACCÉSIT Revista A Pipa de Relato 2016 para o texto titulado “O VELLO VEREDE”. O Xurado destaca: O feito de ser un canto á ecoloxía e á liberdade, amosando o contraste entre a vida moderna e a clásica. A autora é CLARA VILA AMADO, de San Cibrao, Nogueirosa, Pontedeume (A Coruña).
2º PREMIO Revista A PIPA 2016 DE RELATO, para o texto titulado: “O LAIO DA MONTAÑA”. O Xurado destaca: O feito de ser un precioso canto a favor da natureza e a liberdade. A autora é MARÍA SALINAS GARCÍA, de A Guarda (Pontevedra).
1º PREMIO Revista A PIPA 2016 DE RELATO, para o texto titulado: “CHANZOS PARA UNHAS BADALADAS”. O Xurado destaca: O canto ás raíces e ao apego á terra. O autor é GONZALO LOIZAGA LATORRE, de Doncos. As Nogais (Lugo).
– Na Categoría Revista A PIPA para Maiores de 18 anos, modalidade de POESÍA:
ACCÉSIT Revista A Pipa de Poesía 2016 para o texto titulado “LADEIRA DA SERRA”. O Xurado destaca: O reflexo, cheo de imaxes impactantes, dun momento dramático da Guerra Civil española. O autor é AGUSTÍN LORENZO FIDALGO, de Ourense.
2º PREMIO Revista A PIPA 2016 DE POESÍA, para o texto titulado “AS VÍSCERAS DA TERRA”. O Xurado destaca: As metáforas ben artelladas, que nos contan o devir máis íntimo da terra. A autora é IRIA ACEVEDO PÉREZ, de Lugo.
1º PREMIO Revista A PIPA 2016 DE POESÍA, para o texto titulado “ABALANDO BRÉTEMAS”. O Xurado destaca: O feito de enlazar coa poesía máis tradicional no que atinxe á forma e á temática. O autor é JOSÉ M. GARCÍA MIGUÉLEZ, de Lugo.
– Na modalidade de DRAMATURXIA BREVE.
ACCÉSIT A PIPA 2016 DE DRAMATURXIA BREVE, para a peza titulada “ARA E IRA”. O Xurado destaca: Dramaturxia experimental superminimalista que xoga coa hibridaxe entre o poético e o teatral por medio da linguaxe musical. As repeticións, as aliteracións, os xogos de palabras e os silencios conseguen xerar un ritmo coherente coa temática da peza, que racha ao final con escintileos metatextuais. O autor é JOSE F. CASTILLO ALLEN, de Vigo (Pontevedra).
2º PREMIO A PIPA 2016 DE DRAMATURXIA BREVE, para a peza titulada “CATIÚSCAS”. O Xurado destaca: A capacidade para expresar, a través da estrutura dramatúrxica, a desazón que caracteriza unha relación baseada no machismo e no maltrato, así como a dificultade para resolver un problema estrutural. Minimalismo teatral posdramático no que sorprende o recurso á repetición exacta da mesma partitura de accións. A autora é MARTA PÉREZ de Vigo (Pontevedra).
1º PREMIO A PIPA 2016 DE DRAMATURXIA BREVE, para a peza titulada “ENVASADAS AO BALEIRO”. O Xurado destaca: A forza simbólica tanto da acción coma do espazo dramático. As personaxes amosan un bo dominio na construción dunha situación de cinismo, tensión e ironía fronte á sedución tópica e preciosa dun mesmo home, o personaxe masculino latente. Trátase da típica historia do odio entre irmás, pero está contada, nesta ocasión, cunha dureza verdadeira e unha linguaxe suxerente que afinca as súas raíces en Beckett, Genet e o esperpento. A autora é IRIA ACEVEDO PÉREZ, de Lugo.
O Xurado acorda que os galardóns deberán ser recollidos durante o acto de entrega que máis abaixo se sinala, ou nun prazo máximo que conclúe na data de presentación dos traballos da edición seguinte deste Certame. De non ser así o agasallo outorgado á persoa premiada pasaría a formar parte dos fondos da Asociación Cultural A Pipa de Becerreá.
Esta 25 Edición do Certame Literario A Pipa 2016 da Alta Montaña Luguesa, conta coa colaboración da Xefatura Provincial de Cultura da Xunta de Galicia, da Área de Cultura da Vicepresidencia Primeira da Deputación Provincial de Lugo e do Concello de Becerreá.
Asdo. Afonso Becerra Arrojo.
Presidente da Asociación Cultural A Pipa de Becerreá, co visto e prace de Xesús Bermúdez Tellado, Presidente do Xurado do XXV CERTAME LITERARIO A PIPA 2016 DA ALTA MONTAÑA LUGUESA
En Becerreá, a 26 de decembro de 2016.”
A Universidade da Coruña presenta unha edición facsímile do primeiro número d´A Nosa Terra
Desde
a Universidade da Coruña:
“Para aglutinar seguidores e difundir o seu pensamento, os promotores das Irmandades da Fala lanzaron a cabeceira A Nosa Terra no remate do ano fundacional de 1916.
A Universidade da Coruña pechou o 29 de decembro a súa conmemoración do centenario das Irmandades coa publicación dunha reprodución facsimilar daquel primeiro número do boletín irmandiño.
O libro, editado polo Servizo de Publicacións da UDC, foi preparado polos profesores Uxío-Breogán Diéguez e Teresa López, co apoio e a colaboración da Fundación Penzol e da Deputación da Coruña. Xunto cos seus traballos, inclúe un texto de Víctor Casas, galeguista histórico que fora director d’A Nosa Terra naquela época.
Na presentación do facsímile, o reitor, Julio Abalde, salientou o papel determinante das Irmandades da Fala para dar un salto cualitativo na valoración da lingua galega como idioma culto e moderno.
“Os irmandiños –dixo Abalde– alicerzaron o nacemento dun galeguismo modernizador que viña acompañado dun sólido afán identitario a través non só da lingua, senón igualmente da reivindicación e posta en valor da nosa música, da etnografía, da arquitectura e das artes plásticas”.
A vicepresidenta da Deputación da Coruña, Goretti Sanmartín, lembrou que o nacemento das Irmandades da Fala foi un “punto de inflexión” para a cultura galega e que o seu órgano de prensa apareceu axiña porque os promotores se decataron da transcendencia de contar con voceiros propios.
Sanmartín sinalou que ao longo do vindeiro 2017 a Deputación manterá viva a programación cultural arredor das Irmandades da Fala, entre outras cousas para levar a distintas vilas da provincia a exposición conmemorativa que este ano percorreu as sete principais cidades galegas.”
