O 
martes 13 de maio, no programa de radio Recendo da A. C. Alexandre Bóveda, transmitido en CUAC FM, estará como convidado Xosé Ramón Freixeiro Mato, que falará sobre o seu libro Estilística da lingua galega, entre outros apartados. O programa, que se emite todos os martes de 19:00 a 20:00 horas, pódese escoitar no 103.4 FM na comarca da Coruña, e en directo en internet, na web da emisora, pulsando o botón En directo. En diferido, pódense escoitar todos os programas xa emitidos, en Recendo blog.
Arquivo da categoría: Entrevistas
Propostas con premio: Dos días escuros, de María Carmen Caramés Gorgal, por Ramón Nicolás
Desde
o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica:
“(…) – Ramón Nicolás (RN): Posúe unha traxectoria literaria marcada por conseguir numerosos premios literarios. Unha opción para publicar?
– Carmen Caramés (CC): A primeira vez que me presentei a un certame buscaba o recoñecemento de alguén (que non fosen amizades e familiares) que me indicase que o que eu escribía tiña algún valor literario. Saíume ben e iso animoume a seguir probando sorte. O que máis me satisface dos premios é, sen dúbida, o feito de que xente de moi recoñecido prestixio no ámbito literario, como é a que adoita formar parte dos xurados, considere que eu teño algo que achegar e, certamente, tamén é a opción para autores e autoras descoñecidos coma min poidamos publicar pois é difícil que as editoras aposten por nós. (…)
– RN: Dos días escuros, premio Johán Carballeira, aborda os malos tratos como temática e coido que un asunto reiterado noutras obras da súa autoría. Por que?
– CC: Porque me quedan cousas por dicir, porque me proe a súa dor e quero ser, humildemente, a voz das que calan, das que perdoan máis de sete veces, das que non denuncian, das que non teñen alternativas.
– RN: O título fai referencia, daquela, a situacións derivadas da violencia machista?
– CC: O título quixo reflectir a escuridade, a sombra, o asedio, a soidade, a indefensión das vítimas.
– RN: O xurado apuntou a intensidade do poemario ata acadar finalmente a realidade. Por que esa estrutura?
– CC: Quizais porque pretende partir da mesma orixe, do inicio velado do maltrato pasando logo polo recoñecemento, a asunción e a reflexión ata chegar ao final presentido, un final que non será máis que “a crónica dun suceso lamentable á hora do xantar”. (…)”
Cuestionario Proust: Vanesa Santiago Vázquez
Desde
o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Vanesa Santiago Vázquez:
«1.– Principal trazo do seu carácter?
– A dúbida.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– O bo humor.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Sinxelamente, sentirme apreciada. Cos meus máis e os meus menos.
4.– A súa principal eiva?
– Cando a dúbida se torna inseguridade.
5.– A súa ocupación favorita?
– Ler; en verán, a ser posible, a carón do mar.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Traballar entre libros, como bibliotecaria, e ter tempo libre para facer todo o que me gusta.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Soa a tópico, pero creo que sería vivir sen ter amado.
8.– Que lle gustaría ser?
– Postos a pedir, física cuántica no Gran Colisor de Hadróns. Alucínanme eses avances que semellan ciencia-ficción.
9.– En que país desexaría vivir?
– Aquí estou moi ben, incluso a pesar das falcatruadas de quen mandan. Non obstante, non me importaría pasar unha tempada polo norte de Europa ou nalgún lugar exótico e remoto de Asia ou África.
10.– A súa cor favorita?
– Gústame o verde, na súa infinda paleta para vestir a terra e o mar.
11.– A flor que máis lle gusta?
– As camelias das camelias en flor. E tamén a flor das cerdeiras.
12.– O paxaro que prefire?
– Cando era pequena tiven un xílgaro e dende aquela gárdolles un especial agarimo.
13.– A súa devoción na prosa?
– Quizais non pareza moi académico, pero encántame Agatha Christie. Abráiame que en libros que producía practicamente en serie non perdera o fol para manter a atención do lector en case ningún.
14.– E na poesía?
– Neste terreo, xa pasei por diferentes amores. Agora pérdome cos versos de Bernardino Graña, por exemplo. Temos un mar en común.
15.– Un libro?
– Un só? Os Contos orientais, de Marguerite Yourcenar; Las semanas del jardín, escritas por un círculo de lectores (Juan Goytisolo, en realidade) ou Cousas, de Castelao. Pero quedan tantos no tinteiro…
16.– Un heroe de ficción?
– Bastian Balthasar Bux, coprotagonista da Historia Interminable.
17.– Unha heroína?
– Talvez, Éowyn, a única muller da triloxía do Señor dos Aneis que é quen de pasar á acción e non quedar á espera dos acontecementos.
18.– A súa música favorita?
– A de raíz, a que nace do pobo, nas rúas, nas festas, afastada de pazos, teatros ou macroconcertos. E, entre todas, a música galega.
19.– Na pintura?
– Cada época ten o seu aquel. Do que aprendín na escola, gústame Velázquez, con eses claroscuros.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Na vida real os heroes e heroínas adoitan ser anónimos, como eses pais e nais desempregados que buscan o xeito de que os seus fillos non pasen necesidades, os preferentistas que van todos os días a pedirlle ao banco que lles devolvan os seus aforros, ou as persoas que se enfrontan a enfermidades coma o cancro.
21.– O seu nome favorito?
– Porque non hai moitas, vou mencionar Teolinda. É o nome da miña avoa.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– Ao principio, non soportaba a quen empregaban as novas tecnoloxías pola rúa e se illaban do mundo: auriculares nas orellas e un móbil na man no que teclear sen mirar ao arredor. Se non escoitas nin miras, o mundo pode atropelarte, ou? Mais agora é xa tan habitual…
23.– O que máis odia?
– Odio é unha palabra moi forte. Diría, mellor que odiar, que desconfío do fanatismo e desa xente que non dubida nunca.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Desprezo é outra palabra igualmente forte. Quizais citaría ao Bruto, que me cae un pouco mal por traizoar ao Xulio César, quen sempre fixo o que lle petou, aínda que era un peixe de coidado e seguramente máis apto a desprezos que o primeiro.
25.– Un feito militar que admire?
– Lembro con certo divertimento aquel informe rimbombante sobre a toma da illa de Perejil, pero de aí a admirar un feito militar… Ao contrario, avogaría pola desaparición dos exércitos.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– A constancia. Ás veces ando escasa dela.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– De vella. Na miña cama. E que a xente dixera «morreu coma un paxariño».
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– En xeral, son unha persoa tranquila.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Os que non fan mal a ninguén. Roer nas uñas, chegar tarde aos sitios, escoitar reggaeton… Ben, o do reggaeton non o teño tan claro.
30.– Un lema na súa vida?
– Voume quedar con aquilo de que “nunca choveu que non escampara”.”
Rebeca Baceiredo: “Inocular fascismo é a forma de evitar que o pobo se dea á subversión”
Entrevista
de Montse Dopico a Rebeca Baceiredo en Magazine Cultural Galego:
“Rebeca Baceiredo gañou o premio da AELG na modalidade de ensaio con A revolución non vai ser televisada (Euseino edicións). Recupero para Magazine Cultural Galego unha entrevista que lle fixera sobre esta obra para Praza Pública.
O neoliberalismo fascista artellou uns mecanismos de dominación cada vez máis sofisticados. Un novo xeito de escravitude converte o ser humano nun máis dos engrenaxes da máquina produtiva. Neste contexto, o control absoluto sobre os corpos e as mentes garántese a través da regulación das formas “correctas” de pensar, de sexualidade, os espazos e os tempos apropiados para ler, comer, xogar… Este é o panorama que debuxa a ensaísta Rebeca Baceiredo no seu novo libro, A revolución non vai ser televisada (Euseino edicións). Mais, como di xa o título, fica espazo para a rebelión. Sempre que os escravos decidan deixar de selo. Explícao a autora nesta entrevista.
– Montse Dopico (MD): Un dos puntos de ancoraxe do libro é, a partir da filosofía de Deleuze, a reflexión arredor da produción da subxectividade como instrumento de poder da oligarquía dominante. Por que non bastaba coa teoría marxista e, en xeral, coa dos filósofos da sospeita, para explicar a realidade actual?
– Rebeca Baceiredo: Penso que ningún filósofo pensa a partir da nada, todos recollen a tradición. Ora ben, nesa tradición existen unas liñas ou outras (e vanse enriquecendo). Entón, talvez a teoría marxista clásica facía máis fincapé na macroestrutura e ignoraba ao individuo como elemento constituínte desa estrutura, desa organización social, socioeconómica. Ter en conta a materia coa que se conforma a sociedade paréceme algo imprescindible, porque permite afiar o coñecemento desa realidade. (De todos os xeitos, tamén se intentou achegar o marxismo a Freud, pero paréceme que, se ben como análise cultural e social pode resultar interesante, falta a precisión ontolóxica que eu vexo en Deleuze).
Freud, sen embargo, puxo todo o foco no individuo e esqueceu o social, o papel da cultura na conformación (e polo tanto, nos conflitos) do suxeito. Descobre o inconsciente, di Deleuze, pero queda ás portas, porque o entende a partir dos feitos, a partir do dado: pénsao como teatro, como representación e non como produción. É dicir, enténdeo como estrutura universal e non efecto dos estímulos (inputs) recibidos. Isto fai que se exima á sociedade da súa responsabilidade: semella que o tipo de cultura non ten nada que ver no que que poboa a cabeza dos individuos (e polo tanto, pode rexer a súa conduta, dende o plano inconsciente, claro). Nietzsche, pola contra, si é unha fonte importante para Deleuze, que interpreta ontoloxicamente o seu mapa conceptual: penso que Nietzsche explica ben os estratos ontolóxicos do individuo e da mesma cultura, e deixa ao descuberto as fisuras polas que se cola a pezoña das forzas reactivas que el observou xa, pero para explicar a ‘realidade actual’ entendo que tamén hai que rozar aspectos (explicitamente) políticos e económicos. (…)”
Carme Vidal: “O apoio social é imprescindíbel para manter medios en galego”
Entrevista
a Carme Vidal en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): -Que significa para ti o premio da AELG á traxectoria no xornalismo cultural?
– Carme Vidal (CV): Unha sorpresa e unha grande alegría. En certa medida esta é unha entrevista “contranatura”. Se algo me deron os anos de traballo creo foi práctica á hora de preguntar. Non para responder. Ás veces, mesmo na vida cotiá, atópome interrogando máis do debido. Teño a sensación de que o oficio sobrepasa o ámbito laboral para ser case unha marca persoal. Nese sentido, estás sempre do outro lado, tomando notas. O propio sábado, no día de entrega, programei en Pontevedra unha entrevista conxunta con Bernardo Atxaga e Anxos Sumai, premios da Crítica en lingua vasca e galega que sairá no próximo número de Sermos Galiza en papel. Era unha xornada de traballo que se tornou en festa. Situarte sempre do outro lado fixo, para min, aínda máis extraordinario o premio.
– SG: Cando recolliches o premio, falaches da paixón polo xornalismo.
– CV: Teño paixón máis tamén defendo a súa condición de oficio, de traballo. Teño a fortuna de vivir do xornalismo, algo, infelizmente, cada vez menos habitual. Desde que comecei, a profesión foi indo a menos. Tamén por iso paréceme de moito valor que a AELG inclúa entre os seus premios o do xornalismo cultural. Como todo o mundo que está neste oficio, podería facer unha grande listaxe de nomes de persoas que traballaron ou estudaron comigo e que ou están no desemprego ou abandonaron a profesión por puro esgotamento. Como di unha amiga que traballa en comunicación cultural, cando manda unha información e recibe os correos electrónicos de volta comproba como van aumentando os “caídos” do xornalismo. Cada vez máis devaluado e máis precarizado, sobrevivir no oficio do xornalismo comeza a ser unha fazaña.
– SG: Máis no xornalismo cultural?
– CV: Máis. A crise está batendo forte no sector. Os medios xeralistas están a reducir os espazos de información cultural mentres medran blogs, webs e outras plataformas especializadas que promoven xornalistas e outras persoas do ámbito cultural á marxe das empresas de comunicación. A nada que analicemos o noso panorama cultural podemos atopar blogs de crítica literaria como os de Ramón Nicolás, Armando Requeixo ou Xosé Manuel Eiré, propostas singulares como Trafegando Ronseis, Letra en Obras ou Fervenzas Literarias no ámbito literario por non falar do traballo dos propios escritores e escritoras, algúns moi áxiles na rede como Miro Villar, Helena Villar ou Antonio García Teixeiro, no ámbito literario. Gzmúsica.com ou Acto de primavera en cine ademais das ambiciosas propostas Biosbardia de César Lorenzo Gil ou o Magazine Cultural Galego de Montse Dopico están a ofrecer información e crítica de calidade. A oferta é extraordinaria, mais eu sentín a necesidade de defender tamén a profesión de xornalista con todos os dereitos laborais de calquera traballo. Hai cousa de un mes, unha institución cultural fixo unha convocatoria de prensa e conseguiu un amplo grupo de participantes. De todas as persoas asistentes, só unha estaba contratada. Lamentabelmente, este é o panorama da situación actual. (…)”
Xulio Pardo de Neyra: “O sexo non é algo morno nin requintado”
Entrevista
de Marcos Pérez Pena a Xulio Pardo de Neyra en Praza, e ligazón á entrevista na Cadea SER ao mesmo autor:
“(…) – Praza (P): Defines o libro [Intensa e quente é a túa humidade azul] como unha “novela pornográfica”? Por que pornográfica e non erótica, por exemplo?
– Xulio Pardo de Neyra (XPdN): É complexo, si, porque os límites entre erotismo e pornografía son particulares, é difícil establecelos. Ademais a pornografía está considerada como un xénero maldito ou case ilegal, puníbel. Pero eu considero que un texto erótico é aquel que suxire, algo incitante, e en cambio un texto pornográfico é aquel que mostra, e polo tanto é máis excitante que incitante. Esta novela podería ser erótica, pero nela cóntase unha historia e cóntase absolutamente todo o que ocorre, sen límites. O outro día na presentación do libro preguntábame: ‘este é un libro no que se fala de penes e de vulvas?’. E non, este é un libro no que se fala de actos sexuais explícitos sen ningún tipo de eufemismos e sen esa xerga médica. Fálase como se fala na realidade: un cando está fodendo non di ‘voute lamber a vaxina’. O sexo non é algo morno, nin cursi, nin requintado. (…)
– P: E en galego? Dá a impresión de que é un xénero que fóra do publicado por Positivas na súa colección de Narrativas Quentes non hai un gran corpus.
– XPdN: O galego é unha lingua que serve absolutamente para todo, tamén para o sexo. E é algo que está demostrado dende as cantigas medievais, que xa tiñan un contido sexual moi importante. Eu digo que a miña é a primeira novela pornográfica da literatura galega, porque hai novelas eróticas, ou poemarios, relatos…, e xa na Idade Media hai textos que falan de prácticas sexuais con xoguetes, coma o carallo francés, ou de violacións consentidas. Pero non se chegara ao nivel da pornografía, da que si hai moita tradición en Europa, por exemplo a través de George Bataille ou Pauline Réage. Hai unha traxectoria en galego, pero eu botaba en falta algo. Hai quen escribiu que non hai nada máis erótico que un capítulo de Anna Karenina no que os personaxes entran nun cuarto e quedan a soas. Pois para min non, a min non me vale. Quizais é porque os homes necesitamos outro tipo de impulsos para excitarnos, non somos tan sutís. (…)”
Teresa González Costa: “Sempre hai alguén que precisa dunha vítima para reafirmarse no poder económico ou social”
Entrevista
de Montse Dopico a Teresa González Costa en Magazine Cultural Galego:
“(…) Os santos nunca dormen é unha novela sobre a importancia da memoria para saber quen somos. Sobre o mal que poden facer “os secretos” que “espreitan nas fendas de cada individuo e aniñan nas covas do colectivo”, tal como explica a autora. Unha obra que, como as súas creacións anteriores, reivindica a sensibilidade como “algo básico” que se “está perdendo nun mundo que prescinde, cada vez máis, do físico, do orgánico”.
– Montse Dopico: Nada máis comezar, un médico preséntase como mediador entre o protagonista, Jeremías, e o lector. Por que esa figura intermedia?
– Teresa González Costa: O psiquiatra que introduce o diario persoal do protagonista é un home especial, porque lle dá importancia a aspectos que a maior parte do tempo obviamos, pensando que a realidade é unicamente o que temos diante. É un home que ve alén das aparencias e que sabe ler os símbolos. Por outra banda, é un adulto razoable e reflexivo que ten que tratar con temas difíciles e duros, aínda que estes aparezan tratados con humor, lixeireza e mesmo comicidade. A narración de Jeremías, o protagonista, precisaba de alguén así, con autoridade pero con moita sensibilidade, para que a súa historia saíse á luz. Como di o psiquiatra, Jeremías nunca publicaría o seu libro. Vaino facer el, o doutor Laconte, un home que vive entre dous mundos necesarios. Dous mundos que Jeremías, como un cronista, foi vivindo e ao mesmo tempo anotando. (…)”
Visitamos a biblioteca de Alfredo Conde
Carmen Caramés: “A crise está deixando poucas vías para reflexionar sobre a violencia de xénero”
Entrevista
a Carmen Caramés en Faro de Vigo (a foto é dese medio de comunicación):
“María del Carmen Caramés Gorgal é a gañadora do XVII Premio Johán Carballeira de Poesía, un recoñecemento que vén confirmar unha especial conexión entre a autora natural de Santa Comba, aínda que residente en Santiago, e a vila do Morrazo. (…)
– Faro de Vigo: O poemario co que participou títulase Dos días escuros e ao igual que os dous relatos que gañaron o premio Matilde Bares está relacionado coa violencia de xénero, unha temática na que parece especialmente sensibilizada.
– Carmen Caramés: É un pomario bastante recente e aborda a temática da violencia de xénero dende diferentes perspectivas. Dalgunha maneira apetecíame escribir sobre este tema, que está aí todos os días machacando en nós. Paréceme que desgraciadamente nunca rematarei de escribir e de reflexionar sobre este asunto. Quedan aínda moitas cousas por dicir e por contar e esta é unha maneira diferente de facelo. Gustaríame que se poda reflexionar ao redor deste tema a través da poesía. (…)”
Bautista Álvarez: “O que chamaron reforma democrática non foi máis que a continuidade do franquismo”
Entrevista
de Montse Dopico a Bautista Álvarez en Magazine Cultural Galego:
“(…) Hai moito de verdade nos relatos do libro Retallos daquela infancia (Xerais) de Bautista Álvarez, malia seren ficción. Moitas lembranzas das terras da súa infancia: Las, Eiras e Loucía, no concello de San Amaro. Mais tamén moitas reflexións de alguén que sufriu a represión franquista e loitou contra ela. Desde Brais Pinto até a UPG. Desde o seu ingreso en prisión a finais dos 60 polas súas ideas “separatistas marxistizantes” até ser procesado, a finais dos 70, polo Tribunal de Orde Pública. Desde a ditadura até unha transición que pouco mudou e unha democracia que tampouco cumpriu as expectativas daquela xeración que soñara con ela. Falamos con el.
– Montse Dopico: Como se encontrou escribindo relatos de ficción en lugar de artigos de política?
– Bautista Álvarez: Pois a verdade é que, moitas veces, falar de política non ten transcendencia ningunha. A xente non fai caso, é arrastrada polo ambiente. E eu non vou estar sempre falando de política. Xa se publicaron os meus artigos escritos entre o 2004 e o 2011, sobre a crise económica, política…, a crise do nacionalismo,… a crise en todos os ámbitos. Está a piques de aparecer o segundo tomo, que son discursos meus en asembleas do BNG e congresos da UPG. E haberá un terceiro tomo, de traballos soltos. Algúns deles están escritos en español porque foron escritos para publicacións en español e eu non creo que precisen tradución por ese motivo, pero estamos vendo que facer. A cuestión é que, claro, ao deixar os cargos de responsabilidade que tiña na UPG e no BNG, quedoume máis tempo para escribir. E estes relatos fíxenos para divertirme. (…)”
