Conclusións do XXIX Encontro Galeusca

O Congreso da Federación Galeusca reúne anualmente representantes da literatura galega, vasca e catalá arredor dun tema de debate, que nesta ocasión foi Oralidade. O que se escribe para dicir, unha reflexión desde o punto de vista do escritor/a, analizando as características dos textos que se crean para seren lidos e interpretados (guións de cinema e teatro, medios de comunicación, poemas, contacontos…). Tamén os modos nos que o escritor/a recrea a oralidade e, en especial, a intencionalidade do escritor/a na recreación da linguaxe falada tendo en conta as características e situación de normalización da lingua na que se escribe.
Así pois, reunidos en Donostia os días 26, 27 e 28 de outubro no marco do encontro anual da Federación Galeusca, os escritores cataláns, galegos e vascos, chegouse ás seguintes

CONCLUSIÓNS

1. Estimamos que a literatura debe ter unha presenza máis intensa en todos os niveis do sistema educativo, tendo en conta que o marco normativo, e en especial as últimas reformas educativas que pretenden a recentralización regresiva, obvia a existencia das literaturas minorizadas do Estado.
2. Esta mesma esixencia faise extensiva ao fenómeno da oralidade que, lonxe de ser entendida unicamente na súa dimensión tradicional, persiste como realidade actual e con capacidade de se adaptar ás novas tecnoloxías desde as experiencias máis vangardistas. Neste sentido, resaltamos a oportunidade de desenvolver as retóricas orais no ámbito da formación e da comunicación.
3. Denunciamos que os medios de comunicación de ámbito estatal, como reflexo da política activa das estruturas gobernamentais, negan e invisibilizan todas aquelas manifestacións literarias que se producen nas nosas nacións.
4. Reclamamos ás institucións públicas un esforzo engadido para recuperar a memoria colectiva, moi especialmente aquelas experiencias asociadas ás clases populares que teñen escaso acceso ao espazo público. Asemade, convocamos a sociedade para que se implique activamente neste labor común.
5. Fronte aos contidos banais e evasivos xerados polas industrias e medios de comunicación de masas, optamos pola incorporación e potenciación de experiencias culturais auténticas, arraigadas, comprometidas e críticas.
6. Por último, como parte da sociedade que alimenta as nosas literaturas, non estamos á marxe dos procesos históricos que están a vivir as nosas respectivas nacións co obxectivo de conseguirmos as máximas cotas de soberanía. Neste sentido, seguiremos a traballar para acadarmos a plena normalización das nosas realidades nacionais e, en consecuencia, das nosas culturas e sistemas literarios.

Este encontro é tamén o marco no que se celebra a Asemblea da Federación Galeusca, creada polas asociacións de escritores de Euskadi, Cataluña e Galicia como instrumento para a coordinación e a acción conxunta, esencial para a afirmación da profesión e combater a invisibilidade social dos escritores/as nas tres linguas. A Asemblea tomou, entre outros, o acordo de facer xestións ante o Ministerio de Cultura para que aplique e leve á practica a proposición non de Lei Medidas para que o Ministerio de Cultura asuma a multiculturalidade e plurilingüismo existente no Estado no sector da literatura (1), que, impulsada pola propia Federación Galeusca, foi finalmente foi aprobada por unanimidade o 15 de setembro de 2010 no Congreso dos Deputados. Esta proposición indica que o Estado debe crear as condicións para que poidan ser perceptoras das axudas económicas as asociacións de escritores nas distintas linguas oficiais no Estado, feito que non está a acontecer dado que a Asociación Colegial de Escritores de España recibe axudas ás que non optan as súas homólogas de Cataluña, Euskadi e Galicia.

(1) Foi aprobada nos seguintes termos:
1. O Congreso dos Deputados insta o Goberno a seguir avanzando no impulso e protección da multiculturalidade e o plurilingüísmo existente en España, mediante unha política de promoción, protección e difusión da obra artística e literaria, con independencia da lingua utilizada.
2. O Congreso dos Deputados insta o Goberno a seguir impulsando a incorporación de representantes do ámbito literario en todas as linguas do Estado en Actos, Premios, Xurados e Institucións dependentes do Ministerio de Cultura. Así mesmo insta a crear as condicións para que poidan ser perceptores das axudas económicas as asociacións de escritores nas distintas linguas oficiais no Estado.
3. O Congreso dos Deputados insta o Goberno a seguir establecendo canles de diálogo coas asociacións de escritores nas distintas linguas oficiais no Estado.

XXIX Encontro Galeusca: Donostia, do 26 ao 28 de outubro de 2012

A XXIX edición de Galeusca celébrase en Donostia, organizada pola (Euskal Idazleen Elkartea) baixo o lema Oralidade. O que se escribe para dicir (Ahozkotasuna. Esateko idazten dena).
Nesta edición quérese debater a oralidade desde o punto de vista do escritor/a, analizando as características dos textos que se crean para seren lidos e interpretados (guións de cinema e teatro, medios de comunicación, poemas, contacontos…). Tamén os modos nos que o escritor/a recrea a oralidade e, en especial, a intencionalidade do escritor/a na recreación da linguaxe falada tendo en conta as características e situación de normalización da lingua na que se escribe.
A delegación galega estará composta por Cesáreo Sánchez, presidente, Mercedes Queixas, secretaria xeral e os relatores/as:
Antonio Reigosa, que presentará o relatorio A oralidade nos textos literarios.
– Vanesa Sotelo, quen co título Operativos e literarios, participará na mesa Guións de teatro e cine.
Xurxo Souto, que participará na mesa Oralidade e medios de comunicación co traballo titulado Xeografía xeral do mar de Galiza.

O programa é o seguinte:

Venres 26 de outubro
18:00 h. Benvida.
19:30 h. Recital-concerto: Zazpi poeta / Alén da fronteira, en Koldo Mitxelena kulturunea. Trátase dunha sesión en galego e éuscaro na que participarán Xosé Estévez, José Ángel Irigaray e Luís Rei Núñez. O cantautor Ruper Ordorika e o músico Arkaitz Miner interpretarán varias composicións baseadas nos textos de Luigi Anselmi, Bernardo Atxaga, Jon Gerediaga, Tere Irastortza, Xabier Lete, Xabier Montoia e Joseba Sarrionandia, que protagonizan o poemario Alén da fronteira.

Sábado 27 de outubro
09:30 h. Acto oficial no museo San Telmo.
Conferencias: Oralidade
* 10:15-10:45 h. Juan Kruz Igerabide (EIE).
*10:45-11:15 h. Laia Martinez Lopez (AELC).
*11:15-11:45 h. Antonio Reigosa (AELG).
Conferencias: Medios de comunicación
* 12:15-12:45 h. Rafa Xambó i Olmos (AELC).
* 12:45-13:15 h. Xurxo Souto (AELG).
* 13:15-13:45 h. Arantxa Iturbe (EIE).
Conferencias: Guións de teatro e cine
* 16:30-17:00 h. Vanesa Sotelo (AELG).
* 17:00-17:30 h. Aitzpea Goenaga (EIE-Etxepare Institutua).
* 17:30-18:00 h. Lluís Arcarazo Martínez (AELC).
18:30-20:00 h. Contacontos: Joxemari Carrere (éuscaro), Cristina Mirinda (galego), Carles Garcia Domingo (catalán).

Domingo 28 de outubro
10:30 h. Asemblea e Conclusións finais da Federación Galeusca.

As asociacións de escritores en catalán, éuscaro e galego formaron a Federación Galeusca o 15 de xuño de 2008, en Poblet, coincidindo co 25 aniversario da reunión anual Galeusca creada para establecer relacións entre os creadores/as de obras literarias na tres linguas minorizadas de España. O obxectivo da súa creación é que as tres asociacións teñan un instrumento legal para a coordinación e a acción conxunta, e tres anos despois, a Federación Galeusca converteuse nunha ferramenta que é esencial para a afirmación da profesión e combater a invisibilidade social dos escritores/as nas tres linguas.

Fene: tertulia de Valentín Carrera con Tati Mancebo, no Ciclo de Tertulias con gañadores/as do Premio Blanco Amor

O xoves 25 de outubro, ás 19:00 horas, na Casa da Cultura do Concello de Fene, continúan os faladoiros do Ciclo de Tertulias con gañadores/as do Premio Blanco Amor, organizado pola Concellaría de Cultura e Deportes do Concello de Fene, en colaboración coa Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega. Nesta ocasión, Valentín Carrera, gañador do Premio Blanco Amor organizado polo concello de Narón en 1990, coa novela Riosil, falará sobre esta obra nun acto conducido por Tati Mancebo.

Rematou o VII Ciclo de mesas redondas Escritoras/es na Universidade

Rematou xa o VII Ciclo de mesas redondas Escritoras/es na Universidade, co lema Por que(n) escribir / Para que(n) escribir, celebrado no Salón de Actos da Facultade de Filoloxía e Tradución da Universidade de Vigo, os pasados 20 de setembro e 4 e 18 de outubro, baixo a organización da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, co patrocinio da Secretaría Xeral de Política Lingüística e a colaboración da Facultade de Filoloxía e Tradución da Universidade de Vigo.
A seguir, deixamos aquí as crónicas das tres mesas celebradas, recollidas no Diario da Universidade de Vigo, e elaboradas por D. Besadío.

Convite a participar na mesa redonda Cercando as ondas, no Obradoiro Internacional Con barqueira e remador, o martes 30 de outubro

A Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega convida a participar nunha actividade na que colabora e que se enmarca no amplo programa do Obradoiro Internacional de Tradución Poética Con barqueira e remador.
Presentamos unha mesa redonda con título Cercando as ondas. Que significa ser poeta en … (Finlandia, Cataluña, Croacia, Islandia, Eslovenia, Letonia e Galiza), a celebrar o martes 30 de outubro no Pazo de Mugartegui (Praza da Pedreira, Pontevedra) ás 19:30 horas, como foro aberto dirixido a todos os escritores/as, docentes de literatura, editores/as, tradutores/as e persoas interesadas na escrita poética do noso e doutros territorios.
Para iso contaremos coa presenza de sete poetas de recoñecido prestixio en lingua finesa, croata, rusa, catalá, islandesa, eslovena e galega -cuxas biografías podedes consultar no documento anexo-, e así achegarnos á realidade poética e autorial desoutros sistemas literarios, e tamén para que os e as convidadas teñan a ocasión de coñeceren máis de perto o tecido cultural do noso país e tomar contacto cos nosos públicos.
Para facilitarmos a organización do evento, de carácter aberto, agradecemos que nos confirmes a túa asistencia antes do 29 de outubro nos contactos habituais da nosa oficina técnica:
– Teléfonos: 981 133 233 e/ou 696 581 971.
– Correo electrónico: oficina@aelg.org.

Santiago: Roteiros literarios por Compostela, os 10 e 24 de novembro

Froito dun convenio de colaboración entre o Concello de Santiago e a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG), desenvolveranse dous paseos literarios por Compostela guiados por Euloxio R. Ruibal e Marilar Aleixandre, deseñadores e tamén guías de cadansúa ruta, coas que calquera persoa interesada poderá achegarse á Compostela literaria desde a particular visión do autor/a.

– A primeira das citas será o sábado, 10 de novembro, ás 12:00 da mañá, e o lugar de reunión para comezar a ruta é ao pé da escultura de Chillida no Parque de Bonaval, co dramaturgo Euloxio R. Ruibal como protagonista.

– A segunda iniciarase tamén ás 12:00, o sábado 24 de novembro, e partirá diante do Hostal dos Reis Católicos con Marilar Aleixandre.

Para participar destes itinerarios non é necesario inscribirse previamente.

Santiago: O berro de Lord Byron: obradoiro de creación literaria, impartido por Carlos Negro

Froito dun convenio de colaboración entre o Concello de Santiago e a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG), convócase para os vindeiros meses un Obradoiro de escrita creativa.

Carlos Negro será o encargado de conducir este obradoiro de escrita creativa que, baixo o título O berro de Lord Byron pretende lograr que os participantes adquiran o hábito da escritura como outra maneira de gozar do tempo libre, á vez que afondará na afección pola lectura e na valoración do feito literario como produto lingüístico, estético e sociocultural.

O Obradoiro vaise realizar no Centro Sociocultural de Conxo, comeza o sábado 27 de outubro ás 11 da mañá e desenvólvese en dez sesións de dúas horas cada unha.

A inscrición é de balde ata completar as 20 prazas para persoas adultas que se ofrecen, e cómpre formalizala dirixíndose ao Departamento de Lingua Galega do Concello de Santiago:
981 54 24 09
dlg@santiagodecompostela.org

Vexa aquí o cartel do obradoiro.

Vigo: Mesa redonda de teatro e ensaio con Quico Cadaval e Carlos Callón, no VII Ciclo Escritoras/es na Universidade

O xoves 18 de outubro, ás 12:00 horas, no Salón de Actos da Facultade de Filoloxía e Tradución da Universidade de Vigo, organizados pola Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, co patrocinio da Secretaría Xeral de Política Lingüística e a colaboración da Facultade de Filoloxía e Tradución da Universidade de Vigo, finaliza o VII Ciclo de mesas redondas Escritoras/es na Universidade, baixo o lema Por que(n) escribir / Para que(n) escribir, cunha Mesa redonda de teatro e ensaio, que contará coa participación de Quico Cadaval e Carlos Callón.

Videocreación. Convocatoria aberta desde a AELG

O sábado 24 de novembro de 2012 celebrarase o VII Encontro de escritoras/es novas/os no Auditorio da Cidade da Cultura.

Este ano, o formato consiste na organización de grupos de traballo sitos en diferentes cidades galegas -formados por escritoras e escritores novas/os e creadores doutras disciplinas como poden ser a danza, as artes plásticas ou a música-, grupos que na actualidade xa están inmersos nun proceso de creación desenvolvido ao longo dos últimos meses, e que rematará o día da celebración do Encontro, cando teñan a oportunidade de mostraren as súas propostas creativas e falárennos de como as desenvolveron.

Con esta iniciativa, o VII Encontro de escritoras/es novas/os tratará de ser unha pequena plataforma dende a que mostrar ao vivo os diferentes xeitos de creación dun espectáculo escénico interdisciplinar, partindo das orixes ata a presentación ante o público e tendo como punto de partida o texto e a palabra. Unha oportunidade de achegarnos aos procesos de creación colectiva, rachando a soidade á que normalmente estamos acostumados e debatendo sobre eles, non só dende unha visión teórica senón tamén práctica.

Como parte da programación, asemade, queremos lanzar un convite aberto a tod@s aqueles/as creadores/as que ao longo das súas traxectorias persoais teñan realizado algún traballo de creación en vídeo onde se misturen varias disciplinas, xa sexan videopoemas, pezas de vídeo arte, videodanza…. para que as compartan con nós no Encontro do día 24 dentro dunha mostra que pechará a xornada.

As pezas de vídeo poderanse enviar ata o día 12 de novembro, ben por correo ordinario a:

Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG)
Avda. Alfonso Molina, s/n
Edificio de Sindicatos, 8º andar
15008 A Coruña

ben ao enderezo electrónico encontroaelg@gmail.com.

As obras recibidas e seleccionadas subiranse ao portal da AELG, web que na actualidade está a piques de cumprir os doce millóns de visitas, sendo consultada dende multitude de puntos xeográficos de todo o mundo. Agardamos sexa do voso interese, e convidámosvos a que dende agora enviedes as vosas pezas de vídeo.

Recibide un cordial saúdo en nome do Consello Directivo da AELG,
Antía Otero, Vicepresidenta da AELG.

Polo dereito a sermos escritoræs en lingua galega

PRONUNCIAMENTO DA ASOCIACIÓN DE ESCRITORAS E ESCRITORES EN LINGUA GALEGA (AELG) ANTE DAS ELECCIÓNS AO PARLAMENTO

A Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega quere facer pública a súa demanda de implicación dos partidos e organizacións políticas que concorren a estas eleccións co obxecto de incluíren nos seus programas de goberno a defensa activa e efectiva dun sistema literario galego e en galego.

Demandamos, dos partidos e organizacións políticas que presentan candidaturas ao Parlamento, que inclúan nos seus programas as xustas reivindicacións do colectivo de escritoras e escritores en lingua galega no referente á irrenunciábel defensa e promoción da lingua e da cultura propias de Galiza en todos os ámbitos de actuación e responsabilidade gobernativa.

A literatura, e o idioma que a expresa, debe ser comprendida como un factor de desenvolvemento sociocultural favorecedor do autocoñecemento como corresponde a Galiza, nación cunha das máis antigas culturas de Europa.

Concibimos a literatura e a lingua galega como creadoras de cidadanía con valores democráticos, como depositarias e defensoras da nosa identidade como pobo, como instrumentos necesarios e irrenunciábeis para conseguirmos maiores espazos de decisión propios, que permitan o desenvolvemento cultural e social en función unicamente dos intereses do pobo galego e que doten a Galiza dun maior status político e xurídico, único xeito de non sermos varridos polo mal vento da globalización, que pretende unha homoxeneización e uniformización dos valores culturais e lingüísticos dos pobos a conta de amolecer e engulir toda diversidade cultural e plural.

Entendemos que a literatura e a lingua consolidan os dereitos dos pobos e son a vacina protectora para a consecución dunha democracia coa suficiente calidade e eficacia como para que mereza ser así chamada, que nos converte en individuos dun pobo cunha cultura e un idioma senlleiros.

Defendémolo nun momento en que, de continuar a asfixia económica programada que está a padecer o tecido cultural da Galiza e tamén as industrias culturais, pode levar á súa invisibilización e, na práctica, á súa ilegalización social.

É por isto que demandamos dotación económica, verdadeiramente comprometida e en clave de aposta de futuro, nos orzamentos da administración galega, posto que a cultura tamén forma parte da economía produtiva do noso país. Asemade, requirimos da administración galega instrumentos de xestión para o achegamento da literatura e polo tanto tamén dos escritores e escritoras á sociedade galega e de xeito transversal, sexa a través do ensino do galego e en galego, así como da visibilización da literatura en galego, desde as actividades de goberno como son o turismo cultural, ou os servizos sociais, até aquelas actividades dirixidas á formación dunha xuventude crítica e educada para o respecto, a paz e a solidariedade.

Como primeiras medidas do novo goberno, solicitamos:

1. Reposición da desaparecida Consellaría de Cultura.
2. Creación dunha Dirección xeral do libro.
3. Creación dun Instituto de promoción da cultura galega no exterior.
4. Participación das escritoras e escritores galegos e do sistema editorial que difunde e amplifica a súa creación nas feiras e mercados internacionais.
5. Apoio ao teatro galego.
6. Promoción para a recuperación da memoria histórica da literatura oral.
7. Recuperación e posta en valor dos Premios Nacionais da Cultura Galega.
8. Elaboración dun plan da lectura.
9. Apoio efectivo aos medios de comunicación en galego.
10. Elaboración dun plan director da cultura galega, e en concreto do libro en galego, que desenvolva a lei do libro na súa condición de industria estratéxica.
11. Restitución do uso do galego no ensino de todas as áreas de coñecemento técnico ou científico (Matemáticas, Física e Química e Tecnoloxía), dada a importancia da escrita e da creación científica no desenvolvemento dunha cultura plena.
12. Expropiación da Igrexa de Bonaval e acceso libre ao espazo público e laico que para as galegas e galegos debe ser o Panteón de Galegos Ilustres.

Así mesmo, trasladamos á cidadanía a nosa preocupación polo progresivo deterioro tanto do prestixio social como do uso oral e escrito da nosa lingua, polo que lles rogamos que, á hora de decidiren a opción política que a vai representar durante os próximos catro anos, preste especial atención ás propostas e intencións ao respecto expresadas nos seus programas electorais.

O Consello Directivo da AELG
11 de outubro de 2012