Desde o Diario Cultural da Radio Galega:
““Estamos feitos de soños. Son o combustible que nos axuda a movernos. Sen soños é imposible vivir”, di Ramón Vilar Landeira, que veu presentar o seu libro Un peixe no parqué, publicado por Xerais. A entrevista pode escoitarse aquí.”
Arquivo da categoría: Entrevistas
Unha canle trinacional para a poesía
Artigo de Daniel Salgado en Sermos Galiza:
“En Se calhar não é o tempo o que importa, a poeta Eli Ríos (Londres, 1976) afonda na investigación formal que iniciara en Culpable (Xerais, 2017). O poema estala e incorpora todo tipo de materiais, os ritmos desfigúranse, hai onirismo e ataques frontais ás escravitudes da vida cotiá. É, ademais, un dos últimos títulos de Urutau, recente e activa editora galego brasileira cuxa sección na Galiza dirixe Wladimir Vaz.
O proxecto naceu en São Paulo nun período de crise xeral do país. “E nos períodos de crise é ás veces cando poden xurdir cousas novas”, relata Vaz a Sermos Galiza. Un poeta, un editor e un deseñador -o propio Vaz- foron os impulsores iniciais. Mais o traslado deste último a Ourense en 2015 mudouno todo. Descubriu a literatura galega e Urutau, cuxo nome refire un paxaro nocturno e tropical, converteuse en trinacional: Brasil, Galiza, Portugal.
“Na poesía galega chamoume a atención o mesmo que me chama a atención na portuguesa ou na brasileira”, resume, “aquilo que eu non teño, o que sinto que é diferente de min. Ao cabo, é como un movemento de antropofaxia cultural”. O eco da célebre vangarda brasileira, que chamaba a engulipar tendencias diversas e influencias externas para elaborar discurso propio, serve a Vaz como ferramenta de asimilación do novo.
“É un modo de ollar o mar, un modo de ollar a terra”, esténdese ao respecto, “por exemplo, a figura da avoa está moi presente na poesía galega”. Que, ademais, o abraia coas “moi diferentes estéticas” activas na actualidade. Sen saír da Urutau, o clasicismo rilkeano de Marcus Daniel Cabada (Pontevedra, 1995) en Metafísica da ausencia (2019) e o aire confesional de Silvia Penas (Vigo, 1980) en Fronteira Paraíso (2019) comparten catálogo.
“Existen múltiples voces nun territorio tan pequeno…, resulta incríbel”, engade, antes de anunciar entre as vindeiras publicacións un libro de sonetos elexíacos do coruñés Óscar García e o terceiro volume da contundente triloxía política da portuguesa Judite Canha Fernandes. Os dous primeiros tituláronse a fúria da loiça da china (2018) e o mais difícil do capitalismo é encontrar o sítio onde pôr as bombas (2017). Urutau leva colocado nas librarías case 200 libros. Entre os galegos, obra de Arancha Nogueira, Rebeca Baceiredo, Moncho Iglesias, Patricia Meira, Gaspar Domínguez, Noa Moreira.
Con Vaz traballa agora desde o Brasil un dos fundadores, Tiago Fabris. Os volumes publicados na Galiza chegan a Portugal e comezan a facelo á outra beira do Atlántico. “Aínda estamos pensando como distribuír poesía galega no Brasil, onde teño a sensación de que a poesía galega non é moi coñecida. Queremos preparar unha colectánea antolóxica do que publicamos en Urutau entre 2018 e 2019”, avanza, “e expoñer como de vasta é a literatura galega, da lírica medieval ao debate feminista contemporáneo”.”
Ledicia Costas: “A literatura ten que axudar a comprender a sociedade en que vivimos”
Entrevista de Daniel Salgado a Ledicia Costas en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Infamia é unha novela onde hai moita violencia, en diversas variantes: contida, estrutural, explícita, soterrada. Que percibe no mundo que lle fai escribir algo así?
– Ledicia Costas (LC): Eu quería escribir unha historia humana pero sobre violencia. E era consciente, cando estaba traballando, de que estaba facendo unha historia sobre violencia. Creo que nesta sociedade hai moitísima e quería escribir sobre esa violencia, tanto estrutural como doutro tipo, a violencia física explícita, que nos rodea. Son unha autora implicada na sociedade na que vivo e creo que a literatura tamén ten que ser un relato social, ten que axudar a construír o relato social e a comprender a sociedade na que vivimos.
– SG: Na súa recoñecida obra infantil e xuvenil adoita empregar elementos fantásticos. Porén, na publicada en coleccións para adultos o estilo é realista. É premeditada esta distinción?
– LC: Creo que é unha coincidencia. Porque ao final as miñas obras en coleccións infantís e xuvenís, aínda que teñan moito de fantasía, tamén falan de conflitos sociais. O que pasa é que tanto en Un animal chamado néboa (Xerais, 2015), en que quería falar explicitamente sobre episodios moi concretos da Segunda Guerra Mundial, como nesta, quería contar historias moi apegadas ao mundo real. Pero é unha coincidencia. Non é que faga unha distinción cando escribo infantil e xuvenil. De feito, teño obras de infantil e xuvenil que son realismo social, como Unha estrela no vento (Xerais, 2000), que escribín cando tiña 16 anos, ou mesmo O corazón de Xúpiter (Xerais, 2012), que fala sobre o ciberacoso e o acoso escolar. En Infamia quería escribir unha obra de corte social, moi apegada á realidade. Non sei se no futuro me atreverei a facer unha obra para adultos onde haxa fantasía.
– SG: Di que a literatura debe construír relato social. En Infamia aparecen o machismo, o poder policial, a homofobia, a corrupción na Igrexa. Unha novela pode funcionar como instancia de denuncia?
– LC: Ás veces teño a impresión de que a miña visión da literatura é un pouco utópica. Pero creo que si, que a literatura debe servir como instrumento de denuncia. É unha percepción moi persoal. De feito hai cousas que eu trato nesta obra que están saíndo agora, como a pederastia no seo Igrexa católica. A literatura ten o dereito a denunciar, xa non digo a obriga, porque logo cada autora e autor fai o que considera. Mais polo menos eu como autora teño o dereito de falar e de denunciar cousas que suceden a través da literatura. (…)”
Entrevista a Susana Sanches Arins sobre Carne da minha carne
Desde o Diario Cultural da Radio Galega:
“Coñecemos a plaquette poética Carne da minha carne coa súa autora, Susana Sanches Arins. A entrevista pode escoitarse aquí.”
“Infamia, de Ledicia Costas, un thriller psicolóxico”
Desde o Zig-zag da Televisión de Galicia:
“Infamia, de Ed. Xerais, esgotou a súa primeira edición en menos de quince días. A novela de Ledicia Costas achégase ao lado máis escuro da condición humana. A entrevista pode verse aquí.”
Amador Castro e conversa interxeracional
Desde Un País Mundial, da Radio Galega:
“Coñecemos o gañador do último premio Xerais de novela, Amador Castro, nado en Chantada e emigrado a Barcelona de neno. A entrevista pode escoitarse aquí.”
Antonio García Teijeiro: “Facer poesía, moito máis que escribir poemas, é unha actitude”
Eduard Velasco: “A literatura faise con palabras, non con historias ou con ideas”
Entrevista de Montse Dopico a Eduard Velasco en Praza:
“(…) – Praza (P): En relación con iso, os dous personaxes [Os días felices de Benvido Seixas] responden bastante a estereotipos. Sobre todo o dela, no que é se cadra máis esaxerado, mesmo ata non resultarás veces crible. Nese sentido, parecen caricaturas feitas adrede. Era a túa intención?
– Eduard Velasco (EV): Os personaxes poden ser caricaturas pero, que non resultan cribles? E por que teñen que selo? A literatura ten que ser literatura. Ademais, se ollamos a realidade, que é o crible? Por exemplo, un empresario galego que funda un medio de comunicación en galego e que desaparece do mapa deixando débedas e salarios sen pagar, que marcha para Formentera, que ten unha empresa á que lle pon o nome en castelán -podía poñerllo en galego, xa que era independentista-… Pois iso é realidade. E a literatura, como dicía, é literatura: non é escribir un informe ou facer de notario.
– P: Nos dous personaxes hai un certo ocultamento inicial -e un cuestionamento posterior- pero el mantena a ela enganada. No xogo del -aínda que ela lle gusta de verdade- hai unha actitude que, se estivese a novela situada noutro tempo, podería ser por exemplo o clásico engano do señor á criada -gústalle, pero tampouco “tanto”-. Desde esta perspectiva, pódese ver maltrato, relación de poder… Mais se cadra non era tampouco a túa intención.
– EV: Pois, como diciamos antes, non me corresponde a min interpretar a novela. E claro que unha rapaza coma Mariña pode meterse nunha relación desigual que acabe levando a unha situación de maltrato -que neste caso non é físico-, pode meterse nunha relación que acaba sendo destrutiva para ela.
E un rapaz novo e posicionado co feminismo na loita contra o patriarcado pode acabar maltratando unha rapaza, ou sendo maltratado el mesmo. Todas as persoas podemos acabar nunha situación de maltrato ou de desigualdade nas relacións. E si é algo sobre o que debemos reflexionar, e sobre o que hai que falar aos adolescentes… Mais non era o meu obxectivo falar diso, non. (…)
– P: En canto a como está escrita, a estrutura é bastante lineal, aínda que a voz narradora vai alternando, sen transicións, o relato do que lles pasa aos dous personaxes. Despois hai moito diálogo… Supoño que o que buscaches é que fose unha novela áxil.
– EV: Si, a voz narradora vai falando primeiro dun personaxe e despois do outro, pero iso non é máis que unha técnica moi básica, dun autor principiante, que é o que son. Si que quixen que quen lea a novela se sinta cómodo, que resulte áxil, que poida lerse ben, que flúa, que soe ben: que estea ben escrita en canto a riqueza, vocabulario… Si que quixen que houbese axilidade, pero iso non significa que teña que haber pobreza. Ademais, a literatura faise con palabras, non con historias ou con ideas. (…)”
Entrevista a Patricia Mallo sobre Os Fantom
Entrevista de Fervenzas Literarias a Patricia Mallo:
“(…) – Fervenzas Literarias (FL): Vén de publicar Os Fantom (Galaxia), onde relata os disparatados sucesos que acontecen a unha familia de fantasmas durante as súas vacacións. A súa primeira novela, Os Cabezombis na Mansión Espello (Galaxia), estaba protagonizada por uns zombis un pouco toleiráns. Que é o que lle atrae destes seres tan pouco convencionais para que sexan os protagonistas das súas novelas?
– Patricia Mallo (PM): Gústame facer rir aos lectores, por iso procuro crear personaxes orixinais que vivan situacións moi divertidas. Penso que os cativos teñen moito sentido do humor e agradecen atopar persoas ou seres que saen do convencional.
Para a miña primeira novela imaxinei cinco zombis inquedos que metían en problemas ao protagonista, creando situacións cómicas. Na segunda obra os protagonistas son unha familia de fantasmas que non entende o modo de vida das persoas vivas, polo que van de enredo en enredo.
– FL: A mestura do mundo fantástico coa realidade cotiá desempeña un papel destacado na súa obra, incluso para ensanchar literariamente os límites da realidade.
– PM: A propia infancia funciona deste modo. Os cativos teñen unha imaxinación tan ampla e creativa que lles permite mesturar realidade e ficción de forma natural. Cando crecemos, a fantasía queda a un lado e por iso a buscamos nos libros ou nas películas.
Eu trato de escribir dese modo, mesturando o mundo real e o mundo imaxinario como se fosen complementarios.
– FL: “O mellor de estar morto, é que xa non podes morrer de novo”. É a frase coa que abre Os Fantom. Saca a relucir dunha forma clara, directa e desenfadada o tema da morte. Pensa que é bo que o neno se achegue ao tema da morte?
– PM: O primeiro que pensei cando tiven a idea desta novela era que os fantasmas deben ser xente moi feliz, xa que poden facer todo o que lles pete. Ademais, viven moi tranquilos porque nada lles pode facer dano.
O tema central do libro non é morte, pero como a morte forma parte da vida a trato dun xeito desenfadado.
De todos modos, os cativos se achegan ao libro con moita naturalidade. Para eles os fantasmas son uns personaxes completamente normais. (…)”
A Central Folque publica Sindo de Olelas. Concertina galega
Desde o Diario Cultural da Radio Galega:
“A Central Folque publica Sindo de Olelas. Concertina galega. Neste Diario cultural falamos co autor da obra, Xurxo Souto, e con Placeres, viúva de Sindo de Olelas.
Unha conversa na facultade e unha viaxe a Olelas foron os primeiros pasos para descubrir o universo agochado nunha aldea galega. Música e tradición que agora quedan plasmadas no libro de Xurxo Souto.
A entrevista pode escoitarse aquí.”