Entrevista a Henrique Monteagudo en Quilombo Noroeste:
“(…) – Quilombo Noroeste (QN): Deu um curso na Universidade Federal Fluminense baixo o título “A língua no tempo, os tempos na língua. O galego, entre o português e o castelhano”. Em que elementos centrou o seu relatório?
– Henrique Monteagudo (HM): Non é doado de resumir en poucas liñas, pero falando en xeral presentei a evolución do galego no marco peninsular, e máis en concreto en relación coa do portugués e o castelán, mostrando en que puntos se pode falar de evolución conxunta do galego e o portugués desde a Idade Media, en que outros de evolución diverxente, e tamén as converxencias, coincidencias e diverxencias do galego con respecto ao castelán e entre este e o portugués. A historia lingüística de todo o conxunto centro-occidental da península resulta bastante máis complexa do que poida parecer a primeira vista. Tamén pretendía chamar a atención sobre o estudo da constitución e evolución das variedades estándar como un necesario interface entre as denominadas historia interna e historia externa da lingua, e pór de vulto que a aplicación mecánica e adoito anacrónica da noción de ‘lingua’ pode resultar máis prexudicial que esclarecedora cando estudamos a evolución dunha serie de variedades veciñas, dispostan en continuum, de entre as que se destacan varias variedades cultivadas. A idea é que o galego experimentou importantes evolucións conxuntas co portugués a finais da Idade media, outras co castelán (pero non necesariamente inducidas por este) e outras autónomas e diverxentes en relación tanto con un coma co outro idioma. (…)
– QN: Pensa que se têm aproveitado na política linguística galega as vantagens internacionais da nossa língua?
– HM: Na miña opinión, dentro das graves deficiencias da política lingüística do goberno galego, atópase, sen dúbida, a falla dunha liña clara e activa de conexión cos países e culturas de expresión portuguesa, que debe ser unha das prioridades estratéxicas dunha (practicamente inexistente) acción exterior das institucións galegas, non só nos ámbitos lingüístico e cultural. (…)
– QN: Que lhe parece a proposta de liberdade normativa para o caso galego que faz o professor Lagares?
– HM: Hai cousa de vinte e cinco anos publiquei na revista Grial un artigo “Sobre a polémica normativa do galego” que ía moderadamente nesa liña. Non creo que unha liberdade normativa total fose positiva para o idioma, pero si que é factible con certas condicións. Dito o cal, teño a certeza de que cando o colega Xoán Lagares fala da “identificação entre língua e norma, ou mesmo (o que seria ainda mais grave) entre língua e ortografia” está pensando tamén en sectores do reintegracionismo que cometen ese erro. Si, lamentablemente, esa identificación errónea é moi frecuente en Galicia en amplos sectores, e constitúe un serio malentendido que sería preciso esclarecer. (…)”
Arquivo da categoría: Entrevistas
Entrevista a Modesto Fraga sobre Adagio por outono
Desde o Diario Cultural da Radio Galega:
“Coñecemos Adagio por outono, o libro co que Modesto Fraga gañou o Certame Literario de Vilalba e que publica Alvarellos. Pode accederse á entrevista aquí.”
Questionário fou(cinha): María Reimóndez
Entrevista a María Reimóndez na Sega:
“(…) – A Sega (S): Cando escribes se tes fill@s? De onde sacas o tempo?
– María Reimóndez (MR): A min tócame a outra cara desta historia, porque non teño fill@s. Hai pouco tempo fun cunha comercial dunha editora a un centro de ensino e, comentando que fago mil cousas e que ando sempre de arriba para abaixo, díxome: ti o que tiñas era que ter un fillo, así parabas. Eu pensei que estaba de broma pero insistiu. Resúltame tan preocupante o feito de pensar que unha non sabe o que quere (levo toda a vida co de “xa cambiarás”, a sorte de facer anos e que deixan de insistir) como o de pensar que andar dun lado para outro e facer mil cousas é indesexable nunha muller e precisa como cura dunha OCUPACIÓN que absorbe a existencia como é aquela de criar outro ser humano…
– S: Escribes para mulleres, sobre “temas de mulleres” ou a crítica falou da túa obra como “literatura feminina”?
– MR: Esta é outra ladaíña recorrente das entrevistas. Eu sempre contesto que se a Manolo Rivas lle preguntan se escribe para homes, porque os seus libros están protagonizados por homes e tratan temas que lles deberían de interesar a eles.
A miña literatura preséntana moitas veces así, e sobre todo como IDEOLÓXICA. Isto é o que máis me define. As novelas de tese e as cousas ideolóxicas. De feito é tan recorrente e aburrido o asunto, tan significativo dunha maneira de ler absurda e sen criterio por parte de certa “crítica” que creo que se cadra a partir de agora só debería dar como explicación de cada libro que é unha novela de tese ideolóxica porque con iso parece que xa queda todo o mundo literario dunha explicado. O patriarcado ten estes modos e maneiras. (…)
– S: Cantas veces che preguntaron que escritorEs son unha referencia para ti?
– MR: Creo que poucas porque xa se sabe que son unha radical feminista bisexual que come homes por traumas da infancia (como me puxo un comentarista moi agudo unha vez nun artigo de prensa sobre calquera cousa non relacionada con ese “tema”). Se cadra tamén porque manifestei varias veces que dado que pasara uns vinte anos da miña vida lendo homes (por obriga moitos deles) tiña que pasar outros vinte lendo principalmente mulleres. Agora caín no vicio e de homes a verdade é que me declaro ignorante, así que rara vez sacan nada proveitoso de tal pregunta. (…)”
Questionário fou(cinha): María N. Soutelo
Entrevista a María N. Soutelo na Sega:
“(…) – A Sega (S): Cando escribes se tes fill@s? De onde sacas o tempo?
– María N. Soutelo (MNS): Non teño fillxs. E, se teño tempo, adícoo máis á lectura que á escritura últimamente.
– S: Escribes para mulleres, sobre “temas de mulleres” ou a crítica falou da túa obra como “literatura feminina”?
– MNS: Escribo para quen queira ler(me). Pero si é certo que, ós poucos, voume centrando máis no público feminino. Non para tratar “temas de mulleres” entendido dende un punto de vista masculino (ese pequeno espazo rosa e cursi, cheo de beleza, sentimentos puros e sen reivindicacións que pretenden endilgarnos os escritoros…), pero si aquilo que nos preocupa, nos atinxe e nos move (ou debería movernos) como parte implicada nun sistema social e cultural claramente machista. (…)
– S: Cantas veces che preguntaron que escritorEs son unha referencia para ti?
– MNS: Cada vez que mo pregunta(ro)n, contesto/ei con outra pregunta.
– S: Cantas veces te chamaron poetisa (se escribes poesía)?
– MNS: Unhas cantas. Pero dise poeta. Encárgome ben de recordarllo. (…)”
Questionário fou(cinha): Marta Dacosta
Entrevista a Marta Dacosta en A Sega:
“(…) – A Sega (S): Cando escribes se tes fill@s? De onde sacas o tempo?
– Marta Dacosta (MD): Boa pregunta! Reciclo o tempo. Cando conduzo, cando camiño ou cando nado. Ou no tempo que queda entre o almorzo e a saída para o traballo (algo que, precisamente, fago moi cedo para coincidir co meu fillo).
– S: Escribes para mulleres, sobre “temas de mulleres” ou a crítica falou da túa obra como “literatura feminina”?
– MD: Escribo do que me peta, do que sinto. E sinto como muller galega que son. Eu escribo para quen me queira ler dándolle voz a quen non a ten, e esas son maioritariamente mulleres.
Si. O que eu escribo ten sido cualificado como literatura feminina. (…)
– S: Cantas veces che preguntaron que escritorEs son unha referencia para ti?
– MD: Sempre que me preguntan por referentes literarios.
– S: Cantas veces te chamaron poetisa (se escribes poesía)?
– MD: Varias. E sempre corrixín o termo. Ultimamente cito a Rosalía: “esta palabra xa chegou facerme dano…” di na Carta a Eduarda. (…)”
Luz Pozo Garza: “A razón serve para sobrevivir, pero non para comprender a vida”
Entrevista a Luz Pozo Garza en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): E a palabra, o corpo da idea, cal é o seu poder?
– Luz Pozo Garza (LPG): O de comunicarnos; case todo o que pensamos, sentimos, soñamos está nas palabras. Agora ben, a palabra hai que ter moito coidado con ela…
– LVG: A palabra devolve a vida, di a Rosa tántrica.
– LPG: Si, dá vida, pero ás veces dá mágoa escoitar as cousas que se din. Usamos mal as palabras. Debiamos estar máis calados, eu a primeira! Naces co desexo de falar, de escribir, pero case sempre estás mellor coa boca pechada.
– LVG: A escrita poética é diferente. Ten outra fondura na voz.
– LPG: A poesía é, como a música, moi esixente. Vai contigo, dentro, pode dominarte. Agora que vexo este libro [Rosa tántrica] penso que podería escribir outro mellor. Co traballo na palabra nunca se está satisfeito. (…)”
Miguel Mato: “O relato son voces interiores que van xurdindo arredor de evocacións”
Entrevista a Miguel Mato en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Cal é o atractivo que fai tan especiais aos pequenos relatos?
– Miguel Mato (MM): Os relatos deberan ser caracterizados pola súa realidade e pola eliminación de elementos superfluos, por tanto, haxa ou non argumento visíbel debe responder a estas características, tendo en conta o estilo do autor: náis poético e cunha linguaxe máis concisa. Carlos Casares dicía que a linguaxe non se debería notar. Eu non estou dacordo, porque o relato pódese basear moitísimo na linguaxe. Virginia Woolf e Marcel Proust son bon exemplo.
– SG: Na súa obra destacan a poesía e o ensaio, escribe máis narrativa da que publica?
– MM: Eu non teño unha gran precisión de xénero. Escribo ensaio, mais pretendo que sexa creativo. Na base, penso que escribo poesía. Os relatos fágoos moi líricos, seguindo en certa medida as directrices de Virginia Woolf e de todo o que foi a novela lírica. Son textos nos que non ten moita importancia o argumento, senón que o relato son voces interiores que van xurdindo arredor de evocacións, do tempo ou, mesmo, da morte. (…)”
Víctor F. Freixanes: “As columnas de ‘Á marxe’ son a gran novela aberta de Carlos Casares”
Entrevista de Xesús Fraga a Víctor F. Freixanes en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Unha candidatura que tivo éxito e no vindeiro ano o Día das Letras xirará arredor de Casares.
– Víctor F. Freixanes (VF): Era o momento, había case catorce anos, quince no 2017, do seu pasamento, e a min parecíame unha boa oportunidade. Diante doutros candidatos que tiñan, loxicamente, outros méritos abondo, os que asinamos a proposta de Carlos o que pensabamos era continuar o ronsel da iniciativa de Manuel María, que concitou moitas vontades e implicou a moita xente. Carlos ten unha obra literaria moi variada, con moitísimos rexistros: para rapaces moi novos, A galiña azul e os Toribios; para rapaces do que chamaríamos secundaria, xa que Vento ferido é un libro de iniciación para moitos lectores novos na literatura; ten libros para xente do bacharelato, como O sol do verán, que é unha novela moi intensa, de amor. El dicía que o seu estilo era transparente, coma unha fiestra. Claro, transparente, pero moi traballado. Os mortos daquel verán ou Deus sentado nun sillón azul non son libros fáciles. Son libros de investigación, de traballar coa lingua. E ten tamén unha dimensión de investigador, de divulgador, de ensaísta, ademais da de xornalista. As columnas de Á marxe en La Voz son unha gran novela aberta, interminable, a través da cal podes dialogar co mundo e co tempo.
– LVG: Sempre dicimos que o Día das Letras homenaxea a un autor, pero a lingua tamén se beneficia da súa obra.
– VF: É certo, e o mesmo pasou con Manuel María, que mobilizou a moita xente no país. Tampouco se trata de que todos os anos haxa que escoller un autor así, pero nestes momentos, sobre todo, necesitamos autores que mobilicen xente, que conciten vontades, que impliquen a persoas e institucións para conmemorar o día e celebrar a literatura galega e a lingua. E desa maneira, igual que Manuel María, Carlos Casares reúne esas características. A maiores, ten unha proxección da cultura galega cara o exterior que está aí. Carlos participou en iniciativas como o PEN Club e os seus libros tiveron unha divulgación fóra que sitúa noutro plano a cultura galega. A súa obra é unha contribución enorme á literatura e á modernidade deste país, que conecta con sectores moi diversos, e que concita vontades e compromisos moi distintos. Pódense recoñecer na súa obra xente de distintas opcións, incluso distintas ideoloxías, e iso é mérito del. Non é un escritor de parroquia ou de partido. (…)”
Questionário fou(cinha): Eli Ríos
Entrevista a Eli Ríos en A Sega:
“(…) – A Sega (S): Cando escribes se tes fill@s? De onde sacas o tempo?
– Eli Ríos (ER): Desta pregunta sempre saco tres conclusións sobre a persoa que as fai:
a) Cando les un texto escrito por unha muller só es capaz de imaxinar un recipiente reproductivo que contratou unha musa para que lle escribise o texto.
b) Seguro que te preguntas desde cando as mulleres gozan de tempo de lecer e abandonaron o coidado das crianzas e maiores?
c) Vese que os reloxos para mulleres non miden o tempo igual que para o resto dos mortais.
– S: Escribes para mulleres, sobre “temas de mulleres” ou a crítica falou da túa obra como “literatura feminina”?
– ER: Se fose de ciencias diría o 100% das veces. (…)
– S: Cantas veces che preguntaron que escritorEs son unha referencia para ti?
– ER: Se fose de ciencias diría o 99,9999% das veces. E o peor é que cando mencionas, por exemplo, 15 autoras e un autor, nas entrevistas só sae o autor… (…)”
Questionário fou(cinha): Elvira Ribeiro
Entrevista a Elvira Ribeiro en A Sega:
“(…) – A Sega (S): Cando escribes se tes fill@s? De onde sacas o tempo?
– Elvira Ribeiro (ER): Escribo cando non podo deixar de facelo e cando teño algunha encomenda ao respecto. Afortunadamente a miña filla é independente e tempo non me falta grazas ao desemprego.
– S: Escribes para mulleres, sobre “temas de mulleres” ou a crítica falou da túa obra como “literatura feminina”?
– ER: Intento escribir literatura para seres humanos e sobre temas que afectan aos tales seres. Non lembro que ninguén dixese que escribo “literatura feminina”. (…)
– S: Cantas veces che preguntaron que escritorEs son unha referencia para ti?
– ER: Unhas cantas. Mais sempre que mo preguntaron entendín (e estou segura de que así era) que a pregunta estaba referida a persoas dedicadas á literatura en xeral. (…)”