Arquivo da categoría: Día das Letras
Entrevista a Montse Pena Presas sobre A voz insurrecta
Desde
o Chamando á Terra, da Radio Galega:
“María Solar entrevista a autora de A voz insurrecta, Montse Pena Presas. Pode escoitarse aquí.”
Diálogos María Victoria Moreno: Fina Casalderrey
Desde
o Diario Cultural da Radio Galega:
“Diálogos María Victoria Moreno: Fina Casalderrey. A entrevista pode escoitarse aquí.”
A Primavera das Letras de María Victoria Moreno arrinca no CEP Marcos da Portela
Desde
a Real Academia Galega:
“O primeiro libro publicado por María Victoria Moreno, Mar adiante (1973), contaba a historia do Arroás, un barco convertido nunha escola afastada da rixidez do ensino da época na que os nenos e nenas aprendían as cousas importantes na vida. O tema escollido non foi casual, porque se María Victoria Moreno destacou como escritora tamén o fixo noutra das súas vocacións, a docencia, que exerceu transmitindo a paixón pola lingua galega e a literatura que ela mesma sentía. Con este mesmo propósito, a Real Academia Galega presentou hoxe da man da comunidade educativa do colexio de educación primaria Marcos da Portela o proxecto web Primavera das Letras dedicado á protagonista do Día das Letras Galegas 2018. En Pontevedra, na cidade na que, en 1963, comezou a súa historia de amor con Galicia.
Primavera das Letras fornece o profesorado de infantil e primaria, os pais e nais e o propio alumnado destas etapas de propostas didácticas e lúdicas, parte delas interactivas, arredor do universo vital e literario da homenaxeada. As actividades están deseñadas cun enfoque interdisciplinario e en relación con distintos contidos do currículo escolar para poder traballar na aula, ou na casa, non só aspectos lingüísticos e literarios, senón tamén contidos e competencias de coñecemento do medio natural e social, historia ou educación artística.
Tras as palabras de benvida da directora, Alicia Martínez, o presidente Víctor F. Freixanes e a académica Fina Casalderrey foron os encargados de presentar o proxecto no que foi o primeiro acto que celebra a institución dentro do Ano María Victoria Moreno. O evento contou tamén coa presenza da filla da homenaxeada, Begoña Llácer Moreno , e o seu viúvo, Pedro Ferriol, xunto a alumnos e alumnas, membros da ANPA e docentes dos centros educativos próximos (o IES Torrente Ballester, no que María Victoria Moreno ensinou na súa última etapa profesional, o IES Luís Seoane, a EEI Fina Casalderrey, o CEIP de Lérez e a UNED).
Os propios nenos e nenas do CEP Marcos da Portela puxéronlle o ramo á celebración cunha homenaxe a María Victoria Moreno na que recitaron e dramatizaron distintos anacos da súa obra, desde versos de Elexías de luz a un fragmento do pregón que leu na Feira do Libro de Pontevedra de 2003. (…)”
Galaxia promove dúas obras teatrais sobre novelas de María Victoria Moreno e outra sobre a súa vida
Desde
a Real Academia Galega:
“Ubú Teatro, tras adaptar o pasado ano A galiña azul de Carlos Casares, volver levar aos escenarios da man de Galaxia unha obra da figura á que a Real Academia Galega lle dedica o 17 de maio. Desta volta será a historia do can Leonardo, Antón e os seus compañeiros de curso, os fontaneiros, galardoada en 1985 co 3º Premio Barco de Vapor. Limiar Teatro asume o reto de adaptar a novela máis recoñecida de María Victoria Moreno, Anagnórise, que narra a fuxida de Nicolau, un adolescente que escapa da casa, acompañado da muller que o recolle facendo autostop.
Limiar Teatro representará ademais unha segunda obra baseada na vida de María Victoria Moreno, unha traxectoria que tamén poderá percorrerse a través das páxinas da biografía que preparou para Galaxia a profesora Montse Pena Presas. O libro sairá do prelo a finais de xaneiro baixo o título A voz insurrecta: María Victoria Moreno, entre a literatura e a vida. Máis adiante, en colaboración co Consorcio de Santiago, a editorial publicará nunha edición especial É a lúa que baila, un estudo de María Victoria Moreno sobre os poemas de Federico García Lorca prologado polo académico Xesús Alonso Montero.
Galaxia está a reeditar desde 2017 títulos de María Victoria Moreno que son parte do seu catálogo. É o caso das novelas xa mencionadas, A festa no faiado (1983), ¿E haberá tirón de orellas? (1997) ou Guedellas de seda e liño (1999), así como Onde o aire non era brisa, novela escrita nos anos 60 en castelán e traducida ao galego en 2009.”
“Apertura do ano das Letras de María Victoria Moreno”
Desde o Diario Cultural da Radio Galega:
“Faladoiro coa académica e escritora Fina Casalderrey, o profesor e tradutor Xavier Senín e a critica literaria Montse Pena. Pode escoitarse aquí.”
A Coruña: Simposio Carlos Casares. Letras Galegas 2017, do 21 ao 23 de novembro
“2018: as Letras de María Victoria Moreno”
Desde o Diario Cultural da Radio Galega:
“2018: as Letras de María Victoria Moreno.
Fina Casalderrey: “Acabou trunfando un pouco a xustiza e non me refiro a cotas”
María Reimóndez: “É moi habitual que aconteza coas mulleres en calquera periodo histórico: esa memoria tan curta que temos, que rapidamente desaparecen”.
Pode accederse ás entrevistas aquí.”
“Queremos tanto a M.V.M.”, por Emma Pedreira
Artigo
de Emma Pedreira en Sermos Galiza:
“(…) María Victoria Moreno (Valencia de Alcántara, 1941-Pontevedra, 2005) deixou dito “Ningunha lingua me necesita a min” e a estas alturas afirmámola imprescindible para a dignidade deste sistema literario feble, en parte, pola súa misoxinia. Precisamente a súa modestia e sinxeleza fan resaltar máis a paixón por unha lingua e un lugar que a acolleron afacéndoselle ás contornas do corpo e do pensamento e grazas aos cales puido soñar o seu primeiro libro en galego (Mar adiante, 1973), ou que a fixeron sobreporse á absurdez de teorías machistoides que aluden á ósmose inversa e coleito polo que unha muller non pode definirse políticamente á marxe do seu compañeiro. Por iso antologar poetas novxs, nacionalistas e comunistas, nunha edición bilingüe para que todo o estado coñecese a situación vital e estado de saúde da poesía galega dos anos setenta, foi no seu tempo unha acusación e non un merecido aplauso. (…)
Eu vin falar da historia de amor que esta muller procurou con todo o seu mundo inmediato, desde as crianzas até os animais a quen consideraba almas puras e emocionais con dereito a voz propia. Desde a ensinanza até o amor que fai retroceder a morte no seu xogo de aproximacións. Desde as palabras até as persoas. Desde o compromiso até os perigos que conleva, que a ameazaron e mesmo derrubaron a porta que deu intimidade da súa casa. E vin falar das súas escollas, de como foi debullando a súa biografía de nena fronteiriza nunha raia esluída na Estremadura de posguerra e decidiu o que non: crueldade, inxustiza, represión e acritude e isto deu paso ao si, que soubo abranguer co seu carácter máis tamén coa súa escrita e carácter docente: a voz propia das criaturas insonorizadas na escrita imperante, a aproximación das rapazas aos seus protagonismos, a intelixencia emocional, o activismo cultural coa voz e as mans molladas e non simplemente sentada atrás dun escritorio.
Todo, efectivamente, extraliterario. Así como o son os afectos, as estradas secundarias polas que conducir igual que polas marxes do sistema. Extraliterario como as raiciñas, esas das que tamén provén a palabra radicalidade que afianzou, para a nosa fortuna, a María Victoria Moreno na nosa lingua e no noso sistema literario como unha pioneira que decidiu traballar desde esa raíz que é a LIX, unha base de adestramento dxs lectorxs do futuro, un berce de criterio onde a escrita ten máis que saúde. (…)”
Pedro Ferriol: “María Victoria Moreno é unha das moitas escritoras galegas que foron esquecidas”
Entrevista
a Pedro Ferriol (viúvo de María Victoria Moreno) en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Para a súa familia que significa este recoñecemento?
– Pedro Ferriol (PF): Realmente para nós, para min e a súa filla, é unha honra, porque é unha das moitas escritoras galegas que foron esquecidas, porque faleceu en 2005 e ninguén se acordou dela até a iniciativa d’A Sega coa homenaxe que lle fixeron en 2015. E agora, despois de 12 anos, estase a promover o seu recoñecemento para as Letras. Para nós sería un orgullo tremendo participar en todas as actividades que se fagan, porque María Victoria foi unha gran muller, pioneira da LIX galega. (…)
– SG: Que é o que nos queda por descubrir dela?
– PF: Ela recibiu no ano 2005 unha mención no premio Xoán Manuel Pintos. Aí eu explicaba que ela foi moi prolífica na súa traxectoria, aínda que probablemente lle faltaran anos de vida. A súa carreira como escritora non obtivo moitos premios, aínda que non cría nos premios literarios. Aínda así, recibiu varios… e, sobre todo, figura na lista de honra da IBBY por Anagnórise, e tamén o White Raven por Guedellas de seda e liño.
– SG: De que libro se sentía máis orgullosa?
– PF: Ela sentíase satisfeita de todo o que escribiu, pero houbo algúns que a marcaron. O seu libro máis famoso, que se mal non recordo ten 14 edicións, é Anagnórise, pero hai outro moi especial para ela, Leonardo e os fontaneiros. Pero eu creo que o libro que destaca mellor o carácter dela foi o Diario da luz e a sombra, unha especie de biografía do que ela sufrira co cáncer. Aí destácanse unha serie de cualidades morais e cívicas que a retratan. Aínda que tamén escribiu ensaios, libros de texto, poesía… Se non lembro mal creo que publicou 47 libros, tanto de forma individual como colectiva. (…)”
